92
Dat het brandt als een lier Ouwe Clem! (Dickens, 2001).
Elke vertaling volgt hetzelfde rijmschema als in het Engels, namelijk
het gepaard rijm a a b b c c. Enkel in de vertaling uit 2001 loopt het
eindrijm mank bij de laatste twee verzen. Dit is verwonderlijk
aangezien de vertalers in 2001 toch al enkele voorbeelden hadden
van vertalingen van dit stuk tekst, en omdat zowel in het origineel als
in de voordien verschenen vertalingen het rijm er goed uitkomt. De
laatste zin uit de vertaling van Dabekaussen en Maters is trouwens
geen echt goede weergave van de betekenis van het origineel: in de
vertaling wordt het element "lier" toegevoegd, terwijl dat
muziekinstrument zeer weinig of zelfs niets te maken heeft met een
smederij. In de vertaling van C.M. Mensing geeft de laatste zin ook
geen correcte inhoud weer van het origineel, maar het heeft wel als
voordeel dat het rijmt met de vorige zin.
Hierbij wordt het duidelijk dat Dabekaussen en Maters zich niet
hebben geïnspireerd op de oudere vertalingen. Aan de ene kant is dit
negatief, omdat dit stuk misschien beter kon zijn vertaald als ze dat
wel hadden gedaan. Aan de andere kant is het positief, omdat ze net
dan hun creativiteit de vrije loop kunnen geven, om zo de meest
vlotte vertaling te kunnen neerpennen.
Nadat ik deze drie vertalingen met elkaar nog op andere vlakken had
vergeleken, ben ik tot de beslissing gekomen dat de meest recente
vertaling de meest vlotte tekst is van de drie. Toch wil ik vermelden
dat op sommige vlakken, de andere vertalers een net iets betere
vertaling afleverden dan Dabekaussen en Maters, maar dat deze
laatsten volgens mij de 'beste' vertaling hebben afgeleverd.
Uiteraard is dit een zeer subjectieve beslissing en enkel gegrond op
mijn oordeel van wat een goede vertaling moet zijn: een vlotte tekst
die dezelfde inhoud weergeeft als het origineel. Ook moet de stijl
van de auteur en het 'effect' van het verhaal, zoals de humor,
bewaard blijven. Bovendien zijn de criteria die ik net heb opgesomd,
ook de criteria die vaak gehanteerd worden door vaklui om een
vertaling te beoordelen.
Brontekst en kortere variaties
Als laatste punt, wil ik het graag hebben over een andere soort van
vertaling, namelijk een vertaling in dezelfde taal. Zoals met zovele
boeken, zijn er ook van Great Expectations ingekorte versies op de
markt. Dat dit als vertaling wordt aanzien, kan betwist worden.
Volgens mij dient een vertaling er echter voor om een bepaalde tekst
naar een ander publiek te kunnen brengen. In dit geval wordt de tekst
'vertaald' naar een publiek dat interesse heeft voor Dickens en voor
het boek, maar het niet meteen ziet zitten om aan een klepper als
