no.57- 58
stel mr. mrs Gowan zijn van de partij, mrs
Gowan née Pet Meagles. Zo 00k mr. Blandois
de Paris, die aanpapt met mr. Gowan
Amy Dorrit blijkt te beseffen wie mrs. Gowan
is, die een beetje spijt lijkt te hebben van haar
huwelijk met Gowan. Amy en mrs. Gowan
hebben een samenspraak over hun gemeen
schappelijke kennis Arthur Clenham. Dickens
bouwt hier zijn idee verder uit zoals hij dat op
blad V van de Working Notes heeft samenge
vat: First suggestion of her being in love with
clenham".Her' is Amy, die voor een heel
voorzichtige houding kiest in haar relatie met
Arthur Clenham, maar wel als eerste tot de
ontdekking komt dat ze verliefd is op hem.
Ook de 'General' maakt deel uit van de hof
stoet van mr. Dorrit. Zij, de General, is een
mengeling van chaperone, gezelschapsdame
en vraagbaak voor de gehele familie Dorrit.
Haar uitgangspunt is nergens een mening
over hebben, niets van belang aan de orde
stellen en je maatschappelijk: dwz burgerlijk
gedragen, kortom een soort van wandelende
Groskamp-ten Have. Haar befaamde uit
spraak over hoe een jonge dame dient te kij
ken zijn twee woorden: prunes and prisms.
Als je dat hardop uitspreekt krijg je vanzelf de
gewenste uitdrukking. Ook mr. Dorrit doet
daar driftig aan mee, kennelijk is hij vergeten
hoe dicht de prisms bij de prisons liggen.
De reis gaat verder, richting Rome. Mr Dorrit
gedraagt zich steevast als buitengewoon bij
zonder mens. Hij wil vooral dat er buitenge
meen tegen hem opgekeken wordt en voor
goed geld, dat rijkelijk voorhanden is, lukt dat
wel. De vrouw van mr. Merdle komt in zicht,
haar boezem als eerste. In Rome ontmoet
iedereen elkaar weer zo hier en daar.
Het culminatie punt vormt het diner waarop
de ouderdom genadeloos toeslaat in de geest
van mr. Dorrit. Op enig moment denkt hij dat
hij weer terug is temidden van de Collegians
van de Marshalsea. Een opmerkelijk beeld van
prisonisatie.Hij vraagt wie er dienst heeft bij
de poort. Zijn status, zijn geld, zijn Grand
Tour allemaal luchtkastelen. Alleen Amy weet
hem op te vangen en naar zijn hotelkamer te
leiden. Mr. Dorrit sterft en laat op zijn doods
bed zijn ware gezicht zien waar Amy in de
Marshalsea zo naar verlangd had. Een aan
doenlijk einde van een ingewikkelde vader-
35
dochter relatie, waarin de vader er maar net in
slaagt z'n dochter niet op te offeren aan zijn
eigen welzijn. Terwijl de dochter alles voor
haar vader over heeft
De ellende stopt niet. Het financiële genie mr.
Merdle blijkt een geniale zwendelaar te zijn.
Na zelfmoord van mr. Merdle stort het fina-
ciele imperium van de Dorrit's, Merddle's,
Meagle's, Clenham's in.
De as van het kwaad in de personen van
Rigaud/Blandois-Flintwich-Wade lijken er in
te slagen ook het persoonlijke geluk van
Arthur Clenham en Amy Dorrit te verwoesten.
Echter, zowel de moeder van Arthur Clenham
als mede de even van het rechte pad afgewe
ken Harriet beadle alias Tattycoram laten zich
niet echt chanteren en uiteindelijk daagt er
ligt aan het einde van de poort van de gevan
genis, te weten de Marshalsea, waar Arthur
Clenham inmiddels noodgedwongen in ver
blijft.
Eind goed al goed, ligt voor de hand, maar
daar zijn enkele vragen bij te stellen.
Wederom wordt in de laatste bladzijden de
aandacht gevestigd op de 'registers'. Het leven
in een gevangenis staat bol van allerlei regis
ters. Zonder nauwkeurig vastleggen van al wat
er gebeurt, is er geen ordelijk bestaan.
Intrede, maar nog meer het uiteindelijk verla
ten van de gevangenis, gaat gepaard met
inschrijven in registers. Het laatste register
dat ingevuld wordt is het huwelijks register,
hoe zwaar woog dat register inmiddels niet in
Charles Dickens privé leven? De huwelijks
acte van hem met Catherine Hogarth was zijn
D.N.F. geworden!
Uiteindelijk komt Arthur Clenham tot de ont
dekking dat hij wel wat ziet in Amy Dorrit
maar dat zij veel eerder al meer dan een oogje
op hem had. Eerst afstand nemen van z'n
oude vlam: Flora Casby, vervolgens toch maar
niet met Pet Meagles in zee gaan en dan val
len voor Amy. Klinkt hier niet erg in door de
wens van de wat oudere man om een tweede
nest op te zetten?
Het meest opmerkelijk is de stap naar buiten
die Amy zet. Naar buiten de gevangenis, dat
wel, maar buiten wordt net zo afgeschilderd
als 'binnen': beiden hebben registers, gedrags
codes, wetten en voorschriften, is het
Circumlocution Office niet evenzeer een
The Dutch Dickensian Volume XXVI
