LUST VAN ENGELSCHE WERKTUIGEN.
zoo bewijzen zij daardoor toch nu reeds den Neder-
landschen landbouw veel dienst, en zal van die ge-
schikte gelegenheid voorzeker ook met toeneming ge-
bruik worden gemaakt.
Bij de heeren J. Peignat en C°.aan wie de
tweede prijs voor de beste verzameling is toegekend,
troffen wij niet zeer veel nieuws aan. Yan wortel- en
stroosnijders waren ook bier verschillende goede mo-
dellen. Yoorts een volledig stel van Hohenheimerploe-
gen; deze zoo goedkoope en gescbikte ploegen voor
ligten gronddaar wij voor zwaarder gronden aan
de Arendsploeg de voorkeur zouden geven. Aan het
maaiwerktuig van Mazier, dat reeds zoo menige
reis ter tentoonstelling mededeed en dat ver bij zijne
jongere mededingers moet achterstaan, mag eindelijk
wel eens eene laatste rustplaats gescbonken worden.
De heeren Peignat en C°. munten steeds uit
door bunne talrijke en goede verzameling van nuttige
handgereedschappen voor land- en tuinbouvvdie voor
gewoon gebruik, als spadengreepen vorkenmogen
wat duurder zijn, dan die de landbouwers zicb in bet
gemeen aanschaffen, dit wordt ruimschoots vergoed
door hunne ligtheid, sterkte en goede verstaling.
Een derde prijs werd door de firma B i p h a g e n
en Sandberg te Hattem (bij loting tegen C. Stout
te Tiel) verkregen. Hoevvel ouze inlandsehe werktuig-
makers lang nog niet in alle opzigten met de Eu-
gelsche kunnen wedijveren, zoo is het toch zeker,
dat zij met elk jaar vooruitgaan, en wanneer zij bet
erustig wijlen zoo kunnen zij ongetwijt'eld vele werk-
tuigen even goed en goedkooper leveren dan die uit
het buitenland te verkrijgen zijn. Daarbij heeft men
het gemakdat men bij herstellingen in de gelegpn-
heid is, het werktuig aan den maker in handen te
geven, hetwelk natuurlijk veel voor heeft. Zij zijn
voorts het best in staat om in hunne naaste omgeving
het gebruik van nieuwe werktuigen te bevorderen.
Het is daarom verblijdend te zien, dat onze Ne-
derlandsche fabriekanten de mededinging met het bui
tenland niet opgeven, maar integendeel naar vooruit-
gang streven. Zij handelen echter zeker verstandig
door liever de goed bevonden Engelsche of andere
werktuigen na te maken, gewijzigd, zoo noodig, naar
onze bijzondere omstandighedendan om eigen en
nieuwe vindingen te beproeven. Waar de goede kwa-
liteit van ijzer en staal en zeer zorgvuldige bewerking
vereischten zijn, zoo als bij groote stroosnijders, maai-
werktuigen, hooischudders, groote zaaiwerktuigen
enz.zouden wij nog liever in Engeland onze aankoo-
pen doenmaar vele anderenzoo als wortelsnijders
wanmolensverschillende soorten van nieuwe ploe
gen, enz., worden zeker ook hier te lande zeer naar
wensch vervaardigd.
Bij Biphagen en Sandberg wordt het hier
gezegde ten voile bevestigd.
Enklaars hakploeg of extirpator met hefboomen
prijs 75, is een goed werktuig, hetwelk ieder bouw-
boer best gebruiken kanvoornamelijk voor het om-
Werken van het stoppelland; een arbeid die nooit te
vroeg na den oogst kan gedaan wordenen die met
den ploeg verrigt in den tijd waarin het zaailand zoo
zeer alle werk vordert, veel kostbaren tijd rooft. De
Zeeuwsche kweekegge is een eenvoudig maar toch
zeer doelmatig werktuig, uitnemend geschikt voor den
arbeid welken zijn naam aanduidt. Met deze egge
en een hakploeg zal men dit lastige onkruid het best
meester kunnen wordenwant veel ploegen maakt
gelijk bekend het dikwerf slechter dan beter.
Als een geschikte knol-en wortelsnijder, waarmede
men heel wat kan afdoen, kan die met door een
rooster draaijende messen gerust worden aanbevolen.
Ook stelden zij een aantal goede handgereed
schappen ten toon.
G. Stout te Tiel mag den roem wegdragen van
verre het grootste aantal dorschwerktuigen in ons
land te hebben afgeleverd, naar wij meenen bedraagt
dit reeds een drie honderd. Zijne dorschmachiene
met een zeeft en een ijzeren rosmolen voor twee paar-
den, prijs 500 is dan ook een geschikt werktuig
voor boerderijen van middelmatige grootte en dat den
boeren over het algemeen goed schijnt te voldoen.
Na het zijne is wel in ons land het meest verbreidde
dat van Barrett, Exall en Andrewes, waarvan
er o. a. alleen door de heeren Keyser Swertz,
zoo wij gelooven een zeventigtalvoornamelijk in
"Waard en Groet, Haarlemmermeerenz. geplaatst zijn.
Eene juiste vergelijking der beide werktuigen kennen
wij niet, maar houden het er evenwel voor, dat wat
snelheid van arbeid betreft, het laatste het toch zou
winnen.
Omtrent den paarden-tredmolen eene Amerikaan-
sche uitvinding door Stout nagevolgd, zijn en blij-
ven de gevoelens nog steeds zeer verdeeld daar
deze door sommigen die er ondervinding van heb
ben zeer Wordt afgekeurd terwijl er weder ande
ren zijn, die er zich bijzonder over tevreden ver-
klaren en het voor de paarden geen lastiger werk
dan den paardenmolen achten. Wij bezitten ook geene
gegevens om die kwestie uit te maken, maar ken
nen toch geen bijzonder voordeel van den tredmolen
San de besparing van plaats en dit zal toch in de
meeste gevallen niet van overwegend belang zijn.
Verder zijn ook door den heer Stout een aantal
andere werktuigen als knollen- en hakselsnijders
extirpator en anderen tentoongesteld. Grootendeels
zijn het navolgingen van Engelsche modelleu of zij
even goed bewerkt en deugdzaam zijn laat zich op
het oog alleen niet uitmaken en kan enkel door
langdurig gebruik worden uitgemaakt. Ons is daar-
van niet genoeg bekendom daaromtrent een beslis-
send oordeel uit te spreken. Wenschelijk ware het,
dat zij die nieuwe werktuigen aankoopen of gebrui
ken wat meer van hunne ondervinding bekend maak-
ten, wijl zij daardoor groote dienst zouden bewijzen
aan hen die wel ziu in zulke werktuigen hebben
maar ze niet durven koopen voor dat zij uit den
mond van hunne mede-landbouwers vernemen dat
zij goed voldoen. - Of het aan onze inlandsehe
werktuigmakers aan te bevelen is zich ook reeds op
het vervaardigen van maaiwerktuigen toe te leggen
is zeker wel aan eenigen twijfel onderhevig. Zij ver-
langen toch natuurlijk eene zeer zorgvuldige bewer
king en kleine fouten in de konstruktie kunnen van
grooten invloed zijnzoodat het namaken zeker niet
het werk van iedereen is en men toch niet ligt de
volmaaktheid zal bereikendie in de beste Engel
sche fabriekenwaar men er misschien 100 maakt
tegen hier 1 kan verkregen worden. Daarbij ziet
men dat nog telkens nieuwe en verbeterde worden
uitgevonden, en het zou dus den namaker veel moeite
kosten om daarbij op de hoogte te blijven terwijl
de oudere modellen niet meer gewild zouden zijn.
Weinige, maar naar het ons voorkomt zeer goede
werktuigen zijn door J. Vis te Noordwaddingsveen
ingezonden. Indien dit alles en geheel, inzonderheid
het groote zaaiwerktuig en de paardenschoffeleigen
werk is, dan doen zij den vervaardiger voorzeker
alle eer aan, en zouden wij op het oog oordeelen dat
het het best afgewerkt en meest soliede inlandsehe
fabriekaat is. Het is ons ook bekend dat zijne Kocan-
jeploegeneene navolging van den Amerikaanschen
Arendsploeg, die in Holland zich veel begint te ver-
breiden, zeer geroemd worden. Zeer aangenaam zou
het ons zijnzoo personen die zijne werktuigen bij
ondervinding kennendaarover hun oordeel eens wil-
den uitspreken.
Door E. Stam, wagenmaker te Bennebroek, waren
eenige werktuigen ingezondenmeerendeelszoo wij
ons niet vergissenoude en gebruikte werktuigen
die voor veel verminderden prijs werden aangeboden.
Onzes inziens behoorden zij daarom beter op eene
boedelverkooping, dan op eene tentoonstelling te huis,
waar slechts prijzenswaardige voorwerpen hunne plaats
verdienen.
Twee onzer voornaamste werktuigmakers, de hee
ren Oolman te Voorst en Jenken te Utrecht,
hebben zich van de tentoonstelling onthouden.
Door de heeren W. C. en K. de Wit te Amster
dam waren nog ingezonden eenige werktuigen van
de Engelsche fabriek van Proctor, te Lincoln,
waaronder een groot dorschwerktuig, gedreven door
een locomobiel stoomwerktuig. Van dergelijke dorsch
werktuigen die tevens het stroo zorgvuldig uitschud-
den, het graan geheel schoon en in verschillende
kwaliteiten gescheiden afieverenen ook de garst
kunnen korteu, zijn er ook reeds verscheidene in ons
landhoewel van andere fakriekantenals bij de
heeren W i 1 s o ny a n V e r s c h u e rA m e r s f o o r d t,
in den Haarlemmermeerpolder, van den Bosch,
in den Wilhelminapolder. Het vereischt natuurlijk
zeer veel kennis en naauwkeurig onderzoek om te
beslissen of deze beter of minder goeddan de reeds
bij ons bekende is. Maar oppervlakkig beschouwd
gaf de buitengewoon zorgvuldige afwerking reeds een
goeden dunk van deze machineterwijl de firma
ook een goede naam schijnt te hebben. Een paar
honderd bunders bouwland zijn echter wel noodig
om zulke werktuigen met voordeel te kunnen gebrui
ken; tenzij men hier te lande eens mannen vond,
ondernemend genoeg om den aankoop te doenten
einde daarmede bij de boeren rond te trekkenom
hun graan af te dorschen waarvoor zulk een werk
tuig allezins geschikt is.
Fervolg en Slot.)
NAMEN der WERKTUIGEN.
II. Voor groote Boerderijen.
(Boven de 100 bunders.)
Vervoerbare Stoomwerktuigen Locomobielen
Vaste Stoomwerktuigen
Dorschwerktuigenverbonden met wanmolen, gerstkorter
en zeven (vervoerbaar of vaststaande)
Dorschlrommelsom met deze werktuigen ook koolzaad
te kunnen dorschen
Verder alle de onder I. genoemde werktuigenmaar
sterker gemaakt, om zonder gevaar door de stoom-
machine gedreven te kunnen worden.
III. Voor Buitenplaatsen.
Qrasperkmaaijersom, door oen hit getrokken 0,4 el
of eene grootere breedte te scheren
Idem om, door 1 paard getrokken, 1,2 el te scheren.
Ilandspuiten met gieter (spreid-toestel)om in een ge-
wonen emmer te zetten
Ilandspuiten met gieter, staande in eene groote ton op
wielen en met boomen (als kruiwagens te vervoeren).
WalerlcarrenHandkarren enz.
Zuig- en Perspompen op een kruiwagen bevestigdmet
spreiders enz. om voordeelig het gieten te vervangen
en in geval van nood voor brandspuit te dienen
Zuigslang daarbij, per Engelsche voet
Persslang
Zuig- en Perspomp op een kruiwagen, ingerigt om ook
gier te kunnen verspreiden
Verwarmings-loeslelten voor broeikassen, tuinrollen enz.
IV. Voor Heerenstallen
(waar de koetsier ook huis- of tuinwerk doet en niet
de baas is) worden bijzonder de haksel- en hooisnij-
ders, benevens de haverkneuzers en boonenbrekers
aanbevolen.
/1500,en hooger.
x 1320,
»1200,
72,—
PRIJZEN.
84.,—
312,—
16,20
41,
75,—
1,20
0,80
78,—
IN GEBRUIK OP DE B0ERDER1JBESTUURD DOOR:
Bn. van Verschuer Wilson en S. de Clercq
Wz. e. a., Haarlemmermeer; J. G. J. van
den Bosch, Zeeland.
Wilson en Bn. van Verschuer Haarlemmermeer;
J. G. J. van den Bosch Wilhelminadorp.
NB. Behalve op de genoemde plaatsen, zijn na-
genoeg alle de opgenoemde werktuigen ook
te zien op de vermaarde Boerderijde
Badhoeve" van Mr. J. P. Asiersfoor dt
te Haarlemmermeer.
Bn. van Verschuer Hartekamp bij Haarlem, e. a.
Een groot schapenfokker in Frankrijk heeft opge-
merkt, dat, terwijl gemiddeld nagenoeg evenveel ram-
als ooilammeren bij hem geboren werden, daarentegen
bij tweelinggeboorten veel meer rammennagenoeg
twee rammen tegen eene ooi, vielen.
Een ander merkte opdat steeds om het andere
jaar veel en weinig tweelingen voorkomenzoo hadden
van 100 tweelinggeboorten 83 plaats in het eerste,
derde en vijfde jaar, en slechts 17 in het tweede,
vierde en zesde.
Wij zijn verzocht de aandacht te vestigen op da
najaars-veemarkt te Beverwijk welke 1 November a. s.
gehouden wordt en die jaarlijks in bloei en belang-
