- 104 -
Landbouw.
HOLLAND
W. C. H. STARING,
Na ile voorloziiig der nofulen van do vorige bijeenkomst
werd door den Sccretaris niedodeeling gedaan dat liet getal
Leden der Afdeeling alweder is vcrmeerderden llians be-
draagt 1023.
Daarna geeft de Voorzitler te kennen dat tot zijn leodwe-
zen onder meer andere ingekomen stukken, bij hem is orit-
vangen eene missieve van den Heer Caan van Hoekenburg
waarbij genoemde beer, uitboofJe van zijue verzwakte gczond-
heid en hooge jaren zijn onlslag neemt als onder-voorzitter
der afdeeling. Do Voorzitter betreurt dat besluit, vermits de
lleer Caan sedert eene reeks van jaren op eene uitmuntende
vvijze hem als zijn plaalsvervanger ter zijde stond.
Ook de Secrelaris der Afdeeling, de Heer Emants, deelt nan
de Vergadering mede, dat zijne drukke bezighedbn bom nood-
zaken zich bij de aanstaande aftreding, met 1°. Januarij 1864,
niet weder herkiesbaar te stellen. Wordt besloten in de
ecrstvolgende Vergadering tot de keuze van een Onder-Voor-
zittcr en Secretaris over te gaan.
Daarna brengt de Heer de Lancen versing uit over de on-
langs te 's Gravenhagc gehouden tentoonslelling van bloomen
nit dit met zorg gcsteld rapport blijkt, dat dezelve door een
aantal belangslollenden is bezocht, en dat al de bekroonden
eer hebben van bunne pogingenom die tentoonslelling zoo
luisterrijk mogelijk te maken. De Voorzitter bedankt met een
hartelijk woord de Commissie voor bare vele bernocijingen in
deze.
Hierop isaan de orde een rapportuit te brongen door
den Heer Schiffer van Bleiswijk over eene in Amerika uit-
gevondene melkmachine Uit bet met zorg gestelde verslag
van genoemden heer blijkt, dat deze machine nog zeer vele
verbeteringen zou moeten ondergaan om op eene doelmatige
wijze op onze boerderijen te kunnen worden aangewend en
dat bet voorloopig het boste is, dat onze boeren en boerinnen
zich maar met de oude wijze van melkeu behelpen.
Nadat nog eenige onderwerpen over zaken den landbouw
belrcffende, waren ter sprake gebragt, wordt de Vergadering
gesloten mot eene gratis-verloting van voorwerpen onder de
aanwezige leden.
DOOE VREEMDELINGEN BESCHOUWD.
Vervolg van N°. 14.)
De voornaamste werkzaamheden op de boerderij
van baron van Verse It uer bestaan, behalve in de
verzorging van het vee en het kaas maken, in het
bemesten der weilandenhet maaijen van het gras
en het winnen van het hooi. Tot het bemesten van
bet grasland dient de reeds besproken gierkarwel-
ke ook in het Weekblad Annalen der Landwirth-
sc/ia/tals Vlanmsche gierkar afgebeeld en beschre-
ven werd; de kar rust in het midden op twee groote
wielen terwijl het voorstuk nog door een klein wiel
ondersteund wordt. In hoever dit laatste op het
weeke weiland doelmatig is durven wij door onze
geringe ondervinding niet uitmakenmaar wij zouden
toch aan een gewone kar of anders aan een wagen
op vier wielen de voorkeur geven. Daar het dagloon
bier zeer hoog is, men betaalt de arbeiders een
gulden daags lag het voor de hand om de men-
sohenarbeid zooveel mogelijk door werktuigen te ver-
vangenhet hooi winnen geschiedt hier dan ook bijna
uitsluitend door drie werktuigen elk voor een deel
van dien arbeid berekendhet zijn de grasmaaijer
van Wood, de hooischudder van Busby Smith
en de paarden-hooihark van Ransomes Sims.
Wij zagen alle drie deze werktuigen druk aan den
gang en wenschen daarom onzen indruk daarvan mede
te deelen. Wat in de eerste plants de grasmaaijer
van Wood betreft, zoo kon de daarmede verrigte
arbeid met het volste regt voortreffelijk worden ge-
noemd. Het werktuig was met twee sterke paarden
bespannendie door den voermanwelke op het
werktuig zatgemend werdenen die zonder al te hard
te moeten trekkenin een fermen stap gingen. De
zeer digte graszode en het toen natte weder in aan-
merking genomen werd het gras zoo uiterst gelijk-
matig afgemaaid, als men het ter naauwer nood door
handenarbeid zou kunnen verrigten.
Men kon met het werktuig in tien uren arbeid
wanneer na vijf uren de twee paarden door verscbe
werden vervangen drie en een half bunder gras af-
maaijen. De zaag wordt drie malen daags verwisseld,
hetwelk eene hoofdvoorwaarde is om het gras zuiver
af te snijden. Tot een zoo bijzonder gunstigen uit-
slag van het gebruik van den grasmaaijer werken
verschillende orastandigheden mede. Het weiland
'oehoort daartoeeven als hier, volkomen vlak te
liggen en geheel vrij van molshoopen en steenen te
zijn het gras mag voorts niet met veel wikken of
andere kruidachtige planten doorgroeid en ook ner-
gens mos te vinden zijn, daar deze planten den gang-
van het werktuig zeer verzwaren en zelfs de zaag
zoo kunnen verstoppen dat men in het geheel niet
met den grasmaaijer werken kan. Voor men het werk
tuig gaat gebruikenmoet het grasland alzoo in de
beste orde zijn. Voor het maaijen met het werktuig
heeft men een zeer handige arbeider noodigdie bij
eenige storing in het werk zich zelven weet te helpen.
Het gezegde bewijst op nieuw, dat het moeijelijk valt
te zeggen dat een werktuig op zich zelven volmaakt
iswijl de goede werking van zoo vele neven-omstan-
digbeden afhangtzoodat het slechts, wanneer deze
gunstig zijnwezenlijk goed werk kan leveren. Een
denkend landbouwer behoort daarom bij bet koopen
van nieuwe werktuigen niet alleen er op te letten
of deze goed en volmaakt zijn, maar ook of ze voor
zijne omstaudigbeden passen. Nadat nu het gras
door den grasmaaijer van Wood in bet zwad is ge-
legdwordt het met belmlp van den hooischudder
van Busby Smith nit elkander gegooid en later
zoo dikwijls als noodig gekeerd. De inrigting van
dit werktuig is te aigemeen bekeud dan dat wij er
hier iets over behoeven te zeggen. Ook voor dit
werktuig geldt evenzoo als van den grasmaaijer, dat
men daarvoor groote stukken vlak weiland hebben
moet. Is dit het geval en is het zwad niet al te
zwaar, dan doet hij uitnemende diensten want met
een paard bespannen eu een voermankan hij in
gelijken tijd evenveel afdoen als achttien tot twintig
arbeiders met de handhoewel het geenszins ontkend
kan worden, dat, vooral als het hooi reeds wat ruim
droog is de fijnste hooispieren voor een deel daarbij
verloren gaan. De paarden-hooihark die hierbij
gebruikt wordt, is van het bekende maaksel van
Ransomes Sims, met eenige kleine wijzigin-
gen waardoor o. a. de wielen onder het werktuig
digt hij elkander kunnen worden geschovenom het
overriden van de smalle dammen of bruggen over
de slooten mogelijk te maken. Als men het laat
werken, worden de wielen weder uitgeschoven.
Hoe kunstig het werktuig is uitgedacht, zoo twijfe-
len wij tochof het als hooihark alledn gebruikt, op
grasland met een zware' snede doelmatig is want
dan is de hark telkens in een oogenbiik gevuld en
moet alzoo ook elk oogenbiik geledigd worden, zoo
dat het daardoor niet mogelijk wordt groote hoopen
bij elkander te slepen en er veel met de hand moet
worden nagewerkt. Daarentegen is het uitnemend
geschikt voor het naharken van het grasland, als de
grootste massa hooi reeds aan hoopen is gebragt
voorts tot het afharken der graanstoppels, het zamen-
harken van kweeken, ja somwijlen ook voor het be-
werken van het op rijen gezaaide graan en ook tot
het ineggen van fijne zaden, zoodat het voor al deze
verschillende doeleinden op elke groote boerderij een
onmisbaar werktuig is.
Wat de verdere behandeling van het hooi betreft,
zoo dient nog vermeld te wordendat het hier bij
het vochtige kustklimaat zelden zoo volkomen droog
is bij het naar huis halen. Bij het binnenzamelen
dat gewoonlijk onder vrij staande afdaken geschiedt,
wordt daarom hier op elke 1000 pond hooi 3 pond
zout tusschen gestrooid en het hooi vast ineen ge-
tredenzoodat men het dan ook des winters met
eene steekspade naar behoefte afsteekt.
Dit is echter geen eigenlijke bruiuhooi-bereiding,
maar alleen een middel van voorzorg als men het
booi niet naar wenseh volkomen droog kan krijgen.
Op welken groDd baron v an Vers c h ue r echter de
voorkeur geeft aan de toch steeds kostbare en onze-
kere wijze van het hooi te droogenmet gebruik
van de gemelde werktuigenboven het maken van
bruinhooidatnaar het ons voorkomtvoor de hier
heerscheode omstandigheden zeer zou zijn aan te be-
velenkonden wij niet te weteu komenzijn bedrijf-
boer scheen met de wijze van bereiding van bruin
hooi geheel onbekend te zijnen wij bleven alzoo
zonder antwoord op deze belaugrijke, vooral in den
laafsten tijd zoo dikwerf behandelde vraag.
Onder hartelijke dankbetuiging verlieten wij de
boerderij van baron van Versckuer, om thans in
zeer korten tijd het hoofddoel onzer reis, de Haar-
lemmermeer, te bereiken. (Wordt vervolgd.)
Landbouw-Lessen in 1862 te Londen verzameld.
Hetgeen wij in het vorig nommer met een enkel
woord berigtten, is reeds gesehieden Dr. Staring
heeft zich gehaast om de landbouwers in de gelegen-
heid te stellen met de Landbomo-Lessen in 1862 te
Londen verzameld hun voordeel te doen. Het is eene
vermeerderde en verbeterde afdruk van het verslag
in het tijdschrift „de Vollcsvlijt" gegeven en vormt
een net boekdeel van een driekonderdtal bladzijden.
Waarlijk Dr. Staring's pen rust niet om den Ne-
derlandschen landbouw groote dienst te bewijzen.
Nog eerst kort geleden verrijkte hij onze landbouw-
letterkunde met zulk'een degelijk werk: Het Huis-
boek voor den landmanons eerste klassieke werk
dat de geheele Nederlandsche landbouw grondig be-
handelt, en in den korten tijd, die sints de belang-
rijke tentoonstellingen te Londen verliep, vond hij
bij zijne vele andere bezigheden tijd en lust, om
van deze een uitvoerig, belangrijk en leerzaam ver
slag te gevengeheel doordrongen van den overal
te voorschijn tredenden vurigen wensch van den
schrijver, och of de landbouwers in Nederland toch
maar begrijpen mogenhoeveel er nog voor hen te
leeren valt, hoe talrijke en grootscbe verbeteringen
er nog in onze wijze van landbouwen zijn te maken
en hoe aanzienlijk onze volkswelvaart daardoor nog
kan vermeerderen. Nude schrijver weet het ook
wel, de oogen beginnen daarvoor hier meer en meer
open te gaan en er is leven en beweging onder den
landbouwersstandmen weet dat men vooruit moet
en grijpt de vele hulpmiddelen daarvoor krachtig aan.
Maar de beseheidenheid van den schrijver zal hem
zeker niet toelaten zich zelven daarvan zooveel eer toe
te kennen, als hem werkelijk toekomt; want ongetwij-
feld is die geest van vooruitgang ook voor een ruim
deel te danken aan dien krachtigen roepstemdien
hij sints eene reeks van jaren zoo onvermoeidlan-
gen tijd voorzeker met zeer weinig zigtbaar gevolg,
maar thans ook met toenemenden invloed, heeft doen
weerklinken.
Wij gelooven dan ook dat deze nieuwe arbeid
slechts aankondigingmaar geen aanbeveling behoeft.
Wie Sta rings werken kent en leesten het getal
van hen neemt bij den dag toezal zich cok wel
haasten dit werk aan te schaffenom uit zijne
lessen leering op te doen. Het onderwerp is daarbij
aanlokkelijk genoeg. Als ruimte van tijd en geld
niet zulk een schaarseh artikel voor velen warewas
het aantal Nederlandsche landbouwersdat voorleden
zomer het kanaal zou zijn overgestokenzeker veel
grooter geweest. Doch. het aantal van hendie het
niet uit gemis aan belangstelling lietenis zeker zeer
groot, en tot nu toe hebben wij van hen, die er
heentogen en van wien wij belangrijke mededeelingen
verwachttennog niet heel veel gehoordgretig zal
dus dit verslag ontvangen en gelezen worden.
De Engelsche werktuigen, wij hoorden het weder
van den heer B o e k ebeginnen zeer in trek te ko
men zoodat velen zeer verlangend zullen zijn naar
het laatste nieuws daaromtrent en hieraan heeft
Dr. Staring, die op dit gebied niet het minst
goed te huis is, zeer volledig voldaan terwijl voorts
door een uitvoerige alphabetische naamlijst van de
behandelde zaken en van de namen der landbouw-
werktuigmakers het naslaan hiervan zeer gemakkelijk
wordt gemaakt en het werk zeker met veel vrucht zal
worden geraadpleegdwaar men eene keuze moet
doen tusschen verschillende werktuigen van eene zelfde
soort, of daarvoor het beste adres wenscht te weten.
En welk landbouwer of veehouder stelt tegenwoor-
dig geen belang in de Engelsche veesoortendaar
er toch spoedig geen plekje in ons land meer zijn
zal, waar niet het een of ander Engelsch ras van
paarden of rundvee, van schapen of varkens helzij
zuiver of gekruistwordt aangetroffen. Hoewel dit
gedeelte niet zoo uitvoerig is behandeldvindt men
er toch een zaakrijk verslag omtrent die belangrijke
veetentoonstelling te Battersea, waaromtrent wij door
een ander bezoeker er van reeds vroeger in dit
Weekblad vele belangrijke bijzonderheden hebben kun
nen mededeelen. Dat Dr. Staring daarbij niet ver-
geet onzen veefokkers menigen nuttigen en praktischen
raad of wenk te geven, behoeft wel niet gezegd te
worden.
Behalve het verslag omtrent de tentoonstellingen
waarbij ook de merkwaardige hondententoonstelling
niet vergeten wordten hetgeen zich nog aan dit
onderwerp vasthecht, als mededeelingen over de in
rigting der Engelsche landbouw-maatschappijen en
vooral van de koninklijke, over de Londensche vee-
markt.over de geslachtlijsten van het vee, enz. vindt
men nog in het werk eene belangrijke uitvoerige be-
schrijving van de drie merkwaardige boerderijen van
wijlen prins Albert, met den platten grond der
gebouwen, waarbij van de eigenaardigheden van den
Engelschen landbouw en van de veehouderij aldaar
nog veel wetenswaardigs verteld wordt.
Ons dunkt 't is reeds genoeg gezegd over den
inhoud, om bij ieder landbouwer, die met zijn tijd
mee: wil gaan, het verlangen tot nadere kennisma-
king op te wekken, maar op eene bijzonderheid wil-
len wij nog wijzenhet boekske wordt versierd door
iets, waarop tot nu toe geen enkel onzer landbouw-
geschriften aanspraak mogt makendoor de opdragt
aan eene Nederlandsche vrouwzij luidt aldus
