WEERBLAD
1865.
Vrijdag, 24 Maart.
No./12.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEVIJD
Tes&e Jaargang
Lan dbou w.
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
RAARIEMMERMEER
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaar6.
Alle Toezendingeude Redactie betreffende, moeten geschieden aan
den Hoofdredacteur, te Haabiem, Kruisstraat, Wijk 6, N°. 513.
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 1—6 regels 7 5 Cents. Elke regel meer 12 /2 Cents.
Zegelbegt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending uiterlijk Woensdag. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
UIT PBIESLAND,
(Nookderdeel.)
EIND-UITKOMSTEN VAN DEN OOGST (1864.)
Na al betgeen ik bij mijne vroegere mededeelingen omtrent
het gewas, het stroo en de vermoedelijke uitkomsten van den
oogst over 1864 heb gezegden waarnaar ik bij voortdu-
ring refereer, zal ik bij de vermelding van de eind-uitkom-
sten kort kunnen zijn, en my grootendeels by de cijfers heb-
ben te bepalen.
Waren de verwachtingen van de uitkomsten van den i'.arm-
bouw reeds zeer gering; de uitslag heeft bewezen, dat die
uitkomsten nog beneden die verwachtingen zijn gebleven. Het
besehot toch was gemiddeld 18 a 20 mudden per bunder;
terwijl de kwaliteit zoo slecht was, dat het meerendeel alleen
tot beestenvoeder dienstig was. Een gewigt van beneden 60
Ned. ponden per mud behoorde niet tot de uitzonderingen.
Gemiddeld zal men het op 64 Ned. ponden kunnen steilen.
Dat deze slechte kwaliteit op de prijzen nadeelig werk-
te, ja vele parlijen letterlijk onverkoopbaar maakte, zal
wel onnoodig zijn te zeggen; doch al ware deze ongun-
Stige toestand niet aanwezig geweest, dan nog was de prijs
der tarwe buitendien zoo laag, dat zij ook bij beter kwali
teit en voordeeliger oogst tot nadeelige uitkomsten zou heb-
ben geleid.
Dit was voor den landbouw in mijn district te treuriger
naarmate het algemeend. i. bijna zonder uitzonderin^ge-
voeld werd.
behouden; immers het zomerkoolzaad moge het dan al niet
naar de vrij hoog gespannen verwachting geslaagd zijn, le
verde nogthans een billijk besehot en alzoo betere resultaten.
Ook van het in February uitgezaaide winterzaadzijn mij
intusschen nadere berigten geworden, waarbij het besehot
wordt opgegeven op 25 mudden per bunder; alzoo niet ge-
heel geevenredigd aan het stroo.
Het kanariezaad voldoet aan de verwachting, immers wat
het besehot betreft, dat gemiddeld op ongeveer 24 mudden
per bunder zal kunnen worden berekend. Algemeen goed
van kwaliteit, van 72 tot 76 Ned. ponden per mud was
evenwel de prijs (/7a/ 7.50 per mud) daaraan niet gee
venredigd, en op verre na niet in staat de enorme kosten,
aan de teelt hiervan verbonden, te bestrijden.
Het vlas handhaaft nog steeds de goede verwachting welke
men daarvan koesterde. Verschillende bunders leveren van
700 tot 800 kilo schoon vlas; gemiddeld zal echter de op-
brengst kunnen worden gerekend op 640 kilo.
Mare de prijs gebleven zoo als die aanvankelijk was, en alzoo
meer en meer in evenredigheid met de uitmuntende kwaliteit,
die algemeen wordt aangetroffendan voorzeker had dit pro
duct, daar ook het zaadbeschot meerendeels goed was, beste
uitkomsten opgeleverddoch de steeds dalende vlasprijzen
thans reeds tot gemiddeld 1.10 a 1.20 per bundcl
(3.2 kilo) verminderdwas hiermede in volstrekte tegenspraak;
vooral bij de buitengewone kosten van behandeling en afwer-
kenwelk laatste dit jaar een derde hooger zijn dan men
vroeger gewoon was.
De rogge leverde, voor die weinigendie daarvan in het
bezit waren, voordeeliger ja men mag zeggen voldoende
uitkomsten. Het besehot van dit product zal gemiddeld op
27 a, 28 mudden per bunder kunnen worden gerekend, het
gewigt op 70 a 72 Ned. ponden per mud.
Doch gelijk ik vroeger reeds heb opgemerkt, de roggebouw
is hier sedert jaren in verval; men vond zijne rekeningzoo
het scheen, beter bij den bouw van tarwezoodat die der rogge
allengs verminderde en thans misschien nog geen half percent
J.an ''undertallen bouwland, althans in mijne gemeente,
(het Bild) bedraagt. Het welslagen van dit voortbrengsel is,
uit dien hoofde voor de welvaart van den landbouw°in het
algemeen van geenen invloed, te meer daar de prijs ook der
rogge beneden de gemiddelde was.
Zoo als ik vroeger reeds mededeelde was de wintergarst
totaal vernietigd. De zomer- en maartsche garst, slaagde daar-
entegen goedsommige perceelen zelfs boven verwachting.
Het besehot is echter uiteenloopend van 50 tot 60 mudden
per bunder. Ook de kwaliteit was algemeen goed, bedra-
gende het gewigt gemiddeld p. m. 60 Ned. ponden de mud.
J eze garstsoorten hadden alzoo gewenschte uitkomsten op<*e-
evei ware het niet, dat ook hier de prijzen (wisselende
op de verschillende marktdagen en naar gelang der hoeda-
nigheid van /3.70 tot 4.50 per mud) zulks hadden ver-
hinderd.
De boonen, voor zoo verre niet in het stroo opgevoederd,
leveren een billijk besehot. In verhouding tot het stroo,
munten vooral de platte boonen daarin uit. Gemiddeld zal
men het besehot op 25 a 26 mudden per bunder kunnen
steilen. Bij eene blanke kleur paart zich algemeen eene zeer
goede kwaliteit. Doch daar de schaarschheid van het hooi
het noodzakelijk maakt bijna alles tot veevoeder aan te wen-
den, bepaalt zich het afgedorschte gedeelte alleen, tot de
benoodigde zaaiboonenen valt er aan verkoop daarvan niet
te denkenzoodat de kas van den landman hier bij luttel of
liever niets wordt gebaat.
Van de haver kan in vele opzigten hetzelfde worden ge-
zeg Geene zeldzaamheid is het, een besehot van 60
mudden en meer per bunder; alhoewel men het gemiddeld
met hooger dan 56 mudden zal mogen steilen, bij een ge-
wigt van 44 tot 48 Ned. ponden per mud.
Slechts weinige van de zwaartste partijen bragten 3 per
mud op. Aerie de meesten van de nu reeds afgeleverde
partijen, werden voor /2.60 a 2.80 per mud afgezet.
Het thans nog onafgedorschte bepaalde zich meerendeels tot
de benoodigde zaaihaver.
Met de erioten is het nog minder gesteld. Het besehot
zoo wel als de kwaliteit der erwten is zeer uiteen loopend.
Het eerste loopt van 16 tot 30 mudden per bunder, ge
middeld misschien 20 a 22 mudden. Van de vroegste oog-
sten is de deugd vrij wel, ten deele zelfs uitmunteud; doch
de later geoogsten hadden blijkbaar van den gedurende eenige
dagen aanhoudend vochtigen dampkring geleden en zijn dien
ten gevolge uiterst slecht van kwaliteit; een groot gedeelte
zelf nergens anders, en dan nog ter naauwernood, tot beesten
voeder geschikt. Tot deze laatsten behooren ongelukkigerwijze
verreweg de groote meerderheid.
De prijs der erwten is uit dien hoofde evenzeer variee-
rende, van 4 tot/7.75 per mud, en alzoo ook van de
beste soorten niet aanmoedigend.
an het koolzaad meen ik reeds vroeger de resultaten te
hebben medegedeeld, weshalve ik thans daaromtrent het stil-
zwygen zou kunnen bewaren. Alleen dien ik hieromtrent
nog aan te merkendat volgens later ingewonnen berigten
de uitslag van het winterkoolzaad, dooreen gerekend, zoo
mogelyk nog slechter is geweest dan mijne berigten inhielden,
en dat deze ongunstige uitkomsten, zich niet slechts bij een
paar gemeeuten bepaalden, maar evenzeer in andere gemeen-
en gevoeld werden. Het ongelukkigst waren alzoo die land-
oouwers die de meeste bunderlallen winterkoolzaad hadden
Dat de deugd der aardappel dit jaar uitmuntend isen
zich tot alle soorten uitstrekt, meen ik reeds te hebben me
degedeeld zoo ook dat bij slechts weinige soortenzieke of
bonte bollen werden gevonden, en dan nog wel in geringe
mate. De meeste soorten waren daarvan geheel bevrijd.
In gelijksoortigen grond, op hetzelfde land, bij gelijke
behandelingen en onder dezelfde omstandigheden ontwaarde
men dit verschil in ziekte of aanwezigheid van bonte bollen.
Men zoude hieruit kunnen afleiden, dat het gevaar voor- of
liever de neiging tot de ziekte, zoo niet geheel, dan toch
grootelijks van de soort der aardappel afhangt. Eene soort
alhier bekend onder den naam van beversezijnde eene water-
acbtige aardappelsoort, was dit jaar het crgst aangetast. Naar
men mij heeft verzekerd is de prijs, (in het najaar laag, van
/0.85 tot/1.25 per mud), thans eenigzins stijgende tot om
trent 1.75 per mud. De puikste soorten misschien iets
hooger.
die weinige bundertallen mag men zeggendat dit algemeen
uitmuntend is geslaagd en voordeelige uitkomsten hebben op
geleverd. De aanhoudende droogte, verhinderde wel het gewas
van de klaverwaardoor de hoeveelheid hooi niet groot was
maar scheen overigens voor de bloem en de ontwikkeling
van den zaadkorrel niet nadeeligterwijl zij de oogst zeer
bevorderde. Althans het besehot van het klaverzaad is van
6 tot 8 mudden per bunder, algemeen van eene schoone kleur
en beste kwaliteit. Ook de prijzen zijn aanmoedigend; bedra-
gende van 52 tot 65 per mud. Die van het rood- of
spaansch klaverzaadhetwelk hier echter voor zoo verre mij
bekend, niet is gewonnen, beloopt van /65 tot 80 per
mud. Beide naar gelang van kleur en kwaliteit.
Manneer men nu al het vorenstaande zamen neemt, dan zal
daarvan de slotsom zijndat over het geheel genomende
landbouw slechte uitkomsten oplevert. Immers met uitzonde-
ring van een paar voortbrengselendie dan nog zeer partieel
zijnwijzen alle graan- zaad- en peulvruchlennadeelige
uitkomsten aan. Zoodat het er dan ook dit jaar voor vele
huurders van bouwhoeven treurig genoeg uitziet. Talrijke
voorbeelden toch vindt men die uit hunne, anders veelal
kostbaar gevulde voorraadschuren dit jaar, behalve een deel
van het voedsel hunner stallenweinig meer dan de kosten
voor het afwerken hunner granen en peulvruchten hebben
gevonden. Deze toestand is te gevoeliger, naardien de pacht-
of huurprijzen der bouwlanden sedert jaren reeds tot eene
hoogte zijn opgevoerd, die niet dan met de grootste inspan-
ning kunnen worden gevondenterwijl de dagloonen en andere
daaruaar geevenredigde kosten, sedert een paar jaar eeno
hoogte hebben bereikt, die hier eertijds zelfs onder gunstiger
omstandighedenten eenenmale vreemd waren.
Minder bezwarend is de toestand voor de veefokkerij en
zuivelproductie. Immers moge al de slechte hooioogst, waar-
van het gebrek door andere veevoedingsmiddelen moet worden
vervangeneen niet gering te schatten nadeel berokkenen
mogen daarbij de pacht- of huurprijzen ook van de greid-
hoeven tot eene niramer gekende hoogte zijn opgevoerd, de
veefokkerij geeft telken jare, dank zij den levendigen handel
en den aanzienlijken uitvoer naar buitenlands, zeer goede
uitkomsten. AVel is waar, heeft gebrek aan gras gedurende
den ganschen zomer, ook de prijzen van het rundvee tijdelijk
aanmerkelijk gedruktdoch dit heeft zich bij het einde des
jaars volkomen herstelden heeft zich bij het vet vee geheel
niet doen gevoelen. De juiste opgaaf van de prijzen van het
vee zijn evenwel moeijelijk te bepalen. Uithoofde velerlei om
standighedendaarop te zeer van invloed zijn; maar voorname-
lijk, de menigvuldige verschillende toestanden, eigenschappen
en hoedanigheden van het vee, hierbij in aanmerking komen.
Met de prijzen van de zuivelfabrikaten is dit wel gemakkelij-
ker; doch de wekelijksche markberigten en de daaruitgetrok-
ken statistieke opgaven en tabellen zijn zoo menigvuldig
dat eene mededeeling daarvan overbodig kan worden geacht.
Intusschen mag men het daarvoor houdendat deze producten
steeds voordeelige uitkomsten hebben opgeleverd.
St. A. P. Yb.
15de van Lentemaand 1865.
Door de schaarsheid van gras en klaver konde het afleggen
van dit laatste tot zaadwinning niet uitgebreid zijndoch van
VAN DE VELUWE.
M aart 1865.
Het is nu ongeveer drie maanden geleden dat wy, als
onygtbare getuigen, den lezer met de droefgeestige overden-
kingen van den Yeluwschen landbouwer, betreffende den
oogst van 1864 bekend gemaakt hebben.
Mij kunnen ons er niet zoo goed uitredden als de Marklane
Express die in dit weekblad reeds zoo lang hoogere graan-
prijzen beloofd heeften zullen ook niet als de Eransche
landbouwers om het hardst uitroepen dat hij de tegenwoor-
dige graanprijzen geen koorn met voordeel verbouwd kan
worden, maar eenvoudig met een boerenkrijtje uitrekenen,
dat, als de rogge 1% mud per vim oplevert en men/5,60
per mud ontvangtdit geldelijk hetzelfde isals dat zij
slechts 90 kop per vim schiet en men /7,75 per mud be-
taald krijgt, mits men evenveel vimmen verbouwt.
De hooge boter- en veeprijzen, vooral der vette kalven die
op de Veluwe veel gemest worden, komen in den slechten
tijd te gemoet en al kan men een bevrorene boekweits-bouw
(vyf kop per vim) in de lage streken niet wegcijferen, dan
Ay\Ai{//
