Dickensiana
"Critici zijn het er niet over eens of
Pickwick Papers een roman is of niet," vertelt
Maarten 't Hart. "Sommigen houden het op
een compositie van verhalen over dezelfde
personen, maar ik denk dat het boek veel
meer een eenheid is dan je op het eerste
gezicht zou denken. Er zijn leitmotiven
bedacht als 'onrechtvaardigheid', of 'schijn en
werkelijkheid'. Maar volgens mij komt één
verhaalelement steeds in de Pickwick Papers
terug: een trouwbelofte doen of niet, al of
niet ten huwelijk vragen, ongelukkige
huwelijken. Aan de hand van de Potts
voorspelt Dickens eigenlijk hoe het met zijn
eigen huwelijk zal aflopen, en ook zeven van
de negen vertellingen in de Pickwick Papers
gaan over het huwelijk. Bovendien veront
schuldigt Dickens zich ervoor dat hij zo vaak
op het thema terugkomt."
Een greep uit de vele uitspraken van een
literaire veelvraat. Literatuurcolleges van een
bioloog, geheel en al gewijd aan het fenomeen
Dickens. Tussen half september en begin
december waren ze in Leiden te volgen.
Iedere week hield een student een
inleiding over een roman. Daarna volgde dan
een bespreking, waarbij 't Hart aanvullingen
gaf en de studenten (studenten Nederlands en
andere geïnteresseerden) hun eigen ideeën
naar voren brachten. Het Edwin Drood-
college was toepasselijk kort.
Omdat er meer romans dan weken
waren, vielen Barnaby Rudge en A Tale of
Two Cities uit de boot. Maar al met al heeft
't Hart een (chronologisch) overzicht
gegeven waar velen van ons hun voordeel
mee hadden kunnen doen.
Jammer dat de colleges buiten Leiden
nagenoeg onbekend bleven. Naar ons idee
had Maarten 't Hart een groter gehoor
verdiend. En bovendien krijgen we geen
tweede keer zo'n kans, want 't Hart is niet
van plan de cyclus te herhalen. We hopen
dan ook dat hij zijn P/ckw/'ck-theorie zal
uitwerken in een artikel.
Dickens-colleges door Maarten 't Hart
Leiden, 14 september tot en met 7 december
1989.
- 85 -
