Mijn Dickens verzameling
Naast het lezen van Dickens houdt ongetwijfeld menigeen van ons zich bezig met het lezen over hem. Hoe
moeten we anders tot een zo goed mogelijk begrip van zijn romans komen? In mijn boekenkast maakte ik een
aantal jaren geleden eerst een klein plekje vrij voor de aankoop van mijn eerste Dickens boeken. Het rijtje
pockets breidde zich redelijk snel uit tot een bescheiden plankje dat al zijn romans bevatte. Een mooi
overzichtelijk geheel dat ik zonder goed te weten waar ik het over had 'mijn Dickens bibliotheek' noemde.
Vervolgens hoorde ik van Dickensians dat er ook biografieën over mijn geliefde schrijver bestonden. Vooral de
naam 'Forster' hoorde ik opvallend vaak. Een bezoek aan een tweedehands-boekenzaak was voldoende om ook
dit standaard werk op mijn plankje te krijgen. Het was echter pas toen ik de kersverse uitgave van Ackroyd in
de boekhandel zag staan, dat ik door kreeg dat wat ik thuis aan Dickens had slechts een druppel op een gloeiende
plaat was en absoluut niet de de kwalificatie 'bibliotheek' waardig was. Zelfs het doel om alles wat Dickens ooit
geschreven had in mijn bezit te krijgen zou al een hele opgave zijn, laat staan dat er ook maar enig zicht was om
alles wat over Dickens geschreven was te bezitten. Toen ik ook nog hoorde dat er verzamelaars zijn die alleen al
aan het verzamelen van de verschillende uitgaven van Dickens een levenswerk hadden heb ik een moeilijke
periode doorgemaakt.
Gelukkig kwam ik gelouterd uit deze tijd in een nieuwe fase van mijn leven terecht. Het inzicht brak door dat
juist het idee met iets bezig te zijn dat nooit een einde zal vinden, zin aan het leven gaf. Krijgt men bij het
drinken van een goed glas wijn steeds weer nieuwe smaak impressies, zo bestaat in iedere boekenzaak de
mogelijkheid dat men een Dickenswerkje vindt dat de moeite van het lezen waard is. Men wordt als het ware
deelnemer aan de zoektocht naar de heilige graal, waarbij niet het vinden van de graal, doch de reis die men
maakt, aanzet tot ware levenswijsheid en nederigheid. Sindsdien spreek ik daarom ook niet meer over mijn
bibliotheek, maar over mijn verzameling.
Egoïsme behoort niet tot de kenmerken van de ware graalzoeker; vandaar dat ik graag, in alle bescheidenheid
natuurlijk, de inzichten en ideeën die ik tijdens het lezen van mijn boeken heb opgedaan met U wil delen. Voor
de goede orde, het gaat hierbij alleen om boeken die tweedehands te koop zijn. Misschien komt U zaken tegen
over Dickens die U nog niet wist en geeft het U inspiratie om ook zelf deel te gaan nemen aan de zoektocht naar
de graal.
Het eerste boek dat ik in deze serie bespreek is:
Fitzsimons. R, The Charles Dickens Show (An Account of his Public Readings 1858 - 1870), London, 1970
SBN 7138 0282 0, 192 pagina's.
Pubished by Geoffrey Bles Ltd.
Oorspronkelijke prijs 1.80 (Door mij aangeschaft voor fl. 12,00).
Het boek bestaat uit vier delen waarin de verschillende perioden waarin Dickens lezingen hield worden
behandeld. Dickens begon met zijn lezingen als een manier om geld te verzamelen voor goede doelen. Het
succes dat hij hiermee had en het feit dat hij over het hoogtepunt van zijn schrijverscarrière heen was, gevoegd
bij de problemen die hij in zijn privé leven had, deden hem besluiten om beroeps te worden. In het tweede deel
wordt de lezingen cyclus van 1 858 - 1867 behandeld waarbij Dickens door Groot-Brittannië en Ierland reisde. In
deel drie komen zijn Amerikaanse lezingen van 1867 - 1868 aan de orde en in het laatste deel zijn Farewell Tour
in Engeland van 1868- 1870 die vroegtijdig werd afgebroken.
Al in het begin van het boek wordt duidelijk dat 'lezingen' eigenlijk geen goed woord is voor hetgeen Dickens
op het podium deed. Weliswaar stond hij achter een lessenaar met een boek in zijn hand, maar het effect was
veel meer dat van een one-man show. Hij beeldde met zijn stem en zijn houding de diverse romanfiguren zo
goed uit dat het publiek helemaal werd meegesleept en al naar gelang het verhaal uitbundig lachend of intens
verdrietig, ja zelfs huilend in de zaal zat. Wat Dickens deed was zo nieuw en trok zoveel publiek dat we het
misschien alleen kunnen vergelijken met een spektakel als een optreden van een superster waar duizenden
mensen naar komen kijken. Er zijn door Dickens wel lezingen gehouden waarbij ruim 2000 toeschouwers in de
zaal aanwezig waren. Ook in financieel opzicht waren de lezingen een enorm succes. Bij zijn dood bezat
Dickens £93.000, waarvan iets minder dan de helft door de lezingen was verdiend.
Deze optredens hadden echter voor Dickens ook een prijs. Om zoveel mensen in een zaal zonder de hulp van
