Winter 2004 no.51
6 The Dutch Dickensian Volume XXIV
Zoals wij weten, heeft Dickens tot het
allerlaatst een levenswijze gehad, die
maniakaal is te noemen; zowel in werk als
in "rust"
Zijn besluit, de moord op Nancy (Oliver
Twist) in zijn repertoire op te nemen, een
idee uit 1863, dat echter pas werd
uitgevoerd in '68 omdat men het "too
horrible" achtte, komt ons bijna voor als
een bewuste poging, zijn leven te
verkorten. De lezingen, het werken aan
The Mutual Friend, zijn journalistieke
bezigheden, de talloze sociale
verplichtingen en zijn relatie met Ellen
Ternan, die in deze periode zeer intensief
was en hem noopte, elk vrij moment naar
Frankrijk te reizen waar zij met haar
moeder verbleef.. En tenslotte de slopende
tweede tournee door Amerika in 1867,
waar, ondanks de pogingen hem te
beschermen tegen de overal opdringende
menigten, Dickens zijn afspraken meer
dood dan levend nakwam. "Seldom eating
and drinking, and scarcely ever sleeping. It
was only by a most careful observation that
anyone could form any idea of the extent of
his sufferings" schreef een zéér bezorgde
Dolby.
En hoe kwam Dickens op zijn pubhek over?
Een jongen van zes woonde een lezing uit
Pickwick bij en herinnerde zich jaren later
hoe Dickens Justice Stareleigh "werd" a
fat, pompous, prosy little man, with a
plump imbecile face; the upper hp had
become long, the corners of the mouth
drooped, the nose was short and podgy, all
the angles of the chin had gone, the chin
itself had receded into the throat, and the
eyes, lately so humorous and human, had
become as mahcious as those of a pig"
De combinatie van zijn charismatische
persoonlijkheid, zijn "hypnotic power", het
zuurstoftekort door de vele gasvlammen en
de slechte ventilatie bracht het pubhek in
een lichte vorm van hysterie. Wat
hij met zijn stem en motoriek
deed, steeg boven acteren als
zodanig uit door zijn alles
absorberende liefde voor zijn
karakters; een liefde die de
gevoelens voor zijn eigen kinderen
overtrof, zoals zijn oudste zoon
ooit gezegd heeft.
Op 14 november 1865, in St.
James HaU, vermoordde Charles
Dickens Nancy voor de eerste
keer.
Het pubhek was "unmistakeably
pale, and had horror-stricken
faces" aldus Dickens. Een vriend
zei later: "it was a most amazing
and terrific thing. But I had an
almost irresistible impulse upon
me to scream".
Een dokter waarschuwde Dickens:
"if only one woman cries out,
when you murder the girl, there
will be a contagion of hysteria all
over the place".
Voor de scène waren twee rode
schermen als vleugels terzijde van
het spreekgestoelte geplaatst en
elke opening op het toneel was afgedekt
met gordijnen in dezelfde kleur, zodat alle
aandacht op de lezer/acteur was gericht,
elke beweging hel verlicht door het
gaslicht, "a Theatre of Terror" zoals Peter
Ackroyd het beschrijft in zijn biografie
"Dickens".
De sensatie die deze "moord" verwekte,
ook in de pers, was genoeg om elke
waarschuwing van artsen en vrienden in
