En voor het satirisch karakter van de
tekst
verhaal van het diner in Rochester 4,
268: 1-6), maar de lezer weet dan al dat
de vreemdeling een berooide snoever is,
zijn armoedig uiterlijk vormt geen
verrassing meer.
De verplaatsing en reductie van
Jingles persoonsbeschrijving heeft voor
Potgieter het compositorische voordeel dat
de handeling er minder door onderbroken
wordt. Maar misschien heeft hij ook een
ongerijmdheid uit de tekst willen ver
wijderen, en dat zou dan het literair-
kritische motief zijn waarop ik eerder
doelde. De beschrijving wordt gepresenteerd
als een waarneming van Pickwick en het
lijkt wat onwaarschijnlijk dat er bij deze
niet enige twijfel opkomt aan de soliditeit
van zijn nieuwe reisgezel. Dickens heeft
wellicht een ironisch effect nagestreefd,
door de tegenstelling tussen Pickwicks
argeloosheid en de hem toegedichte grote
intelligentie. Misschien is die ironie
Potgieter ontgaan, misschien vond hij haar
op deze plaats in het verhaal niet ter zake.
Misschien ook kon hij haar geen recht doen
in zijn versie, waarin Pickwick niet zo
nadrukkelijk als dilletant-geleerde wordt
voorgesteld als in het origineel.
En hiermee raak ik aan een inhoude
lijke consequentie van Potgieters redactio
nele keuzes. Het satirisch element is in zijn
versie van het Pickwick-verhaal danig af
gezwakt. En dat niet alleen als onver
mijdelijk gevolg van de al besproken
tekstreducties, maar door opzet van de
vertaler. Ook in de wél vertaalde tekst
-77 -
gedeelten worden verwijzingen naar
Pickwicks wetenschappelijke aspiraties
onderdrukt, evenals verwijzingen naar de
hiërarchische structuur van het reis
gezelschap.
Het begint er al mee dat de
Nederlandse lezer de hooggestemde
introductie door de fictieve editeur van de
"Transactions of the Pickwick Club" wordt
onthouden, mét de hyperbolische ver
melding van de immortal Pickwick in de
derde regel van Dickens' tekst. Misschien
weer een kwestie van ruimte, misschien
ook vond Potgieter de heroïsche toon van
deze introductie te zeer in strijd met het
weinig heroïeke gedrag van de bedoelde
held.
Het Pickwick-verhaal in De Gids
begint nuchterder, met de volgende, keurig
genummerde besluitenlijst (zie volgende
pagina).
