WEEKBL A l»
1865.
Vrijdag, 27 Januaru.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN P OLDER-BEL ANGEN GEWIJD
Xesde Saargang
Holl. Maatschappij v. Landbouw.
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
IIAAKLEMMERMEER
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaar6.—
Alle ToezendingeAde Redactie betreffendemoeten geschieden aan
den Hoofdredacteurte Haarlem, Kruisstraat, Wijk 6, N°. 513.
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 16 regels 75 Cents. Elke regel meer 12 Cents.
Zegeleegt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending uiterlijk Woensdag. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
Afdeeling Haarlem en Omstreken.
In de laatste vergadering van deze afdeeling is het Pro-
gramma aer Jaarlijksche Algemeene Tentoonstelling ter sprake
gebragten is van gedachten gewisseld betrekkelijk het nut
dat dezelve heeft opgeleverd en meer en meer zoude kunnen
aanbrengen,
Inzonderheid is toen de wensch nitgedrukt, dat er voort-
aan een beredeneerd verslag van de tentoonstelling worde op-
gemaaktdat als 't ware een critiesch overzigt behelze van al
hetgeen daar aanwezig wasmen meendedat zoodanig
overzigt al die beschouwingen zou moeten bevatten welke
aan keurmeestersmet betrekking tot het belang en de voort-
gaande verbetering van onzen landbouw zijn voor oogen geko-
men, en welke alzoo niet alleen als resultaat van reeds verkregen
verbeteringmaar ook als leiddraad tot vooruitgang zullen
kunnen dienen.
Het is waar dat de taakdie reeds aan keurmeesters is
opgedragen zwaar is en zij hunne grootste belooning moe
ten vinden in het zelfgevoel van wel te doenmaar wanneer
zij overwegen dat de zaak tbans meestal blijft zoo als zij was
en de tentoonstellingen bij eenig meerder werk hunnerzijds
meer nuttige resultaten zouden kunnen opleveren, dan houdt
men zich verzekerd dat die heeren zich ook die taak wel
zouden willen getroosten terwijlindien daartegen bij enke-
len bezwaren mogten blijven bestaan een lid van het Hoofd-
bestuur de keurmeesters zoude kunnen vergezellenom uit
hunnen mond de beschouwingen op te teekenen waartoe het
tentoongestelde aanleiding geeft.
In Engeland is die maatregel minder noodig, omdat elk
dagblad dat op vee- of graanhandel betrekking heefteen des-
kundig agent naar de tentoonstelling zendt om een critiesch
verslag op te maken, en zulks onmiddellijk ter kennis zijner
lezers brengt.
Hier weet men dat de heer A den eerstenen B den twee-
den prijs heeft verkregenmaar men blijft onkundig om welke
redenen het voorwerp van A boven dat van B bekroond is.
Ook is het volslagen onmogelijk om uit de catalogussen en
verdere stukken die gedrukt worden op te maken welken
hengst de meest bekroonde jonge paarden of veulens heeft ge-
leverd iets, dat zoo noodig is om aan de landbouwers het
gewigt te leeren kennen om te fokken uit oudersdie proef-
ondervindelijk bewezen hebben deugdzaam te zijn.
Het is reeds gezegd, de taak van keurmeesters is moeijelijk
en gewigtigmaar deze kan zich overtuigd houden, dat hij den
dank en de hoogachting wegdraagt van een ieder, die den
vooruitgang van onzen landbouw, in hoornvee, schapen, werk-
tuigen, enz. ook toeschrijft aan onze tentoonstellingen, waarvan
het minder of meerder nut in groote mate van zijne kennis
en onpartijdigheid afhangt.
Het is op die vergadering ook betreurd, dat de proef in
1863 genomen, om het vee gedurende twee dagen ten toon
te stellen zoo spoedig is opgegeventot eene juiste en
goede keuring is tijd noodigen die tijd moet aan keurmees
ters worden gegeven zoo men goed werk wil verkrijgen. In
Engeland waar het beste vee het geheele jaar door op stal
wordt verzorgdmoeten zij veelal gedurende aclit dagen ter
plaatse aanwezig blijven, en het schijnt dus dat men hier,
waar het vee steeds in de weide is zonder schade kan ver-
langen dat zy eene nacht blijven staanen bij de beduidende
prijzen die thans worden uitgeloofdis de vrees dat vee en
paarden weg zouden blijvenhersenschimmig.
Ook heeft men gewenscht dat het monsteren der paarden
in de daartoe bestemde ruimte moge stand houden en de
eigenaren die somwijlen door hunne knechts worden weerhou-
den daartoe bij het programme verpligt mogen worden.
Het doel der inschrijvers van paarden is dat zij door het
publiek zullen worden gezienen met dat zelfde doel komt
ook het publiek. Intusschen is het bekend dat, wanneer
paarden gedurende eenige uren gedrongen tusschen elkander
staanzij beginnen te hangen en te slapen, en de bezigtiging
meestal niets waard is.
Om een paard goed te zien en te beoordeelen, moet het
in beweging zijn, en wanneer het monsteren geregeld plaats
heefteerst in den stap en dan een paar malen in den draf,
zal zulks steeds strekken tot genoegen zoowel van den eige-
naar als van het publiek.
In het Programma der algemeene Engelsche tentoonstelling
van landbouw nabij Devonport en Plymouth, te houden den
17den Julij 1865 e. v. d.is zelfs bij 15 voorgeschreven
dat de paarden in de daarbij vermelde klassen vallende
voorzien moeten zijn van zadel en snaffel.
Meermalen is het reeds ter sprake gebragt, dat de prijs-
uitloving voor vreemd of gekruist hoornvee zoo weinig bepaald
resultaat heeft opgebragt, en de kwestie over het meer of minder
raadzame van den invoer en aanfok van Durham ras nog niet is
uitgemaakt, zoodat de zaak blijft zoo als zij was.
Velen schrijven zulks toe aan het Programma, waarin steeds
afzonderlijke prijzen worden uitgeloofd voor inlandschen voor
vreemd of gekruist vee, en vermeenen dat daardoor wel aan
den dag wordt gebragt, welk stuk vee in iedere klasse het
beste was, maar de vraag wie van die beide klassen voor
ons de voorkeur verdient, geheel in het midden gelaten en
onbeslist blijft.
Zij, die verlangen dat die vraag eenmaal uitgemaakt worde,
zijn van oordeeldat in het Programma geen verschil moet
worden gemaakt tusschen de onderscheidene rassenen aan een
ieder vrij worde gelatenom zoowel met zuiver inlandsch
als met vreemd of gekruist ras naar dezelfden prijs te din-
gen en vermeenendat het dan na verloop van weinige
jaren wel zal zijn uitgemaaktwelk ras voor Nederland meest
raadzaam is.
Anderen gelooven, dat men ook zoo kunnen beproevenom
tusschen de bekroonden in elke categorie, een nieuwen wed-
strijd te openenen b. v. ook een prijs uit te schrijven voor
dat stuk vee, 't welk het beste zal worden geoordeeld, van
diewelke in de inlandsche en vreemde klassen den prijs hebben
verworven.
De eigenaars van stieren zijn meestal tegen deze voorge-
stelde vermenging van rassen op Programma'somdat zij
niet kunnen ontkennen dat een goede Durham stier, onzen
inlandschen stier zoodanig overschaduwt, dat er voor dezen
weinig kans op belooning overblijft; maar wat daarvan zij, zoo
gelooven wij dat eene Maatschappij van Landbouw als de onze,
het kwaad onder de oogen moet durven zienen om tot
goede resultaten te gerakenniet te vreesachtig moet zijn om
de tijdelijke belangen van eenigen te kwetsen.
Nog is er een punt 't welk de aandacht van het Hoofd-
bestuur overwaardig is, en wel het volgende:
Tegenwoordig ontvangen keurmeesters bij den aanvang van
hun werkeen lijst waarop in volgorde de nummers zijn op-
geteekend der voorwerpen welke aan hun onderzoek zijn op
gedragen zonder meer; zoo dat de bijzonderheden die door
de inzenders op de certificaten of andere opgaven zijn vermeld
niet worden medegedeeld en buiten kennis van keurmeesters
en dus buiten beoordeeling blijven.
Zulks gesehiedt opdat de keurmeesters niet zullen bekend
raken met de namen der eigenaars of inzenders.
Om een mogelijk maar minder waarschijnlijk kwaad te
vermijdenis men hier tot een bepaald nadeel gekomen.
Om jonge paarden te beoordeelen, moet men de ouders
kennenom vee vergelijkend te keuren en vooral om eene
goede en krachtige opkweeking hier te lande te bevorderen
iets dat tot veredeling van het ras zoo noodig ismoeten
keurmeesters met den juisien ouderdom bekend zijn; om
nieuwe gewassen of andere zaken naar waarde te schatten zullen
keurmeesters somwijlen bijzonderheden moeten kennen. Bij
werktuigen is ook veel te weten noodig, maar bij dat onder-
werp wordt wel door de fabriekanten gezorgd, dat er iemand
van hunnen 't wege tegenwoordig is om aanwijzing te doen.
Deze en dergelijke informatien, somwijlen van veel belang
om het onderwerp goed te beoordeelenblijven nu geheel
buiten kennis van keurmeesters, en zulks alleen uit vrees dat
keurmeesters bekend met den naam van den inzender, om
vriendschaps of andere belangen, zich tot partijdige uitspraken
zouden laten leiden
Intusschen is de betrekking van keurmeester te gewigtig
en te eervol, dan dat men zou kunnen verwachten, dat die
Heeren imraer om zulke ellendige redenen van het regte pad
zouden wijkenen zich aan de openbare kritiek zouden willen
blootstellen.
Die taak zeiden wijis eervol en hoogst gewigtigwant
de bloei van de Maatschappijen het nut dat dezelve kan
te weeg brengen voor den landbouw, hangt op den duur
van de uitspraken der jury af; wordt er bij de beoordee
ling met te veel overhaasting overheen geloopendan komen
prijzen en medailles te regt, waar als 't ware het toeval ze
brengt, en geen bezoeker der tentoonstelling zal door de be-
krooningen eenige leering opdoen. Zijn de uitspraken daar-
entegen gegrond op voile kennis van zakenen uitgebragt
door mannen, meestefs in hun vak, en zoo veel mogelijk met
redenen omkleeddie het aanbevelingswaardige van het voor
werp, ook aan minkundigen, duidelijk makendan ongetwijfeld
zal de tentoonstelling in de schatting van velen in waarde en
achting stijgenen deze aan het groote doel der Maatschappij
vooruitgang van onzen landbouw, werkelijk nog meer bevor-
derlijk zijn.
Wil men nu dat resultaat verkrijgen, dan moet ook het
voile vertrouwen aan de eervolle betrekking van keurmeester
worden geschonken, en aan den eerstbenoemden van hen, in
tijds ter hand gesteld worden alle certificaten enz. door de
inzenders ingeleverden behoorende tot de klasse die zij hebben
te beoordeelen.
Op de echtheid en waarheid van die certificaten moet ook
beter worden toegezien. Meer dan eens is het gebeurd dat
er kalfvaarzen onder guste vaarzen zijn geplaatst inland
sche veulens bij veulens van vreemd rasvruchten op vreem-
den bodem geteeld als eigen kweek ingezonden enz. enz.
Die kwade praktijken moeten worden geweerd, en zij die
zich daaraan schuldig makenbehooren openlijk bekend ge
maakt te worden.
In andere landen wordt een voorwerpdat toegelaten is op
grond van het afgegeven certificaat, doch hetgeen bevonden
wordt daarmede niet overeen te komen of als onwaarachtig
wordt beschouwd onmiddellijk van de tentoonstelling verwij-
derden vervangen door een bord waarop staat te lezen
„verwijderd wegens onwareonjuiste aangifte."
Het mag wenschelijk beschouwd wordendat die maatregel
ook hier worde toegepasten heeren keurmeesters gemagtigd
ja uitgenoodigd worden om daaraan de hand te houden.
Bij den kraehtigen geest en onvermoeiden ijverdie den
algemeenen secretaris steeds heeft bezield en bij den goeden
wil die men aan den voorzitter en de leden van het Hoofd-
bestuur niet mag ontzeggen mag men vertrouwen dat boven-
staande opmerkingennu op het tijdstip dat het Programma
der Algemeene Tentoonstelling van 1865 moet worden opge-
maaktin gezette overvveging zullen worden genomen, en die
bedenkingen in alien gevalle niet aan bedilzucht zullen wor
den toegesehrevenmaar aan het onbaatzuchtig verlangen
om onze tentoonstelling meer en meer te doen strekken tot
voorlichting van elk die zich met landbouw bezig houdten
tot vooruitgang alzoo van dezen gewigtigen tak van ons volks-
bestaan. v. W. C.
Eene vaars, onder de guste vaarzen in 1863 op de tentoonstelling
aanwezig, heeft veertien dagen daarna gekalfd.
Afdeeling Amsterdam.
Den 17den Januarij 1.1. hield genoemde afdeeling, in het
lokaal Odeon te Amsterdam, eene vergadering, waarin, na de
behandeling van eenige huishoudelijke onderwerpenbesloten
werd aan de leden der afdeeling Amsterdamgedurende een
dagvrijen toegang te verleenen tot de annstaande algemeene
tentoonstelling van voortbrengselen vaD tuinbouwin April
dezes jaars in het Paleis voor Folksvlijt. Vervolgens hield
Dr. D. J. Coster eene voordragt over het gewigt der spore-
planten, zoowel voor de wetenscbap als ten opzigte van de
huishouding der natuur." De tijd eenigzins beperkt zijnde,
zoo kon de spreker zich slechts tot eene vlugtige beschouwing
van het door hem gekozen onderwerp bepalen. Kortelijk stipte
hij daarop aan hoezeer hare bestudering in de laatste jaren
vooral had bijgedragen tot verzoening van aan elkander tegen-
overgestelde rigtingen door de beoefenaars der plantkunde
gevolgden wees er in het bijzonder op, dat, na hetgeen
omtrent den bouw van de voortplantingsdeelen dier gewassen
bekend geworden is, de daarop toegepaste benaming van ver-
borgen-bloeijende plan ten" liiet meer gelden kon. De geachte
spreker stond even stil bij hetgeen de onlangs overleden Schacht
te Bonnin zijn werkje over de spermatozo'iden" dezer planten
had medegedeeld, doch kon eene van diens konklusien moeijelijk
toegeven, dat daardoor, namelijk aan den inhoud van de
