In zijn afscheidsbrief aan Charity Pecksniff laat Augustus Moddle
weten te zijn vertrokken naar Van Diemen's Land. Een verstandige
keuze dunkt me en een nauwelijks 'vrijwillig' te noemen emigratie.
Van Diemen's Land, vernoemd naar de Nederlandse
ontdekkingsreiziger, heet sedert 1853 Tasmanie. Maar ook Abel
Tasman was een Nederlander.
In Dombey and Son refereert Dickens even aan het grote British
Empire van Koningin Victoria.
"Nothing seemed to do Mr. Toots so much good as incessantly
leaving cards at Mr. Dombey's door. No tax-gatherer in the British
Dominions - that wide-spread territory on which the sun never
sets, and where the tax-gatherer never goes to bed - was more
regular and persevering in his calls than Mr. Toots".
Major Bagstock had gediend in de kolonieen en had daarvandaan een
donkere bediende meegebracht, door Miss Cox simpel omschreven als
"a native". De man had een zwaar bestaan bij de reutelende majoor
Naast Paultje Dombey had Mrs. Pipchin, "a marvellous ill-favoured
and ill-conditioned old lady, who had lost her husband in the
Peruvian mines", een master Bitherstone in huis. Als de jonge
Dombey later bij Dr. Blimber verblijft zit Bitherstone, inmiddels
geen master meer, daar ook. Zijn familie verblijft in India, en
hij fantaseert hoe hij 'old Blimber' in India te pakken zou nemen
door hem door zijn koelies het land in te laten voeren om hem aan
de Thugs over te leveren.
Tegen de tijd dat Dickens zijn David Copperfield schrijft is hij
al gegrepen door het idee van de vrijwillige emigratie, vooral
voor hen voor wie er eigenlijk geen toekomst meer is in Engeland.
Aan het eind van het boek schepen de Peggoties en Micawbers zich
in voor de tocht naar Australië. In tegenstelling tot de
deportaties in eerdere romans horen we wel hoe de vrijwillige
emigranten het gedaan hebben. In een van de laatste hoofdstukken
komt Daniel Peggoty nog een keer terug naar Engeland om David en
Agnes te vertellen hoe goed het met allen gaat. Zelfs Wilkins
Micawber, door Lansbury eens gelabelled "as the most unemployable
character in English literature", heeft succes gehad.
Bij het lot van Uriah Heep staat dat hij veroordeeld is tot
levenslange deportatie, maar in de praktijk blijkt hij in een
Londense gevangenis te verblijven waar hij en Littimer, de
voormalige bediende van James Steerforth, modelgevangenen zijn.
Number Twenty Seven en Twenty Eight.
Ieder van hen is de favoriet van een andere directeur die over de
hoofden van de gevangenen tegen elkaar opbieden.
"Now, Twenty Seven", said Mr. Creakle, entering on a clear stage
with his man.
Tot slot is daar nog Jack Maldon, door de naive Dr.Strong
teruggehaald uit India om zijn vrouw Annie een plezier te doen.
En dat doet Maldon dan ook. Hij wordt weer snel terug verscheept.
