- 14
Laiv dbou w.
J ugczotibnt.
FESTUS en PAULUS.
Met uilzondciing iter rescrvc-pontliggemle l>ij de wagenbrug le Lisse,
<lie zeer lek is, bevinden zicli de overige ponlcn en rocibootcn in vol-
doonden staat van ondeilioud.
De nieuwe tirug aan liet Kruisdorp lilijft in gecden slaat.
De onderliuuds-termijn der verliooging van den ringJijk tussclicn de
mijlpalen 46 en 52 is verslreken en bieef het week in goeden staat.
Vergelijking met vorigo Jarexi.
December.
lJrcu werking
Gemidd. aantal slagcn per minuut
Muddcu sleenkolen verbruikt
Gevallen regenin strepen
Verdamping in strepen
Gemiddelde waterstand
lloogste stand aan het Kruisdorp
en 429 mud Cokes.
1865
1864
1863
1862
1861
360j)
231J
875£
815J
681f
5.923
5.305
5.947
6.057
5.595
4217
2295
9925
95:98
7392(*)
13.07
11.18
73.37
67.95
28. 58
13.55
17.70
31.80
34.25
18.77
4.89
4. 89
4.91
4.86
4.85
4.79
4.75
4.77
4.66
4.67
De maand December was droog, en belioefden do werktuigen alzoo
slecbts maligen arbeid te verrigten. De waterstand was voldoendc.
De Staals-Courant van 20 Januarij bevat de opgaven betref-
fende den veetyphus in de provincien Zuid-Holland en Utrecht
over de week van 7 tot en met 13 dezer maand.
a. Zuid-Holland: aangetast 2721, aan de ziekte gestorven
447, afgemaakt 802, hersteld 202, aan het einde der week
nog ziek 1770 beesten. Sedert het begin der veeziekte in
het geheelaangetast 27,027, aan de ziekte gestorven 8133,
afgemaakt 6S99, hersteld 8763 nog ziek 3234 beesten.
b. Utrecht: aangetast 299, aan de ziekte gestorven 112,
afgemaakt 17, hersteld 165 beesten. Sedert het begin der
veeziekte in het geheel: aangetast 1710, nan de ziekte gestorven
612, afgemaakt 65, hersteld 723; nog ziek 280 beesten.
De veeziekte is ook verschenen op de hoeve van IF. van
Schaikin het oostelijk gedeelte van den Broeker-polderonder
Nieuwer-Ainstel. Dat gedeelte van den polder wordt verdacht
verklaard en alzoo alle uitvoer van vee ontzegd. Onder Sloten
zijn in het gehucht Osdorp 2 rnnderen (van den landman
Blessins aangetast. Vermoedelijk zullen de overige worden
onteigend en nfgemankt.
Blijkens een op Donderdag den 18den dezer opgemaakten
staat waren in Groot-Brittannie sedert het uitbarsten der run-
derpest 94,256 gevallen daarvan voorgekomenvan dat aantal
aangetaste runderen waren 55,391 gestorven, 15,395 afgemaakt
en 10,008 hersteld, zijnde er nog 13,462 aan de ziekte lijdend.
In de met 13 Januarij j.l. geeindigde week heeft het aantal
nieuwe gevallen van rnnderpest 9243 bedragen, tegen 9120
in de vorige en 8093 in de daaraau voorafgegane week.
1NENTEN MET KOEBOKSTOF TEGEN DE VEEZIEKTE.
Het inenten met koepokstof ter voorbehoeding voor de
veeziekte begint zeer de aandacht te trekken. De Engelsche
konsul te Odessa deelt mede, dat in de streken van Zuid-
Rusland, waar de runderpest inheemseh is, en waar geen an-
dere geneesvvijze op den duur goede uitkomst heeft gegeven
thans voor de inenting met koepokstof gunstige meening be-
staat en dat de Keizerlijke Kegering, die thans op uitgebreide
schaal in de besraette streken door bekwame veeartsen laat
verrigten.
De Engelsche commissie voor de veeziekte heeft ook een
geschrift uitgegeven ter aanbeveling der inenting en beschrij-
ving der vvijze waarop die te verrigten is.
In de Times van 9 Januarij leest men hieromtrent nog het
volgend schrijven van W. Tollemac/iesheriff van Cheshire.
Aan do Itedactie van de Times.
Daar het gevoelen veld wint, dat de heerschende veeziekte
eenige overeenkomst met de pokken heeft, zal men mij wel
willen vergunnen mijne ondervinding mede te deelendie deze
zienswijze ondersteunt.
Ik had 16 koeijen10 werden ingeent en 6 niet. De
ingeente koeijen zijn tot heden gezond en wel, de niet in
geente zijn alien dood. De ingeente en niet ingeente koeijen
werden in verschillende stallingen gehondenmaar op slechts
20 ellen afstand van elkander en uitkomende op dezelfde
loopplaats. De zes zieke koeijen werden, zoodra zij eenigzins
ongesteld bleken terstond afgezonderd en in een ziekenstal
geplaatst, en op verschillende wijzen behandeld volgens de
aanwijzingen van verschillende zeer bevoegde deskundigen,
hetgeen met de meeste zorgvuldigheid werd uitgevoerd. Niet-
temin stierven zij alien. De gezonde koeijen waren ingeent
met atof verkregen nit het Vaccine llospitaal (niet met de
etterstof der ziekte) en de inenting geschiedde aan het boven-
einde der staart. Ik werd tot deze proefnemiug uitgelokt door
eenige brieven hierover in de Times en hoop zeer dat het een
middel moge b'lijken waardoor deze plaag van ons kan wor
den afgewend.
ze gedroogd wordt. In Amsterdam loopt het raeerendeel der
riolendie de sekreetstoffen en het vuile water nit de huizen
afvoerenin de grachten uiten de bagger moet dus van
zelven veel mestkracht bezitten, vooral daar in velen der aeh-
tergrachten het water bijua stilstaand is, en deze stoffen dus
niet zoo spoedig uit- of weggespoeld worden.
Sints den aanvang dezes jaars heeft de Compagnie boven-
dien de paardenmest van de kavallerie-kazerne gepacht en
wordt deze elke morgen afgehaald, en met drie vierden droo-
gen bagger laag om laag aan hoopen gezet. De kub. el
daarvan wordt tegen den prijs van /1.30 afgeleverdhetgeen
ons niet duur voorkomt.
Wij vernemen dan ook, dat de afzet zeer geregeld is, en
de Compagnie voor eenigen tijd reeds moeite had om aan al
de vooruit gedane beslellingen te voldoen. Vooral naar den
Anna-Paulowna-polder werden reeds duizende kub. ellen ver-
voerd, en met bhjkbaar goeden uitslag op weiland aange-
wend. Ook naar Ilaarlemmermeer zijn reeds verscheidene la-
dingen afgesclieept. Men rekent tegen het voorjaar weke-
lijks 1200 tot 1500 kub. ellen te zullen kunnen afleveren.
De nabijheid van den Haarlemmermeerpoider, en de toene-
mende behoefte aan mest alhier, zullen deze zeker tot een
geregelden afnemer maken, wanneer de goede uitkomsten blijk-
baar worden. Wij hopen dus zeer, dat velen daarmede proef-
nemingen zullen doenzij het ook aanvankelijk in het klein.
Een ruim debiet laat zich evenwel eerst verwachten, als door
sluis of overbaal de specie zonder overladen in de binnen-
vaarten zal kunnen komendoch blijkens de aanvraag bij het
Polderbestuur waaromtrent wij spoedig uitvoeriger mededee-
ling hopen te doen, bestaat er gegrond vooruitzigt, dat de
polder niet lang meer hiervan verstoken zal blijven.
De geheele zoom van den polder kan er echter nu reeds
met nut gebruik van maken; de bagger kan toch langs den
ringdijk gelost worden, en dan per as over het land worden
vervoerd. Ook voor den ringdijk zou het voorzeker eene
goedkoope en kostelijke bemesting zijn, en het ware zeker
zeer gewenschtdat ook het Polderbestuur daarmede een proef
nam ligt ontvangt zij de uitgaven eener zoodanige bemesting
door hoogere grasverpachting in ruime mate terug.
AGENTSCHAP VOOR LANDBOUW-WERKTUIGEN.
De heer 74. Boeke te Haren bij Groningen is sints eenige
jaren agent van verschillende Engelsche fabriekanten voor den
afzet van hunne werktuigen alhier. Het is zeker van veel
belang dat die betrekking wordt waargenomen door iemand
die grondige landbouwkennis en ervaring beziten die alzoo
in staat is aan hendie werktuigen noodig hebbenal de
inlichtingen le geven die ze verlangen en die hen behulpzaam
kan zijn in de keus van het werktuig, dat het meest voor
hunne omstandigheden past. Die vereischten vindt men bij de
heer Boeke in ruime matedaar hij vroeger als beheerder
van eene groote landbouwondernemingthans als onder-direk-
tenr der landhuishoudkundige school te Groningen en voorts
als getrouw bezoeker der landbouw-tentoonstellingen veel onder
vinding in dit vak heeft opgedaanterwijl hij door geregelde
correspondentie met de Engelsche fabriekanten en met de<ge-
bruikers van die werktuigen hier te lande volkomen op de
hoogte blijft, zoowel van de telkens nieuwe verbeteringen der
werktuigen als van de vereischten die onze wijze van landbou-
wen bij dezelve eischt.
Wij gelooven dus, ieder die zich buitenlandsche werktuigen
wil aanschaffen, of die op eene tentoonstelling eenig werktuig
ziet dat hem bevaltzeer te kunnen aanraden zich tot hem
te wenden. Men betaalt geen hooger prijs dan wanneer men
het zelf ontbiedt, en bespaart veel kosten en moeiten en ont
vangt daarbij alligt nog nuttigen raad omtrent het meest
juiste soort van werktuig en de wijze van gebruik.
In den laatsten jaargang, 1866 van den Almanak voor land
loupers en veehouders van W. Eekhoff werd medegedeeld, dat
hij in February 1865 reeds aan meer dan londerd personen
werktuigen had geleverden hij toen aan ieder eene circu
late zond met uitnoodiging om hem mede te deelen hoe ze
bevielenhoeveel werk ze verrigtten hoeveel trekkrachten ze
vereischten enz. en dat hij daarop geene andere dan gun
stige berigten en inlichtingen mogt ontvangen, waarvan hij
aan belanghebbenden gaarne mededeeling doet.
Do lammeren worden te Texel nu reeds gekocht voor/10
en -f 11 per stukeen nooit gekende prijs.
DE AMSTERDAMSCHE LANDBOUW- EN
MEST-COMPAGNIE.
Men weet, dat deze Maatschappij voorleden jaar is opge-
rigtmet het doel om door bet iritbaggeren van de grachten
van Amsterdam kostbare mestspecie voor den landbouw te
winnen. Zij is thans in geregelde werking, en met groote
baggermachines worden de grachten op diepte gehonden en
de specie naar de opslngplaats bij het Funen vervoerd, waar
Woensdag avond heeft de Heer de Beucker zijne eerste
voordragt gehouden in de Concertzaal te Haarlem. De zaal
was geheel bezet en, een verblijdend teeken voorzeker, wel-
ligt voor meer dan de helft door mannen van het vakbloe-
mistentuinbazen en tuinders van den omtrek. Er was blijk-
baar veel belangstelling en groote aandacht. De Heer de Beuc
ker heeft eene levendige en onderhoudende voordragt, zijne
verklaringen zijn zeer duidelijk en bevattelijk. In deze eerste
bijeenkomst behandelde hij den bouw en levensverrigtingen der
ooftboomen; zijne verklaringen zijn meer populair en op em-
pirische kennis gegronddan zuiver wetenschappelijk en in
overeenkomst met de leer der hedendaagsche botaniemaar
de suoeikunst is ook nog meer een zaak van praktijk dan
van wetenschap, en den indruk van grondige praktische ken
nis zal hij voorzeker reeds dezen eersten avond aan zijne
hoorders hebben gegeven.
MELKVERVOER NAAR LONDEN.
In den laatsten tijd wordt door de Londensche melkboeren
eene buitengewone groote hoeveelheid melk uit de omliggende
streken opgekocht en per spoortrein aangevoerdsints de
veeziekte zulk eene aanzienlijke slagting onder het melkvee
in de Londensche melkerijen en in die van de buitenbuurten
aanrigtte. Veie koeboeren in de omgeving hebben dan ook
het maken van boter en kaas opgegeven, en vinden er thans
meer voordeel in om hunne melk zoet voor Londen te ver-
koopen, maar niettemin blijft de vraag naar melk zoo groot,
dat daarin met moeite wordt voorzien. Het melkvervoer per
spoortrein, dat reeds in de laatste jaren geregeld toenamis
dan ook in den laatsten tijd plotseling tot ongewoon hooge
cijfers geklommen. Zoo voerde de Noord-Westelijke spoor tot
voor eenigen tijd gemiddeld 1500 kannen melk dagelijks aan
en thans 11,000 kannen daags. De Groot-Westelijke spoor,
die tot voorleden jaar bijna niets aanbragtvoert thans dage
lijks 9000 kan aan, en zoo meer. De zeven hoofdspoor-
weglijnendie te Londen zamenkomenbrengen tegeuwoordig
gezamenlijk uit het platte land in den omtrek dagelijks 57,00 0
kannen melk aan, hetgeen voor een geheel jaar 20 millioen
kannen wordt; ongerekend de vele melk, die nog langs andere
wegen naar de hoofdstad komt en nog blijft men vreezen
niet in de toenemende vraag te zullen kunnen voorzien.
Het is dus niet onmogelijkdat men spoedig eene wijze
van vervoer zal uitdenken, om ook van over zes, en wel
voornamelijk uit Holland, de versche melk naar het nimmer
verzadigde Londen over te voeren.
Wij vernemen met belangstelling, dat de heer J. Sasse van
Nieuwveenook als schrijver over landbouwvoorwerpen gun-
stig bekendbevorderd is tot doctor in de wis- en natuurkunde.
De heer C. Groen beschuldigt mij, even als Festus zulks
aan Paulus deed, van razernij. Zij, die eene onbegrensde
vrijheid van drukpers voorstaan, hebben, nadat zulk eene
beschuldiging in dit Weekllad werd gedrukt, reden van te-
vreden te zijn; echter zouden er wel anderen kunnen gevon-
den wordendie hier aan loshandigheid der pers begonnen te
denken.
Gelukkig is de razernij, waarmede ik betigt word, die van
den christen-apostel Paulusde wijsheid van den heer Groen
is die van den heiden Festus. De razernij van Paulus vond
hare vereerders sedert 1800 jaren in de geheele christenheid
als vereerder der wijsheid van den landvoogd Festus staat
de heer Groen alleen.
Als men mij verwijten doet als dezeben ik gewoon tot
mij zelven in te keeren en mij ernstig af te vragen of ik in
mijn beweren welligt heb ongelijk gehadin welk geval ik
mij als Saulus zoude wenschen te bekeeren.
Dit is thans mijne meening niet; ik houd vol dat de boe-
ren niet lezen.
Ik breng daarvoor onder anderen de volgende bewijzen
Van de landbouw-Courant worden in Nederland gedrukt
omslreeks 800 exemplaren. Er zijn in Nederland meer dan
800,000 boeren. De Landbouw-Courant wordt dus gelezen
door een op de duizend boeren.
Op mijne secretarie liggen klagten van alle hoofd-onderwij-
zers, over het niet schoolkomen der boerenkinderenzoodat
zij dientengevolge niet leeren lezen. De bekeering van Saulus
op weg naar Damascus moge eensklaps hebben plants gevon-
den om te leeren lezen behoort de leerling gedurende eenige
jaren getrouwelijk te zitten aan de voeten des meesters en
zulks wordt op het platteland schandelijk verzuimd. Geene
enkele avond- (of herhaling-) school vond ooit in Haarlemmer-
meer op den duur een noemenswaardig getal bezoekers.
Als ambtenaar van den burgerlijken stand sloot ik in Haar-
lemmermeer in 1865 een getal van 95 huwelijken, meestai
tusschen landlieden. Onder deze waren 20 bruidegoms en
38 bruiden die niet konden lezen en schrijven; onder de
overigen waren er velen die het zeer slecht verstonden.
Dagelijks ontvang ik officieel en officieus brieven van lieden
uit den landbouwenden stand. Het spijt mij te moeten zeg-
gendat die brieven in de meeste gevallen duidelijk aantoo-
nen, dat de stellers niet behoorlijk kunnen lezen of schrijven.
Het is mij wel eens meer kwalijk genomen door den boe-
renstandals ik op dit punt de waarheid schreef. Niets zou
gemakkelijker zijn dan dien stand, die tegenwoordig zich zoo
alvermogend aansteltte vleijen en naar den mond te praten.
Ik zou kunnen laten drukkendat alle boeren kundig waren
en de heer Groen zeer beleefd schrijft. Maar dan zoude mij
toch niemand gelooven.
Mijn naamgenoot Paulus isomdat hij zeide wat hij voor
waarheid hieldte Jerusalem gegeeseld en te Rome gekrui-
sigd. Een mijner bloedverwanten Jean Marseille, heeft ze
ven jaren geroeid op de galeijen van Lodewijk XIV, omdat
hij het Protestantsche geloof niet voor het Roomsche wilde
verzaken. Als de heer Groen dit razernij noemt, zoo beken
ik gaarnedat ik steeds hoop te handelen als zijik zal
blijven verkondigen wat ik voor waarheid houde en zeggen
wat ik voor pligt houde te moeten zeggen.
Al komen er twaalf lieden bij elkander die zeggen dat
een huis, op slechte grondslagen gevestigd vast zal blijven
„staan", en al dwingen zij mij, door overstemmingop dit
punt toe te geven ik hoop kracht van ziel te behouden
om als Galilei, te zeggen „En het zal zich toch bewegen."
Welligt dat de waarheid toch eindelijk herberg vinde.
Ilaarlemmermeer, 21 Januarij 1866.
Mr. Jacob Paulus Amersfoordt.
fcWfiMWII
