- 492
Gebeurtenissen der Week
J n g e z o ti b t u.
(Eovvectie*
met vetmesting begon; want even als vroegere jaren, open-
baarde zich de ziekte ook dit jaarin den regel eenigen tijd
liadat men daarmede was aangevangen; zoodra de dieren de
verandering en vermeerdcring van bet voeder begonnen te ge-
voelen. De aard of liever de eigenlijke oorzaak der ziekte
blijft nog steeds een raadseleven zeer als een afdoend voor-
behoed- of geneesmiddel tot de vrome wenschen behoort.
Wei is hier in vroegere jaren een voorbehoedmiddel uitge-
vondenalthans toegediend gewordendoor den toen alhier
gestationeerden rijks-veearts van den Bosch, thans nog in deze
gemeente verkrijgbaardat, tijdig toegediend, meestal gunstig
werkte, en in vele gevallen de ziekte voorkwam; zoodat het
spoedig eenige vermaardheid en vrij uitgebreid debiet ver-
kreeg. En toch, boe aanbevelingswaard dat middel ook is,
radicaal-onfeilbaar kan men het niet noemen.
Op beide veemaikten, in des schrijvers woonplaats, op den
2Csten October en den 2den November j.l. gehouden, en
waarop waren aangevoerdde eerste dag 156, en de laatste
58 runderen, (behalve eenige paarden en schapen) werden
kalveren verkocht voor 50 en hooger, beste kwaliteitter
wijl de vare (guste) runderen voor 100 werden afgezet.
De oorzaak dezer hooge rundvee-prijzen was aanvankelijk
de ruime hoeveelbeid vee-voeder; doch de zekerheiddat het
vee uit deze provincie afkomstig, tot nog toe bevrijd was
van de elders heerschende typhus, zal buitenlands daartoe on-
getwijfeld aanleiding hebben gegeven; terwijl het verbod van
invoer dit bovendien nog bevorderde.
Veefokkerij en Veehandel.
De paardenfokkerij schijnt in dit gewest eer toe- dan af te
nemen, althans te oordeelen naar de hoeveelheid veulens,
die ook dit jaar op de verschillende markten en bij andere
gelegenheden ter verkoop worden aangeboden; en alhoewel
een groot gedeelte daarvan van elder3, b. v. de eilanden
Ameland en Terschelling of de Provincie Drenthe waren aan
gevoerd ook de iulaudsche (Friesche) waren meer dan vroe-
ger vertegenwoordigd. Een blijk alzoo dat het grooter aantal
hengstendoor de meerdere vrijheid van het laatst vigerend
reglement, gereede aanleiding gaf tot het aanfokken van veulens.
Ook de schapenfokkerij was dit jaar niet minder levendig
dan in de laatst vorige jaren; de geregelde verzending naar
Londen zoowel als het vermeerderd binnenlandsch verbruik,
gaven daartoe gereede aanleidiDg. Tot het laatste droeg vooral
bij de buitengewoon hooge prijzen van het rundvleesch waarin
ook dat der schapen deelde; terwijl bovendien de wol ge-
zocht was. Oudanks dat alles, maakte de hiervoor vermelde
pokziekte onder de schapen, dat deze fokkerij nadeelige uit-
komsten gaf.
Hetzelfde wat de schapenfokkerij verlevendigde, was even-
zeer bevorderlijk voor die van rundvee maar deze werd daar-
cnboven aangemoedigd door de onafgebroken hooge prijzen
der zuivelprodukten.
De verraeerderde rundveefokkerij dagteekent echter niet van
voor een of twee jarensedert eene reeks van jaren is zij
allengs toegenomenen heeft thans, ook in de bouwoorden
dezer Provincie eene uitbreiding erlangd, die aanzienlijk mag
heeten. Landbouwers, die vroeger een of twee kalveren aan-
fokten, houden er thans niet zelden 6 a 8 stuks. In den
regel hield men voor 15 en meer jaren op eene bouwhoeve
van 50 bunders (zonder greide), niet meer dan 2, en op eene
dergelijke met 1). v. 6 a 7 bunders greide, zelden meer dan
4 kalveren. Dit getal was meestal geevenredigd aan het getal
melkvee; waarvan de kalveren de zuip (karnemelk) bekwamen
cn dat hun ook grootendeelszoo niet geheeltot voedsel
moest dienen. Thans echter zoekt men door klaverland of
stalvoedering meerder melkvee te kunnen houden, waardoor
ook de drank vermeerdert; terwijl bij ontoereikendheid daar
vanook klaverlijn- of raapkoeken en ander voeder aan de
kalveren wordt toegediend.
Het aanfokken van varkenssedert jaren alhier weinig in
praktijk gebragt, is dit jaar vooral niet noemenswaardal
thans in de bouwstreken dezer Provinciewaarvan hier sprake
is. De waarschijnlijkheid van het verliesdoor de van jaar
tot jaar terugkeerende ziekte, schrikt voorzeker ieder af. In
de greidestreken vooral in meer zuidelijke gedeelten van dit
gewest, schijnt het aanfokken van varkens nog al te worden
beoefend; doch het meerendeel wordt hier van elders, b. v.
uit DrentheOverijsselja .zelfs uit Duitschland aangevoerd.
Veefokkerij en Veehandel staan in den regel in onderling
verbandiramers beiden ontleenen hunnen meerderen of min-
dereu bloei aan de meerdere of mindere vraag naar en de
daardoor verhoogde prijzen van de verschillende veesoorten.
En alhoewel de liandel in paarden alhier zicli meerendeels
tot binnenlands gebruik bepaalt, was hij echter, voornamelijk
in de beste soorten, dit jaar levendig en werden meestal aan-
moedigende prijzen besteed. Tusschensoorten waren minder
begeerd en dit was ook een tijd lang het geval met oude
of gebrekkige paarden; schaarschheid van gras en klaver,
werkte hiertoe ongetwijfeld raede. De laatstendat zijn de
zoodanigenwelke ondanks hunne gebreken, in den landbouw
dienstig konden zijnwerden in het najaar gezocht en wer
den betrekkelijk duur betaald.
De prijzen der schapen waren een groot deel des jaars
hoogen zulks ondanks de markten steeds ruim waren voor-
zienen de schaarschheid van gras de vraag voor inlandsch
gebruik verminderde. Vooral in het najaar stegen de prijzen
tot eene zelden gekende lioogte. Het is geene zeldzaamheid
dat voor een melkschaap, een a twee jaren oud, 25 wordt
geboden; terwijl voor laramerengoede kwaliteit/10 a 12
wordt besteed.
Evenzeer waren ook de prijzen der runderen meesten-
tijds hoog; alleen in den voorzomer, toen velenom het
gebrek aan gras, zich genoodzaakt zagen een gedeelte van
bun beslag te verkoopen werden zij door de meerdere aan-
biedingen en de verminderde vraag, een tijd lang zeer ge-
drukt; vooral die van het melk-, gust- of jong vee. De vette
waar leed daaronder minder.
Later herstelde zich dit niet alleen volkomenmaar liepen
de prijzen zelf tot eene buitengewoone hoogte; die ongetwij-
/tld 30 a 40 percent meer bedroeg dan het vorige jaar.
Dit laatste was voorzeker ook de voorname reden van de
enorme hooge prijzen van de varkens en het varkensvleesch.
Immers waren door de geringe binnenlandsche fokkerij en
de belangrijke uitvoer naar buiten deze dieren sedert jaren
reeds gezocht en hoog in prijs; dit najaar steeg dit tot eene
nooit gekende hoogte. De duurte van het rundvleeschwaar-
toe de belasting op het geslagt ongetwijfeld bijdraagt, ver
meerdert bovendien de vraag naar varkensvleesch,
St. A. P., 20 Nov. 1865. W.
In de Slaats-Courant is opgenomen een rapport aan den
Koningvan den Minister van Binnenlandsche Zakenbelref-
fende de hier te lande heerschende ziekte onder het rundvee
en de daartegen genomen maatregelen. Dit stuk begint als
volgt
„Meermalen reeds had ik de eer ITwer Majesteit een ver-
slag aan te bieden van den stand der epizootiedie in de
provincie Zuid-Holland onder het rundvee heerscht.
Thans, nu sedert eenigen tijd die ziekte zich sleChts
weinig buiten den kring heeft uitgebreid dien zij reeds lang
innamnu zij bovendiendoor het naderen van den winter
en het opstallen van het vee, moet geacht worden een nieuw
tijdperk in te treden, meen ikdat een algemeen overzigt
van haren loop en tegenwoordigen standvan de tegen haar
genomen maatregelen en hunne gevolgen Uwer Majesteit wel-
gevallig zal zijn."
En het slot luidt aldus:
Overziet men, bij het begin van dit nietuve tijdperk in
de geschiedenis van deze epizootie, het tijdperk dat achter
ons ligt, dan is er, hoe groot ook het reeds geleden verlies
hoe gevoelig het nadeel zij dat de ziekte aan velen berok-
kende, zonder twijfel grond tot tevredenheid. Dan schijnt er
ook grond te zijn voor de meening, dat het stelsel van han-
delen, tot nu toe door de Begering gevolgd, goede vruchten
droeg. Wij hebben vele van de aangetaste runderen verlo-
renmaar wij hebben er ook velen behouden. Bij vergelijking
met andere landenmet Engeland en Belgie, schijnen wij
gelukkiger en meer gevorderd. Bij vergelijking van de ver-
liezendie onze veestapel tot nu toe door den veetyphus
leed, met de verliezen die voor eenige jaren door de besmet-
telijke longziekte werden veroorzaakt, schijnt er ook geen
grond voor de grenzenlooze vrees van sommigen. Het beleid
der zaak hier te lande heeft de aandacht getrokken van ver
scheiden buitenlandsche deskundigen van naam, die opzette-
lijk ons land bezochten en met instemming gewaagden van de
handelwijze, hier betracht.
Dat de uitkomst tot nu toe minder ongunstig was dan
men heeft gevreesdzal echter geene aanleiding mogen geven
tot vermindering van werkzaamheidtot verslapping in de
genomen maatregelen, tot berusting in den. toestand. Het zij
verre. De overtuiging, dat de ziekte thans ligt een meer
dreigend, een meer kwaadaardig karakter kan aannemenzal
integendeel tot dubbele waakzaamheid moeten leiden. De Re-
gering zal in waakzaamheid volharden. Zij zal alien die
meer dan zij, invloed kunnen hebben op de toeneming of de
afneming der ziekte, daartoe krachtig blijven aansporen. Zij
zal blijven doen wat in hare hand is; in het vertrouwen,
dat anderen niet zullen verzuimen wat alleen in de hunne
staat."
In de week van 1218 November, zijn in de provincie
Zuid-Holland door de veeziekte aangetast 1010 runderen, ge-
storven 114, afgemaakt 223, hersteld 48, en op het einde
dier week bleven er nog in behandeling 625. Het totaal se
dert het uitbreken dezer ziekte bedraagtaangetasten 8734,
cestorvenen 2728afgemaakten 2203 en herstelden 2478.
wonder dus, dat dit jaar te Haarlem 62 en te Groningen 90
jongens zich aanmeldden, ten einde met zulk eene rijksbeurs
te worden begiftigd! doch 10 konden er maar eene krijgen
omdat mijn zoon bij het vergelijkend examen nu de beurs
niet is ten deel gevallen, even zoo min als aan de andere 52
en 80, kan men daarom zeggen dat hij gedropen" is? Ik
geloof dit niet; wel zoo alien de beurs hadden kunnen krij
gen, maar wegens onbekwaamheid waren afgewezen, even als
men bij een examen doet voor eene acte als onderwijzer.
Weldra zal er weder een vergelijkend examen plaats hebben
naar eene betrekking van hoofdonderwijzer in deze gemeente,
waartoe waarschijnlijk weder vele mannen zullen opkomen
waarvan slechts een de betrekking kan krijgen; maar wie zal
nu de onheuschheid hebbenom van die minder gelukkigen
te zeggen: zij zijn alien gedropen", op een na?
Doch ik sprak ook van gevolgtrekkingdeze wordt soms
zeer scheef gedaan, hetgeen den aandachtigen zeer zeker niet
zal ontgaanmaar wat mij betreft ik beschouw het in onzen
tijd, waarin men ziet dat meer dan 30 mannen boven de
23 jaren alien druipen voor de hoofdonderwijzersactegelijk
onlangs in onze provincie plaats had, als eene eer, om jon
gens ten examen voor de kweekschool te presenterendewijl
men daardoor pretendeert hetzij de sollicitant slage of
niet dat men niet tegen de groote concurrentie opziet,
noch de vele vereischten van onzen tijd vreest.
Had ik den laatsten tijd te Utrecht het genoegen G. H.
Hulsebos thans doctorandus in de letteren ten examen
te presenteren voor zijne acte als onderwijzer, tevens voor de
EngelscheHoogduitsche en Fransche taalalsmede twee
mijner kostleerlingende dames Verweert (dochter des burge-
meesters van Putten) en Littelvan Schoonhovenvoor onder-
wijzeres, tevens voor het EngelschHoogduitsch en Fransch,
en slaagden zij alien, gelijk zooveel anderen, dan bewijst
ditdat ieder voor een examen als onderwijzer kan slagen
maar de begiftiging met eene beurs, om welke reden dan ook,
kan misvallen.
IlaarlemmermeerD. Rijnenbekg
29 November 1865. Boojdondericijzer.
IN HET BUITEN- EN BINNENLAND.
In
1865
het Weekblad van Ilaarlemmermeer, van 24 November
lees ik
„N°. 9. De heer Knaap deelt mede, dat de zoon
„van den onderwijzer Rijnenbergdien hij voor kwee-
keling wenscbt te hebben, onlangs bij een examen
voor de kweekschool is gedropen."
Wat het raadslid Knaap bewogen heeft, om dit alzoo te
zeggen, blijft voor zijne eigene rekening; toch wel niet,
omdat hij eene gewaande grieve tegen mij zoude hebben?
Gaarne zoude ik dan gezien hebben, dat zijne mededeeling
onder eene andere bewoording ware geschied
Gm echter gevolgtrekkingennadeelig voor het openbaar
onderwijste vermijden heb ik het mij ten pligt geachtde
zaak mijns zoons voor het publiek thans bloot te leggen.
In Julij van dit jaar heeft mijn zoon behoord tot hendie
niet geld aan de kweekschool brengenmaar vragen naar eene
rijksbeurs van 280 elk jaar, benevens kostelooze opleiding.
Als er tegenwoordig postjes voor volwassenen vacant zijn,
dan ziet men gewoonlijk een legio sollicitanten optreden; geen
Er wordt beweerddat FrankrijkRusland en Engeland
onderhandelen over het doen van een gemeenschappelijken stap
bij Pruissen en Oostenrijk, om de teruggave van Noord-
Sleeswijk aan Denemarken te verkrijgen.
Valparaiso, in Chili, wordt door den Spaanschen
Admiraal met een bombardement bedreigd. De handelwijze
van het Spaansche gouvernement ondervindt algemeene afkeuring.
De hoofdaanvoerder der Fenians, het Iersche oproerige
genootschap, is uit de gevangenis te Dublin, vermoedelijk
door medepligtigheid der gevangenbewaarders, ontsnapt, en
waarschijnlijk over zee ontvlngt.
Z. M. de Koning heeft aan den heer G. H. Betz eervol
ontslag verleend als Minister van Financien, en met de tijde-
lijke waarneming belast Mr. N. Olivier, Minister van Justitie.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een brief van den
heer van der Maesen de Sombreff, houdende kennisgevingdat
hij zijn ontslag neemt als lid der Kamer, aangezien na de
discussie van 20 November het vermoeden zou kunnen ont-
staandat hij niet door vrije keuze was benoemd.
Yoorts is ingekomen het voorstel tot enquetedoor den heer
van Zuylen van Nyevelt (van Arnhem) ingediend, en helwelk
bevat deze twee vragen
„1°. of er door een of meer ministers middellijk of onmid-
dellijk in 1864 op de verkiezingen in Limburg een invloed
is uitgeoefendstrijdig met de vrije werking der verkiezingen?"
2°. of er door of van wege den Minister van Financien
last gegeven is, om overtredingen in zake van belastingen in
Limburg door de vingers te zien?"
Te Amsterdam is door partikulieren 140,000 bijeen-
gebragt tot het stichten van een nieuw gasthuis, als vrije
liefdadige instelling. Buitendien kon men op 50,000 uit
legaten enz. rekenen. Er wordt echter een bedrag van/300,000
noodig geacht, en zal de daarvoor bestaande Commissie
voortgaan met hare pogingenom het ontbrekende bijeen te
brengen.
De heer Messchert van Vollenhovenburgemeester van
Amsterdam, heeft het voornemen te kennen gegeven, tegen
30 April 1866 zijn ontslag van die betrekking aan te vragen.
Bij besluit van 8 November j. 1.heeft Z. M. de Koning
H. D. bewilliging verleend op de acte van oprigting der naam-
looze vennootschap, onder de benaming van: Overijsselsche
Beetle or tel-Suikerfabriek, te vestigen te Lemelegemeente Ommen.
Op de scheimarkt te Hoorn waren ongeveer 1000 stuks
vee aangevoerd, meest alien in goede konditie; de handel
was willig en de prijzen hoog.
In de Ontwerp-Begrooting der Gemeente Haarlemmermeer,
komen de volgende onjuistheden voor:
Ontvangst: Hoofdstuk V. Subsidie van het Rijk en de
Provincie, voor het bouwen eener school, elk 1971; dit
moet zijn voor elk 1883,50; en voor kosten van dagelijksch
opzigt 175.
Uitgaven Hoofdstuk VII.
Kosten voor het armwezen staat f 1635 moet zijn f 1435
verpleging van krankzinnigenstaat f 400; moet zijn f 200.
