WEEKBLAD
1864.
Vrijdag, 17 Juivij.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD
V W
Wjlde Jaargaug
Landhuishoudkundig Congres.
Haarlemmermeer
ip
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
XlXde NEDERLANDSCH
BIJEENKOMST
HAARLEMMEKMKEK
PRIJS YAK HET ABONNEIENT
in het Jaarj> g,
Alle ToezendingeuJe Redactie betreffende, moeten geschieden aan
den Hoofdiedacteurte Haarlem Kruisstraat, YYijk 6, N°. 513.
De Afdeeling Koloniale Landbouw,
Elkdie met den toestand van 's lands financien bekend
is, vveet welk een belangrijke invloed het cijfer van het kolo-
niaal batig slot op het stellen der begrooting uitoefent en hoevele
zvvaar drukkende belastingen zijn kunnen worden afgeschaft
en eene belangrijke schulddelging plaats heeft kunnen hebben
ten gevolge der belangrijke bateu, die de Oost-Indien in de
laatste jarenreeks hebben afgeworpen.
Die baten nu berusten geheel op de voordeelendie de
bebouwing der gronden van het vruehtbare Java afvverpten
afgescheiden van elke anrlere beschouwing, heeft alzoo Neder-
land groot belang bij de toenemende ontwikkeling en verbe-
tering der kultuur op Java.
Die verbetering van den landbouw aldaar is tevens de meest
vaste grondslagom met niet minder middellijke en onmiddel-
lijke voordeelen als tot nu toe door Nederland genoten werden
tevens de inlanders tot meer welvaart en hoogere beschaving
te brengen, en de verhouding van het moederland tot de
Oost-Indische bezittingen meer en meer eene van geheel weder-
zijdsch belang te doen worden.
Dit wordt steeds levendiger gevoeld, en de belangstel
ling van velen in den Oosterschen landbouw ontstaat geens-
zins alleen uit den wenseh naar voordeel, maar ook uit de
overtuiging, dat alleen door eene goede wijze van kultuur,
waarbij de landbonwer het loon van zijn werken geniet, Java
op den duur voor Nederland eene bron van welvaart kan
blijven, en aan de verpligting van ons land, om de inland-
sche bevolking tot toenemende ontwikkeling te brengenkan
worden voldaau.
Zulks is ook de aanleiding geweest, om voor eenige jaren bij
het Landhuishoudkundig congres te voegen eene afdeeling voor
den kolonialen landbouwdie dan ook de eerste jaren terstond
veel belangstelling heeft ondervonden. Door de meer venvij-
derde ligging der plaatsen van bijeenkomstwas dit in de beide
laatste jaren minder het gevaldocb Haarlem is weder de
I pleats bij uitnemendheid om deze afdeeling krachtig te doen
herleven.
Door oud-landbouwers uit Java, door belanghebbenden bij
de kultuur-ondernemingen aldaardoor onze volksvertegen-
woordigersdie de koloniale kwestie ter barte gaatzal voor-
zeker gaarne gebruik worden gemaakt van deze gelegenheid
tot eene vrije bespreking der belangen van den Oosterschen
landbouw, waarbij men zich op het onzijdig landbouwkundig
terreinafgescheiden zooveel mogelijk van politieke zienswijze
zal kunnen ontmoeten.
Ook op Java wordt blijkbaar deze belangstelling in het
moederland omtrent de verbetering van den Javaanschen land
bouw zeer op prijs gestelden is herhaaldelijk door mannen
van invloed den wenseh uitgesproken, dat deze afdeeling van
het jaarlijksch congres aanleiding mogt geven tot verspreiding
van meer kennis in Nederland omtrent den landbouwtoestand
op Java, hetgeen op de inzigten der volksvertegenwoordiging
en het regeringsbeleid van veel invloed zou kunnen zijn, en
tevens door het opwekken van meerdere belangstelling alhier,
voor Java rijke vruchten zou dragen.
Een bewijsdat de besprekingen op het congres niet zon-
der gevolg blijven, vindt men in het plan tot het uitzenden
van voor de Oost geschikte landbouwwerktuigen uit Nederland
waaromtrent een belangrijk en uitvoerig rapport aan dit con-
gresbestuur is ingediend, en welke zaak op het 19de congres
vermoedelijk tot goeden uitslag zal worden gebragt.
Van die belangstelling op Java heeft dit bestuur ook de
overtuiging erlangddoor het inkomen van verschillende zaak-
rijke en belangrijke rapportennaar aanleiding der ter over-
weging gestelde onderwerpen.
De behandelde onderwerpen zijnde bijzonder gunstige uit-
komsten met het zwarte suikerriet verkregende bemesting
van het suikerriet, de indigo-kultuurde invloed van den
aanleg van spoorwegen op Javae. a. m.
Eenige der belangrijkste rapporten zijn gedruktten einde
die op de vergadering uit te deelen en een onderwerp van
bespreking te kunnen vormen.
V ijl het in den regel moeijelijk isom voor meerdere dagen
PRIJS DER ADVERTENTieiX
van 1—6 regels75 Cents.
elke regel meer12%
Zegelregt bij elke plaatsing 35 Cents.
vele personen te vereenigenzoo is voor de afdeeling
Koloniale Landbouw voorloopig alleen als tijd van bijeenkomst
gesteld Woensdag 22 Junij ten 10 uur, terwijl de leden dan
zelven zullen kunnen beslissenof zij de beraadslagingen op
een volgenden dag wenschen voort te zetten.
De afdeeling kiest haar eigen bestuur en is geheel vrij in
de kenze der onderwerpen van bespreking, zoodat ook
zaken, niet op het programma vermeld, aan de orde gesteld en
in behandeling kunnen worden genomen.
Zij moet dus beschouwd worden als een geheel vrije bijeen
komst van belangstellenden in den kolonialen landbouw, tot
onderlinge bespreking van gewigtige onderwerpen op dit ge-
biedwaarbij de verschillende meeningen en rigtingen zich
kunnen laten gelden. Daar op den gfestelden tijd de afdeeling
Volkshuishoudkunde niet vergadert, zullen de Congresleden
van deze sectie, die daarin belang stellen, deze vergadering
kunnen bijwonen.
Ilet is te hopen, dat deze regeling er toe moge bijdragen
om een talrijk bezoek van Oost- en West-Indische specialiteiten
op dien dag te Haarlem te vereenigen en de afdeeling Koloniale
Landbouw op nieuw tot ^en gewigtig dee! van het Neder-
landsch Landhuishoudkundig Congres te verheffen.
HET BEZOEK der CONGRESLEDEN
op 23 Junij.
Wij zien met groot genoegen, dat in Haarlemmermeer veel
opgewektheid bestaat, om op Donderdag 23 Junij aan de le
den van het congres een waardige ontvangst te bereidenen
velen eene aangename gelegenheid aan te bieden om met dezen
belangrijken polder kennis te maken, en te doen zien hoe deze
nog zoo korten tijd geleden onder het water bedolven land-
streek tot een hoogen trap van landbouwontwikkeling is
gekomen.
Aan den onvermoeiden ijver van den burgemeester van die
gemeente, aan de krachtige belangstelling van het bestuur der
landbouwafdeeling aldaar, aan de goede gezindheid der in-
gezetenen om de ontworpen plannen te helpen tot stand brengen
en te bevorderen, is men daarvoor bijzonderen dank verschuldigd.
Ongetwijfeld zal dit alles beloond worden door een talrijk
bezoek van Congresleden uit alle provincien des rijks, die zeker
met iDgenomenheid en groote belangstelling deze landbouw-
bijeenkomst zullen komen bijwonen.
De stoomkracht, die in dezen polder het reuzenwerk der
droogmaking en drooghoudlng op tot nu toe ongekende schaal
verrigt, is hier ook vroeger dan in eenige andere streek van
ons land bij den landbouw inheemsch gewordenen bier het
allereerst op de bebouwing der gronden toegepast. Die stoom
kracht zal men op de werktuigenmarkt op de meest verscheiden
wijze werkzaam zien.
De paardenfokkerij begint in dezen polder en voor den
omtrek van veel gewigt te wordendank zij ook de zorg van
vele aanzienlijke grondbezitters in deze omgeving.die dit door
het houden van uitnemende bengsten aanmoedigen. Wat de
fokkerij bier is, en wat zij worden kan, zal dien dag aan bet
Kruisdorp door de tentoonstelling van jonge paarden en het
monsteren der dekhengsten kunnen blijken.
De Haarlemmermeer kenmerkt zich door de afwisselende
bouwtrant zijner boerderijen, waar men op geringen afstand de
verscheiden wijze van inrigting in verschillende provincien kan
aanschouwen.
Met groote bereidwilligheid hebben een aantal grondeige-
naars of landbouwers limine boerderijen ter bezigtiging aange-
bodenwaartoe men bij voorkeur die heeft aangezocht, welke
in den reisweg tusschen het Kruisdorp en Haarlem zijn gelegen.
Uit het programma blijkt, dat men van die vereenigingDder
verschillende landbouwwijzen op deze nieuw ontgonnen plek
gronds eene zinrijke voorstelling heeft willen geven.
Het is ook juist het voorregt van dezen polderdat men
daardoor met oude toestanden en geijkte gewoonten leert
brekendat iederin nieuwep toestand en omgeving geplaatst
en door verscheidenheid van kultuurwijze omringdtot ver-
gelijken en denken geuoopt wordt, en men dus steeds meer
en meer van al het oude slechts het goede leert behouden,
en ontvankelijk wordt voor bet nieuwe en betere.
De dag van den 23 Junij brengt de Haarlemmermeer als
onder de oogen van geheel Nederlanden als men dan ziet
hoe deze polder, na eerst een reeks van moeijelijke jaren te
hebben doorgeworsteldthans ruim een tiental jaren na de
droogmaking in uitmuntenden toestand verkeert, wat het droog-
houden betreft, geheel van met groote kosten hard gemaakte
wegen is doorsneden; wanneer men die goede, voor een deel
uitmuntende boerenwoningen aanschouwten allerwege de
blijken van goede bebouwing der gronden en toenemende wel
vaart der bewoners aanschouwt, en van^de hooge koop- en
pachtprijzen der gronden hoort gevvagendan zal men erken-
nendat hier met zeldzame volharding in zeerjkorten tijd
veel tot stand werd gebragt, en dat de Haarlemmermeer-
polder met regt het bewijs levert, dat onder onzen Holland-
schen landbouwersstand een krachtige en naar vooruitgang
strevende geest heerscht en de grondeigenaars getoond
hebben niet alleen eene plaatsing voor hunne kapitalen te
zoekenmaar dat het ook hun streven was om op onbe-
krompen wijze hun eigen dom te verbeteren en tot de krach
tige ontwikkeling en welvaart dezer landstreek bij te dragen.
AAN II1JT
Kruisdorp te Kaarlemmermeer,
Donderdag 23 Junij 1864.
PROGRAMMA.
A oormiddags elf en een half uur Ontvangst der Congres-
len in de Hervormde Kerk aan het Kruisdorpdoor de
Dames Besehermvrouwen en Eerejuffers, gekleed in de kleeder-
dragten van den boerinnenstand der elf Nederlandsche pro
vincien.
Twaalf uur: Aanspraak van den Onder-Voorzitter van het
Congres, Burgemeester der gemeente Haarlemmermeer.
Optogt naar de plaats, waar zal worden opgerigt de eerste
seinpaal der Haarlemmermeer-Spoorweg-Maatschappij.
Een uurOprigling van dien paal.
Een en een half uurBezoek der tentoonstelling van jonge
paardengehouden door de afdeeling Haarlemmermeer der
Hollandsche Maatschappij van Landbomo.
Twee uur: Bezoek der markt van werktuigen. Beproeven van
stoompompen, stoomdorschenstoommalen, stoomploegen en
andere werktuigen. Zoo mogelijk ook van de stoom-brandspuit.
Drie uurRingrijden door de leden der afdeeling Haarlem
mermeer der Hollandsche Maatschappij van Landbouwom prijzen
uitgeloofd door de gemeente Haarlemmermeer.
Gemeenschappelijke maaltijd der Congresleden en hunne
vrouwen in de school van het Kruisdorp.
J. P. Amersfoordt, Onder-Voorzitter.
SPOORWEG door HAARLEMMERMEER.
Wij hebben reeds vroeger gemeld dat er plan bestaat tot
oprigting eener llaarlemmermeer-spoorwegmaalschappij. Het is
ontworpen door Mr. J. P. Amersfoordt, terwijl met hem als
Commissarissen optreden de beeren J. TV. M. van de Poll,
dijkgraaf van den HaarlemmermeerpolderS. de Clercq TVz.
heemraad van den Haarlemmermeerpolder; A. van Lennep, hoofd-
ingeland van Rijnland, en P. Keer Jr., te Amsterdam.
De lijnen, die men voornemens is te maken, zijn: 1°.
AmsterdamHaarlemmermeerLeiden, met een zijtak naar
Gouda; (aansluiting te Leiden bij den Hollandschen spoor-
weg, te Gouda bij den Rijnspoorweg); 2°. ZandvoortHaar
lemmermeerBreukelen(aansluiting te Heemstede bij den
Hollandschen spoorweg, te Breukelen bij den Rijnspoorweg).
De voordeelen der ontworpen lijnen zijn 1°. verkorte afstand
tusschen de hoofdstad, de residentie en den koek van Hol
land; 2°. verkorte afstand tusschen de twee groote koopsteden;
3°. verbinding van de bestaande spoorwegen met de Noordzee
4°. verbinding van Zandvoort met Haarlem en Amsterdam;
5°. vereeniging van den Hollandschen spoorweg met den Rijn
spoorweg, bet Y en de Zuiderzee; 6°. verbinding van Haar
lem met Utrecht; 7°. verbindiDg te Amsterdam van den Hol
landschen spoorweg, Rijnspoorweg en Llaarlemmermeerspoorweg.
Bovendien zullen de ontworpen lijnen van invloed kunnen zijn
op de droogmaking van plassen en het ontginnen der duinen
