0^%
WEEKBLAD
van
1865.
Vrijdag, 2 October.
No. ,40.
Wierde Jaargang.
A A N LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Abonnementen
Hoofdredacteur: C. E. DE CLERCQ.
II et Feest op de B ad ho eve
IIAARIEMMERJIM,
worden aangenomen bij de Boekhandelaars
C. M. VAN GOGH. Leidschestraat, te Amsterdam,
J. J. VAN BREDERODEHaarlem,
bij den Heer BRIEVENGAARDER te Ilaarlemmtrmeer
en verder bij alle soliede
BOEKHANDELAREN en POSTDIRECTEUREN
in het Rijk.
De Prijs is f 6,in het Jaar. Elke 3 Maanden wordt over f 1,50 bescliikt. Advertentien van 15 regels 50 Cts.elke regel meer 10 Cts.,
behalve 35 Cents Zegelregt bij elke plaatsing. Alee Toezendingen moeten geschieden aan den Hoofdredacteur, te Amsterdam.
Zaturdag 20 September 1803.
„Toon mij uwen ploeg en ik zal u zeggen, welk
landbouwer gij zijt", is een in den landbouw bekend
en dikwerf herhaald gezegde, Er ligt veel waarheid
in. Prof. K a u van Hohenheim vertoonde op
de laatste Nijverheids-tentoonstelling te Londen eene
uitgebreide verzarneling van modellen van ploegen
uit een aantal landenin vroegeren of lateren tijd
in gebruiken grondde daarop zijne gesehiedenis van
den ploeg, waaruit blijkt hoezeer de meer of minder
volmaaktheid van den ploegdien men gebruiktde
staat van ontwikkeling van den landbouw in eenige
streek kenmerkt.
Op den 26sten September j. 1. heeft de heer Mr.
J. P. Amersfoordt op zijne landhoeve aan de
met onbeperkte gastvrijheid uitgenoodigde landbou-
wers en in landbouw belangstellenden zijnen ploeg,
den stoomploegden eersteu in Nederland, in werking
getoond.
Ilij heeft zich daardoor op nieuw gekenmerkt als
de meest naar vooruilgang strevende landbouwer in
ons landbij wien het vormen der gedachte meestal
met de onmiddelijke uitvoering gepaard gaat, en wiens
levendigen geest zoo gaarne de toekomst reeds tot
het heden maakt, zoodat hij dan ook vrijwillig den
meer zekeren bodem der langzame ontwikkeling ver-
laaten geen kosten of moeiten schroomt om datgene
reeds nu te verwezenlijken en in praktijk te brengen,
waartoe een ander den drang der omstandigheden zou
afwachtenof eerst het bewijs zou verlangen, dat de
toepassing reeds onmiddelijk meerder voordeel aan-
biedt, dan de tot nu toe gevolgde handelwijze.
Waar ontwikkeling zal plaats vindenmoeten ech-
ter baanbrekers en wegwijzers zijnbij wier handelen
het onmiddelijk voordeel geheel op den achtergrond
treedt, en wier leuze beproeven en onderzoeken is;
terwijl hun streven veel meer strekt om aan te too-
nen de mogelijkheid van uitvoeringdan wel de prak-
tische toepasselijkheid voor het oogenblik of voor de
omstandigheden waarin zij geplaatst zijn.
Zij, die in landbouw uitsluitend het oog op het
onmiddelijk winstgevende rigten, die al wat van de
gewone wijze afwijkt blijven veroordeelenzoo lang
zij niet tot betere overtuiging gedwongen worden
en wier geheugen te kort is om zich te herinneren
dat zij zelven thans veel verrigten wat zij vroesrer
als onpraktisch verwierpenen die daarbijin tegen-
spraak met zich zelvende vrees koesterendat men
die nieuwigheden zou gaan navolgen voor zij den
vuurproef der ervaring genoegzaam hadden doorstaan
zullen met dergelijken vooruitgang weinig op hebben,
en meest alles geheel als liefhebberij beschouwen
waaruit voor den landbouw geen nut hoegenaamd
kan voortvloeijen.
Anderen gaan minder ver in hunne veroordeeling,
maar zij achten toch dat de invloed van zulke per-
sonen ligt even veel kwaad als goed kan stichten
wijl de gewone landbouwer ligt liefhebberij en wer-
kelijke landbouwvooruitgang verwarren zal en niet zal
weten te onderscheiden tusschen hetgeen reeds ter
navolging geschikt is en hetgeen slechts als beproe-
ving van het nieuwe moet worden beschouwd. Zij
vreezen daarbij dat de geest van onderzoek, niet be-
hoorlijk in toom gehouden, ook tot bloote nieuwig-
heidszucht zou kunnen ontaarden, en dan dikwerf
meer tot vertoon dan tot degelijke beproeving leiden
zalterwijl de mislukte pogingen meer van de na
volging zullen afschrikkendan de goed gelukte daar-
toe zullen aanmoedigen; zoodat de werkelijke land
bouwvooruitgang, waar zulke voorbeelden hun invloed
doen gevoelen, meer tegengehouden dan bevorderd
wordt.
Het behoort echter niet vergeten te worden, dat
het nieuwe slechts zeer langzaam in praktijk zou ko-
menzoo het alleen door de zeer voorzigtigen en
koel berekenenden kon worden ingevoerd, en dat elke
nieuwe uitvinding den proeftijd moet doorstaan
waarin de behoudenden het onbepaald afkeurende
werkelijk praktische mannen in twijfel staan doch zij
die elk streven naar vooruitgang huldigen, met vreugde
zien dat er mannen zijn, die den moed hebben om
den nieuwen weg het eerst te betreden, en die het
leergeld willen en kunnen betalenwaarvan anderen
later de voordeelen zullen genieten.
Zoo is het ook met de invoering van den stoom
ploeg in Nederland gesteld.
Dat het bewerkcn der gronden door stoomkracht
toekomst heeftdaaraan twijfelen weinigendie in
de zaak te huis zijn of men reeds de beste wijze
van toepassing gevonden heeft en de omstandigheden
het gebruik in Nederland reeds praktisch en met
voordeel mogelijk maken daarover zal men het niet
eens zijn; - eere den heer Amersfoordt, die
de kwestie van het bloot bespreken van het voor en
tegen over heeft gebragt naar het veld der beproe
ving, waar alleen de zaak grondig kan worden beslist.
Het was noodig dit voorop te stelleu, om met een
vrij gemoed het schoone landbouw-feest van den
26sten te kunnen herdenken.
Prachtig herfstweder begunstigde het feest. Beeds
omstreeks tien ure begonnen de bezoekers aan te ko-
men, en de eersten onder hen waren getuigen van
het uitreiken van een sierlijk vaandel, waarop het
wapen der gemeente geborduurd wasdoor den heer
Amersfoordt aan de eerewacht te paard, ruim
70 man sterk, alien bewoners van Haarlemmermeer,
die dit zelf hadden laten vervaardigeu. Kuim een
half uur later kondigde het lossen van het geschut
het naderen aan van de stoomboot de Yolharding
rijk met vlaggen en wimpels getooid waarmede uit
Haarlem het Hoofdbestuur der llollandsche Maatschappij
van Landbouwbet Polderbestuur, verschillende andere
autoriteiten en nog vele particulierente zamen on-
geveer een honderdtal bezoekers, waren overgevoerd.
Een klein eind weegs van de Badhoeve werd aange-
legdwaar zij door de eerste divisie der eerewacht
werden opgewacht. Met deze aan het hoofd, gevolgd
door de muziek der Haarlemsche schutterij, betraden
de gasten in breeden kolom hett errein der Badhoeve,
waar aan den ingang de tweede divisie der eerewacht
in gelederen geschaard stond, welke zich na het
doortrekken van den stoet van achteren aansloot. Zoo
trok men Iangs het sierlijk met groen en met de
wapenschilden van polder en gemeente getooide hee-
renhuiswaarop twee vlaggen wapperdende eene
met de Nederlandsche kleurenhet wapen van Haar
lemmermeer vertoonendede andere, de Oranjevlag,
in het midden waarvan het beeld van den Leeghwater
golfdenaar het ploegveldwaar de stoomploeg reeds
een wijle in werking was.
Langs de 700 ellen lange ploegvoor bewoog zich
weldra eene steeds aangroeijende menigte van land-
bouwers en andere belangstellenden waarvan velen
thans voor het eerst op Nederlandschen grond de
toepassing van de stoomkracht op de bebouwing der
gronden aauschouwden.
Zonder rusten volbragt de drievoudige balansploeg
geregeld zijnen loop tusschen anker en stoomwerktuig,
terwijl bij elken omgang de kolossale locomobiel zich
zelf verplaatsteen het ankerals door onzigtbare
hand bewogeu die rigting aan het andere eind van
den akker volgde. De eenvoudigheid der inrigling
trof velenmen had het zich veel omslagtiger voor-
gesteld maar die eenvoud, is ook niet dan na jaren
studie van den uitvinder verkregen. En de arbeid
zelfhet oordeel liep zeer uiteen velen lieten zich
ongunstig uitmaar men vergat dat deze mulle vee-
nige grondwaarin men tot aan de enkels inzakte
zeker niet de meest geschikte was om het werk van
den stoomploeg voordeelig te doen uitkomen en aan
dezen een vasten gang te geven. Doch wij zijn hier
zoo keurig op de bevverking van het landdat wij
niet veel door de vingers zien en aan de werktuigen
veel hoogere eischen doen dan de Engelsche fabrie-
kanten gewoon zijn. Intusschen slechts de minder-
heid voorzeker zal zich door kleine onvolmaaktheden
hebben laten terughouden om niet getroffen te zijn
door het groote feit, dat zij hier voor het eerst in
werkelijkheid zagende stoomkrachtdie magtige
hefboom voor de ontwikkeling der nijverheid thans
ook dienstbaar aan den duursten en meest tijdrooven-
den arbeid bij den landbouwde bewerking van den
grond. Maar de kosten komt het goedkooper uit
dan het ploegen met paarden? De praktische land
bouwer kan zich niet onthouden dit terstond te wil
len weten, den tijd voor een omgang op zijn lioro-
logie na te gaan en daar tegenover te stellen de schrik-
verwekkende som van /10a/ 12,000.kosten van
aanschaffing en dan steenkolen onderhoudherstel
Die becijfering is echter zoo eenvoudig niet als me-
nigeen wel denktmaar het staat vastals beweeg-
kracht is de stoom goedkooper dan haver vretende
paarden en steeds schaarscher wordende handarbeid.
De mogelijkheid is bewezende toepasselijkheid, zoo
zij niet reeds daar iszal wel volgen. In Engeland
zijn er op dit oogenblik reeds 300 aan het werk en
zeker niet alien uit liefhebberij.
En als vele der hier aanwezige landbouwers eens
later in den herfsttijd met den halven oogst nog daar
buiten staande, hunne zware kleigronden zoo gaarne
ferm diep zouden omzetten terwijl de weinige paar
den die zij daarvoor vrij hebbenslechts met tragen
gang een ondiepe voor door den ijzerharden grond
kunnen trekken, zullen zij zich welligt dezen dag in
het geheugen brengen en bij het op nieuw narekenen
tot de overtuiging komen, dat die dure stoomploeg
misschien toch wel goed en goedkoop werk zou kun
nen leveren, en het zal dan gezegd worden, dat de
eigenaar der Badhoeve zoo slecht niet deed, om reeds
heden den Nederlandschen landbouw op praktische
wijze het vraagstuk voor te leggen kunnen wij den
stoomploeg met voordeel gebruiken
Dat het aan belangstelling in deze kwestie niet
ontbrakdaarvan mogt deze dag getuigen. Van
alle streken in ons land waren mannen van naam
velen uitsluitend voor dit ware landbouwfeest herwaarts
gekomen. Waar zoo velen warenvalt het moeijelijk
alien te noemen en kunnen nog raeerderen het oog
