Bleak House, mijn beeld van het
"Verlaten" of "Grauwe" Huis
Winter 2004 no. 51
door Nolly Bouwens - de Beer
Tijdens de laatste kerstbijeenkomst
vroeg Pieter de Groot mij of ik
Bleak House al eens gelezen had.
Dat had ik niet, maar onbewust had
ik mij blijkbaar vroeger al wel eens
een beeld gevormd van het
"Verlaten" (letterlijk dus) of
"Grauwe" Huis. En gaandeweg het
lezen de afgelopen maanden, mét
het weten dat ik er toch echt mee
op goede voet mee moest zien te
komen ontstond er een filosofietje
over de titel, aan de hand van wat
personen en plaatsen, waar ik wel
een beetje vrede mee kreeg.
The Dutch Dickensian Volume XXTV 9
En verder bleef er de onvrede met de twee
gezichtspunten van waaruit het verhaal
verteld wordt en dan dus eigenlijk met de
figuur Esther Summerson.
En wat ik vaker doe met een boek dat
moeite geeft, las ik het hele zaakje nog
eens, maar dan van achter naar voren en
vervolgens kwam ik toch, ietwat verborgen
misschien in de tekst aanwijzingen voor het
karakter en functioneren van Esther tegen.
Alleen met de dikke Engelse pil kwam ik er
niet doorheen en toen moest de
Gemeentelijke Bibliotheek ergens vanuit
Nederland de Prisma's uit de jaren vijftig
opdiepen. Maar, daar 3 weken en ook 6
weken bij lange na niet toereikend bleken
moest de firma De Slegte uitkomst bieden
met een vertaling uit de jaren '20 van
Mensingh uitgeverij Roelants, en, ja hoor
Langzaam maar zeker begon er na het
lezen van de eerste zeven hoofdstukken
iets te zingen, een melodie als in een
sonate, de expositie met het hoofdthema in
de grondtoon: Chancery.
De Dedlock's, Miss Flite en al de andere
eigenzinnige personen tot dan toe, tot in
Bleak House met Skimpole achter de piano
en de drie vrolijke jonge mensen zingend
en plezier makend, totdat (dissonant) de
deurwaarder het boek in komt.
Een klerk van Kenge en Carboy, Mr.Guppy
met z'n vriend in Chesney Wold op
kijkbezoek krijgt bij het zien van Lady
Dedlock's portret het idee dat gezicht te
kennen en een mooi spookverhaal,
ontstaan in de tijd van Karei I waarin veel
spookverhalen de landhuizen van Engeland
gingen bevolken en er wordt al een
verband gelegd tussen My Lady en een
schandaal. En in een Franse pendule wordt
muziek aangezet om angstaanjagende
stapgeluiden buiten te overstemmen.
Ieder hoofdstuk krijgt er een persoon bij
gecomponeerd en je beseft dat dit een
symfonisch gedicht wordt, uitgevoerd in
groot orkest
Vanuit het middelpunt van het verhaal, het
proces, draaien de gebeurtenissen die
allemaal met elkaar verweven zijn en als in
een web consequent weer op elkaar
uitkomen, maar dan bij het begin. Je kunt
haast zelfs niet eens spreken over een plot
of meerdere, want dat doet tekort aan de
hele creatie die Bleak House is.
Komische personen of personen met
komische gewoontes zijn er natuurlijk:
Pa Turveydrop, a "Model of Deportment"
een dandy, nog herinnerend aan de
lachwekkende, heersende mode van de
regenten en vorsten uit de eeuw ervoor.
Mrs.Pardigle met haar in liefdadigheid
