WEEK B L A II
42$
1865.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD
Vrijdag, 4 Augustus.
Xesde Jaargang
Hoofdredacteur C. E. DE CLERCQ.
GLMIDDELDE Maandelijksclie Waters tandenWater-ontlastingen en werking
der Stoomtuigen in het Iioogheemraadschap van Rijnland.
Landbouw.
g- I
KORT YERSLAG
HAARLEMMERMEER
PRIJS VAN HET ABORNEIENT
in het Jaar6.—
Alle Toezendingende Redactie betreffendemoeten gescbieden aan
den Hoofdredacteur, te Haarlem Kruisstraat, Wijk 6, N°. 513.
JUNIJ
1865.
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 1 6 regels 75 Cents. Elke regel meer 12 J/2 Cents.
Zegelregt bij elke plaatsing 35 Cents.
Toezending uiterlijk Woensdag. Adresvan Bonga C°.Amsterdam.
WAARNEMINGEN.
WAARGENOMEN TE
Spaarndam.
Vloed op bet IJ
id. den IJssel
id. de Noordzee
Ebbe het IJ
id. den IJssel
id. de Noordzee
Boezemstanden
hi) j Boezemstanden
®.S J Verval in de Sluizen.
(2 o T'$ van l°ozing
i-h Hoeveelheid geloosd
De meest heerschende wind.
f Gewerkt gedurende
S I Opbrengst
hpt Uitgemalen
02 I Gestopt voor boog water.
id. voor SluisgaDg.
0,14 A.P.
0,213 A.P.
0,318 A.P.
0,742 A.P.
0,028.
18.
1,781,199.
Noord.
Halfweg.
0,135 A.P.
0,187 A.P.
0,8438 A.P.
Noord.
Gouda.
0,762 -f A.P.
0,55 Y A.P.
0,532 A.P.
Noord.
AANTEEKENIN GEN.
Katwijk.
0,846 4- A.P.
0,816 A.P.
0,792 A.P.
Noord.
Leidschendam,
Rijnland 0. 81 A.P.
Delfland
0.446 A.P.
Bodegraven.
Rijnland 0.788 A.P.
Woerden
0.528 A.P.
Door de boezemsluis van bet
stoomgemaal te Gouda ingelaten
48,419,069 kub. ellen.
De lozing te Spaarndam had
plaats op de zoogenaamde wacbters
of werd belemmerd.
CT5 P-.
3' 5.
a; 3
S.ST
te) S-
aroq
CD CD
P P-.
n 5
CR
CD
P P
te!
tte
a
UIT ZEE1AND.
Goes, Julij 1865.
Het koolzaad dorschen is bijna overal afgeloopen en over
het algemeen genomen leverde deze vrucht zeer bevredigende
uitkomsten op. Waren er enkele stukken waar men slechts
15 tot 20 mud per bunder dorschte, de meeste kwamen daar
toch boven, zelfs behoort eene opbrengst van 40 mudden dit
jaar niet tot de zeldzaamlieden.
^Met het oog op deze uitkomsten en op de hooge markt-
prijzen van dit artikel, zal de verbouw van koolzaad den vol-
genden oogst waarschijnlijk vveder zeer uitgebreid zijn en
menig voer mest dat voor andere doeleinden bestemd was
nu gebruikt worden om een of ander stoppelland te dwingen
eenen tamelijken oogst van dit handelsgewas af te werpen.
In hoeverre dit aanbevelingswaardig is te achten, laat ik aan
het oordeel van diegenen uwer lezers over, welke in het se-
deit twee jaren in druk verscbijnend verslag over den Zeeuw-
schen landbouw, opgemaakt door den Voorzitter onzer Maat-
schappij uit de verslagen der afdeelingsbesturengezien hebben
hoe het in onze provincie over het algemeen nog met de
mestwinning gesteld isen tot welk doel het grootste gedeelte
van dien mest aangewend wordt.
eenige oplettendheid die verslagen lezende blijkt daar-
uit ten duidelijkste dat het grootste gedeelte van den mest
gebezigd wordt tot bemesting der braak, die met koolzaad
bezaaid moet worden, terwijl een klein gedeelte, mogelijk
of /5 dat overblijft, in bet najaar gebruikt wordt op het land
dat in 't volgende voorjaat moet bezaaid worden.
Wordt nu ook dit gedt lte gebezigd tot het voortbrengen
van koolzaad, dat als alle thdere handelsgewassen uitputtend
vierkt, en blijft er zoodoende niets over voor de andere
vruchten, terwijl van aankoopen van mest zelden of nooit
sprake isen er bovendien in den vorm van meekrap en vlas
ook heel wat weggevoerd wordt, dan zal ieder landbouwer
cut nagaande, met mij tot de overtuiging komen dat zulks op
den duur niet vol te houden iszonder eene dikwijls weder-
keerende braak.
Dit vindt dan ook trouw plaatsom goede tarweoogsten
te bekomen moeten de landbouwers die de oude wijze van
bouwen volgenom de 6 of uiterlijk om de 7 jaren braken
doch lnerover wellicht later en liever nog even onze oogen
gewend naar onze nog te veld staande vruchten.
Het oogstwerk is in vollen gang; een groot deel van den
roggeoogst is reeds binnen en hier en daar ook een gedeelte
er erwtendie algemeen tegenvallen. Winter- en zomergarst
zijn overal gesneden, en met haver en tarwe zullen velen de
volgende week een begin makenzoodat het te voorzien is,
jn ,delaatste van de volgende maand de geheele
oogst zal binnen komen.
Op de goede en zware kleigronden zal de uitkomst daar-
van waarschijnlijk zeer voldoende zijnminder bevredigend
evenwel op de ligtere en zandgrondenwaarvoor de onlangs
gevallen regen een paar maanden te laat kwam.
UIT DE UTRECHTSCHE KLEISTREEK.
Julij 1S 65.
Dat de afgeloopen maand zich heeft gekenmerkt door vele
en zware onvveders wind en regenvlagen, zullen alle groote
en kleine landbouwers wel op hunne akkers kunnen gewaar
wordenalthaus in deze streek is er nog al eenige schade
door veroorzaakt.
Hoe noodig en nuttig het is dat iederen boer zijn oogst
vee en inboedel tegen brandschade verzekerd, hebben wij in
den laatsten tijd ruimschoots gelegenheid gebad op te mer-
ken,^ en zeker is het een vreemd verschijnsel dat in de laat
ste jaren meer ongelukken door den bliksem zijn ontstaan
dan vroeger.
Vele boeren toch zijn in de laatste dagen, zoo niet geheel
geruineerd, toch in hunnen financieelen toestand zeer terug ge-
zet en dat a'leen door verkeerde zuinigheid men ziet er tegen
op om jaarlijks eenige enkele guldens voor assurantiepennin-
gen uit te geven en waagt daarentegen dagelijks het verlies
van have en goed; het is te wenschen dat vele zich zullen
spiegelen aan de laatste ongelukken en zich wachten voor
schade.
Met den oogst is men thans druk aan den gang en alles
komt bijna^ gelijk; door de veelvuldige regenbuijen kon het
koolzaad niet gedorscht wordenwaardoor het dan ook nog
veel heeft verlorenzoowel in kwantiteit als kwaliteit, ver°-
mits veel zaad in de peulen begon door te schieten en mis-
kleurig is en een groot gedeelte er uit gevallen is met kee-
ren enz.
De rogge is op den gewonen tijd rijp geworden en laat
een goeden korrel ziendoch de tarwe is hier dit jaar te
vlug; deze is in enkele dagen van groenrijp geworden,
zoodat zij nu gelijk met de rogge aan den hok staat en men
weinig tarwe meer op stam ziet. Men vreest dan ook dat de
goede scheut die van de tarwe verwacht werdweg zal zijn
en dezelve veel zal zijn toegeslagenevenzoo is het met de
haver, deze wordt bij het uur meer geel en rijpt zoo spoedig
aan dat ik reeds op 28 j. 1. een paar morgen gemaaid zag
liggen, zoodat men ook van dat gewas geen zwaar koren
verwacht.
De gerit zal goed van korrel zijn hoeivel er een klein
bundertal mede bezaaid is, en de opbrengst per bunder ook
wel niet zeer groot zal wezendaar dit gewas eveneens door
de weersgesteldheid beeft geledeu.
Boonenerwtenwikken en linzen hebben zich met den
regen veel hersteld en verwacht men dat daarvan nog iets zal
teregt komenhoewel men over het geheel geen halven bouw
verwacht.
Witte en mangelwortelen zijn weder in goede hoeveelheid
uifgezaaid en staan zeer voordeelig, de mangelwortelen wor
den nu ook nog veel uitgepoot in vroeg aardappelenland j bij
een boer zag ik dezelve in roggeland uitpoote* hetgeen na-
tuurlijk wel geen groot gewas meer zal gevendoch de moeite
en kosten nog ruimschoots kan beloonen.
De tweede snede van de klaver doet nog een goede kwan
titeit verwachten, hetgeen zeer zal te stade komen, vooral nu
de haver ook nog dreigt tegen te vallen.
De graslanden hebben een geheel ander aanzien gekregen
zoo dor en verbrand zij er voor 4 a 5 weken uitzagen zoo
groen en heerlijk zijn zij nu, thans heeft het vee weder vol
op, hetgeen zoowel op het lijf, als in den emmer te zien
is; de pachters van naweiden op de Uiterwaarden zullen dit
najaar nu niet duur weiden.
Op vele plaatsen vertoont zich de zoo gevreesde ziekte
weder in de aardappelenhetgeen aan de onaangename uit-
wasemingbehalve de andere kenteekenenduidelijk is waar
te nemen.
De aardappelziekte is voor deze streek nog al van belang
omdat hier niet meer aardappelen verbouwd worden dan voor
consumtie noodig is; indien dus dat gewas mislukt of door
bederf verloren gaat, is er terstond groote behoefte, hetgeen
dan voornamelijk op de arbeidende klasse drukt, die hier
nog al talrijk is en waardoor dan ook de verdiensten over
het geheel klein zijn.
Het volgende jaar zullen hier ook eenige proeven genomen
worden met het verbouwen van suikerbeelenreeds is een
morgen of lien daarvoor gehuurd tegen 120 gulden het mor
gen doch als de proef gelukt zal tegen dien prijs in het ver-
volg niet veel te krijgen zijn, daar de geruchten van elders
ook tot hier zijn doorgedrongendat tot 200 a 250 gulden
per bunder wordt betaald.
Het wai'e te wenschen dat deze teelt hier ingang vondt,
dan zouden de boeren als van zelve meer met den tijd mede-
gaan en misschien ook andere nijverheidsproducten als vlas
enz, trachten te verbouwen.
van den Gezondheidstoestand van het Veealhier
en in den omtrek,
gedurende het tweede kwartaal dezes jaars.
April doet wat hij wil. Gelukkig wilde hij dit jaar den
goeden weg op, want Maart roerde nog duchtig zijn staart
en in de hooibergen was armoe troef. Die even plotselinge
als gunstige verandering van het weder had eenen ongedack
vroegen uitgang van bet vee ten gevolgedie op zijne beurt
sommige stalziekten in haren loop stuittewant dit gaat vrij
zekerhet vee in 't land veel ziekten aan kant".
Bij bet paarddat om den dorscb altijd iets later dan het
rund zijne vrijheid herkrijgtkwamen nog twee gevallen voor
van koliekhet waren beiden merrien met een veulende
eene van haar werd gevoed met ongedorschtde andere met
gedorscht haverstroo ze herstelden. Nog stierf een veulen
van drie dagen ouddat de eerste meststoffen niet kwijt kon
wordenaan koliek. Verder kwamen eenige gevallen voor
van den gewonen of goedaardigen droes waarvan een doode-
lijk ailiep voor dat men bij dit paard hulp inriepbad men
de sterk ontstoken kaak- en halsklieren gepaptom ze rijp
te doen worden. Het pappen van ettergezwellen om ze tot
rijpkeid te brengen is een uitmuntend middel, mits dat ze
telkens warm opgelegd en gehouden worden koud doen ze
niet alleen geen nutmaar zelfs nadeelom die reden zijn
ze dan ook bij de dieren moeijelijk aan te wenden. Een
om zijne deugden onbetaalbaar paard van elders moest men
onderweg achterlatenals dit dier in bet voorjaar niet tijdig
adergelaten werd, leed het aan dnizelingen; dit jaar had men
dat verzuimdnu vertoonde het koliekverschijnselen en was
tevens onvermogend om van achteren te kunnen oprijzen of
staan. Het mogt mij gelnkken het in zooverre te herstellen
dat het vervoerd kon worden voor enkele individuen blijkt
dus eene jaarlijksche bloedsontlasting noodzakelijk te zijn.
Een jong paarddat met anderen volop met klaver gegraasd
werd en in geruimen tijd niet gewerkt had, werd te volbloe-
digarbeid en dieet deden het herstellen. Zoo ziet men
een goed leven is daarom nog niet altijd een gezond leven
Eindelijk leed nog een jong paard van kloeke taille aan den
stillen kolderzoo als men weet, behoort deze ziekte tot de
