- 142 -
De vragen over de houtteelt waren zeer belangrijk, vooral
met liet oog op de streek, waar de algemeene vergadering ge-
houden werd.
Vooral over de teelt der Pinus auslriaca vergeleken met
de gewone denwaren de discussien belangrijk. Het gevoelen
van sommigendat deze boom een leemgrond vereischt
werd hevig bestreden en toonde men aan dat liij welig groeit op
dezelfde gronden waar de grove dennen wassen. Men had
nog geene zware boomen geveld om over de dengd van het
hout te kunnen oordeelen maar moest zich met de getuige-
nis der Duitschers vergenoegendie hem Der vorziiglichste
IValdbaum" noemeu. Ook de prunus virginiana (bastaard
mahonijboom of Carolijnsche laurierkers) en de ailantlius glan-
dulosa voldeden als hakhout op de Veluwe zeer goed en breidde
zich de aanplanting daarvan uit; doch men heeft eene langere
ondervindingeven als met de verschillende coniferenwaar-
over in de elfde vraag gesproken werd noodig, om een de-
gelijk oordeel te vellen. De vreemde coniferendie den
winter liier te lande doorstaanvindt men in eene groote
lijst in vroegere mededeelingen der maatsehappij vermeld.
In hoeverre is het raadzaam om goed gekvveekte beuken-
eiken- en andere heesters te verpoten met of zonder kop, zooals
de 12de vraag luidde, gaf tot lijnregt tegenovergestelde gevoelens
aanleiding. De voorstanders van het poten met den kop be-
weerden dat men anders nooit fraaije regte boomen verkrijgt
de voorstanders van het planten zonder top, wezen op de
zekerheid van het aanslaan der heestersdoordien dan de wind
ze niet doet schudden en aanhoudend dc haarwortels aftcheurt.
De goede keuze van het lot dat tot nieuwen top bestemd
is, de plaatsing daarvan aan de Noordzijde en bet regt oplei-
den,indien deze top krom trekt, zijn de eenvoudige middelen
om een regten boom te verkrijgen, waarbij men in lateren leeftijd
bij goede behandeling de afgetopte plaats niet zal kunnen
terug vinden. Indien men de heesters 1 of 2 jaren voor het
uitplantendus reeds in de kweekerij aftoptheeft men het
geheel in zijn' magtom aan den nienwen top bij de uitplan-
ting de goede rigting enz. te geven. Men kan daardoor de
voordeelen van beide handelwijzen vereenigen en alle nadeelen
te keer gaan.
Dertiende vraag: Zou het afhakken of snoeijen van dikke
takkenzooals men dat op vele plaatsen in Gelderland en
elders doet, niet zeer nadeelig zijn? Zonder dat er over het
kritieke punt, of men wel of niet behoort te snoeijen, ge
sproken werd, was men na eenige weinige tegenspraak alge-
meen van meeningdat dit afnemen van dikke takken niet
nadeelig isals men zorg draagt ze glad aan den stam af te
snijden, zonder de bast te beschadigen en vooral geene stom-
pen der takken te laton zittenhetgeen doode kwasten in
het hout zoude vormen. Bij beschadiging der bast is koolteer,
zooals bekend is, een goed middel om het kankeren tegen te
gaan.
Wat de ooftboomteelt betreft, had men de vraag gesteld
of de Geldersche Maatsehappij middelen kon aanwenden om de
ooftboomteelt op hooge gronden uit te breiden.
Men was het algemeen eens, dat dit eene gewenschte zaak
warevooral door het uitgeven van goede langdurende soorten.
Troeven door de afdeelingen Doesburgen Over-Veluwe ge-
nomen met het uitreiken van vruchtboomenwaren op de on-
verschilligheid der arbeidende klasse afgestuit. Men moest zich
echter niet daardoor laten afschrikkenmaar volhoudenzoo
als de Overijselsche maatsehappij tot ontwikkeling van pro-
vinciale welvaart deed, die gedurende 10 jaren reeds meer
dan 25000 vruchtboomen heeft uitgedeeld en thans hare po-
gingen met den besten uitslag bekroond ziet. De vroegere
onverschilligheid heeft plaats gemaakt voor talrijke aanvragen
van particulieren en gemeente-besturenwaaraan door gemis
aan voldoende geldmiddelen niet dadelijk kan voldaan worden.
De eonclusie der vergadering was, dat dit eene werkzaam-
heid der afdeelingen behoorde te zijn, bovendien men had
geen geld immers er is maar een batig saldo van 682
zijnde 12 pet. der ontvangsten, die tot bevordering en nut van den
provincialen landbouw door middel van spaarbauken, en 4 pet.
werkelijke schuld, vrucht drageud(?) belegd moeten worden
(pag. 145 der mededeelingen).
De laatste der vragen betrof de navaoe-boonen.
De leden, die deze boonen ter beproeving van de Maatsehap
pij ter bevordering van Nijverheid ontvangen hadden, verklaar-
den dat zij niet waren opgekomen. Proeven genomen met boonen
van een zaadhandelaar uit Haarlem afkomstig, hadden getoond
dat deze geene echte navaoe-boonenmaar eene soort duiven-
boonen warenzoodat men volstrekt geene resultaten kon
mededeelen.
Tot dus verre wat de sectie-vergaderingen betreft. Men ziet
uit het bovenstaande dat zij in alle opzigten belangrijk en goed
bezocht waren, waardoor zij van den bloei der maatsehappij ge-
tuigdennog sprekender dan de 282 nieuw aangewonuen le
denwaardoor het totale cijfer van 2056, eene nooit geken-
de hoogte, bereikt werd.
Veel werken en goed werken ziedaar het teeken van gezond-
lieid eener landbouw-maatschappij. Veel leden en bij gevolg
veel geldmiddelen, dit is het gevolg, maar geen oorzaak van ge-
zondheid of ziekte.
Wij zullen hier niet verhalen hoe mooi de muziek was,
wat er gegeten en gedronken is enz., want men kon van alles
profiteeren, zonder de werkzaamheden te verzuimen zoo goed
was alles geregelden ofschoon vergaderen de hoofdzaak was,
kon men de vrolijke stemming in alles duidelijk waarnemen,
en zoowel door -versieringen en vlaggen als heusche ontvangst,
ziendat de ingezetenen van Harderwijk er prijs op stelden
dat men een gunstigem indruk van de ontvangst mede nam.
Op de tentoonstellingen komen wij in een volgend n°. terug.
UIT ZUID-HOLLAND.
Augustus 1S64.
De oogst is in deze omstreken op de meeste plaatsen aan-
gevangen. Is dit altijd een drukke tijd voor den landbouwer,
in het bijzonder thans. Daar de rogge laat aangekomen is,
heeft men nu den oogst van winter- en zomergraan ongeveer
gelijk; er worden dan ook reeds zeer hooge maailoonen hier
en daar gegeven.
Was de verwachting ten opzigte van het koolzaad niet sterk
gespannenbij het dorschen is het nog tegengevallenslechts
zeer enkele voorbeelden heeft men van 12 raudden per bunder
in den regel bleef het bij 3, 4 en 5 inuddenterwijl de
kwaliteit bij dat slechte beschot nog zeer afwijkend is.
De tarwe zal weldra overal rijp zijnhier en daar is men
reeds aan het maaijen. De opbrengst zal zeker niet buiten-
gemeen zijn, maar toch alligt veel meer dan men in het voor-
jaar had durven hopen. De bekende tanvemug, die dit jaar
zoo veel van zich deed sprekenwordt hier niet opgemerkt.
De rogge is grootendeels gemaaid en levert slechts een zeer
middelmatig gewas; waarlijk goede stukken zijn zeldzaam.
De wintergarst, die bijna overal gemaaid is, schijnt nog
al mee te vallener zijn echter niet dan zeer enkele akkers
den strengen winter doorgeworsteld. De Maartsche en zomer-
garsl beloven een vrij goede opbrengst.
De haver, waarvan hier en daar ook al reeds menig perceel
is gemaaidis goed geslaagd.
Boonen en erwten maakten een verbazend stroogewasmaar
zijn niet overal zwaar geladen.
Het vlas is geplukt; over het algemeen viel het niet tegen.
Hetgeen door de landbouwers in dezen omtrek voor eigen
rekening werd uitgezaaidbragt hooge prijzen op.
Van de hennep is de zaailing geplukt; over het algemeen
staat dit gewas zeer goed.
De vroege aardappelendie bijna overal gerooid zijngaven
geen ruim beschot; de laten beloven meer.
De hooibouvv was in de lage weipolders over het algemeen
zeer voldoende; in de droogmakerijen daarentegen was de
opbrengst uiterst gering. Bijna alles is met goed weer ge'ind
en dus van gezonde kwaliteit. Over het algemeen is de hooi-
oogst in Zuid-Holland beter dan in menige andere provincie.
De gezondheidstoestand van het vee is zeer voldoendeniet-
tegenstaande het gebrek aa.i water dat er in de droogmake
rijen op vele plaatsen geleden is, ligt aanleiding tot ziekten
had kunnen geven.
De graanmarkt bleef stil. Het koolzaad staat nog al wat
lager in prijs dan men algemeen verwacht had. De overige
artikelen bleven onveranderd; alleen haver vertoont eenige
neiging tot rijzen.
De aardappelen bleven goedkoop, hoewel de markt rijzende is.
Mangelwortelen en andere wortelgewassen worden tot hooge
prijzen verkoeht, om in October te leveren.
Ook de veemarkt bleef flaauw. De droogte die dezen zomer
ook in Belgie en Engeland veel nadeel deedmaakte dat zoo
wel het dragtige, als het ligte jonge vee weinig aftrek vond,
en nog al wat minder werd in prijs.
Jonge varkens worden tot spotprijzen verkoehtvette staan
ook niet hoog.
Paarden bleven hoog in prijszoowel beste die voor den
uitvoer geschikt zijnals jarige fok- en aftandsche werkpaarden.
Zuivelprodukten daarentegen staan hoog, vooral zoetemelk-
sche kaasdie op de laatste kaasmarkt te Gouda tot voor
meer dan /30 verkoeht werd.
De Nederlandsche Maatsehappij ter bevordering van Nijverheid
heeft de volgende bekrooningen toegekend voor beantwoording
van prijsvragen, die op den landbouw betrekking hebben.
Aan den beer Jacobus van der Toorn te Nijmegenvoor
eene verhandeling over de wording van sehorren aanwassen
of kwelders in Nederland de gouden medaille, en tevens de
uitgeloofde100.als de sehrijver het stuk bijwerkt naar
de hem mede te deelen aanmerkingen der geraadpleegde de-
partementen.
Aan den heer Mr. J. II. Schober te Utrechtvoor eene
verhandeling over de teelt van gele lupinen de tweede gou
den medaille en /100.met vrijlating om van de gemaakte
beoordeelingen gebruik te maken voor zijne verhandeling in
het Tijdschrift wordt geplaatst.
Aan den heer Mr. J. II. Schober te Utreehtvoor eene
verhandeling over het verbouwen van hop op heidegrond, met
monsters, de gouden medaille en 300.onder bepaling
dat de verhandeling met eenige bekorting in het tijdschrift
zal worden geplaatst.
Aan eene verhandeling over het gebruik van gaskalk wordt
eervolle vermelding toegekendde uitgeloofde prijs kon niet
worden toegewezen omdat de proeven met gaskalk niet ver-
gelijkend zijn genomen en volledigheid en naauwkeurigheid
missen en geene proeven in het werk zijn gesteld met am-
moniakaal water.
Daar de driejarige proeven met gaskalk niet geheel zonder
belang zijn voor den landbouw wordt de sehrijver uitgenoo-
digd zijn verslag af te staan om daaruit in het Tijdschrift
der Maatsehappij zoodanige mededeelingen te doen, als direc-
teuren in dat belang dienstig achten.
Onbekroond is gebleven
Eene verhandeling over de wording van sehorrenaanwas
sen of kwelders in Nederlandomdat deze wel een overzigt
van de wording geeftmaar zeer oppervlakkig is, wat aangaat
de middelen om de vorming dier gronden te bevorderen.
Eene verhandeling over de teelt van gele lupinen omdat
de beantwoording algemeen onvoldoeude werd geoordeeld.
Eene verhandeling over de middelen om het hoef- of stink-
blad uit bouw- en weiland te verwijderen omdat de opge-
geven middelen niet doeltreffend worden geacht. Tegen de
voorgestelde kalk- en aschbemesting en het vroegtijdig afmaai-
jen der bladeren zijn bedenkingen te makenmaar niet het
minst tegen het voornaamste door den sehrijver opgegeven
middel tot uitroeijing, namelijk de waarde van het hoefblad
tot medicinaal gebruik.
Door de Maatsehappij is de volgende nieuwe prijsvraag
uitgesehreven.
De Maatsehappij looft hare gouden medaille en /200 uit
aan hemdie eene uitgestrektheid van ten minste 5 bunders
Noordzeeduin, zoo na aan het strand als de bestaande ver-
ordeningen zulks toelaten, met dennen (Pinus Silvestris) of
ander houtgewas zal hebben beplant, die beplanting geduren
de 6 jaren behoorlijk zal hebben onderhouden en van de ge-
volgde handelwijzen en gemaakte kosten verslag inlevert.
Antwoorden in te zenden voor 30 September 1872.
Bij de algemeene klagt over den Aooi-bouw in dit jaar,
wordt ons uit de afdeeling Yelsen en omstreken der Eollandschc
Maatsehappij van landbouw het volgende medegedeeld: dat een
stuk zandgrond, groot 3 bunders 70 vierk. roeden, digt
aan de duinen gelegentoebehoorende aan Jhr. Jac.Boreel,
in gebruik bij zijnen boer J. de Boer JFz.tusschen 24 en
30 Junij gemaaid, dit jaar ruim 30,000 Ned. ponden uit-
muntend grashooi heeft opgeleverd.
Dit land was tot 1862 teelgrond, werd in het begin van
dat jaar goed beploegdbemest en begreppeldop den laat-
sten Eebruarij bezaaid met roode klaver, vervolgens tot Mei
met ier en verdunde koemest begierdzoodat het in de maand
Junij van datzelfde jaar eenen rijken klaver-, en onder dezelfde
behandeling in 1863, henen gewenschten hooibouw, vermengd
met roode en witte klaver, opleverde, onverminderd de uit-
muntende naweiden voor koeijen en paarden. Dit mag wel
tot bewijs strekken, hoe de landbouwer, door eene zorgvul-
dige behandeling en goede bemesting duingronden vruohtbaar,
productief, jahoe men in het algemeen van weinig veel kan
makenwaardoor het kapitaal van den landeigenaar wordt
vermeerderd en de gebruiker zich zijn bestaan verbeterd.
Voor het vervoer van vee wordt tegenwoordig bij toeneming
van den spoorweg gebruik gemaakt. Men vindt de kosten daar
van ruimschoots terug in de besparing van tijd en hetgeen
het vee daarbij minder lijdt dan het drijven, wat vooral bij
het vette vee van veel belang is.
Welke de toeneming is geweest in de laatste 10 jaren op de
Hollandsche spoorweglijn leert het volgende overzigt.
Vervoerd werden stuks vee
in 1854.
1855.
1856.
1857.
1858.
6638.
10550.
10670.
15075.
21448.
in 1859.
1860.
1861.
1862.
1863.
24224.
30208.
36154.
44549.
47580.
Een geregelde opklimming alzoo, en in het voorgnande jaar
meer dan het zevenvoud van 10 jaar geleden.
Uit Bidderkerk meldt men aan de Amsterdamsche Courant
dd. 20 Augustus
„Reeds lang was men in deze strekenwaar de vlasbewerking
een der voornaamste middelen van bestaan mag genoemd wor
den, er op bedacht, te beproeven om het braken en zwinge-
lendat hier overal met de hand geschiedtmachinaal te ver-
rigten. Eene proef in het afgeloopen voorjaar met eene
machine genomen door den heer B. Bakkerdie zich voor de
ze zaak zeer interesseert, voldeed niet in alle opzigten aan het
oogmerk. In de laatste dagenook gisteren en heden werden
de proefnemingen ten huize van genoemden heer B. Bakker,
voortgezet met eene braakmachine (Guild's patent) en eene zwin-
gelmachine van Joseph Friedlander te Breslau. Aan deze werk -
tuigen had men eene stoommachine verbondenvervaardigd
door de heeren Diepeveen, Lets en Smit aan den Kinderdijk,
onder de gemeente Nieuw-Lekkerland. Verscheidene deskundigen
en vele ingezetenen dezer gemeente hebben die proefnemingen
bijgewoond. Ook de Burgemeesters der gemeenten Bidderkerk
Ileerjansdam, Groote-Lindt, Hendrik-Ido-AmbachtBaren-
drecht, Puttershoek, Mijnsheerenland en Westmaas, juist al-
hier vergaderd, begaven zich naar den hr. Bakkerom van
dit hier nieuwe schouwspel getuigen te zijn. Zoowel over de
goede werking der machines als over de verkregen resultaten
waren alien zeer voldaan. Het alzoo bewerkte vlas is beter
voor den handel geschikt, en de meerdere kosten door de
machines veroorzaakt, worden ruimschoots gedekt door de
grootere hoeveelheid vlas en de betere kwaliteit van den af-
valop deze wijze verkregen. Meer en meer wint de over-
tuiging veld, dat deze omwenteling in de vlasbewerking, zoo
mag men het wel noemendeze tak van nijverheid belangrijk
zal doen vooruitgaan.
De afdeeling Haarlem, en Omstreken der Hollandsche Maatsehap
pij van Landbouw heeft, voor de Vergadering op dingsdag 36
Augustus 1864, des avonds ten 6 urein het logement van
O. Rijnierse, te Overveende volgende Punten van Beschrij-
ving aan de orde gesteld
1. Verkiezing van Afgevaardigden voor de Algemeene Ver
gadering te Leiden. 2. Behandeling der Punten van Be-
schrijving voor de 18de Algemeene Vergadering. 3. Mede
deelingen. 4. Verloting om niet van Voorwerpen.
De Hollandsche Maatsehappij van Landbouwafdeeling Am
sterdam, zal eene Vergadering houden op Dingsdag 30 Augustus
1864, des namiddags ten l'/2 uur, in het Oddon: 1°. tot
het kiezen van Leden van het Bestuur; 2°. van een Afge-
vaardigde ter Algemeene Vergadering; 8°. ter behandeling
