WEEKBLAD
van
1865.
Vrijdag, 20 November.
N°. 4
Wierde <Jaargang.
Landbouw.
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
HoofdredacteurC. E. DE CLERCQ.
HAARLEMMEIi ID,
Abonnementen
worden aangenomen bij de Boekhandelaars
C. M. VAN GOGH. Leidschestraat, te Amsterdam
J. J. VAN BREDERODE,. Haarlem
bij den Heer BRIEVENGAARDER te Haarlemmermeer
en verder bij alle soliede
BOEKHANDELAREN en POSTDIRECTEUREN
in het Rijk.
De Prijs is f 6, in het Jaar. Elke 3 Maanden wordt over f 1,50 beschikt. Advertentien van 15 regels 50 Cts.elke regel meer 10 Cts.,
behalve 35 Cents Zegelregt bij elke plaatsing. Alle Toezendingen moeten geschieden aan den Hoofdredacteur, te Amsterdam.
In het Engelsche landbouw-weekblad Marklane Ex
press, van 2 November 1. 1., leest men het volgende
ingezonden schrijven van den heer Mr. J. P. Amers-
foordt:
DE AFDEELING WERKTUIGEN" te HAARLEM.
AUDI ALTERAM PARTEM.
Aan den Redaeteur van Marklane Express.
Wel-Edele Heer!
In de Marklane Express, van 5 October 1863, be-
klaagt men zich ernstig over den Steward" der af-
deeling werktuigen te Haarlem. Daar ik die ongelukkige
sterveling waszoo verzoek ik in het wederverhoor
te mogen worden genomen. En dan wensch ik in
de eerste plaats te zeggen, dat in het programma
der maatschappij, in het voorjaar van 1863 uitgegeven,
Woensdag 23 September was aangewezen als den dag,
waarop de door de maatschappij gekozen beoordeelaars
hunne werkzaamheden zouden verrigten. Ik was op
den 21sten September ter plaatse, den 22sten werden
de nummers van den katalogus aan de tentoonstellers
uitgereikt. Op den 23sten was geen enkel nummer
aangehecht, noch een enkel werktuig op zijne be-
hoorlijke plaats en ter beproeving gereed. Dit kon
noch aan den Steward"noch aan de beoordeelaars
worden geweten, rnaar alleen aan de tentoonstellers
zelven, van welken verscheidene niet aanwezig waren
toen de beoordeelaars hunne werkzaamheden kwamen
verrigten. Natuurlijk ontstond daardoor groote ver-
warring, en ik wil niet beweren dat de prijstoewij-
zing op grond van een deugdelijk onderzoek geschiedde,
maar althans er werd eene beoordeeling gehoudenen
de beproevingen hebben voor de oogen van het publiek
al de dagen van de tentoonstelling plaats gehadzoo-
wel op mijne boerderij in Haarlemmermeer, als op het
terrein zelf. Het gevolg is geweest, dat bijna al de
werktuigen der Engelsche fabriekanten verkocht zijn
geworden, en ik durf zeggen dat dit de beste prijs
is, die den vervaardiger kon ten deel vallen. Uw
correspondent toont door zijne beschuldiging van de
beoordeelaars, dat hij den toestand van het land niet
kent, waaromtrent hij een oordeel velt. In Holland
zijn de Engelsche werktuigen voor een groot deel
nieuw en onbekend. Landbouwers te vinden, die ze
gebruiken, is even zeldzaam als het schieten van een
witte zwaluwhoewel ik het geluk had dit feit te
verrigten in September 1. 1. en het beestje naar het
Nationaal Museum te Leiden zond.
Ik acht, dat het in het belang van de Engelsche
fabriekanten is, om hunne werktuigen in Holland be-
kend te maken, en ze aan het publiek in werking
te vertoonenniet om met de beoordeelaars en met
hunne nieuwe afnemers te twistenmaar om dezen
in het gebruik van hunne nieuwe wapens te onder-
rigten. Ik erken dat prijstoewijzing zeer moeijelijk
is, waar de beoordeelaar zich eerst moet laten ver-
klaren wat het doel is van het werktuig, waarover
hij zijn oordeel moet uitspreken. Ik geloof, dat de
eenige persoondie in Holland een paarden-rijenhak
gebruikt, uw onderdanige dienaar is, en toch moesten
de beoordeelaars hunne meening zeggen omtrent de
fraaije paarden-rijenhak van Horns by, te Haarlem
tentoongesteld. Eene beproeving was onmogelijk; in
September is er in Holland geen graangewas te veld,
geschikt om behakt te worden. Derhalve was het
beantwoorden van enkele vragen" der beoordeelaars
het eenige wat ik kon doen om tot toelichting te
strekken.
Ik was zeer blijde brieven met dankbetuiging te
ontvangen van de heeren Turner, Bentall, Ashby
en anderen waaruit mij bleek dat het gevoelen van
uw correspondent niet door iedfereen werd gedeeld.
Ik besluit met den wensch om de heeren tentoon
stellers den volgenden zomer in Junij in Haarlemmermeer
te ontmoetenwaar ik eene markt van werktuigen
hoop in te rigten. Er zal gelegenheid ter beproeving
zijn, de afnemers zullen bij de hand zijn; de tijd van
het jaar zal geschikter voor het werken zijn dan in
den herfst, er zullen geen klagten kunnen zijn om
trent de prijstoewijzing, wijl geen prijzen zullen worden
uitgeloofddaar het gelddat daartoe reeds wordt
bijeenverzameldgebruikt zal worden om afdaken en
tenten voor de tentoonstellers te maken en voor het
verschaffen der overige gemakkeD, die zij noodig hebben.
Een prospectus van deze markt zal ter gelegener tijd
aan de voornaamste Engelsche firma's worden gezon-
den. Zoo iemand wenschen mogt als agent voor
deze markt werkzaam te zijnof er op andere wijze
belang in stelt, zal hij mij (als burgemeester der plaats)
geheel bereid vinden om hem al de inlichtingen te
geven, die hij verlangen mogt.
Haarlemmermeer, 24 October 1863.
HET VLAAMSCHE RUNDVEE.
In n°. 34 deelden wij het een en ander over het
opfokken en het melkgeven van dit rundveeras mede
uit het werk van Lefour, welke schrijver, die nog
bij de tentoonstelling te Rijssel als inspecteur van
den landbouw ijverig werkzaam was, sedert overleed
zijn dood wordt algemeen als een groot verlies voor
den Eranschen landbouw betreurd. Aan datzelfde
werk ontleenen wij nog de volgende bijzonderheden
omtrent het vetmesten der Vlaamsche koeijen.
Verreweg de meeste koeijen worden vetgemest
nadat zij vier of vijf kalveren hebben geworpen. Het
meerendeel wordt vetgeweid, maar ook het op stal
mesten geschiedt op groote schaal. De vetmesters
in Fransch-Vlaanderen geven de voorkeur aan de
koeijen boven de ossen, omdat zij ten alien tijde
gemakkelijker en goedkooper te verkrijgen zijnde
verkoop gereeder geschiedt en dat zij ook met voor-
deel kunnen worden afgezet zonder zwaar gemest te
worden zij hebben echter het nadeel van somwijlen
moeijelijk droog gemaakt te kunnen wordenen
voorts van dikwerf togtig te worden, hetgeen hen in
het vetworden tegenhoudtbovendien is in verhou-
ding de verkoopprijs niet zoo hoog als die van ossen.
Op de veemarkten in de departementen van het
Noorden komen koeijen voor in al de verschillende
graden van vetmestingvan af de koe der vet-vee-
tentoonstelling die 62 ten honderd vleesch en 12 ten
honderd vet van het bruto gewigt uitslagttot de
slechts even goed in het vleesch zijnde koe, die niet
meer dan 45 ten honderd vleesch en 5 a 6 ten
honderd vet afwerpt.
In de voornaamste steden van dit departement
leveren de koeijen gemiddeld aan de hal 53 ten hon
derd uit; de goede vetmesters rekeneu op 55 ten
honderd bij gewone wijze van vetmesten, waarbij men
eene koe van 400 ned. ponden levend gewigt tot
500 ned. ponden brengtof van 200 ned. ponden
slagtersgewigt tot 275 ned. ponden. De 100 pon
den aanwinst levend gewigt geven dus 75 pond ver-
hooging van het gewigt sehoon aan de haak. Men
rekent dat het vetmesten tot op deze hoogte het
meeste voordeel geeftwaartoe gewoonlijk 150 dagen
noodig zijn. Als de vetmester evenwel kans ziet om
voor zijn koe door het fijn vetmesten den prijs te
krijgen van puik vet rundvleesch rekent hij het
voordeeliger het vetmesten nog verder voort te zetten.
Dit doet men vooral in de omstreken van Rijssel.
Daardoor kan men de koeijen tot een schoon gewigt
van 5 8 ten honderd brengen, verder gaat men niet
dan in buitengewone gevallen voor de vet-vee-tentoon-
stellingen. Men kan dus drie trappen van vetmesten
onderscheiden. Het in vleesch brengen, het gewone
vetmesten en het fijn vetmesten of voor de tentoon-
stellingen mesten.
Omtrent het vetweiden kan men voor die streken
de volgende berekening opstellen
Waarde der koe (aankoop 33 cents per
ned. pond van het uit te leveren schoon
gewigt van 250 ned. ponden)82.50
Landhuur van 0.40 bunder weiland. 22.50
Kosten van het weiland en voor de ver-
zorging3.75
Interest en risico 10 ten 100 van82.50. 8.25
/117.
Waardoor de prijs van het vleesch op ongeveer
47 cents per ned. pond komt te staan.
De kosten van het vetmesten van koeijen op stal
worden door den heer Demesmay, een groot vee-
houder en beetwortelsuiker-fabriekantals volgt, be-
rekend
Aankoop der koe, 470 ned. pond. a/0.232. f 110.45
Voeding gedurende 50 dagen.
2. 500 ned. pond, beetwortelpulpe a4.70
de 1000 ned. ponden. 11.75
300 koeken a 7.5222.56
300 hooi, a/2.828.46
10 zout1.88
14.10
7.05
Interest en risico4.70
Algemeene kosten en verzorging
Af waarde van den mest.
180.95
14.10
166.85
De koe weegt aan het einde van den mesttijd ge
middeld 520 ned. ponden, zoodat zij dan per ned.
pond levend gewigt op 32 cents, of per ned. pond
schoon aan de haak op 58 cents te staan komt. De
winstkans is hierbij dus wel niet groot, maar de prijs
van aankoop is ook volgens de duurte van het magere
vee in den laatsten tijd aangenomenzal er dus voor
deel zijn dan moet men ook tegen de hoogste markt,
65 tot 70 cents, kunnen verkoopen.
DE SCHEIKUNDE
in hare toepassing op Landbouw en Physiologie,
door J. von Liebig,
naar den 7den druk bewerkt door E. C. Enklaar.
Aan den heer Enklaar danken wij de vertaling
van een aantal goede meest Duitsche werken over
