WEEKBLAD
\S
van
1861.
Vrijdag, 19 Julij.
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
HoofdredacteurC. E. DE CLERCQ.
VOORLOOPIG YERSLAG
HAARI.EWMKRMEER.
Abonnementen
worden aangenomen bij dc Boekhandelaars
C. M. VAN GOGH, Leidschestraat, te Amsterdam,
J. J. VAN BREDERODE,. Haarlem,
bij den Heer BRIEVENGAARDER te Haarlemmermeer
en verder bij alle soliede
BOEKHANDELAREN en POSTDIRECTEUREN
in het Rijk.
De 1IUJS is f 6, in het Jaar. Elke 3 Maanden wordt over f 1,50 beschikt. Advebtentien van 15 regels 50 Cts.elke regel meer 10 Cts.,
belialve 35 Cents Zegelregt bij elke plaatsing. Alle Toezendingen moeten franco geschieden aan den Hoofdredacteur, te Amsterdam.
VAN DEN
Wcdstrijd van Crasmaaiwerktulgen
IN DEN
Ilaarlemmermeer-Polder.
De wedstrijd van werktuigen voor den liooioogst,
uifgeschreven door de Hollandsche Maalschnppij van
landbouwen den 28sten en 29sten Junij gehouden
op de gronden van den baron van Versehuer, in
den Haarlemmermeer-Polder, liceft zoo zeer de belang-
stelling opgewekt van de landbouwers en belooft zulke
groote gevolgen te zullen liebbendat ik mij haast
om den uitslag van den wedstrijd, in zoover die de
grasmaaiwerktuigen betreft, aan bet publiek mede te
deeien. Het grasmaaijen met werktuigen toch is de
lioofdzaak, iiet hooijen en vervoeren zal van zelve
volgen; en daarotn schijnt het mij zaak, om in de
ccrsle plants deze grasmaaijers te doen kennen. De
Hollandsche Maatschnppij zal later een uitgebreid ver
sing van den wedstrijd, in zijn geheel, uitgeven
het bier door mij geleverde is slechts een voorloo-
per, die ik, als secretaris der eommissie van keur-
mecsters der grasmaaijers, heb kunnen levercn.
Er waren negen grasmaaijers ingezonden.
2 a') Een tweepaards manijer, volgens het stelsel
van Allen, met bet fabrieknommer 240, in 1860
gefabriceerd door Burgess Key te Londen, en
ingezonden door den eigenaarden beer W. E.
Heshuijsen, te Amsterdam. Hicronder is dit werk-
tuig anngeduid met de letters a1.
2 a2) Een tweepaards manijer volgens Allen met
bet tabrieknommer 729, gefabriceerd in 1S60 door
Burgess Key en ingezonden door de agenten
dier fnbriekanten, Keyser Swertz te Amsterdam.
2 a3) Een tweepaards maaijer volgens Allen, onder
eenige wijzigingenmet bet vorige werktuig overeen-
stemmende, gefabriceerd en ingezonden door de fabriek
van bet Domnine prive de Berg in Luxemburg.
2 a4) Een tweepaards maaijer volgens Allen te-
vens tot graanmaaijer in te rigtenmet aanmerkelijke
vrrbetevingenin 1861 gefabriceerd door Burgess
Key en ingezonden dcor Keijser Swertz.
1 a) Een eenpaards maaijer, tevens graanmaaijer,
volgens hetzelfde stelsel als de voorgaande, gefabri
ceerd en ingezonden door dezelfden.
2 ?a') Een tweepaards maaijer door Wood te
Iloozick Falls, New-York in Amerika, gefabriceerd,
ingezonden door G. Stout te Tiel.
2 te2) Een tweepaards maaijer door Wood, vol-
komen gelijk aan bet voorgaande werktuig, ingezonden
door de agenten van die fabriekW. M. Cranston
te Londen.
Ire) Een eenpaards maaijer van Wood, mode
door Cranston ingezondenen
2 m) Een tweepaards graan- en tevens grasmaaijer,
volgens het stelsel van Manny, door Wood ge
fabriceerd en ingezonden door Stout; hetzelfde
werktuig, waaraan in bet vorige jaar, bij den wed
strijd op Busthoek, de eerste premie toegekend is.
Voor degenenwelke den wedstrijd in den Haar
lemmermeer bijgewoond liebbenzij hcrinnerddat
de werktuigen bier met de volgende nommers waren
aangeduid: 2 a1 n°. 8, 2 a2 n°. 72 a3 n°. 2,
2 a4 n°. 3, 1 on0. 6, 2 wx n°. 4, 2 re2 n°. I
1 to n°. 9 en 2 m n°. 5of, omgekeerdbier zijn
de nommers aangeduid door letters; namelijk n°. 1
door 2 to2, n°. 2 door 2n3, n°. 3 door 2 o4, n°. 4
door 2 to1, n°. 5 door 2 m, n°. 6 door la, n°. 7 door
2 a2, n°. 8 door 2 a1 en n°. 9 door 1 to.
Bij het beoordeelen van het bij den wedstrijd ver-
rigte werk door deze grasmaaijersdient men op den
voorgrond te stellendat bier niet bet doel bestond
om de voerlieden, maar om bet werktuig te bekroo-
nen. Met goede paarden bespannen en goed gevoerd
blijkt bet dat alle deze werktuigen volmaakt even
deugdzaam werk leveren, en dat alzoo de snelheid,
waarmede zulks verrigt wordt, bij gelijke handigheid
en gelijk voortstappen der paarden, alleen afhanke-
lijk is van de breedte der schaar. Met Manny's
graan- en grasmaaijer (2 malleen schijnt het niet
doenlijk zulke korte stoppels te snijden als men bier
te lande algemeen verlangt, terwijl de groote om-
vang van bet werktuig daarenboven eenen zeer na-
deeligen invloed op de snelle beweging moet uitocfenen.
Zonder iets af te dingen op dit werktuig als deugde-
lijke graanmaaijer, is het bier, in vergelijking van de
andere, als grasmaaijer afgekeurd moeten worden.
De akkcrswaarop de wedstrijd plaats heeft ge-
badwaren elk lang 123 el, breed 22 el, en dus
groot 2706 vierk. el, en bezet met timotheusgras
en wilde klaver. De proeven met den kracbtmeter
zijn genomen op een veld met een zwaar gewas van
roode klaver en gras bezet, zijnde zulks een weeken
veenbodem, die natuurlijk aanmerkelijken tegenstand
bood aan de wielen. Voor werktuigen, uitsluitend
voor dergelijken veengrond bestemd, zou bet zaak
zijn om breeder velgen te nemen, waardoor de ver-
eiscbte trekkracbt waarsebijnlijk met 10 tot 30 Ned.
ponden verminderd zoude kunnen worden.
Tot bet vinden van den prijs, dien het maaijen
met deze werktuigen kost, heeft men wijders gere-
kend, dat ze jaarlijks zes weken voor het hooigras
en eene week voor het etgroen, of omstreeks 40
dagenwerken kunnenen dat een span paarden
met eenen geschikten voerman dagelijks zeven gulden
kost, gelijk thans werkelijk bet geval is in den
Haarlemmermeer. Yoor de eenpaards werktuigen is
voerman en paard op vijf gulden daags gerekend
hoewel zij, gelijk zoo aanstonds blijken zal, in der
daad mede op zeven gulden daags te staan zullen komen.
Met eenen kracbtmeter van Becker, te Arnhem,
is de noodige trekkracht gemeten van den meest
zamengestelden tweepaards maaijer (2 a4) en van
den eenvoudigsten (2 w2)-, alsmcde van den eenvou-
digsten eenpaards maaijer (I to), terwijl de kracbt
meter niet toegepast kon worden op den meer zamen
gestelden eenpaards maaijer (I a). De zwaarte en
de zamenstelling van bet werktuig blijken echter zulk
eenen geringen invloed op de trekkracbt uit te oefe-
nen, dat deze genoegzaam alleen afhankelijk blijft
van de breedte der schaar. Met opgeligte schaar,
en dus tot bet vervoer van bet werktuig alleenver-
eischte 2 a4 zesfig Ned. pond trekkracht; bij een
zeer kort, bijna in den grond afsnijden van bet gras
en waarbij menige aardschol medegenomen werd eischte
bij tot 150 pond. Bij gelijke lengte van stoppel op
denzelfden akker behoefde 2 a4 130 pond en 2 w1
125 pond. Gemiddeld zullen 130 pond voor alle
tweepaards werktuigen voldoende zijn, en zij zijn ni
dus met een span paarden te bedienenwant een
paard, acbt uren daags arbeidende en 50 el wegs
in de minuut afleggende, kan 75 pond trekkracbt
uitoefenen. Het eenpaards werktuig, 1 to, vorderde
80 pond trekkracht, waarbij 10 pond gerekend zal
dienen te worden voor de kracht, die het paard,
met den rugop bet lamoen uitoefende. Iiet andere
meer zamengestelde eenpaards werktuig, 1 a, vereischt
zeker niet minder trekkracbtzoodat bier duidelijk
bet onvoordeelige voor den dag kornt der een
paards werktuigenzoodra men ze den gebeelen dag
door, en anders dan tot bet dagelijksch maaijen van
groen vocr, wenscht te bczigen. In het eerste geval
toch vereischen zij cvenzeer twee paarden als de twee
paards werktuigen.
Uit deze opgaven nu, en niet uit den tijd, die
er bij den wedstrijd tot het afmaaijen der vakken van
2706 vierk. el besteed is, zijn de kosten berekend
die het maaijen per dag en per bunder voor elk
werktuig bedragen moet. Uit bet groote verschil in
afstand en die bier werkelijk door elken voermaniti
een minuut tijds, afgelegd is, blijkt het duidelijk,
dat het alleen de bedrevenheid en de vlugbeid van
voerder en paarden zijn, die bij zulk voortjagen de
kroon spannen. Volmaakt gelijke werktuigen toch,
van denzelfden maker, n°. 2 a1, namelijk, en n°. 2 a2,
leidden bet eene 40, het andere 85 ellen in de minuut
af, omdat ze door andere voerlieden bestuurd en met
andere paarden bespannen waren. De voerman (Mac
kenzie) van Burgess Key heeft afgelegd 53,
68 en 85 ellen in de minuutdie van Stout (L u b er)
67 en 73 el; die van Cranston (Herman) 61 en
71 elj die van Berg, een geheel onbedrevene ar-
beider, 61 el; en die van Hcshuysen (van de
Wal) 40 el. Allen hebben echter de paarden, tot
bijna tweemaalspoediger voortgedreven, dan van een
werkpaard te vergen is.
Van de eommissie van keurmeesters bij den wed
strijd in den Haarlemmermeer waren bepaaldelijk met
bet keuren der grasmaaijers belastde HH. Jhr. Mr.
Hoeufft van Velsen, te Amsterdam, als voorzit-
ter, A. Kakebeeke, te Goes, van Wagenin-
gen, te Dordrecht, J. C. P. Ilotz, te 's Ilage en
als secretaris de ondcrgeteekende. Bij bet geringe
verschil, dat de werktuigen opleverden in snelheid
van werken en in den prijs van den arbeid, en bij
genoegzaam volkomen gelijkheid in deugdzaamheid
was bet hoogst moeijelijk eene keuze te doen. Men
heeft echter den eerslen prijs van/ 250 toegekend aan
den inzender Burgess Key, vertegenwoordigd
door diens agenten Keyser Swertz, te Amster
damvoor zijnen jongst verbeterden gras- en graan
maaijer volgens Allen (n°. 2 a4), omdat onder-
scheidene bijzonderheden in de zamenstelling van dat
werktuig bet deden uitmunten boven het meer een-
voudige Amerikaansche werktuig volgens Wood. Aan
dit evenwel kwamjuist om zijne eenvoudigheid van
zamenstelling, de tweede prijs toe, die aan de beide
inzenders, Cranston, te Londen (n°. 2 to2), en
Stout, te Tiel (n°. 1 toelk ten bedrage van
100, toegewezen is. Ten einde het vervaardigen
van ligte, eenpaards maaijers, voor kleine boerde-
rijenaan te moedigenbesloot men eenen derden
prijs van 50 toe te kennen aan den best zamen
gestelden der beide bier voorhanden werktuigenden
eenpaards maaijer, namelijk, van Burgess Key
(n°. 1 a).
Hetzelfde werktuig, dat bier met den eersten prijs
werd bekroond, ontving dien ook te Dordrecht.
