Herfst 2004 no. 50
EEN PERSOONLIJKE BLIK OP BLEAK
HOUSE:
Jarndyce Jarndyce, Londen en Diana
Rigg
door Gerrit Terpstra
Dit wordt een zeer persoonlijke
beschouwing gebaseerd op "Bleak
House". Verwacht geen diepgravende
analyses of karakteruitpluizingen, die
laat ik graag aan een ander over.
Allereerst Jarndyce Jarndyce, de
rechtszaak die als rode draad door het
boek heen loopt.
De NRC publiceerde een paar maanden
geleden een foto waarbij ik een sterke
Jarndyce Jarndyce associatie kreeg:
een hopeloze, uitzichtloze zaak,
verzand in eindeloze bureaucratie. Het
is een Indiase
versie met een
dermate
troosteloze
uitstraling dat
Jarndyce
Jarndyce
spontaan bij
mij omhoog
kwam. De NRC
lezers onder
ons hebben
later in het M
magazine nog
een aantal van
dat soort
Indiase
"bureaucratism
en" gezien, maar die eerste in de krant
gaf toch de meeste impact. Jarndyce
Jarndyce is immers bepalend voor het
boek: de voortslepende zaak, die
niemand voordeel schijnt op te leveren
behalve de lawyers. En die er dan ook
alles aan doen om de zaak te rekken.
In gesprekken over Dickens valt mij op
dat "Bleak House" een boek is dat
relatief weinig gelezen c.q. bekend is.
Waarom weet ik niet. Thematiek?
Veelheid aan personen? Gewoon een te
dik boek? Geen idee. Daarom vind ik
het des te opvallender dat ik het een
prachtig verhaal vind. En ik geef het
hier eerlijk toe - al klinkt het als
vloeken in de kerk - dat ik nog lang niet
alle werken van Dickens gelezen heb.
Sterker nog: ik heb het angstige
vermoeden dat er ook wel enkele "voor
mij uitgeschoven" zullen worden, puur
vanwege de thematiek. Omdat je
natuurlijk door allerlei
literatuurgegevens veelal de plot van
zijn werken kent, weetje ook al min of
meer watje kunt verwachten. En
persoonlijk heb ik het niet op die
"softie-achtige"
characters zoals
Pip of Nicholas
Nickleby en
aanverwante
thematiek. Dat is
mij toch allemaal
iets te opgelegd.
"Bleak House"
daarentegen is
doortrokken van
een "overall dark
mood", blijkbaar
dan toch iets dat
mijn
leesnieuwsgierighe
id bevredigt. Een
onderliggende
sfeer met enige suspense en drama, die
mij ook aanspreekt in "Our Mutual
Friend". Maar nou net niet die af en toe
jolige sfeer in bijv. "Martin Chuzzlewit".
Een hoofdelement bij mij is ook een
The Dutch Dickensian Volume XXTV
25
