WEEKBLAD
m
1865.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLBER-BELANGEN GEWIJD
VrIJDAG, 21 J ULIJ.
Xesde Jaargang
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
Landboiw.
DUINBEPL ANTING.
HAARLEMMERMEER
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaary
AUe Toezendingen, de Redactie betreffende, moeten gesohieden aan
den Hoofdredacteur, te Haablem, Kruisstraat, Wijk 6, N°. 513.
PRIJS DER ADVERTENTICN
van 1 6 regels 75 Cents. Elke regel meer 12 /2 Cents.
Zegeleegt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending niterlijk Woensdag. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
UIT WAAED EN" GEOET.
Julij 1865
Eindelijk viel op 30 Junij en volgende dagen de zoo lang
verwachte en gewenschte regen, en hoewel voor sommige ge-
wassen wat al te laat, wa3 het toch verreweg yon** de mees-
ten van het hoogste belang.
De aanhoudende droogte heeft een zeer nadeeligen invloed
op gras en klaver gehadvele stukken weiland schijnen ge-
heel dood, en van die voor hooi bestemd zijn er velen, die
de moeite en kosten van maaijen naauwelijks waard zijnmen
hooit en ziet dan ook overal dat de hooilanden voor groene
weide gebruikt worden. Het hooi dat gewonnen isis uit-
muntend van kwaliteitdoch de kwantiteit laat nog al wat
te uenschen over; dat, wat nog gemaaid moet worden zal
minder opleveren dan verleden jaarmet het wintervoeder staat
het dus zuinig. De meekrap-kiemen hebben hier en daar
ook veel van droogte en harden wind geledendoch beginnen
zich nu door den regen te herstellen, en het kan als ze in
het aanstaande voorjaar bijgeplant wordennog een goed
dnejarig gewas worden. Haver, garst en tarwe belovea
eene bevredigende opbrengst. Het koolzaaddat thans ge-
sneden aan de lioop staatis een goed gewas en de korrel
is zeer olierijk. Algemeen wordt liier het koolzaad terstond
na het snijden aan hoopen gezet en met sterk touw omwon-
den, ten einde voor harden wind beveiligd te zijn, daar toch
de ondervinding dikwijls geleerd heeft dat schoven, los op
den grond geplaatstin de slooten en over het land rollen
en er daarbij een .groot deel van de opbrengst verloren gaat.
Hiervoor heeft men niet te vreezen als het dadelijk aan hoo
pen gezet en vastgebonden wordt.
Sedert geruimen tijd zijn in Noord-HoIIond eene menigte
vlinders (witte) en heden vertoonen zij zich bij snooi en stil
weder nog dagelijks bij duizendengenoemde vlinders zijn
zeer gevaarlijk voor zomerkool en moslerdzaaddaar dit de
vlinder is die de vernielende koolrups voortbrengt, welke de
peulvruchten in weinige dagen geheel verwoesten kan. Wa-
len genoemde vlinders veertien dagen vroeger gekomen dan
had men in onze streken de oogst van het koolzaad moeten
dervendoch toen de rupsen hun vernielingswerk begonnen
waren de peulen reeds te hard om eenige schade van belang
te lijden. Schrijver dezes heeft nooit gezien dat winterkoolzaad
in den zomer door rupsen eenige schade leed; maar wel dat
dikwijlsals de vlinders zich in zoo groote menigte vertoon-
den, van zomer-peulvruchten weinig of niets teregt komt, en
daar er in deze streken veel van genoemde produkten (in het
klein) verbouwd wordtzonde het zeer jammer en schadelijk
voor vele nijvere huisgezinnen zijn als deze oogst mislukte. -
Gunstige weersgesteldheid kan in dezen toestand nog veel
veibetering aanbrengen, namelijk door eenige dagen in den
bloeitijd steyige wint^,, daar harde wind de vlinders belet te
vliegen en zij alzoo a ^lodzaakt zijn op den grond te blijven
om daar voort te teele.^ Ik heb wel eens gezien dat, als
e rupsen het zaad al jzet haddenen ze dan verontrust
of afgejaagd werdennamelijk door eenige keeren daags een
lijn over het zaad te trekken, daar er dan door die beweging
velen op den grond vallen of als het op rijen gezaaid is en
men eenige jongens (met takkebosjes in de handen) tusschen
e rijen in het zaad laat gaan en met de bosjes heen en weer
in het zaad laat slaan om zoo de rupsen te verwijderen dit
met goe,den uitslag plaats vond daar velen werden gekwetst
en meer nog door de jongens doodgetrapt. Dit laatste vooral
durf ik alzoo aan hen, die door rupsen geplaagd zijn, aan-
bevelen doch het vereischt geduldvolbarding en moet ge-
dung herhaald worden doch dan is de overwinning zeker en
\*or t e moeite rijkelijk beloondmen verlieze echter niet
uit het oog dat met dit werk vroeg moet begonnen worden.
Women op de schapen beginnen zich tegenwoordig meer
dan voor eenigen tijd te vertoonen.
De handel in paarden koeijen en schapen is, ten gevol°-e
van de aanhoudende droogte en weinig gras lusteloos.
In den polder Waard is men tegenwoordig druk bezio- om
een grmdweg te makensedert langen tijd bestpnd er groote
Delioelte aan een kunstwegdoch bezwarende omstandigheden
van allerlei aard waren oorzaakdat het telkens op de lan<ro
hebben zfch verbonri; lnSelandeQ (eukele u.tgezonderd) doen ophouden de noodzakelijkheid om de buitenste strook
weir L f f om ateen, schelpen en grind tot den met helm te beplanten, want wij hebben gezien, dat de
de° dat eendrLt t If" T brengen' wel weten- helmbeplanting aan zee, te Condelte zelfs over het geheele
te 'werken en door T Tm w°°'' Z°° eendraghg zamen terrein met de dennencultuur zamengaat. De kosten tegen-
provincie zal de nolde/w" d" aD Subsldl? Van d" W00rdig voor de ^Imbeplanting besteed, zouden dus vrij zeker
A. P aard zloh eerlal)g ln het bezit van met verminderen, maar waarschijnlijk nog stijgen.
-a O m UV"1 sou
een weg kunnen verblijden, die tot groot nut en gemak voor
de bewoners zal strekken.
In de laatst gehouden zitting der Provinciale Staten van
Noord-Holland is een belangrijk en uitvoerig rapport van
Gedeputeerde Staten ingekomen over de zaak der duinbe-
planting.
Daarin wordt eerst de geschiedenis der kwestie tot op heden uaaroij voorai ae aandaclit te vestigen op hetgeen
behandeld en een uittreksel geleverd van een rapport van de *n Denemarken en Pruissen gedaan is, omdat hetgeen daar
eeren Gevers van Endegeest en Dechesnesaan wie in 1827 Soed *3 geslaagdwelligt meer kans zou hebben van met goed
4°. Wat nu eindelijk betreft de vraag in hoeverre het aan-
beveling zou verdienen om van wege de provincie nog naderc
onderzoekingen te doen instellen of wel een of anderen stap
te doen om het nemen van proeven hier te lande te bevor-
deren, het een zoowel als het ander schijnt bij hetgeen tegen
woordig reeds van regeringswege gedaan wordt, voor het
oogenblik minder noodzakelijk.
Mogt men zich echter nog met het instellen van nadere
ondeizoekingen willen inlaten dan zou het welligt overweging
verdienen daarbij vooral de aandacht te vestigen op hetgeen
eene opdragt van regeringswege was gegeven om de wijze der
dumbeplanting op de kuststreek langs de Golf van Gaskonje
in Fiankrijk op te nemen. In dat rapport wordt de wijze
van beplanting, aldaar gevolgd, uitvoerig medegedeeld en in
verband daarmede een voorslag tot het nemen van proeven
in de Ilollandsehe duinen gedaan.
Dit gaf aanleiding tot het nemen eener kleine proef op
ongeveer 3 bunders op het duin genaamd Sc/teiblink onder
Schoorlwelke echter mislukte.
Tegen de plannen van den Heer Gevers werden echter
door verscheidenen gewigtige bedenkingen aangevoerd, en dit
bragt mede, dat daaraan verder geen gevolg werd gegeven.
Nil onlangs echter, inzonderheid op aandrang van Dr.
Staring, heeft de Eegering zich weder met deze zaak bemoeid
en wordengelijk bekendop nieuw proefnemingen van be
planting voorbereid.
Ook in het Noorden van Frankrijklangs de kusten van
Pas de Calais heeft men in den laatsten tijd met goeden uit
slag beplantingen verrigt, en daaromtrent worden eveneens in
dit rapport belangrijke bijzonderheden medegedeeld.
Het rapport eindigt met deze gevolgtrekkingen.
1°. Er schijnt geen reden te bestaan om de mogelijkheid
van in onze duinen dennen te doen groeijen in twijfel te
trekkenmaar veeleer om die mogelijkheid aan te nemen.
Immers op versckillende punten in andere landen is de
cultuur van dennen in de duinen gelukt, en daaronder ook
gevolg ook hier te lande toegepast te worden, dan hetgeen
verrigt is in zuidelijker strekenzooals Bretagne of Gaskonje.
In de zitting van Provinciale Staten van 5 Julij is dit
rapporfc in bekandeling gebragt.
De heer van Eik voerde daarover het woord en zeidedat
bij de opmerking moest makendat de daarin vervatte be-
schouwingen voornamelijk loopen over de duinen in Nederland
en in Frankrijk, terwijl van andere landen bijna niet gespro-
ken werd.
Daar intusschen de uitkomst der duinbeplanting in Duitsch-
land en Denemarken zeer bevredigend is, en de toestand
aldaar met dien hier te lande veel overeenkomst heeft, zoude
spreker het betreuren, wanneer deze zaak met bet nu uitge-
bragt verslag ten einde liep en zou hij wel willen dat, tot
onderzoek en behandelinghet verslag alsnog in handen eener
commissie werd gesteld.
De heer Insinger merkte opdat er in het verslag eenige
opgaven en mededeelingen voorkomen, die uit oude stukken
ZUQ geputen die, na hetgeen in lateren tijd is gedaan, een
min juiste voorstelling geven van de verkregen resultaten. Er
wordt onder anderen in het verslag gezegd, dat de ondervin
ding^ heeft geleerddat er op den buitensten duinregel tot
op o00 el afstand van zee geen dennen kunnen wassen
spreker echter heeft dennenbosschen geziendie zich tot aan
de zee uitstrekken en waarvan de uiterste boomen zoo nabij
I uaciuuuci uun de zee staan, dat, wanneer bij storm de buitenduinen worden
p plaatsen welke onder nagenoeg dezelfde luchtstreek liggen afgeslagenook boomen door de golven worden ontworteld
s onze uinen. en medegesleept. Hij acht nader licht omtrent dit punt van
De aard van den zandgrond onzer duinen schijnt ook voor gr00' belang, omdat de meerdere of mindere noodzakelijkheid
e cultuur niet ongeschikt te zijn. Verschillende bevoegde van voortzetten der helmbeplanting daarvan afhano-t. Eene
®..Uadlgen hebben dan °ot een goeden uitslag bij ons waar- nadere behandeling der zaak acht hij dan ook wenschelijk en
schijnlijk geacht. hij vereenigt zich daarom met het verlangen van den heer
De uitslag der proef in 1828 te Schoorl genomen is in van da' alsnog het onderzoek van het verslag aan eene
zooverre gunstig, dat het zaad is opgekomen. De latere comn)issie worde opgedragen.
mislukking is een veel te geisoleerd feit en waarvan de oor
zaak te onzeker isdan dat de onmogelijkheid der cultuur
er door zou kunnen bewezen worden.
2°. Volgens het algemeen gevoelen van hen die zich met
dit onderwerp hebben bezig gehouden, is er van geen dennen
cultuur in de duinen een goede uitslag te verwachten, dan
op de volgende voorwaarden.
a. dat zij op een zeer groote schaal plaats hebbe. Het is
met onwaarschijnlijk dat de proef te Schoorl ook daardoor
mislukt isdat zij op eene te kleine oppervlakte (3 bunders)
genomen is.
b. dat alle dierenwelke het jonge gewas vernielenen in
het bijzonder de konijnen, volkomen geweerd worden. De
aanwezigheid van konijnen is met dennengewas in de duinen
onbestaanbaar.
Voor de vervulling van deze voorwaarden zou het eigen-
domsregt van een groot aantal partikulieren op gedeelten°van
onze duinen een niet gering bezwaar opleveren.
De A oorzitter stelde daarop voor, om het verslag in han
den te stellen eener speciale commissie. Dit voorstel werd
aangenomen en in de vergadering van 11 Julij tot leden
dezer commissie benoemd de heeren InsingerMommavan
EikKikkert en van Tets. 's Konings magtiging zal worden
aangevraagdten einde die commissie ook na het sluiten der
zomer-vergadering hare werkzaamheden zal kunnen voortzetten.
Den 19den Junij had te Beusichem de jaarlijksche hengsten-
markt plaatswaarop 63 hengsten waren aangebragtde
handel daarin was niet levendigechter werden enkele zwar-
ten voor Engelscbe rekening tegen goede prijzen opgekocht.
De paardenmarkt op den 20sten en volgende dagen onder-
scheidde zich door ongekende levendigheidnooit zag men
zooveel Fransche en Engelsche koopliedenhoewel er minder
Duitschers werden aangetroffen.
De handel, vooral in gefokte paarden, was zeer geanimeerd;
de Fransche kooplieden hebben een meer dan gewoon getal
3°. Men make zich van de voordeelen der dennencultuur I l-WiT °Pgekoch,twaai?oe het aIge«men heerschende
in de duinen ook bij welslagen geene overdreven voorstellio-en gras kan hebben bijgedragen waardoor de land-
Vnnrpprcf a v t "veruieven voorsteiimgen. bouwers genoopt werden hunne paarden, ook tegen minder
ooreerst zouden de kosten zeker zeer aanzienlijk zijn en prijs van de hand te doen. n
de opbrengst der dennenbosschen waarschijnlijk vrij gering. Niettemin ziwc^rop.vm het algemeen hooge pri^n zline
En hrerbij houde men wel m het oog dat de dennenculfvrJ.noderscheijken. Onder de VooW^bwn iwendin'
de meer bWwaarts S^en duinen vok.rSkt behoort ook hare reukeloosheid en de p2uK W
