Bijvoegsel tot het Weekblad van Haarlemmernieer
van Vrijdag 25 April 1862.
van
GECOMMITTEEKDEN uit EENIGE AFDEELINGEN dee HOLLANDSCHE MAATSCHAPPIJ VAN LANDBOUW
tot overweging van de zaak der
TENTOONSTELLINGEN.
De Ondergeteekendenalien leden der Holland-
sche Maatschappij van Landisoow door de Afdee-
lingen der Maatschappijwaartoe zij behooren Alphen
en omstrekenGouda en omstrelcenHaarlemmermeer
Leijden en omstrekenWaddingsveenZevenhuizen en
omstreken; Nieuwkoopsche en Zevenhovensche polders en
ringdorpenen SoeiermeerZegwaart en omstrekenop
voorstel van de Afdeeling Alphen en omstreken be-
lioemdom de oorzakssn van de weinige belangrijk-
heid der tegenwoordige Tentoonstellingen op te sporen
en de middelen te overwegenwelke tot verbetering
daarvan zouden kunnen worden aangewendgeven
zich de Eer U te rapporteren
dat zij eenstemmig van oordeel zijndat de Ten
toonstellingen der Hollandsche Maatschappij
van Landbouw zoo als die tegenwoordig wor
den gehoudenvan lieverlede in belangrijkheid
afnemen en niet aan het doel beantwoorden.
Bij de inzendingen bestaat slechts zelden de
vereischte mededingingen slechts bij uitzonde-
ring worden werkelijk voortretfelijke voorwerpen
ten toon gesteld.
Als OOEZAKEN van dit gemis aan belang-
stelling van de zijde der Inzenders, meenen zij te
moeten wijzen op
a. De Peijsuitloving.
De waarde der uitgeloofde prijzen is tegering; zij
staat niet in de gewenschte verhouding tot de kosten
van voortbrenging of tot de waarde van werkelijk
voortreffelijke voorwerpen. Door geringe prijzen wordt
evenmin de ambitie opgewekt als de geldelijke belan-
gen der eigenaren worden gebaat. Tegen over de
kosten van vervoer enz. en het gevaar van waardever-
mindering staat alzoo geene vergoeding of schadeloos-
stellingvan welken aard ook.
b. De Beooedeeling.
De vrees voor eene niet juiste beoordeeling, ge-
grond op de dikwerf niet gelukkige keuze der keur-
meestersen het te korte tijdsbestekwaarin de
beoordeeling moet plaats hebben.
c. Het Peogramma.
De vaststelling van het Programma geschiedt te
laat, en de wijze van zamenstelling is niet altijd in
overeenstemming met de eischen van het vakvan
de wetensehapen van onzen tijd.
Als MIDDELEN TOT HEESTEL dier
zoo gewenschte belangstelling wordt het navolgende
ter overweging aanbevolen
a. De Peijsditloving.
De uitloving van hooge of aanzienlijke prijzen in
geld, bij voorbeeld tot een bedrag, gelijk aan het
vijf- tot tienvoud van die, welke tot dus verre wer-
den uitgeloofd, doch uitsluitend voor Tokdieren der
verschillende veesoorten, en wel met dien verstande,
dat om het andere jaar aan dezelfde veesoorten de
kapitale prijzen worden uitgeloofd en wel het eene
jaar aan Paarden en Schapen het andere jaar aan
Hoornvee en Varkens zooveel mogelijk met in acht-
neming van de eigenaardige voortbrenging der streek,
waar de Tentoonstelling wordt gehouden. Deze prijzen
moeten altoos drie jaar van te voren zijn vastgesteld.
Uitloving van betere prijzendan tot nog toe wer-
den toegewezenvoor datgenewat zich op het gebied
der verschillende Afdeelingen van den Landbouwals
ZuivelbereidingAkker- en TuinbouwHoutteelt en
Bloemkweekerij door nieuwheid en deugdzaamheid
gunstig van het bestaande of bekende onderscheidt.
Bij deze bekrooningen zou dan een drie- of vijfjarige
omloop kunnen worden in acht genomen, terwijl van
het uitloven van vele geringe prijzen, voor voorwer
pen van minder belang, voortaan efen spaarzamer ge-
bruik zou kunnen gemaakt worden.
De Werktuigen behooren slechts bekroond te wor
den met bronzen Medailles, met vermelding daarop
van den eersten, tweeden of derden prijs doch aan
de inzenders, mits fabriekanten of invoerdersmoet
een billijke vergoeding voor gemaakte onkosten ver-
strekt wordenin evenredigheid tot de voorwerpen
welke door het Bestuur ter inzending geschikt geacht
en tot de Tentoonstelling toegelaten worden.
b. De Beooedeeling.
Tot beoordeelaars te kiezen desknndige personen
en te letten op hunne speciale kennisin verband
met het vak, dat zij moeten beoordeelen. Hen altoos
te nemen buiten de inzenders. Hun toe te kennen een
billijk defroyement voor reis- en verblijfkosten vol-
gens een vast Tarief. Aan ieder vak van beoordee
ling niet meer, maar ook niet minder dan drie keur-
meesters toe te voegen.
De voorwerpen ter beoordeelinguitgenomen de
werktuigenten minste vierentwintig uren voor de
opening der Tentoonstelling voor de beoordeelaars
beschikbaar te stellen.
De werktuigen ten minste drie dagen voor de ope
ning der Tentoonstelling aan eene beoordeeling te
onderwerpen die door naauwgezette proefneming moet
worden gestaafden geene bekrooning te" doen plaats
hebbentenzij aan deze bepaling zij voldaan. Zorg
te dragenvoor rekening der Maatschappijvoor al
wat noodig is, om dit onderzoek, naar den eisch van
het werk, te kunnen volbrengen. Mogt deze wijze
van proefnemingen aan te veel bezwaren van localen
aard zijn onderworpenmen zou dan gevoegelijk voor
werktuigen, die dit vereischen, aan wedstrijden de
voorkeur geven, voor zoo ver de staat der kas zulks
toelaat. De op de wedstrijden bekroonde werktuigen
zouden dan altoos op de eerstvolgende Tentoonstelling
ter bezigtiging dienen gesteld te worden.
c. Het Pkogeamma.
De zamenstelling van het jaarlijksch Programma
voor de Tentoonstelling op te dragen aan eene Com-
missie van vijf leden, door vijf Afdeelingen, volgens
een vast te stellen rooster, uit de leden der Maat
schappij, onverschillig van welke Afdeelingen ook,
te kiezen.
Het Programma zal door de Commissie worden
vastgesteld, nadat het zal zijn goedgekeurd door het
Hoofdbestuur, aan 't welk de zorg wordt opgedra-
gende toezending van hetzelve aan de Afdeelingen
voor 1 Januarij van het jaar, waarin de Tentoon
stelling zal gehouden worden, te doen plaats hebben.
De leden van de Commissie tot de zamenstelling
van het Programma voor de Tentoonstelling van de
mededinging naar de uitgeloofde prijzen uit te sluiten.
Als TOELICHTING en tot verdediging der
hierboven gestelde punten wenschen wij een en ander
in het midden te brengen.
Op de laatstgehouden Tentoonstelling te Alkmaar
werden ongeveer 300 prijzen uitgeloofd, eene totale
waarde hebbende van ongeveer 3250, of ruim 10
voor elken prijs.
In het Programma dier Tentoonstelling werden
begeerd 131 verschillende inzendingen, waaronder
63 voor veeteelt en 20 voor zuivelbereiding. Op
17 nommers, de veeteelt, en op 9 nommers, de
zuivelbereiding betreffendewerd niet of niet-voldoende
ingezonden. Yoor de overige 11 nommers der zui
velbereiding werd voor verscheidene door slechts een
persoon ingezonden, door elkander ongeveer twee inzen
dingen per nommer. Uit de provincie Zuid-Rolland
werd niets, betrekkelijk de veeteelt, ingezonden.
Met het oog op vroegere Tentoonstellingen, zoo
als die, gehouden te Gouda en Zaandam, was de
Veeteelt, te Alkmaarruim vertegenwoordigden
toch beantwoordden de inzendingen geenszins aan de
verwachting, welke van eene Landbouw-Tentoonstel-
ling, in het hart van het zoo veerijke Noord-Holland
gekoesterd werd.
Deze min gunstige uitslag wordt ook erkend door
het Hoofdbestuur (zie Med. en Bee. 1861, bl. 229),
doch wordt daar toegeschreven aan het inkrimpen
der prijsuitlovingen. Wij vermeenendat die hoofd-
zakelijk, zoo niet uitsluitend, moet worden toegeschre
ven aan de oorzaken, hierboven vermeld; want niet
alleen op de Alkmaarsche Tentoonstelling, die, om
bijzondere redenenmisschien niet als voorbeeld moest
genoemd wordenmaar op de meeste der vorige zag
men dezelfde en andere leemtendie algemeen ook
zijn erkend.
De aanstaande Tentoonstelling te 'sILage zal, zegt
menzeer luisterrijk zijnen aldaar zullen aanzien
lijke prijzen worden toegekend. Wij verheugen ons
in dit vooruitzigt en twijfelen geenszinsof eene
Landbouw-Tentoonstellingop eenigzins uitgebreide
schaal en met eenige weelde ingerigt, heeft in onze
schoone Residentiemet hare grooten en vreemdelin-
gen, alle kans van opgang te maken, en zal zeker
voordeelig zijn voor de geldelijke belangen der Maat
schappij. Maar zal zij beter aan het eigenlijk doel: de
bevordering der belangen van den Landbouw", beant
woorden? Wij vreezen van neenzoo lang toch de
Tentoonstellingen in grondslag en tcezen niet worden
gewijzigd, zullen zij niet die gunstige uitkomsten op-
leverenwaartoe zij bestemd en vatbaar zijn.
De krachtige aanmoediging van het aankweeken
van voortreffelijke veesoortenziedaar het grootsche
en schoone doel, dat men, bij het houden van
Landbouw-Tentoonstellingen, in de eerste plaats be-
lioort te beoogen. Het overige kan goed en nuttig
zijn, het behoort bij onze Landbouw-Tentoonstellin
gen niet op den voorgrond te staan. Engeland en
Frankrijk hebben ons den weg gewezen. Alleen voor
treffelijke fokdieren zullen uitmuntende geslachten
kunnen voortbrengenen alleen van uitmuntende ge
slachten (niet van enkele schoone exemplaren) is
werkelijk voordeel voor den Landbouw te wachten.
Wierden die voordeelen algemeen verkregende ge-
volgen zouden zeker heilzaam zijnniet alleen voor
den Landbouw er, maar voor het geheele Volk.
Kan toch de veeteelt met voordeel en winst gedre-
ven worden, dan zullen aan den Akkerbouw te goed
koraen die ruime hoeveelheden kostbare en alsdan
weinig kostende meststoffen. Wordt daarbij de paar-
denarbeid een minder drukkende last voor den Ak
kerbouw, wie zal niet met ons erkennen dat meer
overvloedige oogstenmet minder kosten voortge-
bragt, het zekere gevolg zullen zijn van dien ge-
wenschten toestanden alzoo komen wij tot de slot-
som dezer beschouwingendat hoofdzakelijk in het
aanfokken van voortreffelijke dierenhet geheim van
den bloei en van den vooruitgang van den Landbouw
ligt opgesloten.
Die bloei op krachtige wijze te ondersteunen moet
het streven onzer Maatschappij zijnen hare algemeene
Tentoonstellingen zullenindien zij wel zijn ingerigt
dit doel op de beste wijze bevorderen.
De hervorming van het Programma voor de Ten
toonstellingen en de zamenstelling er van door man-
nen van het vak, zal kunnen medewerken om vele
bestaande bezwaren uit den weg te ruimen, en alzoo
van gunstigen invloed kunnen zijn op de algemeene
belangstelling en medewerkingwelke voor het wel-
slagen dier ondernemingen mede een eerste vereisch
te zijn.
Groote financiele bezwaren kunnen, onzes inziens,
ons voorstel niet in den weg staan; immers het
totaal-bedrag der uitgeloofde prijzen is reeds groot
alleen, men versnippere zijne kracht niet, en voorts,
verhoogde belangstelling zal toenemend bezoek der
Tentoonstellingen vermeerdering van ledentalen dus
geldelijk voordeel voor de Maatschappij ten gevolge
hebben.
Op grond van deze onze beschouwingen, geven
wij ons de eer voor te stellendat door de Afdeeling
Alphen en omstreken het navolgende voorstel bij het
Hoofdbestuur worde ingezonden, ten einde het worde
