"David Copperfïeld" bevat autobiografi
sche elementen, maar laat zich ook lezen
als een algemene beschouwing over
ideeën, normen en waarden uit die tijd,
zoals aangegeven door Q.D. Leavis..
David is volgens haar niet - of niet alleen
- Dickens, maar een typische jongeman
uit de eerste helft van de 19e eeuw. Hij
gelooft in vooruitgang: als je je best doet
en jezelf conformeert, zul je slagen in
het leven, en als je trouwt met een
vrouw die beantwoordt aan het ideaal
beeld van die tijd, zul je gelukkig wor
den.
Hoe zag die ideale vrouw er toen uit? Ze
moest "affectionate" zijn, een "loving
heart" hebben, maar niet verstandig,
rationeel of zakelijk zijn. Die twee din
gen gingen toen kennelijk niet samen. De
ideale Vrouw was emotioneel, grillig.
Een ander ideaal van toen, voor vrouwen
en mannen, was "innocence". De opwel
lingen uit een zuiver, rein, onbedorven
gemoed vond men beter dan die welke
gebaseerd waren op wereldwijsheid en
levenservaring. Die tegenstelling had
Dickens al op ongeëvenaarde wijze be
handeld in "Pickwick", waarin Pickwick
de "onschuld" belichaamt, en Sam Wel-
ler de wereldwijsheid, die de superioriteit
van de onschuld erkent..
In dit geval is David de onschuld zelve.
Een aspect daarvan is bijvoorbeeld het op
het eerste gezicht verliefd worden, wat
David bij herhaling doet.
In "David Copperfïeld" vinden we diver
se liefdesgeschiedenissen, die een beteke
nis hebben voor de geschiedenis van de
hoofdpersoon. Een daarvan is het verhaal
van Dr Strong en zijn vrouw Annie.
Dr Strong, de oude leraar van David, is
getrouwd met een veel jongere vrouw,
Annie. Hij is fysiek niet meer zo sterk.
David's indruk als hij hem voor het eerst
ziet:
"Turning upon me a lustreless eye, that
reminded me of a long forgotten blind
old horse who once used to crop the
grass, and tumble over the graves, in
Blunderstone graveyard, he said he was
glad to see me, and then he gave me his
hand: which I didn't know what to do
with, as it did nothing for itself."
Deze suggestie van impotentie wordt
later herhaald, als Jack Maldon, een neef
van Annie, zegt dat in een huwelijk als
dat tussen een oude man en een jonge
vrouw, de vrouw recht heeft op een
compensatie. Dickens zet ons op het
verkeerde been door te suggereren dat
Annie en Jack een verhouding hebben.
Iedereen is daarvan overtuigd behalve Dr
Strong, die niets daarvan merkt. Het is
typisch Uriah Heep die Dr Strong hier
over inlicht. Dan blijkt echter dat de
werkelijke kracht van Dr Strong op
moreel terrein gelegen is. Hij wil geen
kwaad woord over Annie horen, zoekt de
fout bij zichzelf, en wenst zich een spoe
dige dood, opdat Annie gelukkiger dagen
zal krijgen.
Annie was als jong meisje verliefd op
Jack, maar trouwde met Dr Strong,
onder druk van haar moeder, en omdat
ze Dr Strong, haar oud-leraar, sympa
thiek vond en bewonderde. Haar omge
ving gaat ervan uit dat een jong meisje
alleen met een veel oudere man trouwt
om financiële redenen, en haar moeder
en Jack Maldon proberen dan ook
schaamteloos gebruik te maken van
Annie om Dr Strong financieel te pluk
ken.
Maar Annie's ogen zijn intussen openge
gaan. Ze beseft dat Jack Maldon een
zelfzuchtige slappeling is, met wie ze
waarschijnlijk getrouwd zou zijn, als Dr
Strong er niet geweest was. Ze ziet dat
Dr Strong een integere hoogstaande man
is, en ze is hem heel dankbaar, al was
het alleen al omdat hij haar behoed heeft
voor een huwelijk'met Jack. In het bij
zijn Van David zegt ze:
"There can be no disparity in marriage
like unsiiitability of mind and puipose"
44