- 122 -
redhibitoire gebreken ofschoon er een karakteristiek verschijn-
sel bestaatwaaraan men haar gemakkelijk kan herkennen
namelijk ditdat zulke dieren wel vooruit, maar niet ach-
teruit willen. B. v.het paard waarvan bier sprake is, had
men in den noodstal gezetmaar toen het er uitmoest, kon
men het met geen mogelijkheid een stap terug doen gaan
slagenbedreigingengoede woordenvoeder, niets mogt
baten men was genoodzaakt de beide zijboomen weg te ne-
men en het toen met veel moeite te doen draaijen waarna
het door de werkplaats heen eene andere deur kon uitgeleid
worden. Als men dus op de markt twijfelt of een paard
kolderig isbehoeft menom zich daarvati te overtuigen
maar te proberen om het terug te zetten doch men vergete
nietdat paarden met gebreken in den mondb. v. gekwet-
ste lag en jonge nog ongedresseerde dieren, en zij die zwakke,
stijve of slechte spronggewrichten hebbenook moeijelijk
teruggaan daar moet men dus eerst op letten.
De voornaaraste uitwendige gebreken waren de volgende:
Eene opzettelijk gesneden wond onder de vetlok van het reg-
ter achterbeenvvaardoor de pezen gekwetst waren men had
dit gedaan om het paard, dat zoo men zeide eene soort van
beroerte had te doen bloeden doeltreffender en minder ge-
vaarlijk ware het geweest om de spataderenhet best om de
halsaders te openen. Hoe het verder met dit paard afgeloo-
pen isweet ik nietwant reeds den anderen dag riep men
er een empiricus bij, waarschijnlijk omdat ik zoo onverbloemd
mijne meening had durven zeggen zoo gaat het in de we-
reld de waarheid vindt geen herberg Een jong paard
afgereden door iemand die blijkbaar niet tot het Matigheids-
genootschap behoordegeraakte op de ketting van een hek
en bekwam eene belangrijke gescheurde wond tusschen de
voorbeenen. Een jarige hengstvier weken geleden gesne
den kreeg eene aanzienlijke en harde zwelling in de regter
liesstreek waaruitrijp geworden, zich eene groote hoeveel-
heid aldaar opgehoopte etter ontlasttehet spoedig sluiten
•der castratie-wonden is daarom niet altijd even wenschelijk
Bij het rund kwamen nog een paar gevallen voor van op-
liooping van drooge voederstoffen in de eerste magen, gepaard
met trommelzucht. Die van de moederziekte waren ditmaal
vrij talrijk en liepen als gewoonlijk meestal doodelijk af; nu
eens gaf eene verzuimde aderlating vodr het kalven dan eens
het te spoedig buitenjagen na het kalven bij ongunstig we-
der, gereede aanleiding. Men zegt dat door het ingeven van
eene flesch traan met roet, deze gevreesde ziekte voor te ko-
men zou zijn ik weet dit niet te verklaren. Daar zijn zoo-
genaamde koehelpersdiebij eene barende koe geroepen
hunne taak ja meesttijds volbrengen maar veelal ten koste
van het leven des kalfs en dikwijls ook der koe even goed
had men dan den slager kunnen roepen. De kunst is, om zoo
mogelijk beiden te behoudenkan dit met den besten wil
niet 6n moet men kiezen, daii dient natuurlijk het kalf opge-
offerd te worden sleehts hoogst zeldzaam kan het gebeuren
dat men het leven van het moederdier in de waagschaal mag
stellen om dat van het jong te behouden. Twee koeijen
en een kalf leden aan de bloedziekle op eene overvloedige
aderlating herstelden de beide eersten geheel, het laatste nog
nietmaar wel na het vlijtig aanwenden van koude stortba-
den ik kan dit middel aanbevelen de natuur zelf wijst er
op, daar zulke dieren meestal geneigd zijn om te water te gaan.
De belangrijkste der uitwendige gebreken bij deze diersoort
waren zware beleediging der uitwendige geboortedeelen van
eene vaars na eene moeijelijke verlossing, waarop, door bij-
komend gangreende dood volgde, Nu men toch de ver-
keerde gewoonte niet wil opgevenom nog niet volwassen
vee te laten kalven is het maar goed dat men er ook nog
niet volwassen rijstieren op nahoudtanders zou het er nog
slimmer uitzien. Als een kwartier verhard is en in ver-
zwering overgaat, snijdt men wel eens de speen af, om aan
den gevormden etter uitgang te verleenen die handelwijze is
even wreed als verkeerd. Beter ware het om te trachten die
verharding te verdeelen of anders die verzwering spoedig tot
■rijpheid te brengen en dan te openen er bestaan toch voor-
beeldendat zulke kwartieren later weer goed melkgevend
geworden zijnmaar eenmaal de speen er af zijndeblijft
zulk eene koe altijd driespenig. Het te lang bij zich hou-
den der nageboorteontvleescht de koeijen; terwijl eene on-
voldoende of gestoorde nazuiveringziekten doet ontstaan
zoo als kraambeenen enz.waaraan de dieren soms sterven
altijd veel lijden daarom moest men in zulke gevallen niet
te lang zelf dokteren of zijn vee aan onkundigen toevertrou-
wenmaar liever spoedig de hulp van een deskundige inroe-
pen dien de sehoen pasttrekke ze aan
Bij het schaap kwamen weinige gevallen voor van het
voeteuvelmaar zeer velen van den uitwendigen wormwaar
aan enkelen bezweken.
Terwijl ik dit sehrijf, begint zich de gewone jaarlijksehe
ziekte onder de varkens weder op onrustbarenne wijze hier en
elders te vertoonendanhierover bij leven en welzijn
een volgende keer meer.
Nieuwveen, Hooi(?)maand 1865. D. van Hclst.
PRIJZEN van LANDERIJEN in NOORD-HOLLAND.
In het .verslag van den toestand der provincie Noord-Hol-
land over 1864, vinden wijeven als de beide vorige jaren,
eene opgaaf van den prijs bij openbare veiling voor landerijen
besteed. Deze opgaven worden verkregen van de ontvangers
der registratie, door tusschenkomst van den heer directeur.
Wij zijn van voornemen, wordt daarbij gezegddie opgaven
jaarlijks te vervolgen, niet zoozeer omdat zij telken jare eene
bijzondere waarde hebben, dan wel omdat zij, over een tal
van jaren voortgezet, ongetwijfeld vele punten van vergelijking
zullen aanbieden, die tot eene juiste beoordeeling der ont-
wikkeling van den landbouw kunnen strekken.
De opgaven betreffenwat het bouw- en weiland aangaat
alleen verkoopingen van grondstukken van meer dan een bun
der oppervlakte, wijl de koopprijs van zeer kleine oppervlakten
in den regel te zeer door bijkomende omstandigheden beheerscht
wordt om een juiste maatstaf van de waarde van den grond
te kunnen zijn. Aan den staat, waarin de prijs in veiling
voor gronden besteed, uit ruim 80 gemeenten wordt medege-
deeldontleenen wij de volgende bijzonderheden.
Te Andijk vinden wij als middenprijs voor ruim 34 bun
ders, ruim 2700 per bunder. Daaronder is een gedeelte
moeslandwaarvoor tot 4000 de bunder besteed wordt,
maar ook nog al wat water en rietland. Het weiland geldt
daar p. m. 2500 de bunder, en onder de 2000 schijnt
daar geen land te koop.
Uit den Beemster vinden wij den verkoop opgegeven van
65.0110 bunders, waaronder 2 huizen en erven, hetwelk te
zamen heeft gegolden 206,300; hetgeen een gemiddelde
prijs van 3173 per bunder geeft. Wij vinden daaronder
1 bunder 4 roeden weiland 3800 en 2.3620 bunders wei
land voor 10,000. Dit laatste wordt 4233 per bunder;
zeker wel van den hoogsten prijs immer voor weiland besteed.
De genoemde prijzen zijn zonder de lasten.
Te Haarlemmerliede en Spaarnwoude vinden wij voor 14 bun
ders weiland een middenprijs van p. m. 1320 per bunder
(met de lasten).
In den Haarlemmermeerpolder zijn publiek geveild 502.6594
bunders, welke hebben opgebragt (met de fasten)/ 577,279.56 J/2;
de middenprijs wordt alzoo ruim 1180 (met de lasten).
Daaronder zijn 7 perceelen met huizen en erven. Het is
bekend, dat in dezen polder ook nog al veel verkoop onder
de hand plaats heeft, en dat daarbij in den regel de hoogste
prijzen worden besteed. Het ware middencijfer van den ge-
middelden prijs der verkochte gronden is dus misschien nog
hooger dan het genoemde en dan zeker niet onbevredigend.
Intusschen toont ons de Beemster hoeveel die nog klimmen
kanhet is zeker een spoorslag voor de grondeigenaars om
niets te verzuimen wat de waarde van hunne gronden verhoogen
kan. In de waardevermeerdering van de gronden vinden zij
zonder twijfel veel zekerder hunne winst, dan in het doen
betalen van hooge pachtsommen of het verlangen naar lage
polderlasten, zoolang nog nuttige werken kunnen worden verrigt.
In de gemeente Hoorn vinden wij ruim 2100 (met de
lasten) als middenprijs per bunder van 5 veilingen van weiland,
te zamen ruim 16 bunders.
Onder Onder-Amstel zijn 3 hofsteden verkocht: de eerste
met p. m. 26 bunders voor 31,300; de tweede klein 19
bunders voor 20,900; de derde bijna 30 bunders voor
31,000. De prijs is met de lasten. Een middenprijs van
dus sleehts ruim 1000 per bunder met gebouwen. Zeker
niet hoog v'oor deze streek.
In de Farmer vinden wij sleehts dene veiling en wel van
ongeveer 7 '/s bunder grasland, prijs 15,500 (zonder de
lasten).
Onder Schagen bedraagt de middenprijs van 16 bunders
grasland f 23 70 (zonder de lasten). De geaardheid van den
grond in aanmerking genomen, streeft men hier zeker, wat
hoogte van prijs betreft, de Beemster mooi op zijde. Onder
Sijbecarspel (voornamelijk onder Benningbroek) bedraagt die
nog niet vol 2000 over p. m. 34 bunders.
Op Texel zijn verkocht 19.13.20 bunders, meest kleine
perceeltjes bouwland van ruim een bunder grootte; de opbrengst
was 17,649; dus nog ruim 900; hetgeen zeker bij het
afgelegene der streek geen slechten prijs is.
Onder Ursem is nog al veel land geveild. Daaronder eene
boerderij met 16 bunders weiland, voor 28,864; en een
met 31 bunders voor 88,770.34'/^; deze laatste geeft
een middenprijs van 2800 per bunder. Deze beide laatsten
opgaven zijn met de lasten.
Onder de opgaven van Wieringen trelfen wij den verkoop
van den polder Nieuwland aan; 417.15.60 bunders, geldende
te zamen 179,900; of alzoo sleehts 431 per bunder.
Waarlijk wel een spekulatieve prijs; om door aanwending van
veel kapitaal dezen grond tot hoogere waarde te brengen
waartoe de mogelijkheid ongetwijfeld bestaat.
Onder TFognum vinden wij eene hoeve met 7 bunders die
19,400 geldt (met de lasten).
In de Wormer vindt men alleen den verkoop opgegeven van
10.68 bunders weiland, waaronder nog huis en erve voor
7600, of maar even 700 per bunder; zeker dus wel niet
van het beste.
Uit den Anna Paulowna Folder vinden wij een aantal opga
ven te zamen loopende over 232.25.40 bunders, die dooreen
genomen 225.per bunder (met de lasten) opbragtenter
wijl het duurste bijna 600.gold. Zeker nog een laag
middencijfer, maar ook wel het juiste niet, daar er toch in
dezen polder reeds gronden van 1000.en meer. waarde
gevonden worden; maar daarentegen ook zandgronden die
weinig of niets opbrengen en, met 10 a 12 lasten be-
zwaardin het geheel geen waarde hebben. De aanstaande
spoorweg-verbinding zal echter zeker ook op het in waarde
stijgen dezer gronden zeer gunstig werken en de belangstel-
ling der veraf wonende grondeigenaars verhoogen.
De te Utrecht gevestigde Vereeniging tot bescherming van
Dieren heeft een comite benoemd tot verbreiding van het ras
van hoornloos rundvee. De praktische rigting die deze veree
niging thans inslaat, zal haar voorzeker de belangstelling van
het publiek in hoogere mate dan tot nu doen oudervinden.
Den 29sten Julij j. 1. heeft genoemd comite, bestaande uit
de heeren Maurin NahuijsHengeveld en dr. Pennink, in eene
algemeene vergadering der vereeniging, in het Gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen" te Utrecht, drie medailles uitge-
reikt, ter belooning van zorgen besteed aan het ras van on-
gehoornd rundvee, en wel: een, door Prins Adalbert van
Beijeren aan den heer Mr. E. Verloren van Themaai geschon-
ken en twee andere door de Vereeniging tot bescherming van
Dieren te Parijs, als: een aan B. Oskam te Jaarsveld met
eene premie van 50 francs, en een aan C. Sonke te Bunnik,
toegekend.
De heer Nahuijs, voorzitter van het comite, deed hierbij
in zijne toespraak uitkomen welke groote voordeelen het on-
gehoornd veeras boven het gehoornde oplevertzoowel uit het
oogpunt van de bescherming, omdat het minder gevaarlijk is,
als uit dat van landhuishoudkunde, vermits hoornlooze koei
jen beter en meer melk geven en het vleesch der ongehoornden
meer met vet doorweven en smakelijker in het gebruik is.
De heer Hengeveld bevestigde, op grond van wetenschappe-
lijke beschouwingenen de heer B. Oskam op grond zijner
eigen ondervinding, hetgeen omtrent dat ras door den heer
Nahuijs was gezegd en de heer Hengeveld deelde o. a. nog
eenige belangrijke bijzonderheden mede omtrent de voortteeling.
De heer Oskam wees op de voordeelendie hijals houder
van ongehoornd vee, aan dat ras verbonden wist. Vooral de
ingenomenheid van dezen laatste met het doel van het comitd
kan, dunkt ons, strekken ter bevordering van het doel, want
een praktischen landbouwer zal men toch niet ligt verwijten
dat hij zich door holle theorien laat verblindenen wanneer
hij zijnen bedrijfsgenooten de zaak aanprijstzal dit eerder
ingang vinden dan wanneer een alleen wetenschappelijk ge-
vormd man dit doethoe welgegrond de redeneringen van
dezen overigens ook zijn mogen.
Behalve de bovenvermelde medailles en premie, heeft de
Vereeniging tot bescherming van Dieren te Parijs terzelfder
zake nog eenige eervolle vermeldingen toegekend, en welaan
den heer Nahuijs, als oprigter der Vereeniging alhierden
heer van Otterloosecretaris van Z. K. H. Prins Erederikden
heer Baringardirecteur en stichter van „Neerlands Mettray",
en Dr. Wellenberghdirecteur van ,,'s Eijks Veeartseuijschool",
te Utrecht. (Ulr. D.)
Bij Koninklijk besluit van 23 Julij j. 1.is aan Jhr. L.
Rutgers van Rozenburgassuradeur en Jhr. Mr. J. IF. H. Rut
gers van Rozenburg advocaatbeiden te Amsterdamconcessie
verleend tot droogmaking van den Oost-Binder poelgele-
gen onder de gemeenten Aalsmeer en Nieuwer-Amstel. De
plas die voor de naburige dijken en oeverwerken niet zon
der gevaar was, is circa 600 bunders groot.
Op de paardenmarkt te Voorschoten, den 19 Julij j. 1.
waren ruim 700 paarden aangevoerd. De handel was leven-
digvooral voor Fransche rekening, en jonge paarden van
5 a 6 jaren werden tegen 300400 en hooger afgedaan.
Veulens waren niet veel aangevoerd en de handel daarin meer
beperkthetgeen ook met werkpaarden het geval was. Over
het algemeen werd de hoedanigheid der aangevoerde paarden
geroemd.
In de omstreken van Leiden heerscht de varkensziekte
in hevige mate.
Den 24sten Augustus zal te Beverwijk eene tentoonstel-
ling van vee en eene harddraverij worden gehouden.
Te 's Gravenhage hebben de slagers, uit aanmerking der
duurte van het vette vee den prijs van het rund-kalfs- en
schapenvleesch met 5 cents per ned. pond verhoogd.
Te Groningen had men het berigtdat uit Amerika
40,000 last koolzaadbestemd voor Holland en Engeland
afgezonden warenzeker een eenigzins ongeloofelijk groote
hoeveelheid.
Uit Cappelle wordt berigtdat in den hooihandel wei
nig levendigheid heerschtde schelften aan het Oude Maasje
staan meerendeels nog onaangeroerd enkele partijtjes werden
tot /20,per 500 ned. ponden ingescheept. De gunstige
stand van het nagras is hierop van veel invloed.
In het maandelijksch berigt van de Marklane Express om
trent den veehandel wordt gezegd Niettegenstaande dat de
aanvoeren van buitenlandsch vee zeer ruim warenwas de
aanvoer ter markt in de hoofdstad de verloopen maand voor
den tijd des jaars geenszins ruim. Behalve het vee uit Schot-
land, liet daarbij de kwaliteit over" het algemeen veel te wen-
schen over. Ook in de boedar'gbeid van het vreemde vee
was niet veel verbetering. Onner de Duitsche schapen was
eenige verbetering op te merken maar het uit Holland aan
gevoerde was niet zoo goed als het vorig jaar.
Er is thans een overvloed van gras en de stand der
wortelgewassen is rijk belovendsommigen verwachten hier-
van een verlagenden invloed op den prijs van het vleesch
maarnaar onze meeningzullen wij nog wel verscheidene
maanden zeer hooge prijzen houden.
De aardappel-oogst in Engeland belooft een der ruimste
en beste te worden. Bijna nergens wordt eenig spoor van
ziekte ontdekten de markten worden ruim voorzien van het
nieuwe gewas dat gereedelijk tegen een prijs van 30 tot
78 per ton (van 1017 ned. ponden) netners vindt. Ook
op het vaste land van Europa verwacht men over het alge-
meen eene ruime opbrengst van dit kuolgewas.
De wolprijzen zijn in Engeland thans gedrukt door buiten-
gewone hoeveelheden wol uit de Koloniendie in publieke
veiling zijn gebragt. Er is echter veel vastheid in den han
del in wollen stoffenen de uitvoer daarvan neemt toezoo
