financieel opzicht, maar ze mochten absoluut nooit meer terugkomen in Engeland; een soort
Sociale Apartheid.
Vergeleken met wat elders (Engeland, Europa, Verenigde Staten) gebeurde met gevangenen
en veroordeelden, was dit systeem het meest geslaagde reclasseringssysteem uit die tijd.
Wie waren de veroordeelden?
De ene mythe wil dat het allemaal moordenaars, dieven en prostituees waren, de andere
mythe wil dat het allemaal kleine arme mensen waren die een brood stalen omdat ze honger
hadden.
In 1965 kon een analyse worden gedaan van de gegevens van circa 150.000 - bijna alle -
veroordeelden. Hieruit bleek dat meer dan de helft al eerder veroordeeld was, dat 8 van de 10
dieven waren (weinig politieke gevangenen), dat het meestal stadsbewoners waren (bezitloze
arbeiders), dat 75 ongehuwd was, en dat de gemiddelde leeftijd 26 jaar was.
Het was vaak een kwestie van werkloosheid en armoede die tot diefstal leidde, en het
strafrecht in die tijd was hard. De algemene opvatting toen was dat er een misdadige klasse
bestond, mensen die bewust kozen voor een carriere in de misdaad, een klasse die ook leiders
had ("georganiseerde misdaad"), en die hard aangepakt moest worden.
Het einde van het systeem.
Halverwege de 19e eeuw werd de wereld in korte tijd veel kleiner, als gevolg van de
combinatie van stoomtrein, stoomboot en telegraaf. Er deed zich een globaliseringsgolf
voor, in de jaren 1847-1857 ontstond een explosieve groei in de export. Symbolisch was de
Great International Exhibition in 1851, de uitdrukking van de "vrije markt" en
ondernemingszin. De traditionele structuren in de economie (gilden) verdwenen in snel
tempo. Rond 1850 werd er goud gevonden in Australië, en de emigratie uit Engeland naar
Australië steeg van circa 20.000 per jaar tot 90.000.
Korte tijd later (1868) hielden de deportaties op. Hiervoor waren drie verklarende factoren:
Naarmate er meer vrije Australiërs kwamen, kwam er meer verzet tegen de deportaties.
Er was een groeiende oppositie tegen, gebaseerd op morele en politieke motieven.
In Engeland waren inmiddels steeds meer gevangenissen gebouwd, en na 1850 konden de
gevangenissen alle criminelen opnemen.
De deportaties naar New South Wales hielden al op in 1840, die naar Van Diemen's Land in
1853, en in 1868 ging het laatste transport naar West Australië. Dit transport bestond uit Ierse
gevangenen.
Tenslotte een citaat uit David Copperfield. Aan de vooravond van de emigratie van de familie
Micawber naar Australië, legt mevrouw Micawber aan David uit wat zij van Mr. Micawber
verwacht:
"My dear Mr. Copperfield, Mr. Micawber is not a common case. Mr. Micawber is going to a
distant country expressly in order that he may be fully understood and appreciated for the
first time. I wish Mr. Micawber to take his stand upon that vessel's prow, and firmly say,
"This country I am come to conquer! Have you honours? Have you riches? Have you posts of
profitable pecuniary emolument? Let them be brought forward! They are mine!""
Paul Ferdinandusse.
