- 148 -
llet gewoon coutingent bedrocg 21 man, bet buiten-
gcwoon contingent bcdroeg 1 man, te zamen 22 man.
Voor het contingent werden ingelijfd: lotelingen 20
man, nummerverwisselaars 1 man, plaatsvervangers 1
man, te zamen 22 man.
De rustende schutterij is in voldoenden toestand.
HOOFDSTUK VIII.
Kerkelijke eaken.
Er bestaat in deze gemeente eene kerkelijke ge-
meente, zijnde de Hervormde gemeente van Haar-
lemmermeer; haar bestuur is erkend bij Koninklijk be-
sluit van 29 Januarij 1859 N°. 73. Een aanzien-
lijk gedeelte der gemeente is ingelijfd bij naburige
gemeenten.
De predikant bij de Hervormde gemeente is de
beer L. T i n h o 11.
Het is ons niet officieel bekend of de Roomseh
Catholieken reeds in een of meer kerkgemeenten zijn
verdeeldof als zoodanig zijn erkend. Men vermoedt
dat zulks wel het geval is. De leerarenwelke de
godsdienst bij de R. C. bedienen, zijn de heeren, J.
Steenvoorde, pastoor, en Karremans, kape-
laan.
In 1861 is aanbesteed het bouwen eener tweede
Hervormde kerk en predikanlswoning in het ontwor-
pen dorp aan de Vennepertogt, met welk werk men
in 1861 goed is gevorderd.
De stichting geschiedt geheel door vrijwillige giften.
IIOOFDSTUK IX.
Ondermjskunsten en welenschappen.
Het getal leerlingen op de scholen bedroeg op 15
Januarij 1861.
JoDgens. Meisjes. Totaal.
School J J, N°.
1.
43
15
58
99
PP,
1.
44
33
77
99
DD,
1.
19
13
32
99
Abenes
13
16
29
99
II, N°.
4.
18
5
23
99
Ej j>
15.
Totaal
137
82
219
Op 15 Julij 1861.
School
J J, N°.
1.
66
34
100
99
PP,
1.
72
62
134
99
DD,
1.
42
39
81
99
Abenes
43
45
88
II, N°.
4.
28
27
55
E,
15.
op 28
October 1861.
27
27
54
Totaal
278
234
512
(Zie verder Weelcllad 1862 pag. 51)
HOOFDSTUK X.
Armioezen.
(Zie TFeekblad 1862, pag. 133)
Voor zooverre aan het gemeentebestuur bekend is
bestaan er in de gemeente nog slechts twee instellin-
gen van weldadigheid, zijnde het burgerlijk armbestuur
van Haarlemmermeer en het diaeonie bestuur der
Hervormde gemeente van Haarlemmermeer. De eerste
is van zuiver burgerlijken,- de tweede instelling van
kerkelijken aard; de eerste bestrijdt hare uitgaven
door subsidien; de laatste erlangt geene subsidien.
Het aantal armen, dat in 1861 werd ondersteund,
bedroeg: burgerlijk armbestuur, tijdelijk 200 perso-
nen, doorloopend 14 personen.
Diaeonie der Hervormde gemeente van Haarlem
mermeer, tijdelijk 15 personen, doorloopend 1 persoon.
HOOFDSTUK XI.
Gemeenle-Policie.
De algemeene toestand der policie is niet ongun-
stig. Buitengewone maatregelen van policie werden
in het afgeloopen jaar niet vereischt.
De dienst wordt door de gemeentelijke veldwachters
naar behooren waargenomen. In bun personeel zijn
geene veranderingen gekomenen bestaat uit: P.
Flipsen, G. van der Woude, II. G. Danens
en J. d e V r i e sveldwachters.
Het personeel der rijksveldwacht bestaat uitJ. H.
Versteegh, brigadier; P. Blad en C. Smelter,
rijksveldwaehters.
In 1861 is de brigadier II. L. Huguenin ver-
plaatst naar Beverwijk en vervangen door bovenge-
noemdederijksve'ldwaohter G. L. Kroonenburg
naar Purmerende en vervangen door P. Blad; en
ontslagen de rijksveldwachter J. Ho o gland en
vervangen door C. Smelter; voorts is de per
soon van D. van TVieringcn in het bezit van eene
commissie als onbezoldigd gcmeente-veldwachter;
de tegenwoordige brigade rijksveldwaehters neemt hunne
betrekking naar behooren waar. Er bestaan in de
gemeente thans 4 brandspuiten die alien in een zeer
goeden toestand verkeerendat getal brandspuiten
wordt nog met 2 vermeerderd, om in de behoefte
te kunnen voorzien. In 1861 hebben er 4 branden
plaats gehad, en wel: den 7den Januarij 1861 een
berg met granen van den beer Moorman, staande
bij de woning op sectie G G. n°. 3.; op den 26sten
Junij een berg met granen van M a c h i e 1 van II o u t-
velt, staande bij de woning op sectie Q Q. 22;
op 14 Junij een woning en inboedel van J. D h a e n e
op D. 15; op 3%, October de woning, schuur,
2 bergen granen enz.van den beer G. C. v a n d e r
Hoef, op sectie K, n°. 11; bij de 3 eerst-
genoemden was alles tegen brandschade verzekerd,
bij den laatste niets;de brandspuiten hebben bij 3
der branden goede diensten gedaan.
HOOFDSTUK XII.
Landbouw.
De algemeene toestand van den landbouw in deze
gemeente verbetert jaarlijks zigtbaar; de oogst
van 1861 is over het algemeen niet ongunstig uit-
gevallen. De koop- en huurwaarde der landen kan
gesteld worden als volgt:
in koop-. lste kwaliteit 800, 2de kwal. 500,
3de kwal. 200 a /300, per bunder;
in huurlste kwal. 40 a 60; 2de kwal. 30
ii 40 3de kwal. 10 a/20, per bunder.
Bij kleine gedeelten soms 100 de bunder.
Do waarde der landerijen vermeerdert naarmate
de landen allengs verbeteren.
In 1861 werd alhier door het hoofdbestuur der
Hollandsche Maatsckappij van landbouw een wedstrijd
gehouden van grasmaaiwerktuigen en andere werktui-
gen voor den landbouw.
De uitslag daarvan werd openlijk bekend gemaakt
zoodat men meent daarnaar bij deze te kunnen ver-
wijzen.
Overigens zijn de voornaamste der hier aanwezige
min of meer bekende werktuigen reeds in vorige ver-
slagen vermeld.
Er is geeu misgewas of verlies van oogsten onder-
vonden door onweder, hagel, vorst, overstroomingen
of dergelijke verschijnselen.
Door de zoogenaamde emelt is hier en daar nog
al eenige schade aangerigt.
De aardappelenoogst is voor het grootst gedeelte
mislukt door de bekende ziekte.
Het vee was over het algemeen gezond. Slechts
weinige gevallen van longziekte kwamen voor.
Op de veemarkten te Haarlemmermeer werden in
1861 aangevoerd
Voorjaars-Veemarkt. 3 April 1861 40 koeijen
9 paarden, 15 schapen. 10 April, 24 koeijen,
2 paarden, 20 schapen, 1 geit. 17 April, 9
koeijen.
Paardenmarkt. 19 Junij 1861, 143 paarden, 8
schapen.
Najaars-Vee- en Paardenmarkt. 6 November 1861
318 koeijen, 49 paarden, 116 schapen, 14 varkens,
3 geiten. 13 November, 77 koeijen, 16 paarden,
4 varkens. 20 November, 9 koeijen, 4 paarden
11 schapen, 1 geit. 27 November, 8 koeijen,
6 paarden, 1 geit.
HOOFDSTUK XIII.
Verveeningjagt en visscherij.
Gedurende het jaar 1861 zijn geene nieuwe con
cession tot verveening ter onzer kennis gekomen. De
gronden van deze gemeentetot verveening bestemd
bestaan meerendeels in het veen dat van de door
het rijk verkochte landenalsraede van de binnenzijde
der ringdijkenwordt afgestokenen dat hetwelk
zich in de zoogenaamde oude landen bevond.
In 1861 werden ten kantore van den rijksontvan-
ger afgegeven 129 consenten tot verveening, en wel
voor 1150 vierk. veenstokken baggerturf lste, soort,
lste klasse, 96.495 duizendtallen steekturf lste soort
3de klasse, en 3.295 hoopen kluiten, 2de soort
3de klasse.
Daarop zijn gegraven geworden: 5521 ton bagger
turf lste soort lste klasse, 443.196 ton steekturf
lste soort 3de klasse, 21.446 ton steekturf 2de
soort 3de klasse.
De middenprijs van den steekturf was f 2.50 per
duizend.
Vele ingezetenen vinden door dit bedrijf hun be
staan. Eene opgave te doen van het aantal arbeiders
in de veenderijen werkzaam, is ons echter ondoenlijk.
De staat van het jagtveld is matig. Men vindt
er gecn ander dan klein wild.
Eene opgaaf van het getal eigen- en huurjagten te
doen, is zeer moeijelijk. Er bestaat hier een ecnden-
vogelkooi, die in gunstigen staat is.
Van schadelijk gedierte wordt geene buitengewone
last ondervonden.
Voor het dooden van schadelijk gedierte zijn in
1861 geene premien gevraagd.
Het toezigt op de jagt wordt uitgeoefend door de
gemeente- en rijksveldwaehters.
Eenig meerder toezigt zou zeer wensehelijk wezen.
De visscherij in de binnenwateren is niet veel be-
duidend en slechts voor enkelen een gedeeltelijk middel
van bestaan.
Het toezigt wordt uitgeoefend door bovengenoemde
ambtenaren.
HOOFDSTUK XIV.
Ambachts- en Fabrieksnijverheid.
Fabrieken vindt men in deze gemeente niet, dan al-
leen eene meestoof op sectie EE. kavel 16, opgeriH
in 1860.
Het aantal in gebraik zijnde stoomwerktuigen is 8
zijnde: 3 stoommachines elk van 500 paardenkracht,
tot drooghouding van den Ilaarlemmermeerpolder,
zijnde de Cruquiusde Leeghwater en de Lijnden. I
stoomwerktuig van 8 paardenkracht tot drooghouding
desgevorderd van de funderingsplaat der stoommachine-
de Cruquius.
4 stoomwerktuigen waarvan 3 tot het in werking
brengen van dorschwerktuigen bij de heeren baron
B. A. van Verschuer, mr, J. P. Amersfoordt
en J. W. Wilson, en een tot het in werking bren
gen der meestoof op sectie E E. kavel 16.
Het aantal arbeiders op te geven is niet doenlijk,.
Velen worden ook tot andere werkzaamheden gebruikt.
HOOFDSTUK XV.
Handel en Sckeepvaart.
De in deze gemeente bestaande markten zijneene-
wekelijksche voorjaarsveemarkt, aanvangende den eer-
sten Woensdag in Aprileene paardenmarkt op-
den 3den Woensdag in Junijeene vee- en paar
denmarkt op den lsten Woensdag van de Alkmaarsche
koemarkt in November, alsmede op de vier daarop-
volgende Woensdagen. De markten zijn redelijk.
wel bezocht geworden.
Het aantal en de tonnen-inhoud der vaartuigen,
die in de gemeente aanwezig zijn, en waarvoor pa
tent is aangevraagdis als volgt5 vaartuigen van
5 ton, 7 vaartuigen van 6 ton, 7 vaartuigen van 7
ton 1 vaartuig van 8 ton1 vaartuig van 9 ton y
1 vaartuig van 10 ton, 1 vaartuig van 16 ton, 1
vaartuig van 24 ton, 1 vaartuig van 36 ton; te-
zamen 25 vaartuigen, metende 219 ton.
HOOFDSTUK XVI.
Inriglingenin verband staande met de uitoefening van
handel- en andere bedrijven.
De herijk geschiedt op 2 verschillende plaatsen
in deze gemeente gedurende enkele urenhetwelk,
met het oog op de uitgestrektheid der gemeente, ge
heel onvoldoende is.
Aan de verordeningen betreffende de herijk wordt
de hand gehouden.
Er bestaan geene andere middelen van vervoer te
water dan de stoombootdienst tusschen Amsterdam,
ook langs Haarlemmermeer naar Alphen, Gouda en
Leiden, en vice versa. Deze dienst wordt geregeld waar
genomen. Vele ingezetenen maken er gebruik van.
Eene regeling van schuitenveeren met naburige ge
meenten sehijnt voor als nog niet wensehelijk.
De diligencedienst tusschen Haarlemmermeer en
Haarlem, van de heeren J. B u i j n C0., is met ult°.
Augustus 1861 gestaakt.
Bij dispositie van Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland d.d. 24 October 1861, n°. 57, is aan Ger-
rit en Arie Tates concessie verleend tot het aan-
leggen van eene wagendienst tusschen Haarlemmermeer
en Haarlemtot het vervoer van goederenwelke
dienst in het laatst van 1861 in werking is getreden.
BroodzettingDeze bestaat hier niet en er zijn
geene verordeningen betrekkelijk dat onderwerp vast-
gesteld.
Haarlemmermeer24 April 1862.
Drukkerij van Bonga C°. Amsterdam.
