Vooraar 2008 no.63
Napoleon en verkocht op zijn beurt de bladen weer door aan andere
Amerikaanse uitgevers die het werk onder een eigen imprint publiceer
den. Exclusiviteit was natuurlijk niet altijd gegarandeerd, maar doorgaans
werkte het wel. Als ik het goed zie/8 moest die exclusiviteit soms ook en
terecht door omkoperij worden gewaarborgd: de Engelse uitgever van
onder andere Edward Bulwer Lytton, Saunders Otley, vestigt zich in New
York om Amerikaanse auteursrechten te kunnen claimen. De drukkers
van Saunders worden omgekocht door de Amerikaanse uitgever Harpers
Bross die onder de slogan Great American Enterprise Lyttons werk publi
ceert voordat Saunders dat kan doen.29 Harpers Bross hadden immers
met Bulwer Lytton al in 1834 afgesproken dat zij voor eens en voor altijd
het recht hadden verkregen om op basis van advanced sheets al het werk dat
hij had geschreven en nog zou schrijven exclusief in Amerika uit te mogen
geven.
Wat Saunders deed, is een ietwat gecompliceerde methode om te kunnen
voldoen aan de Amerikaanse negentiende eeuwse protectionistische eisen
voor het verkrijgen van een Amerikaans auteursrecht die voor buitenlan
ders onoverkomelijk zijn. Pas in 1909, met de verzachting van de Chase
Act van 1891 van de gelijknamige senator, wordt een praktisch uitvoerbaar
auteursrecht geïntroduceerd door een interim auteursrecht te verlenen
voor een duur van dertig dagen na publicatie elders, dat tot een volledig
auteursrecht kan uitgroeien door druk van de geautoriseerde editie in de
VS.
"Very good', said the manager, 'Do you understand French?' 'Perfectly well'. 'Very
good', said the manager, opening the table-drawer, and giving a roll ofpaper from
it to Nicholas, 'There, just turn that into English and put your name on the title
page.'
Nicholas Nickleby, Hoofdstuk 23
Het publiceren in afleveringen - per stuk uiteraard goedkoper dan publi
catie van een volledige roman - is al een eerste wapen in de strijd tegen
goedkope nadrukken. Goedkoper dan een aflevering kan bijna niet. Maar
Dickens zou Dickens niet zijn, wanneer hij de praktijken waaronder hij
leed ook niet dramatiseerde in zijn romans. In Nicholas Nickleby - gepu
bliceerd in afleveringen tussen maart 1838 en september 1939 - komt in
The Dutch Dickensian Volume XXVin 24
DE ONNAVOLGBARE NAGEVOLGD
WAT DE ONNAVOLGBARE ERTEGEN DOET
28 De bronnen spreken zich tegen, maar het verhaal is mooi en plausibel.
29 Barnes, 1974, p. 58.
