142 -
Landbouw.
Jufevnattanalc 2521tcb0tvtjb
GRAAN-MAAIWERKTUIGEN
YERSLAG
VERWACHTINGEN YAN DEN 00GST
De meesten ecliter begrepen niet vvaar het kwaad ze-
telde; zij waren noch door de sommigennoch door
de anderen overtuigd, en wenschte liclit te ontvangen
van de deskundigen. In overleg met Gedeputeerde
Staten van Noord-IIollandwerd hiertoe besloten en
de commissie Storm Buysing c. s. reeds in het
voorjaar van 1857 benoemd, om het Polderbestuur
en de Ingelanden althans met goeden raad bij te staan
en daarmede den weg te banen, om hen uit den
nood te helpen.
Eerst anderhalf jaar later zag het rapport het licht
onder den titel van Rapport der Commissie tot onder-
zoek naar de middelen, welke zouden zijn aan te wen-
den, om aan alle landen van den HaarlemmermeerPolder
bij voorlduring eene behoorlyke waterontlasting te verze-
keren. Haarlem, C. Zwaardemaker, 1858.
De ongunstige toestand van den Polder was naar
hare uitspraak in de eerste plaats toe te schrijven aan
den onvolkomen en onvoltooiden staat, waarin hij
is overgedragen. De waterberging bedroeg slechts
nominaal /i3de hoofd- en kruisvaarten en de be-
staande togten waren belangrijk verondiept en moesten
noodzakelijk worden opgemaakt; de werking der stoom-
tuigen leverde zeer onvoldoende uitkomstenzij
behoefden belangrijke verbeteringen. Maar onder de
vele omstandighedendie tot dien zoo ongunstigen
toestand medewerkten, moest naar haar oordeel vooral
worden gerangschiktde aanzienlijke hoeveelheid kwel-
water, waarmede de Polder in ongunstige tijden wordt
bezwaard.
YAN
IN DEN
Wilhelmina-Polder hij Goes.
Wij hopen in het volgend nommer nog het een en
ander omtrent dezen belangrijken wedstrijd mede te dee-
len en bepalen ons vooreerst tot het mededeelen van het
RAPPORT van de JURY.
Er waren vier werktuigen ter mededinging aange-
komen; een vijfde uit Engeland overgezonden is,
door nog niet bekende omstandigheden, niet teregt
gekomen, ter wij 1 een zesde werktuigIlussey's Oraan-
maaijerdoor Dray te Londen verbeterdreeds
sedert drie jaren in den "VVilkelminapolder voorhanden
niet heeft medegedongen.
De mededingenden waren
1°. een een-paards-werktuig met eenen de schoven
afharkenden arbeider, ingezonden en bestuurd
door C u t h b e r tfirma R. Cuthbert C0.,
te Bedale in het graafschap York, zijnde dit
werktuig een verbeterde llussey.
2°. het bekende werktuig van Burgess Key,
het werktuig van Mac. Cormick, hetwelk
zijdeling, door schroevenhet graan in eene
zwade nederlegt. Het werktuig werd gevoerd
door denzelfden werkman van de inzenders
die, op Rusthoek te Loosduinenden grasmaaijer
van Allan, van dezelfde fabriekantenbestuurd
heeft.
3°. het werktuig van Wood in Amerikadoor
Cranston te Londen ingezonden, met eenen
de schoven afharkenden arbeider, hetzelfde werk
tuig dat op Rusthoek, als grasmaaijer den derden
prijs behaald heeft, en dat hier door denzelfden
Engelschman werd bestuurd. De agenten in
Nederland voor deze beide laatste werktuigen
zijn Keijser en Swertz te Amsterdam.
4°. het vierde werktuig was de een-paards-graan-
maaijer van Doctor Mazier in Erankrijkbe
stuurd door diens agent te AmsterdamP e i g n a t.
Bij de eerste proeve beschadigde dit werktuig
zoodanig dat het verder geen deel aan den wed
strijd heeft genomen,
De aanhoudende regen van Donderdag 9 Augustus
belette volkomen dien dag de voorgenomen proeven
voor de keurmeesters en leden der Vereeniging te
nemen, die alzoo uitgesteld zijn tot vrijdag namiddag,
terwijl er des voormiddags voor het publiek gemaaid
is, dat in groole hoeveelheid was toegestroomd.
Bij de beoordeeling dezer werktuigen hebben de
keurmeesters allereerst getracht om den prijs te bepalen
waarvoor het graan door hen gemaaid wordt
De inkoopprijste Londen geleverd is van n°. 1
264; n°. 2 510, n°. 3 420.
Twintig ten honderd dezer sommen zijn gerekend
voor onderhoud of vernieuwing in zes jaaren voor
rente. N°. 1 52,40, n°. 2 102, n°. 3 84.
40 dagen jaarlijks zal men de werktuigen kunnen
gebruiken, zoodat dan deze kosten dagelijks zijn
n°. 1 1,32 n°. 2 2,55 n°. 3 2,10.
Cuthbert en Wood behoeven elk twee, zich
afwisselendeafharkers van het graan, waarvan de
eerste zwaarder werk verrigten dan de laatste, n°. 1
3, n°. 3 2,50,
Burgess Key behoeven eenen begeleider daags
tegen 1,60.
De voerlieden, daags van n°. 12 en 3 1.50.
De gemiddelde kracht door de paarden aangewend,
gemeten met eenen krachtmeter van B e c k e r te Arnhem,
bedroeg van n°. 1 100 en n°. 2 en 3 310 Ned. pond.
Terwijl het paard bij Cuthbert in een lemoen
trekt en met den rug kracht uitoefentkan deze niet
geheel door den krachtmeter aan den knuppel gehecht
bepaald worden, zoodat deze hier geschat is op
150 Ned. pond.
Yan een paard, tien uren daags werkende, kan
niet meer gevergd worden dan eene krachtsaanwen-
ding van 75 Ned. pond., zoodat de maaijers wissel-
spannen zullen noodig hebbenhetgeen daags vor-
dert voor n°. 1 4 en voor n°. 2 en 3 8.
Alle deze sommen maken dus eene dagelijksche
uitgaaf voor n°. 1/9,82 n°. 2/13,55 n°. 3/ 14,10.
De aan elk mededinger toegewezen 2 0 Ned roeden
te maaijen graan zijn door n°. 1 in 46n°. 2 in 40
n°. 3 in 44 minuten afgemaaid.
Tegen 10 uur werkens gerekend, zou dit maken
voor n°. 1/3,77, n°. 2 4,52, n°. 3 5,18 per
bunder; maar terwijl hier bij elken omgang steeds
de overhellende zijde van het graan gemaaidde lig-
gende voorbijgegaan is, zullen werkelijk die kosten
omstreeks de helft minder bedragenals voor n°. 1
f 1,88, n°. 2 2,26, n°. 3 2,59.
De beide werktuigen van Burgess Key en
Wood hebben haspels om het graan op de zaag te
bezigen. Cuthbert heeft er geen.
Het gewigt der werktuigen is van n°. 1 350 n°. 2
750, n°. 3 4S0 Ned. pond.
De breedte van het geheele werktuig is van n°. 1
2,52, n°. 2 3, n°. 3 2.95 Ned. ellen.
De breedte van de zaag of de breedte der snede
is van n°. 1 1,55, n°. 2 en 3 1,77 Ned. ellen.
De maaijers hebben dientengevolge elk de 20 Ned.
roeden afgemaaid, n°. 1 in 15, n°. 2 in 12, n°. 3
in 14 gangen.
De beide eersten zetten de zaag gemakkelijk uit
het werk door eenen hefboom; bij Wood geschiedt
dit moeijelijker.
Het ligten van de snijdende gedeelten geschiedt bij
Cuthbert met eene schroef aan het lemoen, bij
Burgess door eenen hefboom aan de buitenzijde
en schroef aan de binnenzijde, bij Wood door eenen
hefboom aan de binnenzijde; bij alien genoegzaam
even gemakkelijk.
Burgess Key maken het wenden gemakkelijker
door het wieltje aan de buitenzijde te kunnen verdraaijen
met den hefboom.
De tanden der zaag zijn gekapt bij Burgess
Key, met gladde snede bij de beide anderen.
Alle deze bijzonderheden zijn echter niet van dien
aarddat zij aan een dezer werktuigende voorkeur
verre boven de anderen schijnen te moeten doen
toekennen.
De lengte der afgemaaide stoppels was bij alien
gelijk en zoo kort als 't mogelijk is om met de zigt
te maaijen. Bij greppels in het land of tegen den
grond liggend graan bleven de stoppels bij alien wel
eens langeren alien overwonnen zwarighedendoor
den stand van het graan veroorzaakt, op gelijke wijze.
Alleen bestond er een aanmerkelijk onderscheid in
de wijze waarop het graan op het veld werd neerge-
legd. Bij Burgess Key kwam het graan hoogst
regelmatig in eene zwade te liggenzonder dat er
eenige halmen in de stoppels achterbleven en waar
van 2 binders, in 2 uur 24 min., 354 regelmatige
schoven hebben kunnen binden; van de 20 afgemaaide
roeden namelijk.
Bij Cuthbert daarentegen lagen de schoven onge-
lijk gevormd en ruw daarhenen geworpenterwijl er
vele halmen op den gang in de stoppels verspreid
lagenwelke alzoo niet opgebonden werdenwelk
gebrek eveneens, zoo niet meer, bestond bij W o o d.
Bij Cuthbert bonden 2 binders in 2 uren 14 min.
390 onregelmatige schoven, bij Wood in 1 uur
45 min 273 groote zeer onregelmatige schoven.
Het nederleggen van het graan was bij Burgess
K e y zooveel beter dan bij de anderendat zulks
naar het oordeel der keurmeesters, ruim de meerdere
kosten, 0,38 per bunder, die dit werktuig boven
dat van Cuthbert vereischtvergoeden.
Aangenomen dat de beide andere werktuigen op
gelijke wijze het graan nederleggen, zoo verdient
Cuthbert de voorkeur omdat hij 0,71 minder
dan deze per bunder vereischt. Ilieruit is van zelve
voortgevloeid dat de keurmeesters hebben geoordeeld
te moeten voordragen
voor den eersten prijs van 500, het werktuig
van Burgess en Key,
voor den tweeden prijs, de gouden medaille, dat
van Cuthbert,
en voor eenen derden prijs, eene zilveren medaille,
dat van Wood door Cranston ingezonden.
OMTRENT DE
IN DE PROVINCIE
ETOORD-HOLLAND.
De tarwe is op eeDe der voornaamste productie-
plaatsen, namelijk Texel, niet zwaar bezet, zoodat
er daar geen ruim beschot verwacht wordt. Overigens
luiden de berigten omtrent dit graanzoowel uit de
genoemde plaatsals uit de meeste overige plaatsen
waar het verbouwd wordt, in alle opzigten gunstig.
De rogge heeft op onderscheidene plaatsen veel geleden
zoowel van de aanhoudende koude in het voorjaar,
als van de stormen op 27 en 28 Mei. Er schijnt
geen ruime oogst van te kunnen verwacht worden.
De garst is op enkele plaatsen door zoogenaamden
brand aangetast. Op eenige andere plaatsen laat dit
gewaszonder door eene bepaalde ziekte te zijn aan-
gedaan, zich niet zeer gunstig aanzien. Over het
geheel schijnt er echter eene goede opbrengst van
verwacht te worden. De haver staat bijna zonder
uitzondering goed te veld en belooft eenen zeer vol-
doenden oogst. Yan de erivten en paardenboonen worden
over het algemeen vrij gunstige verwachtingen gekoes-
terdde gele en bruine boonen daarentegen zullen
waarschijnlijk slechts weinig opleveren. Het mosterd-
zaad staat bijna overal goed en op verscheidene
plaatsen zelfs zeer gunstigzoodat daarvan een ruime
oogst wordt te gemoet gezien; de uitslag van het
koolzaad zal minder goed zijn. De weersgesteldheid
in het voorjaar is voor dit gewas niet gunstig geweest
en de storm van 28 Mei heeft er daarenboven eenige
schade aan toegebragt. Wat betreft het karweizaad
de opbrengst daarvan zal zeer gering zijndaar de
zoo even vermelde storm den bloesem van dit gewas
grootendeels heeft doodgeslagen. De boekweit is
eenigzins achterlijkdoch staat overigens niet ongun-
stigen kanbij goed weder in het vervolgnog
wel een voldoenden oogst opleveren. De aardappelen
staan over het algemeen goed en schijnen tot nu zeer
weinig door de gewone ziekte te zijn aangedaan.
Omtrent het vlas en de meekrap luiden de berigten
gunstig. De toestand en opbrengst der graslanden
is over het geheel zeer bevredigend. De hooi-oogst
ofschoon minder overvloedig dan in het voorgaande
jaar, is toch zoowel wat de hoeveelheid als de hoe-
danigheid van het hooi betreft zeer voldoende. Alleen
is het weder voor de inzameling van het hooi over
het geheel niet gunstig geweest. Op een overvloe-
digen oogst van appelen en peren, zoo als men in
het voorjaar reden had te verwachtenkan sedert
den storm van 28 Mei niet meer gerekend worden.
Er schijnt evenwel ook hu nog uitzigt te bestaan
dat eene vrij ruime hoeveelheid van die vruchten zal
worden ingezameld. Handelsblad
Dit overzigt van den stand der gewassen is,
gelooven wijook ten opzigte van den Haarlemmer-
meer-Polder vrij juist. De koude en regenachtige
zomer is voor de lage en zwaardere gronden wel wat
ongunstig geweest, maar voor de hooge en inzonderheid
voor de veenachtige en ligte gronden was deze weers
gesteldheid, vooral voor de graangewassenweldadig.
De rogge heeft van het schrale voorjaarsweder en van
den Pinksterstormwaardoor althans van de vroege
het bovengedeelte der aar weinig of geen vrucht
zettehet meest geledendoch de korrel schijnt grof
en goed uitgegroeid en het beschot zal dus nog wel
mede vallen. De tarwe staat meerendeels goed en
rijpt langzaam nahetgeen voorzeker op de opbrengst
in vergelijking der vorige jarentoen de korrel door
de sterke hitte onvolkomen bleef, van veel invloed
zal wezen. De haver staat zeer goed. Ook voor
boonen is de koele zomer bijzonder weldadig; zij zijn
zwaar in het loof en hebben zeer goed gezet. De
jong geplante meekrap is eerst door den storm en
