WEEKBLAD
J
van
1862.
Vrijdag, 16 Mei.
Verschillende Polders.
A A N LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Abonnementen
Derde Jaargang.
HoofdredacteurC. E. DE CLERCQ.
St® 28is;_
IIAAKLKMMKItMEEft
worden aangenomen bij de Boekhandelaars
C. M. VAN GOGH. Leidschestraat, te Amsterdam
J. J. VAN BREDERODE,. Haarlem
bij den Heer BRIE\ ENGAARDER te Ihinrlemmermeer
en verder bij alle soliede
BOEKIIANDELAREN en POSTDIRECTEUREN
in bet Rijk.
De Prijs is 6, in het daar. Elke 3 Maanden wordt over f 1,50 beschikt. Advertentien van 15 regels 50 Cts.elke regel meer 10 Cts.,
bekalve 35 Cents Zegelregt bij elke plaatsing. Alle Toezendingen mocten franco geschieden aan den Hoofdredacteur, te Amsterdam.
Bij dit Aommer bchoorcn 3 Bijvoegsels.
DE KONDE VEENEN. -
Gedeputeerde staten van Utrecht hebben ter visie
gelegd een ontwerp-reglement voor het waterschap
de Bonde Veenen.
Dit ontwerp-reglement is in zijne hoofdbepalingen
eene herhaling van de vele reglementen in den jong-
sten tijcl voor polders gemaakt, en welke meestal
geschoeid zijn op de leest der provinciate en ge-
meentewetten.
De geringheid der verschillen doet het zelfs dik-
wijls betreuren dat geen ministerie er aan schijnt
gedacht te hebben, om de voornaamste punten van
het polderregt te regelen in eene algemeene wet.
Thans heeft hij die te doen heeft met vele polders
zoovele reglementen te raadplegen, dat zijn gebeugen
te kort moet schieten om de verschillende schake-
ringen te onthouden. Een burgerlijk wetboek, eene
kieswet was genoeg voor geheel Nederland eene
wet met algemeene regelen voor bevoegdheid om in
polderbesturen te zitten, verkiezingen van bestuur,
vergadering van hoofdingelanden, huishoudelijke in-
rigting, enz. enz. zoude zeker voor geheel Nederland
evenzeer hebben kunnen dienen.
Trouwens dit zoude de taak zijn van den souve-
reinen wetgever, in het onderhavig geval hebben
gedeputeerde staten van Utrecht niet anders kunnen
doen dan een ontwerp maken in den geest van het
tegenwoordige.
Een Weekblad aan polderbelangen gewijd, is uit
den aard der zaak meer geschikt, om deze regle
menten met elkander te vergelijken; gaarne zoude
steller dezes dan ook een artikel leveren om b. v.
het onderscheid aan te wijzen tusschen dit reglement
en dat van de polders in Noord- en Zuid-Holland,
Bijnland en Haarlemmermeer, waarmede ondervin-
ding hem nader bekend maakte; daarbij zonden dan
onder anderen aan te bevelen zijn de artikels over
plaatsvervangende hoofdingelanden, vervanging van
afwezige leden van bestuur als anderzins, welke^in dit
ontwerp goed schijnen uitgewerkt te zijn, en waarop
dient te worden gelet bij de aanstaande herziening
van het reglement voor den Haarlemmermeerpolder.
Tijdgebrek echter belet hem op alle deze punten
in bijzonderheden te treden.
Sleekts een paar opmerkingen dus, om den lezer
op de zaak opmerkzaam te maken.
ADMINISTRATIE-KOSTEN.
Yolgens de memorie van toelichting zullen de
kosten bedragen voor:
Bingkadey 310I
Molens, polderwerken en wegen 7836.
ADMINISTRATIEKOSTEN
Algemeene2911.—
Bijzondere532.—
13,755.-
3,443.-
Te zamen 17,198.
of circa 25%.
Als men de algemeene lasten aMn neemt is de
verhouding nog ongunsliger; dan beloopt de som
voor administratie over 3101.een bedrag van
2911.dus bijna 100%. Dit is toch wat veel;
en juist dit hoog bedrag is de reden, waarom men
in Bijnland en Schieland de ambachten heeft afge-
sehaft, zoodat het weder oprigten in Utrecht van
dergelijke kostbare hoogheemraadschappen verdediging
behoeft.
VERKIEZINGEN.
De memorie van toelichting bevat daaromtrent de
volgende zinsnede.
Tot in 1672 was het terrein, dat thans door de
Bonde Veenen wordt ingenomen, verdeeld in de
navolgende onderling afgescheidenafzonderlijk be-
dijkte en bemalen polderste weten
Onder Waverveen (destijds tot Holland behoo-
rende) enz.
In het stickt van Utrecht."
Onder Mijdrecht, Wilnis,Oudhuizen
Demmerik, YinkeVpr, Abconde,
Proostdijenz. enz."
„Als maatregel van defensie werden in 1672 die
polders gei'nundeerdmet het doel om het door-
dringen der Eranschen in Holland te beletten."
Later werd er opgerigt een heemraadschap van
de Bondeveensche polders."
Bij dat heemraadschap schijnen echter langzamer-
hand misbruiken te zijn ingeslopenvooral ten aanzien
der henoemingwaarop het Hollandsche gedeelte een
meer dan wettigen en lillijken invloed moet liebben
„doen geldendie, door de keuze van ongeschikte
personen zeer schadelijk bleek te werken op de
behartiging der algemeene belangen. Die omstan-
digheid schijnt zelfs al vroeg aanleiding tot oneenig-
heid te hebben gegevenen is eindelijk zoo hoog
„geloopen, dat men omstreeks 1795 het ongeluk-
kige, doch destijds door bijzondere omstandigheden
eenigermate gemotiveerde denkbeeld verwezenlijkte
om het heemraadschap te ontbindenenz. enz.
De klagte is dus keuze in Holland van ongeschikte
personen voor polderbesturen.
De klagte is niet nieuw. Zij is vinnig en geestig
gehekeid, onder anderen door Loosjes, in zijnen
Boman Jan Wouter Elommesteijn II, p. 251 volg.
(waarvan welligt later een staaltje in dit Weekblad
zal verschijnen).
De Hollander der vorige eeuw schijnt niet vrij te
zijn geweest van titelzucht; niet tevreden met geacht
te worden in zijn stand als koopmanop het kan-
toor en op de beurs, wilde de rijk geworden burger
ook op bet kussen zitten, en daar de raad- en staats-
vergaderingen meestal gevuld werden door leden van
patricische familie, zoo wierp zich de mindere man
op de heemraadsohappen en polderbesturen, zoo het
schijntin de meening dat met het ambt ook het
verstand kwam.
Maar de klagten over deze dwazen bleven niet
uit, en nog heden vinden wij in eene memorie der
gedeputeerde staten van Utrecht de zaak als eene
smet Holland aangewreven.
Is dit heden ten dage verbeterd? Steller dezes
hoopt het, maar gelooft het niet. Droevige onder-
vinding leerde hem, dat ook nu dikwijls het lid-
maatschap van polderbesturen wordt begeerddoor
lieden geheel zonder oefening, alleen maar omdat
zij toch ook gaarne wat willen zijnof iets willen
heeten."
Was het vroeger noodig, bemind te zijn bij de
regering, toen deze de posten begaf, thans vleit
men het volkde kiezers en koopt men de stemmen
wel niet direct, maar indirect.
B. v.: door ijdelheidmen zendt den kiezer een
fraai rijtuig om hem naar de vergadering gratis te
brengen en doet bij hem beleefdkeidsbezoeken.
Boor winzucht, men koopt hem zijn graan af, een
kwartje het mud boven den marktprijs.
Boor vermaalcmen belooft hem eene vrije jagt.
Boor bevordering, men geeft zijn zoon of neef
eene betrekking.
Boor wederdienstmen stemt voor hem in het
naburige district, enz. enz.
Dit stelsel wordt zeer in de hand gewerkt door
procuration of volmagten.
De meeste menschen teekenen deze als beleefd-
heidsmaatregel voor hem, die zegel en port betaalt.
Velen geven procuratie aan vier of vijf candidaten
tegelijk voor dezelfde verkiezing.
Allen die procuratie geven zijn afwezigen, en dus
onverschilligen. Ook dit reglement bestendigt dit
misbruik art. 39.
De gemeentewet vordert ten minste aamoezigen.
Hij die belang stelt in de keuzemoet persoonlijk
komen. Beeds dit is een groote waarborg tegen
misleiding.
De geheele zaak echter iszooals vele inrigtingen
thans in Nederland in zwang, eene flaauwe naboot-
sing van den Engelschen poll.
Scboon ik de misbruiken niet wil prijzenook
daarbij in zwang, heeft de Engelsche verkiezingswijze
althans dit voordat de candidaat zich aan bet pu-
bliek moet vertoonendat hij moet sprekendat
men hooren kan of hij stottert, of hij een stoffel
is; dat men zijn gelaat, zijne handelingen kan gade-
slaan, of hij een fielt is of nietdat men van zijnen
mededinger kwaad van hem kan hoorendat men
zijne vijanden hem kan hooren beschuldigen van
kwade trouw, omkooping en wat niet al meer. In
Engeland is beoordeeling mogelijk door tegenwoor
dige kiezers (geene procnratiehouders)gehoord par-
tijenin Nederland geschiedt alles in eene geheime
kiesvergaderingeen club, in het geniep, door ge-
knoei en coterie.
Wenschelijk ware het hierin verandering te brengen.
Ik gevoel dat dit welligt op dit oogenblik moeije-
lijk is, doch daarkeen moeten zij streven die de
kiezers werkelijk naar de stembus wensehen; de
kiezers blijven thans eenvoudig weg; zij beschouwen
de verkiezing en het kiesbureau als eene groote ver-
veling; doe daar een strijd ontstaan over personen
en zaken, onder behoorlijke leiding, en met zorg
voor openbare ordeen gij zult belangstelling zien
waar gij nu niets ziet dan slaperigheid of eenzijdige
intrigue. Een strijd in eene wettige kiesvergadering,
niet in een club of geheim genootschap.
Nog dezer dagen zeide Professor Vissering:
De wetgeving is niet anders dan de toepassing
in het leven van de heerschende regtstheorie."
Nu is de heerschende regtstheorie op dit oogen
blik in Nederland valsch, dat procuratiehouders goede
kiezers kunnen zijn; zelfs procuratie^eaers zijn het
niet. Zij hebben voor de zaak niet eens de moeite
over van tegenwoordigheidlnat staan het onderzoek
naar de gesehikste persoon.
Schoon steller dezes geene hoop heeft, dit stelsel
