W E E It B L A D
1864.
Vrijdag *>0 September.
VAN
AAN LANDBOUWGEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD
Wjfde Jaargang
Landbouw.
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
HAARLEIHMERMEER
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
m het Jaar. y g
A1!6 T°<^d%geade Eedactie betreffer.de, moeten geschiedeu aan
den Hoofdredacteur, te Haablem, Kruisstraat, Wijk 6, N°. 513.
V/
UIT GRONINGEI.
WesterwoldeAugustus 1864.
i ,In, V0°r den landbomvr niet bloeijende strekenwaar
betrekkebjk zeer weinig stroo verbouwd wordt, en kanalen en
goede avegen voor den aanvoer er van ontbreken, zal het
naauwelijks gezegd behoeven te worden, dat geen mest genoeg
gemaakt wordt, of liever, dat die overal nog te veel ontbreekt.
Zoo ergens, dan zou men zeggen dat Mer de plaats is,
waar we het meeste voordeel van kunstmeststoffen gebruik
gemaakt kan worden. Men doet het hier evenwel niet.
By gebrek aan stroo voor strooisel, neemt men veelal zijne
toevlugt tot zand en heideplaggen om de meststoffen op te
vangen. r
Men heeft tot dat einde eenvoudige schuren of hokken
voor het vee, welks geheele ruimte met heideplaggen voor
het rundvee en zand voor de schapen belegd en bestrooid
wordt, en waarop het vee des nachts huisvest, om er zijne
mtwerpselen zelf over heen te strooijen en een en ander digt
te trappen.
Be herders keeren tot dat einde alle avonden met hun
vee huiswaarts, om des morgens vroeg weder veldwaarts te
trekken.
Op deze wijze krijgt men de plaggenmestdie zoo bij uit-
nemendheid voor rogge geschikt is en waarvan ook boven
reeds als zoodanig gesproken wordt.
Be produkten waarvan de Westerwoldsche landbouwer hoofd-
zakelyk moet leven en die gewoonlijk ter markt gebragt worden,
zijn rogge, boekiceitbolerschapen, varkens, koeijen en paarden.
Gemiddeld worden er op elke boerderij, zooals die reeds
vroeger opgegeven is, aangefokt en verkoeht ongeveer: 1 paard
7 koeijen50 schapen en 16 varkens.
Ook de kwaliteit van den veestapel is hier volkomen in
oyereenstemming met de bewerking en soort der gronden.
Alles is nog meest zoo als het moeder natuur hier aan de
and geeft en men bezondigt zich hier al zeer weinig aan de
wisselvallige kansen van invoer van vee uit den vreemde en
!UV0f;ren van. andere noS niet genoeg door de praktijk
geijkte meuwigheden.
Be prijzen zijn hier dan ook zeer laag, zooals uit het vol-
gende kan blijken: melkkoeijen gemiddeld 50, tweejarme
vaaizen 35, heideschapen (dit zijn de gewone Brentsche
heideschapen) 5 paarden 180 en jarige varkens, van zes
weken oud, /4a 5.
Be opbrengst der granen in 1863 bedroeg per bunder-
rogge 8 a 9 mudden, wegende 68 ned. ponden; boekweit
mudden, wegende 64 ned. ponden; haver 18 mudden, we-
gen e 40 ned. ponden; garst 10 mudden, wegende 60 ned
ponden; aardappelen 120 mudden van goede kwaliteit.
Uit een en ander blijkt genoegzaam, hoe onvruehtbaar deze
landstreek van nature is; doch het valt niet te ontkennen
e,V'en,..fUJ J^ ln het 00S sP«ngt hoe hoogst eenvoudig
en achterlijk hier de landbouw nog gedreven wordt, in te°-en-
stelhng, mag men wel zeggen, van den goeden en intensieven
andbouw, die men veelal elders in dit gewest aantreft.
Be Provincial Commissie van landbouw in Gronino-en heeft
al sedert eenigen tijd met leedwezen dien treurigen°toestand
gadegeslagen. Zij heeft gemeend dat hier iets gedaan moest
worden tot opbeunng en aanmoediging, ten einde wat meer
overeenstemmmg en gelijkheid te verkrijgen tusschen de land
bouw hier en elders in dit gewest, en is begonnen met po-
gingen aan te wenden in het belang van de paarden- en sclia-
peniokkerijdoor het invoeren van betere fokdieren van elders.
Men kan hiertegen aanvoerendat allereerst de grond ver-
beterd moet worden en dat dan ook wel het vee zal verbeteren
en in waarde toenemen. Wij houden deze redenering voor
volkomen juist, wanneer hier althans bijgevoegd wordt, dat
net vee eene goede behandeling en opvoeding geniet; doch
gelooven bovendien dat het doel spoediger bereikt zal worden
floor het eene te doen en het andere niet na te laten.
Be baler yooral ook, waarvan hier nog al uitvoer bestaat,
s zeer slecht en heeft veel overeenkomst met die van Drenthe
en Munsterland. Het is vooral deze laatste boter die veel in
Gromngen ingeyoerd, daar omgewerkt, met Groningsche boter
n betere kwaliteit vermengd en dan in Groninger botervaten
gestopt wordt. Dit is zeer nadeelig voor de boterproductie
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 1 6 regels 75 Cents. Elke regel meer 12% Cents.
Zegelbegt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending uiterlijk Woensdag. Adres.- van Bonga C°.Amsterdam.
in Gromngenomdat de botervaten alien voorzien moeten zijn,
ingevolge provinciaal reglement, van het merk Gron en andere
kenteekenen van herkomst en hierdoor als het ware eene pre
mie aangeboden wordt voor bovengenoemde handelwijzewaar-
oor noodzakelijk eene daling in de prijzen van die boter
moet ontstaan, welke in de vaten van genoemd merk (brand-
merk mag men wel zeggen) voorkomten in het buitenland
te Eonden b. v.ter markt gebragt wordt.
Het zou daarom zeer in het belang van de bewerkers van
goede boter zijn, en dus ook in het belang van den land
bouw dat het provinciaal bestuur eindelijk eens kon besluiten
tot afschafnng van genoemd reglementdat alleronaangenaamst
en belemmerend werkt en den koopman minder op de deu°-d-
zaamheid van de waar zelve dan op de herkomst van het vat
doet letten.
De produktie en uitvoer van zuivel is voor ons gewest niet
alleen, maar voor geheel Nederland hoogst belangrijk en ik
stel mi) voor, dat hieromtrent gelijkwerkende maatregelen ge
nomen dienden te worden, vrijgevig en ongedwongen genoeg,
dat men ten minste de boter, zijn eigen produkt, voor den
handei in het vat zijner verkiezing mogt stoppen.
De oogst in 1864 is voor Westerwolde, voor zoo ver hier-
over te oordeelen valt, niet voordeelig. Met de veenboekweit
yooral staat het zeer ongunstig, daar die bij kerhaling zeer veel
door nachtvorsten geleden heeft.
Wij zullen nu ook van dit gedeelte van de provincie Gro
mngen afstappenmaar doen dat niet zonder nog onze beste
wenschen voor den bloei en de ontwikkeling- van Westerwolde
te hebben uitgesprokenen wenschen ten dien einde vooral
ook, dat Westerwolde spoedig aan de beurt moge komen voor
betere wegen en goede kanalen.
UIT ZEELAND.
Goes, September 1864.
Kenmerkte zich een groot gedeelte van dit jaar tot het
laatste van Augustus toe door groote droogte, steeds gepaard
met nooyde- en noord-ooste winden, sints dien tijd is daarin
yerandering gekomen, en ware de temperatuur wat hooker
dan zoude men aan eenen oosterschen regen-mousson denken.
Bag aan dag toch hebben we vele en zware regenbuiien met
voortdurenden weste- en zuid-weste wind. Het binnenkalen
van het laatste gedeelte van den oogst, ondervindt daardoor
veel vertragmg en levert voor menigen landbouwer in dit
eiland veel schade en nadeel op. Bovenal bepaalt zich deze
schade tot de zomer-tarwe, die dit jaar door het bevriezen
der buitenlandsche soorten van winter-tarweop buitengewoon
ruime schaal was uitgezaaidtot het zomer-koolzaaddat meest
overal afgesneden ligt en eindelijk tot de paardenboonen
waarvan er nog weinige zijn opgeschuurd, terwijl men hier
en daar nog blokken late haver ziet. Ook de verdere veld-
werkzaamheden lijden zeer door den voortdurenden re^en
het meedelven, bij voorbeeld, begint zeer lastig te gaan° en
het vervoeren der gedolvene meekrap levert natuurlijk niet
minder bezwaren op. Met het in orde brengen der in het
najaar te bezaaijen velden kan men ook niet voort, daar er
aan eggen niet te denken is; e'en keer minder ploegen zal
uaarvan het gevolg zijn.
Bij al het nadeel van het natte weder, dat we aan de eene
zijde ondervmden, mogen wij evenwel niet vergeten dat het
ook vele voordeelen oplevert. De weiden, die "in het laatst
van Augustus schier zonder gras warenzijn nu goed daarvan
voorzien en mogten we eene warme en zonnige October
maand hebben, dan bestaat het vooruitzigt het vee nog lan<r
te kunnen weiden. Het is evenwel een vreemd verschijnsel
flat niettegeustaande er nu veel gras isde melk- en vooral
de boter-opbrengsty, zeer verminderen, zoodat de bolerpriizen
steeds stijgende zijn. Vorige week betaalde men ze /],60
per kilo, welke prijs ook deze week nog aanhield. Uit deze
verminderde opbrengst, dunkt mij, kan men besluiten dat
het gras slap en minder voedzaam is, of wel men moet de
oorzaak zoeken in den invloed die de weSrs-veranderin°- zelve
op het vee heeft. D
Het jong uitgezaaide koolzaad slaat met dit weder uitmuntend
aan, en daar het snel groeit heeft men geen last van sprin
gers of aardvlooijen; het behoeft daardoor bijna nereens
overgezaaid te worden, zoodat de proef die tegen de aard-
ylooijen met eene bemesting van guano genomen werd, in
dit opzigt gelukkig overbodig is. Het vroeg gezaaide kool
zaad staat bijna overal sterk met onkruid bezet, daar men
niets aan het wieden kan doen.
Jonge klaver, die met de droogte bij het bloot komen der
stoppels volstrekt niet tierde, is welig aan het groeijen, en
zal bij wat warmte, hier en daar nog in dit najaar eene
goede snede opleverenhetgeen zeer gelukkig isdaar de
oude klaver veel begint te rotten en menigeen zich reeds ge-.
dwongen ziet paardepeen te voederen.
A oor zoo verre men, afgaande op het weinige dat tot heden
gedorscht werd, het beschot, dat de oogst 1864 zal geven
an nagaan, zullen wij wel geen klagen hebben; waarschijn-
lijk zal de hoeveelheid boven het gemiddelde zijn, terwijl de
kwaliteit der gewassen vrij goed is te noemen.
Eene uitzondering hierop maakt de meekrapdie meest
oveial rottig en zwart is, zoodat de racine zoowel als het
gemalen en gestampte goed niet blank vallen en bovendien
ligt \an gewigt zijn, zoodat het beschot zeker zoo niet /3
ager zal zijn dan het vorig jaar. Deze mindere opbrengst is
waarschijnlijk toe te schrijven aan de enkele dagen strenge
vorst, die de meekrap in den afgeloopen winter had door te
staanzonder door wat sneeuw bedekt te zijn. Men kan wel
haast zeker zeggen dat dit het geval is, daar her zwart zich
enkel in het bovenste gedeelte der kroppen vertoont, zoover
de bedden boven den grond verheven zijn, terwijl ze daar-
onder een mooije roode kleur hebben.
Be prijzen waarmede deze teelt geopend werdzyn voor
racine op/14 a/14% en voor goede onberoofde op 18%
a 19 aan te nemen, en alzoo op ruim 66a halve gulden
per 50 kilo minder dan vorig jaar.
"V orige week werd door de 7de afdeeling der Zeeuwscke
Maatschappij tot Bevordering van Landbouw en Veeieelt, eene
afdeelings-tentoonstelling gehoudendie voornamenlijk ten
doel had de een- en tweejarige vaarzen bij elkander te zien,
gefokt bij de volbloed Durhamstierenaan de afdeeling in
eigendom belioorende. Over het algemeen deden de vormen
lan velen dieiy vaarzen iets goeds verwachten, maar de toe-
stand waarin zij verkeerden liet bij eenigen wel wat te wenschen
over; een bewijs dat de overtuiging nog niet overal vast
wortel heeft geschoten, dat veeveredeling slechts daar kan
plaats hebben en voordeel geeft, waar goed en ruim gevoe-
derd wordt.
UIT ZUIB-HOLLAND,
20 September 1864.
Be afgeloopen dagen gaven weder veel gelegenheid aan
den landbouwer, om geduld te oefenen en lijdzaamheid te
leeren. Terwijl toch de oogst op het veld staat, en met uit
zondering van enkele akkers tarwe en haver, bijna alles is ge-
maai.d, is r0SSe en garst het eenige dat geheel binnen gehaald is,
terwijl er van tarwe en haver nog meer dan twee derden aan
den hok staat, en aan den schadelijken invloed van het ge-
durige natte weder bloot gesteld is. Gelukkig was het weder,
yooral in de laatste dagepwel vochtig maar niet zoel of
buijig, zoodat hetgeen aan den hok staat nog niet zoo veel
geleden heeft als men bij oppervlakkige beschouwing wel ver
wachten zoudedie perceelen echterwelke gemaaid en in het
zwad liggenhebben zeer veel geleden.
Is het met den graanbouw niet gunstig gesteld, ook op
den hooibouw der tweede snede valt niet te roemen. Wel is
de opbrengst niet tegengevallende droogte der vorige maanden
in aanmerking genomen, zoodat men alien rede van tevreden-
hebben zo«de, ware het niet dat de hoedanigheid ook
al door het nattige weder der laatste dagen nog al wat gele
den heeft.
Op vele plaatsen is men begonnen met het rooijen der late
aaidappelen die niet tegenvallenhoewel de ziekte in deze
soorten vrij hevig is.
Met de markten blijft het zoo wat in een doen; de granen
eer dalende dan rijzende, de aardappelen daarentegen met
eenigen vooruitgang.
De veemarkt bleef flaauwtot er voor ongeveer veertien
dagen eenige verbetering te bespeuren was, zoodat op dit oo°-en-
het rundvee, zoowel de vette als guste kalfkoeijen en
eerste kwaliteit vaarskoeijen, gezegd kunnen worden eenen goe
den pnjs te gelden. Het jonge vee en alle soorten van rundvee
van minder kwaliteit bleven weinig gezocht en laag in prijs.
Mngere schapen zoowel als wei-lammercn gaan langzamerhand
in prijs vooruit. Vette zijn reeds eenigen tijd duur, terwijl
