WEEbBL A l>
1864.
Vrijdag, 5 Augustus.
Hk 52jr<
VAN
2
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD
Yijf&e Saargaug
Landbouw.
\VXMZ/'
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
AARLEI
PRIJS YAW HET ABONNEMENT
ia het Jaary 6.
Alle Toezendingeude Kedactie betreffende, moeten gescbieden aan
den Hoofdredacteurte Haablem, Kruisstraat, Wijlc 6, N°. 513.
PRIJS DER ADYERTENTiePf
van 16 regels 75 Cents. Elke regel meer 12 /2 Cents.
Zegeleegt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending uiterlijk Woensdao. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
UIT ZEELAND.
Goes, Julij 1864.
Niettegenstaande de ongunstige venvachtingen van verreweg
het meerendeel onzer landbouwersdie in de hand gewerkt
werden door het voortdurend schrale weder, is de staat van
bijna alie gewassen op dit oogenblik zeer gunstig te noemen
en bestaat er zoodoende uitzigt op eenen meer dan gemid-
delden oogst.
Vooral de tarwe laat zich zeer gunstig aanzien en is bijna
nergens gelegerd, hetgeen voor onze bouwerijen heel wat wil
zeggen, want tarwe-cultunr is hier meestentijds hoofdzaak
zoo zelfs, dat daaraan wel wat veel opgeofferd wordt. In den
regel toch zaaijen de oude boeren om het andere jaar tarwe
en zelden rogge, of andere halmgewassenzoodat bij eene
6jarige vruchtwisseling met het 7de jaar als braak, 3 malen
tarwe wordt gezaaideene cultuur die dus wel wat uitputtend
is te noemen.
Wintergarstvoor zoover die door den winter is gekomen
staat goeden hier en daar is men reeds bezig die te snijden
R°ggej vooral de wat dik gezaaidevoldoet op het oog zeer
goed, en zal door haren langzamen groei uitmuntend hard stroo,
voor de bekramming der dijkwerkenopleveren.
Zomergarst staat overal goed en heeft vooral op de gemeste
landenwaar het koolzaad uitgeploegd was, dit jaar uitmun
tend weder gehad.
Haver is op de ligtere gronden wel wat spillig opgegaan,
doch belooft op de zwaardere gronden een goed gewas.
Paardenboonen en erwten staan uitmuntend, en mogten we
tot na den oogst niet te veel regen krijgen, dan znllen de laatsten
bijna algemeen een ongehoord beschot opleveren.
Winterkoolzaad waarvan sleehts weinig is blijven liggen
is algemeen slecht en reeds grootendeels gesneden. Zomerkool-
zaad staat uitnemend goed, doch hier en daar begint zich de
luis te openbaren.
Eenjarige en tweejarige meekrap heeft eene goede kleur,
doch de eerste verlangt naar regen. Op eene enkele plaats is
men reeds met het delven der driejarige meede begonnen, die
evenwel zeer tegen valt en boven in den hals rottig en daar-
door zwart is.
De klaver is algemeen slecht en door de aanhoudende
droogte belooft de tweede snede niet veel. Over de opkomst
van de dit jaar uitgezaaide hoort men vele klagten.
Eene gunstige uitzondering daarop maakt die klaver welke
in het vlas is gezaaidterwijl men daarover ook reeds beter
kan oordeelen aangezien het grootste gedeelte van het vlas
al getrokken is. Over het algemeen was dit zeer slecht en
sleehts een enkel blok kon bij verkoop 400 per bunder op-
brengen. De meeste verkoopprijzen liepen van /225 tot/300
per bunder.
De meeste hakvruchten laten zich goed aanzienaardappels
staan uitmuntenden sleehts op eene enkele plaats hoort men
spreken van de ziekte. Mangelwortelspaardepeen en turnips
groeijen goed, zoo ook de suikerbieten.
De hooi oogst is algemeen afgeloopen en viel zeer tegen,
zoodat zuinigheid noodzakelijk zal zijn. Krijgen we niet spoedig
regen, dan zullen de naweideu niet veel opleveren.
Menigeen, die zich aan oude gewoonten gebonden acht, en
zich itlleen van het volgen daarvan goede gevolgen voorstelt,
is heden (St. Jacob) bezig zijne braak met koolzaad te bezaaijenl
hoewel velen toch ook beginnen dit later te doen.
UIT DE UTRECHTSCHE KLEIST REEK.
Julij 1864.
De oogst is begonnen, en spoedig zal het beslist zijn of
■die al dan niet onder de gunstige zal kunnen worden gerangschikt.
Met het grasgewas zal dat zeker wel het geval niet zijn,
want hoe gunstig ook in de afgeloopen maand het weder voor
■de te veld slaande gewassen wasde weilanden en vooral het
■stgroeo verlangt naar regenen reikhalzend ziet men uit naar
het oogenblik dat het vee op de naweide kan worden gedaan
daar de weilanden hoe langer hoe minder gras beginnen te geven!
In het westelijk deel dezer provincie, dat voor het meeren
deel uit laag land bestaat en waar de zuivelbereiding de hoofdtak
van het bestaan uitmaaktis het beter gesteldde Julij-warmte
heeft weldadig op die lage gronden gewerkt en is daar thans
al geen overvloed van gras, zoo is er toch geen bepaald gebrek.
Het etgroen belooft daar nog eene goede naweideen mogt
de hoeveelheid kaas dit jaar ook al zoo groot niet zijn als
men dat andere jaren wel gewend wasde prijzen zijn daaren-
tegen ook weder hooger en houden zich goed staande; daar
den geheelen zomer, naarmate de kazen grooter of kleiner
zijn, van 22 tot 24 gulden voor de 50 kilo betaald werd.
Het koolzaad, hoewel veertien dagen later komende dan het
vorige jaar, is eindelijk rijp geworden en is men thans aan
het dorschenvoor zooverre mij bekend isen dat is nog
maar weinig, wijl het meeste nog buiten ligt, is de kwaliteit
redelijk goed en de korrel grover dan men die verwacht had;
dit laatste kan echter meer plaatselijk zijn daar den 26sten
dezer maandterwijl al het zaad gemaaid en goed droog lag,
een paar flinke regenbuijen in deze streek gevallen zijn, welke
zeer voordeelig op de zwelling van den korrel hebben gewerkt.
De tarwe staat over het geheel gunstig en belooft een goed
gewas; hier en daar klaagt men over roestof zooals men
hier zegt, de rooi in de tarwe, welke niet alleen het blad en
den stengel maar ook de aren aandoet. Men beschouwt vrij
algemeen liet heete weder van den laatsten tijd als oorzaak van
dit verschijnselhet is te hopen dat een weinig regen den
voortgang hiervan moge stuiten, wijl zulks een zeer nadeeligen
invloed op het beschot der tarwe zou kunnen hebben.
Veel rogge is reeds gemaaid en dagelijks wordt de sikkel
ijverig gebruikt, zoodat ook dit gewas spoedig in de bergen
zal kunnen verzameld worden het beschot belooft zeer goed
te zullen zijnen hoewel het stroo niet grof is en door de
zwaarte der aren zeer gebogen is, ziet men bet maar bij uit
zondering gelegerd.
De garst ziet men reeds naar huis halenhet beschot van
dit gewas zal zeer nit elkander loopen, daar van datgene wat
in het voorjaar niet is ondergeploegdveel goed is geworden,
doch ook veel slecht is gebleven. Op dit oogenblik is van de
opbrengst nog niets te zeggen, evenwel gelooft men algemeen
dat die niet zal tegenvallen.
Het zomergraan belooft veel, haver, erwten, boonen, boek-
weit, wikken, linzen enz.staan uitmuntend. De tienden,
welke in deze provincie helaas ook nog bestaan, hebben, ten
eerste met het oog op een goeden oogsten ten tweede om
de schaarschte van het wintervoeder voor het vee, enorme
hooge prijzen opgebragt.
Eene publieke verkooping van tiendregt, hier dezer dagen
gehoudenverdient ora hare wijze van verkoop wel vermelding.
Iemand, geen voorstander der tiendheffing en eigenaar van
verschillende tiendblokkenheeft ieder tiendblok in zooveel per-
ceelen geveild als er eigenaren in dat blok lagenen de per-
ceelen zoodanig verdeeld, dat het eigendom van iederen eigenaar
een afzonderlijk perceel vormde, zoodat een ieder zijn eigen
land kon vrijmaken zonder met dat van een ander iets gemeen
te hebben.
Van deze gelegenheid i3 goed gebruik gemaakt, daar verreweg
de meeste eigenaren hunne landen hebben vrijgekocht.
Het ware te wenschendat deze wijze van verkoop van
tiendregt meer in gebruik kwam, en daardoor de landman in
de gelegenheid werd gesteld zijn dikwijls met harden en zuren
arbeid verkregen eigendom van die zoo gehate tiendpligtigheid
te verlossenzonder verpligt te zijn tiendheffer van zijn buur-
man te moeten wordenzoo als dit het geval is wanneer men
van het Kroon-Domein afkoopt, als alle eigenaren in een
tiendblok niet gezamenlijk tot den afkoop willen of kunnen
medewerken.
In het belang van den landbouwer moet ik hier ook nog
melding maken van eene opgerigte Brandwaarborg-Maatschappij
te Utrecht, alleen voor landbouwers en veebouders.
Het is van algemeene bekendheid, dat de roerende goederen
van den landbouwer nog weinig tegen brandschade verzekerd
worden, grootendeels omdat daartoe geene geschikte sreleo-en-
heid bestaat. 8 8
De ondervinding heeft bewezen dat de betaling van vaste
premien voor hen te kostbaar is, en deelhebber te zijn in
een onderlingen waarborg, welke ook andere goederen ver-
zekertis voor hen evenmin wenschelijk, dewijl zij daardoor
te veel deelen in de meerdere gevaren voor brandschade,
dan die waaraan hunne goederen onderhevig zijn.
Dewijl nu in deze Maatschappij alleen landbouwers cn vee
bouders kunnen deelnemen, moet zulks de gunstigate uitkom-
sten voor hen opleveren, want nu betalen de deelhebbers in
deze onderlinge Maatschappij in geen geval meer, dan voor
zooveel hunne goederen werkelijk gevaar van brandschade
loopen; en hieraan in tijd te denken, mag wel een iegelijk
ten ernstigste worden aanbevolen.
De deelneming geschiedt van twee tot twee jaren en is
verdeeld in drie klassende eerste klasse loopt van 1 November
tot 1 November, de tweede klasse van 1 November tot 1 Mei
en de derde klasse van 1 Mei tot 1 November.
De onkosten bij de deelneming zijn in eenz af 50 cents van
elke duizend gulden, 1 gulden voor taxatieloon en 42 cents
zegelkosten.
Ieder deelhebber geeft als inleggeld een renteloos voorschot
van/2.50 voor elke verwaarborgde 1000. Het gezamenlijk
bedrag dezer inleggelden wordt voor rekening der Maatschappij
geadministreei'd en belegd in InschrijvingenCertificaten van
Nationale Schuld, of wel onder liypothekair verband.
De interessen dezer fondsen worden in de eerste plaats aan-
gewend ter bestrijding der brandschaden; indien deze niet
toereikende zijn, zoo wordt het te kort komende over alle
deelhebbers omgeslagen, in verhouding der som en der klasse
waarvoor is deelgenomen.
Bij den heer direkteur M. Vroesom de Haanop het
Munster-kerkhof te Utrecht, zijn verdere inlichtingen te bekomen.
VAN DEN IJSSELZOOM.
Augustus 1864.
In de laatste jaren heeft Augustus den naam van oogstmaand
met niet zooveel regt gedragen dan nu. De meeste granen
rijpen dit jaar later aan; de rogge moet nog gemaaid worden
(dit is ongeveer 14 dagen later dan verleden jaar), en waar
toen alles tegelijk rijpte, rogge, tarwe, haver, zomergarst enz.
ziet de landbouwer thans eene aangename verdeeling van arbeid
te gemoet. De wintergarst wordt binnengehaald en terstond
afgedorscht, daar ze voor zaaizaad overal reeds besproken is
zoodat hier misschien (wat anders weinig meer het geval is)
nog eens waar zal worden dat de prijs de geringe opbrengst
vergoedt. Ook het knolzaad is zeer duur, van 25 tot/35
het mud, en dit juist in eenen tijd waarin de stoppelknoilen
dubbel noodig zullen zijn. Wanneer, zoo als in 1862 de
hoeveelheid zoo groot en het saizoen zoo zacht isdat het
vee tot Nieuwjaar er voldoeude mede gevoederd kan worden
is dit in de bouwstreken hier eene groote tegemoetkoming.
De pinkstierennu ruim 1 }/2 jaar oudworden gretig voor
Pruissische rekening opgekocht en hiervoor van/70 tot/100
besteed.
Tweejarige ossen worden voor 150 en hooger naar En-
geland vervoerd. Insgelijks vertrok daarheen een groot getal
pinken en vaarzen van allerlei kwaliteit voor vrij voldoende
prijzenzoodat menigeen nu reeds de veestapel voor den
winter wat inkort. Had deze uitvoer geen plaatsdan zouden
de mindere soorten bijna onverkoopbaar zijn.
In deze maand heeft men hier de gewoonte om de raap-
en lijnkoeken te koopen, die vrij hoog in prijs zijn en on-
betwistbaaral de schadelijke inmengingen daargelaten, een
duur voeder opleveren; doch waarmede ze bij rundvee en
schapen te doen vervangenP
Over veevoedering 's winters zijn wel vele theorien verkon-
digd en magtspreuken openbaar gemaakt, maar het laatste
woord, eene goede geldelijke resultaten gevende slotsom,
door wetenschap ea praktijk beiden opgemaakt, nog niet uit-
gesproken.
Hoe goed de overige zomervruchteninzonderheid de boo
nen, ook staan, de wortelgewassen schijnen veel van de droogte
te iijden en laten wel wat te wenschen over. De boekweit
bloeit goed en zal vermoedelijk bij kort stroo veel zaad geven.
De bijen hebben een goed jaar en winnen veelzoodat de
iemkers eenen drukken doch voordeeligen tijd hebben.
Jonge fokpaarden zijn hier veel minder in prijs, en het
laat zich aanzien dat deze zich met de aanstaande herfstmark-
ten nog verlagen zal. Het is dan ook niet wenschelijk er bij
de schaarschte van het hooi veel aan het wintervoeder te zet-
ten. Op Kampereiland wordt het hooi verkocht voor 21 ii
22, doch er zijn sleehts weinige boeren die daarvan kunnen
profiteren; zoodat, ofschoon bij de laatste verhuring van eenige
plaatsen de pachten lager geloopen zijn, het velen weder
rnoeite zal kosten de hooge huurprijzen op te brengen bij het
tegenwoordig daar in gebruik zijnde landbouwstelsel.
