Mijn Dickens verzameling
Winter 2004 no.51
door Guus de Landtsheer
The Haunted House
Geschreven door: Charles Dickens,
Hesba Stretton, George Augustus
Sala, Adelaide Anne Procter, Wilkie
Collins en Elizabeth Gaskcll
ISBN 1-84391-021-7
London 2003
Nieuw gekocht in 2003 voor £6.99
8 The Dutch Dickensian Volume XXIV
I In' 1 I llllltl'l 1 1«*1M
1
v h
Het boekje met de bovengenoemde titel is
binnen deze reeks van boekbesprekingen
van boeken over Dickens een
buitenbeentje. Op de kaft staat alleen
Charles Dickens vermeld als schrijver. Dat
nu is onvolledig. The Haunted House is het
resultaat van meerdere schrijvers. Op de
achterflap wordt door één van de critici
wiens uitspraken moeten zorgen voor hoge
omzetcijfers de term: 'Arabian Nights-type
tale' gebruikt. Ik weet niet of binnen de
literatuurkritiek deze term algemeen
aanvaard is, maar ze dekt de lading wel.
Biedt een aantal auteurs een kader (in dit
geval een spookhuis) aan waarbinnen ze in
een aantal bladzijden hun gang kunnen
gaan en laat één auteur naast het kader, de
kop en de staart schrijven.
Dickens gebruikte deze constructie in 1859
voor zijn tijdschrift 'All the Year Round' en
het resultaat viel binnen de serie
Christmas Books die in het midden van de
19e eeuw in Engeland net zo'n traditie
waren geworden als de kerstboom en de
gebraden kalkoen.
Wat de literaire kwaliteit van The Haunted
House betreft kan ik duidelijk zijn, die is
nogal wisselend. Dat is ook te verwachten
als meerdere schrijvers zich gaan
bemoeien met één boek. Er zijn in de
wereldliteratuur echter wel degelijk
voorbeelden van meesterwerken die ook
gebruik maken van de techniek van
zogenaamde 'Raamvertellingen', zoals de
Decamerome en de Canterbury Tales. De
kwaliteit is in die gevallen te danken aan
het feit dat het schrijven van deze verhalen
in één hand bleef, zodat eenheid van stijl
gegarandeerd was. In The Haunted House
is daar allesbehalve sprake
van. Eén van de bijdragen is
zelfs een tien bladzijden lang verhalend
van de dichteres Anne Proctor met het
bekende
gepaarde rijmschema aa/bb/cc) waarvan
de inhoud ons Nederlanders maar al te
bekend voorkomt. Het is een negentiende
eeuwse Engels versie van het aloude
Beatrijs verhaal.
Peter Ackroyd die het voorwoord schreef
mag dan wel zeggen dat het genie van
Dickens boven dat van de andere
contribuanten uitsteekt, maar ik ben daar
nog niet zo zeker van. Zijn kop en staart
verhalen zijn heel herkenbaar en van de
bekende Dickensiaanse kwaliteit en humor.
En zoals dat hoort bij een kerstverhaal is er
sprake van een happy end, maar zijn
spookverhaal vond ik uitermate vreemd.
Ackroyd doet erg zijn best om er allerlei
zaken over Dickens' leven rond 1859 in te
leggen. Dat is dus voer voor geleerde
Dickensians die absoluut het diepe in
willen gaan. Ik haalde er niet meer uit dan
een zeer onduidelijke poging tot het
beschrijven van ontluikende seksualiteit in
de kinderjaren en zelfs daar ben ik niet
eens zeker van. Of dat nu een geschikt
thema is voor een Christmas Book?
Tot slot nog iets over de serie waarin dit
boek verschijnt: The Hesperus Press - 100
Pages. De uitgever heeft zich met deze
serie tot doel gesteld klassieke literatuur
grote schrijvers voor een breder pubhek
toegankelijk te maken. Alle boekjes in deze
serie zijn, zoals de titel al aangeeft, rond de
100 bladzijden en op hun 'leesbaarheid'
voor moderne ongeschoolde lezers
geselecteerd. Het boekje zal daarom nooit
onderwerp worden van onze 'Thick Book
Contest', maar voor de rest hoop ik dat de
uitgever in zijn streven mag slagen. Uit
ervaring weet ik hoe moeilijk het is om
leerlingen van het middelbaar onderwijs
over de drempel te halen en binnen te
stappen in de wereld van de literatuur.
Ieder poging daartoe juich ik daarom van
harte toe.
