- 184 -
TENTOONSTELLING te 's GRAVENHAGE.
geldelijke opofferingen verbonden waren. Men heeft
dus vooreerst de zaak gestaakt.
A1 die mededeelingen worden voor kennisgeying
aangenomen.
II. Mededeeling van de aanwezige Afdeelingen en
van het aantal namens haar uit te brengen stemmen.
Er zijn 38 afdeelingen vertegenvroordigd uitbren-
gende 183 stemmen.
III. Rekening van het vorige en begrooting voor
het volgende jaar. Aanwijzing van drie Afdeelingen
tot onderzoek der rekening en begrooting in 1863.
Uit het rapport, namens de commissie door den
heer Mr. J. S. van Vryberghe de Coningh uit-
gebragt, blijkt, dat de rekening over 1861 bedroeg:
in ontvangst. 12,930.18
in uitgaaf. 11,298.60*
Batig slot 1,631.57s
De commissie heeft de rekening in orde bevonden
en stelt de aanneming daarvan voor.
Uit een onderzoek der begrooting over 1863 is
gebleken dat die in ontvangst en in uitgaaf bedraagt
f 11.320 zijnde 1500 lager dan voor het loopende
jaar. Dit verschil is door den voorzitter toegelicht
de begrooting voor 1862 was hooger uitgetrokken
met het oog op de Tentoonstelling te 's Gravenhage,
en de meerdere onkosten en buitengewone uitgaven
welke daarvan het gevolg zouden zijn. De commissie
heeft bierin berusten stelt voor, de begrooting tot
gemeld gedrag vast te stellen.
Beide voorstellen der commissie worden bij aecla-
matie aangenomen.
Hierop worden bij loting drie Afdeelingen aange-
wezen tot onderzoek der rekening en begrooting in
1863, en is de uitslag, dat worden aangewezen de
afdeelingen Overflakkee en Goedereede, Medemblik
en Omstreken en Sloterdijk.
IV. Tweede rapport der commissie, aan welke is
opgedragen te onderzoeken in hoeverre de krachten
der maatschappij aan de instelling, bevordering of uit-
breiding van landbouw-onderwijs in deze provincien
zouden kunnen worden dienstbaar gemaakt.
Dit rapport is in n°. 2 der mededeelingen opgeno-
men en alzoo genoegzaam bekend. De vijf heeren
J. P. Bredius, H. D. Sluiter, J. P. Panne-
bakker, G. G. Snellen en J. B. Snellen, welke
met den algemeenen secretaris deze commissie vor-
men, zijn alien ter vergadering tegenwoordig.
De heer Bredius voert daarover eerst het woord
ter bestrijding van het praeadvies van het bestuur
en ter nadere toelichting van de voorstellen der com
missie. Dit praeadviesdat eerst hierna door den
secretaris wordt voorgedragenheeft tot conclusie om
tengevolge van de indiening van het ontwerp van wet
nopens het middelbaar ondcrwijs, waarbij tevens het
onderwijs in den landbouw geregeld wordt, het voor
stel der commissie en de behandeling dezer geheele
zaak tot de volgende vergadering te verdagen en de
comrrfissie uit te noodigen vooralsnog haar mandaat
aan te houden.
De heer Bredius zegtdat in de eerste plaats
de vijf eerste punten van het vroeger rapport: de
uitbreiding van het landbouwonderwijs op het platte
landdoor het houden van eenen cursus voor onder-
wijzers, het doen schrijven van een handboek en
het aanmoedigen van dit onderwijs door belooningen
in geen verband staan met het zesdehet oprigten
eener landbouwschool, en dat dus in elk geval de
eerstgenoemde voorstellen aan de beslissing der verga
dering zouden kunnen worden onderworpen.
Wat de landbouwschool betreftzoo acht hij het
onnoodig op het lot van het ingediende wetsontwerp
te wachten. Daarbij heeft men voornamelijk het on-
derwijzen der theorie op het oog, zoo zeer zelfs
dat men sleehts aan een der beide op te rigten
scholen welligt eene boerderij wil verbinden. Hun
doel is daarentegen in de eerste plaats het praktisch
onderrigt op de boerderij zelve, en hij vreest dat,
zoo door de regering het voorgestelde plan wordt
uitgevoerddaardoor het oprigten dezer school zou
worden belemmerd, en het daarom wenschelijk is de
regering hierin voor te zijn.
De heer B o e k e bestrijdt het gezegde van den
heer Bredius, omtrent het uitsluitend theoretische
der scholen bij het wetsontwerp voorgesteldhet ver
binden van de eene school met eene hoeve staat
vast, terwijl alleen gezegd wordt, dat welligt de tweede
zonder boerderij zou kunnen zijn.
De voorzitter licht het praeadvies van het bestuur
nader toe. Ook hij acht de aanhangige wets-voordragt
eene belemmering voor de tegenwoordige plannen.
Wordt deze aangenomen, dan zou men de regering
op zijn en weg ontmoeten, die, uit vrees van mede-
diuging voor hare inrigting, deze partikuliere pogingen
welligt zou tegengaan en trachten te onderdrukken.
Dit heeft het hoofdbestuur geleid tot het aanbeve-
len van uitstellang niet tot afstel.
De heer Amersfoordt brengt in het midden
datnu de regering toch plan heeft op twee scho
len, het wel wenschelijk ware dat eene school of
inrigting diende tot het onderrigt voor boerendochters;
ook voor deze zou het onderwijs zeer nuttig zijn
wijl toch de vrouwen van zoo grooten invloed zijn
op het goede beheer van de boerderij.
De heer J. B. Snellen voert tweemalen over het
ontwerp het woord; hij wijst op het onderscheid
tusschen landbouwscholendie tevens eene algemeene
wetenschappelijke opleiding moeten gevenen de vak-
scholen die voornamelijk praktische landbouwers moe
ten vormenhij wenscht dat de vergadering, door het
aannemen der voorstellen van de commissie, hare
voorkeur te kennen geve voor dergelijke vakscholen.
Het was toch ook het plan niet terstond tot uitvoe-
ring over te gaanmaar sleehts met de voorbereiding
te kunnen aanvangenwaartoe men voor het oogenblik
meer de zedelijke steun der maatschappijdan hare
geldelijke hulp noodig haddaar de uitvoering toch
hoofdzakelijk door de krachten van partikulieren moest
tot stand komen.
Dr. W. C. H. Staring zeide, voornamelijk in
wederlegging van het door den voorzitter beweerde,
dat naar zijne meening het doel der regering en van
de commissie verschillend was en men alzoo geene
belemmering door de regering te vreezen had. De
regering wil algemeen onderwijs en algemeene op
leiding verstrekken geen technisch onderrigt van
het vak; dat was het doel der commissie, met eene
inrigting, die dan ook een meer provinciaal dan alge
meen doel zou hebben. De regering zou voorzeker
dergelijke pogingen van partikulieren gaarne zien, en
ze eer aanmoedigen dan willen onderdrukken.
De voorzitter zegt nog dat het hoofdbestuur wel
op het regeringsvoorstel den betamenlijken invloed
wil uitoefenen ter verwezenlijking van het goede doel
maar herhaalt dat het onvoorzigtig acht thans reeds,
zoolang dat voorstel hangende is, tot handelen over
te gaan.
Het praeadvies wordt in stemming gebragt en met
103 tegen 80 stemmen aangenomenwaarna de com
missie verklaart de verlgnging van haar mandaat te
willen aannemen. Vervolg in het volgend nommer
De Commissie van Beoordeeling voor de Tentoon
stelling te 's Gravenhage, bestaande uit de heeren:
J. A. Alers, C. van Baar, J. Barendregt, van den
Berg, J. de Bie, B. M, BodiscoBaron van Brie-
nen van de Groote Lind't, J. de Bruijn, A. van der
Burg, J. van Dam, W. Domburg J. DorrepaalJ.
P. van Gelderenvan GennepMr. A. A. Gevers
Deynoot, G. Groot, A. van Hardenbroek, M. Hei-
koopC. van HouwelingenJ. HufFnagelW. Hul-
leman, J. Kok, A. van der Koppel, II. Koster, K.
Koster Kz.L. Langeveld J. T. van der Meijden
N. Sjouke Ililkemade, P. Slagter Tz.W. Sluis J.
B. Snellen, van Staden, W. E. Steijgerwaldt, L.
Swart, Baron Tindal, W. Verboom, Dr. Verweij
J. van der Vliet Jr.H. de VosP. Yromesteijn
J. Westgeest, G. E. Westerman, L. Zeijerveld, K. Zijp
Mz. en Zwaanheeft de volgende prijzen toegekend
VEETEELT.
N°. 1. DEKHENGSTEN voor zware Tuig- en Ploegpaarden
geboren in 1858 of vroeger, onverschillig van welk ras.
Isle Prijs. Niet toegekend. 2de Prijs J. B. van Breugel,
te Almkerk. 3de Prijs. F. Krielaertste Zevenbergen.
N°. 2. DEKHENGSTEN voor ligte Tuig- en Rijpaardenge
boren in 1858 of vroeger, onverschillig van welk ras.lste
Prijs. Baron van den Borchgenaamd van Rouwenoordte
Zevenbergen. 2de Prijs. A. van der Drift, te Vrijenban.
N°. 3. VEULENMERRIEN, onverschillig van welk ras; ge-
dekt in den Springtijd van 1862 met haar Veulen van de vo
rige dekking. lste Prijs. J. W. Dingemans, te Rossum.
2de Prijs. A. van Meever, te Nieuwland. 3de Prijs. Jhr. Mr.
D T. Gevers van Endegeestte Oegslgeest. Prijs van het
Bestuur. J. Brouwer, te Molenaarsgraaf.
N°. 4. SPANNEN KOETSPAARDEN, geboren in 1856, 1857
of 1858 behoorlijk aangespannen aan eon Stadsrijtuig 1 ste
Prijs. W. C. v. d. Kuijlen, te 's Hage. 2de Prijs. Niet toe
gekend. 3de Prijs. M. de Wit, in de Beemster. Een
Prijs van het Bestuur. J. v. d. Wel, te Delft. Een Dito
Jhr. Mr. D. T. Gevers van Endegeest. Een Dito, A. Conijn,
tG Alkmaar.
N°. 5. SPANNEN WAGENPAARDEN, geboren in 1856, 1857
of 1858, het doelmatigst opgetuigd voor een Boerenwagen met
toebehooren, tot hooi- of korenbouw geschikt. lste en 2de
Prijs. Niet toegekend. 3de Prijs. M. C. Piekte Oudshoorn.
Een Prijs van het Bestuur. H. van Wickevoort Crommelin te
Berkenrode. Een Dito, G. van Dam qq.te Wassenaar.
N°. 6. SPANNEN PLOEGPAARDENhet doelmatigst opge
tuigd voor Ploegslede en Ploeg. lste Prijs. P. A. Pijnacker
Hordijkte Naaldwijk. 2de Prijs. Niet toegekend. 3de
Prijs. Jhr. Mr, D. T. Gevers van Endegeest, te Oegslgeest
N°. 7. J0NGE PAARDEN, geboren in 1858, onverschillig
van welk geslacht. lste Prijs. W. van Paassen, te Rijswijk.
2de Prijs. B. A. Baron van Verschuer, op de Hartenkamp.
3de Prijs. J. Duivenvoordete Voorschoten.
N°. 8. JONGE PAARDEN, geboren in 1859, onverschillig'
van welk geslacht. lste Prijs. H. M. van der Haak te Z.
Waddinxveen. 2de Prijs. E. Pijnacker Hordijk, te Naald
wijk. 3de Prijs. J. Duivenvoorde, te Voorschoten.
N°. 9. JONGE PAARDEN, geboren in 1860, onverschillig
van welk geslacht. lste Prijs. P. v. Velsente Berkel.
2de Prijs. L. v. d. Klugt, te Naaldwijk. 3de Prijs. C. van
Selderente Voorschoten. Prijs van het Bestuur, J. Hulle-
mante Tvvisk.
N°. 10. JONGE PAARDEN, geboren in 1861, onverschillig
van welk geslacht. lste Prijs. A. van Gogh H. Hz.te
s Hage. 2de Prijs. Jhr. Mr D. R. Gevers Deijnoot. 3da
Prijs. B. Dekker, te Rhoon. Een Prijs van bet Bestuur. A.
van Meever, te Nieuwland Een Dito, F. van Geest, te
Voorburg.
N°. 11. HENGSTVEL'LENSgeboren in 1862. lste Prijs.
Jhr. Mr. D. R. Gevers Deijnoot. 2de Prijs. Baron van Ver
schuer, op de Hartenkamp. 3de Prijs. P. Bom, te Loosduinen.
N°. 12. MERRIEVEULENS, geboren in 1862. lste Prijs.
W. van Bentem, te Bodegraven. 2de Prijs. Jhr. Mr. D. T,
Gevers van Endegeest, te Oegslgeest.
N°. 13. RlJSriEREN, geboren in 1860 of vroeger, onver
schillig van welk ras. lste Prijs. W. Grenfellte Hattem.
2de Prijs. J van der Breggen Az.te Noord-Waddinxveen.
3de Prijs. Mr. J. D. VirulyHuize Belvedere, te Voorschoten,
{bij lotingPrijs van het Bestuur. P. Timmers c. s.te
Hoogvliet.
N°. 14. RIJSTIEREN van inlandsch ras, geboren in 1860.
lste Prijs. G. C. van der Hoef, te Oegslgeest 2de Prijs.
J. Schering, te Oosthuizen. 3de Prijs C. van Grave, te Lisse.
N°. 15. PINKST1EREN, geboren in 1861, onverschillig van
welk ras. lste Prijs. K van der Torren Kz., te Noord-
Waddinxveen. 2de Prijs. F. Brunt, te Bodegraven. 3de
Prijs. P. Slraathof, te llazerswoude. Prijs van het Bestuur.
F. Brunt, te Bodegraven.
N°. 16. Melkgevende KOEIJEN, niet ouder dan 5 jaren,
onverschillig van welk ras. lste Prijs J. D. Preuyt, te
Geervliet. 2de Prijs. Ph. Lugligheid, te Delft. 3de Prijs.
Dezelfde. Prijs van het Bestuur. C J. Man, in den Beemster.
N°. 17. Twee melkgevende SCHOTTEN, van inlandsch ras,
geboren in 1859. lste Prijs. J. van der Breggen Az., te
Noord-Waddinxveen. 2de Prijs. F. Brunt, te Bodegraven.
3de Prijs. C. P. Hoek, te Wateringen.
N°. 18. Twee melkgevende VAARZEN, van inlandsch ras,
geboren in 1860. lste Prijs. A. van Winden, Hof van Delft.
2de Prijs. K. Kramer, in den Beemster. 3de Prijs. C. W.
Hoogendijkte Zwammcrdam. Prijs van het Bestuur. F.
Brunt, te Bodegraven.
N°. 19. KU1SP1NKEN, van inlandsch ras, geboren in 1861.
1 ste Prijs. W. van Paassen, te Rijswijk.2de Prijs. J. Schel-
linger, in den Beemster. 3de Prijs. J. Ilerrevvijn Jz., to
Aarlanderveen. Prijs van het Bestuur. ,J. D. Preuijt, te
Geervliet. Een Dito. J. van der Wel, te Delft.
N°. 20. Drie GRASKALVEREN, van inlandsch ras, geboren
in 1862. G. SpruijtAz., te Xuid-Waddinxveen.- 2de Prijs.
C. Wolff, te Voorschoten. 3de Prijs. J. J. Dijkman, te Voor
schoten. Prijs van het Bestuur. J. Doelman, te Maasland.
Een Dito. Mr. J 1). Virulij, huize Belvedere, te Voorburg.
N°. 21. SPR1NGRAMMEN, geboren in 1861 of vroeger, on
verschillig van welk ras. lste Prijs. W. Sluis, in den Beem
ster. 2de Prijs. E S. van Beusekom, te Sloten. 3de
Prijs. C. J- Man, in den Beemster. Prijs van het Bestuur.
E. S. van Beusekom, te Sloten. Een Dito. S Admiraal, in
den Schermer. Een Dito. K. v. d. Torren Kz te Nieuw-
Waddinxveen.
N°. 22. Drie 00IJENgeboren in 1861 of vroeger, onver
schillig van welk ras. le Prijs. J. ManCz., te Beemster.
2de Prijs. C. D. TijssenLoenen a/d Vecht. 3de Prijs.
K. van der Torren Kz te Noord-Waddinxveen. Prijs van
het bestuur. B. A. Baron van Verschuer, te Hartekamp.
N°. 23. Twee MOEDERSCHAPEN met hunne lammeren van
Noord-Hoilandsch ras (Sprikkelkoppen) Niet ingezonden.
N°. 24. Vier Texelsche melkgevende LAMSCHAPENniet
ouder dan 3 jaar. Niet ingezonden.
N°. 25. Vier melkgevende LAMSCHAPEN, niet ouder dan 3
jaren, gekruist Texelsch en Engelsch. Niet ingezonden.
N°. 26. Twee melkgevende SCHAPEN. Niet ingezonden.
N°. 26bis. Twee best melkgevende SCHAPEN, Texelsch ras.
Niet ingezonden.
N°. 27. Zes LAMMEREN. le Prijs. L. P. van Gelderen
te Maasland. 2e Prijs. Mr. G. Willink van Bennebroekte
Bennebroek. 3e Prijs. B. A. Baron van Verschuer, op de
Hartekamp. Prijs v. h. Bestuur. D. E. H. Boxmante Sleeuwijk.
N°. 27bis. Zes LAMMEREN van gekruist ras. le Prijs.
K. van der Torren Kz.te Noord-Waddinxveen. 2e Prijs.
L. Kranenburg, te Voorschoten. 3e Prijs. G. C. van der
Hoef, te Oegslgeest. Prijs van het Bestuur. E. van Beuse
kom Ez., te Loenen a/d. Vecht.
N\ 28. Ongewasschen SCIIAPENWOL. le Prijs. B. A.
Baron van Verschuer, op de Hartekamp. 2de Prijs. K. Kos
ter, te Tvvisk.
N°. 29. Zes vachten SCIIAPENWOL. Voorstel der afdeeliug
Alphen) -Niet toegekend.
N°. 30. BEEREN, geboren in 1861 of vroeger, onverschillig
van welk ras. 1 ste Prijs. C. Klapwijk, te Nieuwerkerk.
2de Prijs. G. C. van der Hoef, te Oegslgeest. 3de Prijs.
C. Klapwijkte Nieuwerkerk.
N°. 31. ZEUGEN, geboren in 1861 of vroeger, onverschillig
van welk ras. 1 ste Prijs. Jhr. Mr. D. R. Gevers Deynoot.
2de Prijs. B. A. Baron van Verschuer. 3de Prijs. P. H.Six,
te's Graveland. Prijs van hot Bestuur. J. J. Pfister, te's Hage.
N°. 32. Zes BIGGEN, niet ouder dan 8 weken, onverschil
lig van welk ras. lste Prijs. B. A. Baron van Verschuer.
2de Prijs. Mr. D. R. Gevers Deynoot. 3de Prijs. G. van
Dam qq.te Wassenaar. Prijs van het Bestuur. J. G. Schona
C°.te Haarlemmermeer. Prijs van het Bestuur. Jhr. Mr.
D. R. Gevers Deynoot.
N°. 33. Vetgeweide OSSEN. lste Prijs. Mej. A. P. Ter-
winkel, le 's Gravenhage.
N°. 34. Gemeste OSSEN. lste Prijs. J. D. Preuyt, te Geervliet,
N°. 35, Vetgeweide KOEIJEN. lste Prijs. H. Schrijver, te
Cillaarshoek. 2de Prijs. E. Zirkzee, te Schellinkhout --
