DE GORDON RIOTS
De Gordon Riots waren de grootste rellen in het Engeland van de achttiende eeuw. De
aanleiding was dat het parlement een aantal anti-rooms-katholieke maatregelen besloot te
verzachten zoals The Catholic Relief Act van 1778. De voedingsbodem was de grote
ontevredenheid van de lower class over de bestaande politieke- en sociaal-economische
situatie zoals hierboven uitvoerig is besproken.
Het resultaat was dat London vier dagen in handen van het grauw was en dat er voor zo'n
honderdduizend pond aan schade werd aangericht.
De Newgate gevangenis ging in vlammen op en enkele andere gevangenissen werden
opengebroken. Er vond op massale schaal brandstichting plaats en na afloop kon men
driehonderd doden tellen. Men arresteerde uiteindelijk vierhonderd vijftig relschoppers
waarvan er vijfentwintig werden opgehangen. Er zijn echter allerlei aanwijzingen dat de
raddraaiers geleid moeten zijn. Zo bleken de huizen die vernield werden van te voren van
merktekens te zijn voorzien. De doden vielen op enkele uitzonderingen na ook niet door
aanvallen van het gepeupel op straat.
Over Lord George Gordon, de leider achter de rellen, valt nog het volgende te zeggen:
Naar aanleiding van de rellen die zijn naam kregen werd hij beschuldigd van verraad, maar
uiteindelijk vrijgesproken. In 1786 volgt zijn merkwaardige bekering tot de joodse godsdienst
en komt hij opnieuw voor de rechter. Ditmaal wegens belediging van de koningin van
Frankrijk, de Franse ambassadeur en de Engelse rechtbanken. Hij vlucht op tijd en belandt in
Nederland. Kennelijk beviel het leven hem hier toch niet zo goed of heeft hij zich verkeken op
de stemming in Engeland. Hij keerde terug en werd prompt veroordeeld tot vijfjaar
gevangenisstraf. Die bracht hij door in de herbouwde Newgate gevangenis. Veel geleden heeft
hij daar overigens niet, want in bezit van geld en dus voorzien van alle comfort organiseerde
hij daar regelmatig bals en andere feesten. In 1793 sterft hij in de gevangenis omdat niemand
zich garant wilde stellen voor zijn gedrag.
De rellen waren een klassiek voorbeeld van de uitspraak dat een revolutie haar eigen kinderen
opeet. Toen de hervormers bezig waren de druk op de ketel op te voeren met hun nieuwe
ideeën en daarmee de macht van de staat aantastten, barstte al het ongenoegen dat in deze
samenleving te lang was onderdrukt naar buiten. Net zomin als de aristocratische reactie zich
had bezig gehouden met "het volk", voelde de trotse nieuwe middle class iets voor
samenwerking met de oproerige mijnwerkers en wevers. De regering en de hervormers sloten
onmiddellijk de rijen uit angst voor het grauw. Wilkes, die het inmiddels tot een bestuurder
van London had geschopt, trad nadat de rellen waren afgelopen zeer streng op tegen de
relschoppers. Verzet tegen de regering was goed maar het moest wel beperkt blijven tot de
heren uit zijn eigen sociale laag. De massa moest zich daar niet mee bemoeien.
-20-
