WEEKBLAD
1804.
Vrijdag, 28 October.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD
Vijf&e Jaargang
Landbouw.
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
September
1864.
GEMIDDELDE Maandelijksclie Waterstandcn, Watcr-ontlastingen on working
der Stoomtuigen in het Hoogheemraadschap van Rijnland.
H-
I
INTENSIEVE LANDBOUW.
lAARLEIHlUERiMEGIC
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaarf 6.
Alle Toezendingeu de Redactie bctreffendemocten gcschicden aan
den Iloofdredacteur, tc Haarlem Kruisstraat, Wijk 6, N°. 513.
vail 1
WAARNEMINGEN.
WAARGENOMEN TE
Spaarndara.
VIoed op het IJ
id. den IJssel.
id. de Noordzee
Ebbe het IJ
id. den IJssel
id. de Noordzee
Boezemstanden
u bo Boezemstanden
-2.2 J Verval in de Sluizcn.
i> o i van 'oozing
I Iloeyeelheid geloosd
De mccst hccrschende wind.
i r Gewerkt gcdurende
S g Opbrengst
g bol Uitgemalen
jjj 2 Gestopt voor hoog water.
id. voor Sluisgang.
0.1078 -f- A.P.
n
0,29 A.P.
0,518 A.P.
0,487 A.P.
0,056.
23
2,549,548.
West.
201.
0.45.
13,233,559.
5.
Halfweg.
0,0478 -f A.P.
n
0,2866 A.P.
0,5331 A.P.
0,5735 A.P.
0,0417.
24.
2,449,935.
Znid-Wcst.
291—34.
0,576.
14,821,362,
5—50.
14—31.
Gouda.
0,977 A.P.
JJ
0,63 A.P.
0,467 A.P.
Zuid-West.
18—26.
0.584.
440,884.
Katwijk.
0,861 -j- A.P.
0,605 A.P.
0,565 A.P.
0,646 A.P.
0,055.
101£.
9,527,770.
West-Zuid-West.
AANTEEKENINGEN.
Leidseliondam.
Rijnland 0.5547 A.P.
Delfland
0. 314 A.P.
Bodogravon.
Rijnland 0.4734 A.P.
Woerdcn 0.4716 A.P.
Van Woerdcn op Rijnland af-
gcvlocid gcdurende 281 nren.
HIT ZEELAND,
Goes, Odoler 1804.
Even veranderlijk als het vveder, is ecn gezegdc, dat men
wel eens tocpast op zeer wispelturige menschen cn om iets
veranderlijks te noemen kan men bezwaarlijk iets beters dan
het weder opgeven. Dit was mijne eerste gedachte toen ik
mij neerzette om mij'n berigt voor October te schrijven, na
eerst dat van de vorige maand overgelezen te hebben. Mijn
laatste verslag toch schreef ik geheel onder den indruk van
het toen lieerschendc regenachtigc vveder, dat zich na dien
tijd zoo gunstig veranderde en ons, zoo als nu van achtcren
blijkttoch zoo oneindig veel goed gedaan heeft, terwijl wij
in tegenoverstelling daarvan, tegenwoordig haast eene te groote
droogte hebbendie zich reeds op het laatst der vorige maand
instelde.
Naautvelijks was toen het land wat opgedroogd of ieder
begon met het zaaijen der wintergranenwelk werk op de
meeste boerderijen nu geheel achter den rug is, terwijl men
leeds bier en daar een enkel blokje vroeg gezaaide garst of
roggc ziet boven komen. Gelukkig hebben we scherp droog
weder, wijl we anders veel last zouden hebben van de slac
kendie zich, begunstigd door de vochtigheidop het laatst
van September hier en daar deden zien en toen reeds in het
laat gezaaide koolzaad veel schade aanrigtten.
Druk is men nu aan het werk met het voor de laatste
keer opeggen van het winterland, dat niet bezaaid moet wor-
den en menigeen is reeds bezig dat op wintervoor te ploegen.
Volgens de lieerschendc gewoonte moet dat met St. Maarten
afgeloopen zijn, daar dan de zomerhuur der ploegknechten
eindigt en men omstreeks dien tijd gewoon is, al het buiten
in de weiden loopende vee op stal te zetten, terwijl boven-
dien menigeen, die aan oude gewoonten gchechtis, beweert,
dat al het veldwerk dat men na 11 November laat verrigten
eenen nadeeligcn invloed uitoefent op de in het voorjaar°, op
zulk laat bewerkt land te zaaijen vruchten.
Het delven der meekrap gaat bijzonder goed en het beschot
valt, naar hetgeen men zich in het begin daarvan had voor-
gesteldniet tegen. Met bet oog op de ontzettendc uitgaven,
die het delven met de spade vordert en de buitengewoon lage
prijzen der gedroogde en gemalen wortelsis men er hier en
daar, met name in den Wilhelminapolder en in het naburige
Noord-Bevelandtoe overgegaan de meekrap uit te ploegen
met drie of vijf paardenen hetgeen dan boven komt met
vrouwen cn kinderen op te rapen. Ilet behoeft wel geen
betoog dat dit cenc groote besparing van kosten geeft, waar
tcgenover evenwel staat, dat er natuurlijk veel verloren gaat
en blijft liggen, wat bij het delven zoude zijn boven gekomen
en opgemendzoodat alleen de bcantwoording der vraag
overblijft, of de besparing der kosten grootcr is dan het
ondergane verlies. Natuurlijk laat zich het uitploegen op
fet
2
B
o
m
B P
m g.
b a
f
a
P o
de ligtere mecr zandige gronden beter verrigten dan Op de
zwaardere.
Het jonge koolzaad staat bijna overal uitmuntendjammer
slechts dat menigeen door de drukten, veroorzaakt door het
oogsten van mangelwortels cn aardappelenverhinderd wordt
het nog eens tc wicden.
Het gras begint langzamerhand op te raken, zoodat men
reeds verpligt zoude zijn het vee op te stallen, ware het niet
dat er veel goede jonge klaver is, die door het vee kan af
geweid worden. Mager en half vet vee is moeijelijk te ver-
koopen en buitendien zeer laag in prijs, voor puik vet vee
wordt echter goed geld besteed.
Schapen blijven goed in prijs; zoo werden b. v. op eene
vorige week gehouden publieke verkooping, twintig der beste
ooi-lammeren (volgens gewoonte dezen zomer geschoren) voor
880 en twintig oudere ooijende beste uit een negentigtal
voor 610 verkocht, waarbij bovendien 10 percent onkosten
komen.
Sedert mijn vorig berigt zijn de meekrapprijzen nog achter
uit geloopenvoor racine wordt 13,25 a 13,75 en voor
onberoofde 17,25 a 18 betaald
Meer dan immer ziet men tegenwoordig de koopwaarde
van den grond en de pachtprijs van dezen stijgenen menigeen
vraagt zich af: kan dit op den duur zoo blijven. Velen ver-
keeren nog steeds in de meening dat dit voornamelijk zij.i
oorzaak vindt in dc mededingingdie er bestaat om eene
boerderij magtig te worden en gelooft, dat al die pachters,
die zulkc hooge huren belovenzich zelven een strop koopen
zoodat men dit weldra zal inzien, die hooge pachtsommen
niet betaald zullen worden, menige huurboer het niet zal
kunnen houden cn men dan de lagere huur- en koopprijzen
voor den grond van vroeger weder zal zien terugkeeren. Maar
zij die zoo denken zien maar de eene zijde van de kwestie;
zeker is het waardat cr eene zeer snellc rijzing van koop
en pachtprijzen is geweest, maar men vergect daarbij hoe
ook de prijs van vele voortbrengselen gestegen is, hoeveel de
gemakkelijke afzet en een goedkoop vervoer naar de plaats
waar men er den hoogsten prijs voor maken kan, verbetcrd
is, en hoe men er zich steeds meer op toelegt om hoogere
opbrengsten tc vcrkrijgen, dan waarmede men zich tot heden
tevreden stelde. Het is zekerdat hijdie steeds hooger
pacht moet betalenmaar daarbij steeds op de oude wijze
wil blijven voort landbouwenslechte rekening maken zal;
maar evenzoo dat hijdie met zijn tijd mee wil gaandie
zijn oogen open houdt en een verstandig gebruik maakt van
de vele hulpmiddelen van den tegenwoordigen tijdom zijn
land meer te doen voortbrengenom van zijn oogst cn zijn
vee het meeste te maken en om op de kosten van bebouwing
zooveel mogelijk te besparennog even goed als vroeger
zoo niet beter, in staat is omna het betalen der pacht, nog
een behoorlijk inkomen over te houden.
PRIJS DER ADVERTENTICN
■6 regels 75 Cents. Elke regel meer 12'/a Cents.
Zeoeieeot bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezcnding uiterlijk Woensdag. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
Dc eerste voorwaarde daarbij is echter genoegzaam kapitaal
in verhouding tot de grootte der boerderij, en de tweedc,
zwaar mcsten cn goede behandeling van grond en gewasscn
zoodat men steeds, zooveel dit in eigen hand ligt, ruime
oogsten verkrijgt en zich niet met schrale of halve gewassen
tevreden stelt, waarbij men noodzakelijk slechtc rekening ma
ken moet.
Die wijze van landbouwen nuwaarbij menzooveel de
omstandigbeden zulks toclaten, de hoogst mogelijkc geldelijke
opbrengst van zijne boerderij tracht te vcrkrijgen, mag men
met regt het stelsel van den nieuweren landbouw noemen.
De Duitschers hebben daarvoor een eigenaardig woord bedacht,
iniensieve kultuurde Franschen hebben het overgenomen, ook
in Engeland begint men het te gebruikenterwijl het ook
bij ons burgerregt begint tc verkrijgen. Er komen tegenwoor
dig veel woorden in gebruik, die men wel Enropeesche of
wereldwoorden noemen kan, daar ze, vroeger onbekend,
thans in iedere taal worden opgenomen en daarom moet men
zich wel getroosten om zulke uitheemsche woorden te gebruiken,
zoodat do intensieve landbouw of kultuur ook wel voor ons
door geen beter woord zal te vervangen zijn. Wil men het
omschrijven dan zou men het noemen: de wijze van landbouwen
waarbij men in bevolkte streken met goeden grond de hoogst
mogelijke opbrengst van den grond tracht te verkrijgen door
aanwending viTn veel kapitaal, veel arbeid cn zware bemesting.
Tuinbouw is in zekeren zin een zeer intensieve wijs van land
bouwen zoodat men ook van tuinmatigen landbouw gesproken
heeftmaar al klinkt het wel zoo hollnndsch, geeft hot toch
het denkbeeld minder juist terug, wijl men daarbij meer aan
het verbouwen van tuingewassen ill het groot denkt.
In Frankrijk heeft dat stelsel van intensieve landbouw ziju
voornaamste vcrdediger gevonden in Lecouteuxeen der beste
landbouwschrijvers van den laatsten tijd. Juister en heldcrder
dan iemand voor hemheeft hij aangetoond hoe in de groote
opbrengsten bet middel is te vinden om goedkoop voort te
brengen, dat wil zeggen: dat b. v. hij, die 40 mud tarwe
per bunder oogst, ook met een prijs van 8 per mud nog
rekening zal kunnen maken, terwijl men bij een oogst van
20 mud, ook met een prijs van 9 a 10 per mud, zijn kos
ten niet zal kunnen dekken; of b. v. dat de veehouder, die
vee vet mest van de beste rassen, geschikt voor de slagtbank,
en die dit vee rijkelijk voedert, bij een prijs van 50 cents
per Ned. pond nog met winst zal werken, terwijl daarentegen
hijdie zonder toevoer en karig nanzijn grof soort van vee
half vet maakt, ook bij een prijs van 60 a 70 cents zijn
voeder slecht betaald krijgt.
In een zijner laatste werken geeft Lecouteux eene beschrijving
van het stelsel van dien intensieven landbouw, waaruit o. i.
ook de Hollandsche landbouwers wel wat kunnen leeren. Wij
deelen daarom hieronder het een en ander mode, van hetgeen
hij daarover zegt.
Bij den intensieven landbouw teelt men al die gewassen
waarbij men of door het tijdelijk in gras leggen van den
rond, of door het bebouwen en steeds met ruime bemesting
hooge opbrengsten kan verkrijgen. Dc grond moet reeds zoo
vruchtbaar zijn, dat men daarvan ruime klaver en andere
voedergewassen verkrijgen kanen in een streek liggen
waar algemcene welvaart heerscht, zoodat het aan al de hulp
middelen goede wegen, vaarten, belaDgrijke markten en plaat-
sen van verbruik in de nabijheideene arbeidzame en vol-
doende bevolking en vooral aan kapitaal, niet ontbreekt; de
landhuur is daar hoog en slechts door eene goede bebouwing
kan men die betalen. Ilier moet de intensieve kultuur ge
bruik maken van al de hulpmiddelen van den tegenwoordigen
tijd, zij vertegenwoordigt het stelsel van den nieuweren land
bouw in dc grootste volmaaktheid; men verkrijgt daardoor
van den grond de grootste lioeveelheid der meest verscheiden
voortbrengselendaarbij wordt het best in de levensbehoefteu
van eene steeds toenemende bevolking voorzieneen nijvere
en tnlrijke stand van daglooners kan daarbij een bestaan vin
den, en zoowel de grondeigenaar als de pachter en dagloo
ners genieten daarbij de meeste voordeelen. Men vindt dit
stelsel dan ook in al die landen van Europawaar door een
uitputtende kultuur de natuurlijke vrnchtbaarheid van den
rond is afgenomenen men thans door bemesting van eigen
verkregen en aangekochten mest den grond in goeden staat
moet houden.
