Zomer 2009 no. 67
The Dutch Dickensian Volume XXIX 42
instantie de belangstelling groot was, leek het
publiek toch moe te worden van de vele afle
veringen, en een verhaal dat niet duidelijk
ergens heen geen. Van 6.3 miljoen kijkers aan
het begin, daalde de belangstelling naar 4.2
2
voor de laatste aflevering. Dat komt sterk
overeen met de gebeurtenissen en belang
stelling voor Little Dorrit in boekvorm. Van
Little Dorrit werden er in eerste instantie
36,000 exemplaren verkocht (1855). Maar
tegen het einde van de serie, in 1857, was dat
O
gedaald naar 29,000.
Nu zijn we tegenwoordig verwend. We
hebben heel veel televisiekanalen, kunnen op
onze DvD of Blue-rays kijken, kijken films of
podcasts op Internet, en we kunnen zelfs naar
zoiets ouderwets als de bioscoop of het thea
ter. En oh, ja, we kunnen boeken lezen.
Uiteraard lag die situatie in de negentiende
eeuw anders. Naast het theater (dat in
Engeland buiten Londen niet zo veel
voorstelde), was er alleen het boek waar men
zijn toevlucht toe kon nemen. En Dickens, en
zijn feuilletonuitgaven, profiteerden daar
enorm van.
Er was in de negentiende eeuw sprake
van een wezenlijke verandering in de aard van
de schrijver. Tot aan het begin van de negen
tiende eeuw waren schrijvers vrijwel zonder
uitzondering vertegenwoordigers van de
gegoede klasse, die zich verzekerd wisten van
een welgestelde familie of in ieder geval een
goed inkomen. Zij waren niet afhankelijk van
hun schrijfsels voor hun levensonderhoud.
Dat gold voor Henry Fielding (van Tom
Jones), Tobias Smollett, Samuel Richardson
en 00k Jane Austen. (In dat opzicht zijn er
parallellen met componisten, die tot rond
1800 merendeels in loondienst voor een vorst
werkten, zoals Joseph Haydn en vorst
Eszterhazy), maar daarna hun inkomen
moesten vergaren met opdrachten en optre
dens. Mozart maakte de omslag toen hij weg
ging bij de aartsbisschop van Salzburg; vanaf
Beethoven moesten componisten hun kostje
bij elkaar scharrelen.) Dickens, en ook zijn
jongere tijdgenoten, waren wel degelijk
afhankelijk van hun werk als schrijver.4
Sterker nog, dat werk kon hen in de negen
tiende eeuw een substantieel inkomen bezor
gen. Anthony Trollope kreeg voor Barchester
Towers in 1857 ongeveer 100 pond, wat gelijk
stond aan zijn toenmalige jaarsalaris bij het
postkantoor. In de jaren 60 van de negen
tiende eeuw verdiende hij ongeveer 3200
pond per boek! Dickens verdiende 9000 pond
voor de eerste editie van Dombey and Son (en
liet bij zijn dood een nalatenschap van
ongeveer 93000 pond na).5 Dat is niet zo
opmerkelijk als we weten dat Dickens
ongeveer 30 jaar lang doorschreef.
Het feuilleton
Dickens was zo ongeveer de uitvinder van de
publicatie in maandelijkse afleveringen. In
wezen was dit het feuilleton Zoals ik heb
gezegd was The Posthumous Papers of the
Pickwick Club in 1836 begonnen als verhaal-
bijlage bij een aantal prenten. Maar al snel
werd het verhaal belangrijker. In eerste
instantie werden er slechts 400 exemplaren
van het eerste deel verkocht, maar toen de
populariteit toenam, veranderde dat rap: op
het hoogtepunt werden er 40.000 exemplaren
van een aflevering verkocht!
Vanaf 1836 The Pickwick Papers) tot
1870 Edwin Drood) verschenen zijn boeken
vrijwel onafgebroken in maandelijkse, en
gedurende korte tijd zelfs wekelijkse afleverin
gen. Negen van zijn werken verschenen in
maandelijkse afleveringen (los verkrijgbaar;
drie of vier hoofdstukken per keer).Oliver
Twist verscheen in maandelijkse afleveringen
in een tijdschrift, en de andere vijf werden in
wekelijkse afleveringen gepubliceerd. Dat er
af en toe een hiaat in die schrijfwoede optrad,
is onvermijdelijk. Zo was Dickens erg uit het
veld geslagen door de dood van zijn schoonzus
Mary Hogarth. Deel XV van The Pickwick
n
Papers verscheen dan ook een maand te laat.
(Zo populair was The Pickwick Papers
overigens, dat het later weer voorkwam in
andere boeken. Onlangs verscheen de tele
visieverfilming van Mrs Gaskells roman
Cranford (en My Lady Ludlow en Mrs
Harrisons's Confessions). Captain Brown
wordt daarin door een trein overreden terwijl
hij het nieuwste deel van The Pickwick Papers
leest. Overigens schreef Mrs Gaskell
Cranford voor Household Words, het weke-
