Sommige hoofdpersonen lijken blind te
zijn voor wat zich onder hun ogen af
speelt, omdat ze denken volgens patronen
die zich in hun hoofd vastgezet hebben.
- David ziet niet dat Agnes van hem
houdt en dat Dora niet helemaal bij hem
past.
- Esther realiseert zich niet dat ze ver
liefd is op Allan, en trouwt bijna met
Jarndyce, omdat ze denkt haar recht op
een plaats op de wereld te moeten bewij
zen door zich nuttig te maken voor ande
ren.
- Arthur ziet niet dat Amy van hem
houdt, omdat ze niet beantwoordt aan
zijn beeld van de ideale vrouw (zoals Pet
Meagles wel doet).
Vaak spelen grote leeftijdsverschillen
tussen partners een rol: Dr Strong en
Annie, John Jarndyce en Esther Summer-
son, Arthur en Amy. In alle situaties is
de man ouder en treedt eerst op als
"vader-substituut" (leraar, voogd, be
schermer). Waarom is dit thema zo
belangrijk? Dickens schreef dit voordat
hij Ellen Teman leerde kennen. Wellicht
was het in die tijd een gewone zaak,
omdat veel mensen jong stierven?
De Dickensiaanse liefdesgeschiedenis
heeft veel sombere kanten. Maar de rode,
draad is dat men uiteindelijk het Geluk
vindt. Echter, naarmate Dickens ouder
wordt, lijkt dat Geluk minder omvattend
te worden, althans meer naar binnen
gekeerd te zijn:
- David en Agnes gaan een in alle op
zichten heel gelukkige toekomst in.
- Esther en Allen worden gelukkig en
zullen door Allen's werk als sociaal be
wogen arts een goede functie in de maat
schappij vervullen, maar het ziet er niet
naar uit dat ze rijk, bekend of belangrijk
zullen worden.
Arthur en Amy worden gelukkig met
elkaar, maar meer ondanks de maat
schappij en hun omgeving.
Wie dus iets vrolijks wil lezen over de
liefde, kan beter terecht in het vroege
werk, en dan is er niets mooier dan een
"Wellerism":
"The wictim o' connubialïty, as Blue
Beard's domestic chaplain said, with a
tear of pity, ven he buried him.
Het onderstaande is een samenvatting van een
lezing gehouden voor de Dickens Fellowship in
oktober 1993.)
52
