- 54 -
hebben gemaakt, ware het niet, dat de ruime opbrengst der
roode of aalbeshen althans eenige vergoeding had geschon-
ken, voor de vele moeite en de aanzienlijke kosten, aan hun
bedrijf ten alien tyde verbondenmaar die dit jaar nog aan-
merkelijk werden vermeerderd door de ontzettende menigte
rup9en, welke in de vruchtboomen voornamelijk de bessen-
boomen werden gevonden; en die, tot de laatste toe moesten
worden verdelgd. Gelukkig hij die daartoe niet te karig
was geweest.
St. A. P., 22 Maart 1866. W.
BERIGTEN OMTRENT DE VEEZIEKTE.
In de Staats-Courant van 1 en 2 April zijn medegedeeld op-
gaven oratrent den veetyphus in de provincien Noord-Holland
Zuid-Holland en Utrecht, over de week van 1824 Maart jl.
en wel
a. Noord-Holland. In die week zijn: aangetast 36,
aan de ziekte gestorven 11, afgemaakt 7, hersteld 29 en
aan het einde der week nog ziek 46 beestensedert het
begin der veeziekte zijn in het geheelaangetast 1100, aan
de ziekte gestorven 333, afgemaakt 282 en hersteld 439 run-
deren.
b. Zuid-Holland. In die week zijn: aangetast 1410, aan
de ziekte gestorven 309, afgemaakt 43, hersteld 35 en aan
het einde der week nog ziek 1023 runderen sedert het begin
der veeziekte zijn in het geheel: aangetast 42,665 aan de
ziekte gestorven 14,913, afgemaakt 9373 en hersteld 16,303
stuks.
c. Utrecht. In die week zijn: aangetast 243 aan de
ziekte gestorven 99 afgemaakt geene en hersteld 108 runderen
sedert het begin der veeziekte zijn in het geheelaangetast
4380 aan de ziekte gestorven 1710, afgemaakt 104, her
steld 2327 en nog ziek 209 stuks.
ItECAPITULATIE.
In de week
Aangetast in
Totaal.
van
Noord-Holl.
Zuid-Holl.
Utrecht.
1117 Februarij.
18-24
25 Feb.3 Maart.
410 Maart
11-17
18—24
225
275
179
51
27
36
1510
1340
1000
1353
1133
1410
288
250
195
297
184
243
2023
1865
1374
1701
1344
1689
Totaal.
793
7746
1457
9996
Uit Weesp wordt gemeld dat de veepest wederom op
de stallen der veehouders Overeem en Swaan, aan den Stam-
merdijk onder Weespercarspel, is uitgebroken. Van de 35
stuks runderen op den stal van eerstgenoemdenwelke alien
waren aangetast, zijn 13 overledendoch er bestaat hoop
dat de overigen behouden zullen blijven. Bij laatstgemelden
is de geheele stal (34 stuks) aangetast, doch tot op 3 April
nog geen enkele bezweken.
In de provincie Friesland is men niet buiten vrees dat
zich de veeziekte ook aldaar heeft geopenbaard, aangezien
den 29sten Maart eene koe van den landbouwer Tiesinga te
Appelscha zoo hevig ongesteld is gewordendat men vreest
voor runderpest.
In de week eindigende 24 Maart, zijn in Engeland en
'Schotland door de veeziekte aangetast 4704 stuks vee, tegen
6261 in de week van 1017 Maart. Ilierbij ontbreken
evenwel nog de rapporten van 39 inspecteurs, die in de vo-
rige week te zamen 1215 nieuwe gevallen constateerden. Se
dert het uitbreken der ziekte zijn in Engeland en Schotland
aangetast 209,0"22 afgemaakt 44,305, gestorven 121,369 en
hersteld 29,286 stuks.
In Lincolnshire heeft men dezer dagen onder de scha-
pen dezelfde verontrustende verschijnselen als in Schotland
waargenomen.
De heer MicJiiel van der Voort, Vlaamsch letterkundige
40, Zerezostraat, bij de NoorderstatieBrussel, heeft aan
de Nieuwsbladen in Nederland en Belgie het verzoek gerigt
tot plaatsing van onderstaand stuk, hetwelk wij hier overne-
men omdat de keuze der middelen eenvoudig en binnen ieders
Jbereik zijn.
KUNDERPEST. GENEESMIDDEL.
Bericht aan veehouders en landbouwers.
Sedert drie of vier maanden heeft men wel vele remedien
voorgesteld om de runderpest te genezen, die thans Engeland
en Holland teistert; enkel twee hebben de aandacht opgewekt
der wetenschappelijke wereld en vooral der landbouwersna-
melijk de homccopathische remedie, beproefd in de omstreken
van 's Hage met een vrij goed gevolg, door eenen Belgischen
apotlieker en veearts, en die der breeders Wormsaanbevolen
door de Engelsphe dagbladen. Wij zullen ons bepalen bij het
mededeelen der geneeskundige behandeling voorgesteld door de
heeren Worms. De ondervinding moet leeren of deze voor-
malige planters van Ceylan inderdaad het middel hebben ont-
dektdat zoo ongeduldig verwacht werd.
-Zie hier wat men ons dienaangaande mededeelt
Onlangs bevatte de Times eenen brief van eenen Engel-
schen eigenaar, lord heightdie had hooren spreken over het
welgelukken der heeren broeders Worms, in de geneeskundige
Behandeling der veeziekte; hij had hunne tusschenkomst in-
geroepen om zijnen veestapel te reddenen de uitslag is
niterst gunstig geweest.
„MM. Worms, die te Ceylan eene uitgestrekte exploitatie
bestuurd hebben, waar zij hunne remedie met aanhoudend
geluk hebben beproefdwenschen er eene algemeene open-
baarheid aan te geven.
Om de ziekte te ontdekkenmoet men den mond des
diers openen en zijn adem rieken. Is de adem verpest, dan
moet de medicijn zonder uitstel gebruikt worden.
„Wanneer het dier door de ziekte getroffen isverspreiden
zijne uitwerpingen eene bijzondere slechte geur.
„Nadat het beest de medecijn genomen heeft, moet het
warm gehouden worden in eene wel verluchte en met chloor-
kalk gezuiverde stalling. Elk ziek dier moet terstond van al
degene, die goed gezond zijn, gescheiden worden.
MEDECIJN.
Neem een kilo roode ajuinen en een kilo lookpel die
doe ze zamen in een mortier en maak er eene dunne pap
van, waarbij gij 750 grammen gemalen gingember zult voe-
gen; meng daarna alles goed ondereen.
„Yervolgens zult gij 62 5 grammen assa foeiida (duivelsdrek)
nemengiet er genoeg water in om het te bedekken en laat
dit koken, wel zorg dragende aanhoudend de harde gedeelten
te roerenzoolang tot er niets dik meer blijft. Giet dit af-
kooksel van assa foetida over de pap van ajuin, look en gin
gember, en roer dit zeer sterk. Voeg er dan ongeveer 10
liters rijstwater bij en laat het koud worden.
„Het voorgaande is toereikend voor 14 koeijen of ossen.
DOSIS.
„Voor eene koe of osongeveer 3/i liter; voor eene vaars
ongeveer liter; voor een kalf, ongeveer 0,35 centiliters.
BEHANDELING.
„Twee of drie uren nadat de medecijn ingegeven is, geeft
men aan de koe of den os twee liters of 2% liter gekookte
rijstaan eene vaars of kalf, eenen liter of 1 f2 literdoe
er een weinig zout bij om het smakelijk te makenen doet
dit drinken, bij middel van eenen hoorn of trechter, als het
dier weigert in te nemen.
Gedurende twee dagen moet het dier volgenderwijze gevoed
wordenmen zal het drie maal daags eene dikke rijstpap
gevenen bij elke maaltijd mag men eene goede greep hooi
voegen. Als de dieren gewoon zijn aan wortelen mag men
hun den derden dag, een vierde geven van hun gewoon voed-
selin twee eetmalenzonder rijst. Den vierden dag de
helft en zoo vervolgens. Als de mond des diers gevoelig is
zal men denzelve wasschen met eene heldere pap van gekookte
oranjeschors van Seville.
Als de ingewanden gedurende 12 uren niet werken als
het dier verstopt is of de maag gezwollenzal men aan eenen
os 250 grammen versch en ongezouten spek geven, gereed
gemaakt in vorm van bollenen slechts 125 grammen aan
een vaars of een kalf.
„Indien, daarentegen het dier lijdt aan afgang, zal men
het de volgende mengeling geven; aan eene koe of os:
„Een kleine lepel laudanum en een wijnglas cachou-tinktuur
in eenen halven liter dikke rijstpap.
Men kan niet genoeg aanbevelen onmiddelijk de remedie
toe te dienen op het oogenblik zelfs, dat men bemerkt dat
de adem slecht riekt."
Dr. W. C. II. Staring heeft in de Gids verslag gegeven van
het gesprokene in de beide vergaderingen in het Faleis voor
Volksvtijt te Amsterdam, ter zake der veepest gehouden.
Die brochure is thans ook afzonderlijk verkrijgbaar gesteTd
en wij bevelen de lezing daarvan aan alle belanghebbenden
zeer aan wijl daarin op hoogst duidelijke wijze de verschil-
lende meeningen besproken worden. De heer Staring ver-
klaart zich tot een voorstander der doortastende maatregelen
en hij eindigt zijne mededeelingen aldus
Ik meen thans duidelijk te hebben aangetoond wat de
runderpest in Nederland isen wat wij van haar te vreezen
hebbenook wanneer onmiddelijk de maatregelen ten uitvoer
worden gelegddie als noodzakelijk door de vergadering in
het Paleis voor Volksvlijt zijn aangeprezen.
„Wat er nu onverwijld, mijns inziens, gedaan behoort te
worden, zal ik trachten in eenige korte volzinnen zamen te
vatten. Ik zeg onverwijld, omdat elke week verzuim vijftig
duizend gulden kost. Ik zeg mijns inziens, maar 't moest
onzes inziens zijn, vvant het isdemeening, minofmeer, van
alien die de runderpest grondig kennen en de volksramp in
zijn geheel weten te overzien.
Het uitroeijen van de runderpest in Nederlandbinnen
den tijd van vier maandenworde bij eene wet bevolen.
Het tegenwoordige militaire kordon, ter afsluiting der
besmette provincienworde verlengd over Holland op zijn
Smalst, langs het IJ, door het Gooiland en de Zeisterheide
en langs de Zederikde Merwede, de Kil, het Ilollandsch-
diep en het Haringvliet. Het kordon worde tot vier maanden
na bet uitvaardigen der wetgehandhaafden door uitgezette
schildwachten en gewapende vaartuigen bewaakt.
De stallenbij het uitvaardigen der wet reeds besmet
worden volgens de vigerende bepalingen streng afgezonderd
en al het voorhandene herstellende en herstelde vee opgebrand.
Ook worde overal, zooveel doenlijk, het reeds vroeger her
stelde vee opgebrandonder streng toezigt tegen misbruik.
„Alle koppels rundvee, waaronder zich, na het uitvaardigen
der wet, de ziekte vertoont, hetzij binnen, hetzij buiten het
kordon van afsluitingworden afgemaakt.
„De zieke dieren der af te maken koppels worden ontei-
gend voor twee-derde der voile waardewelke zij voor het
uitbreken der ziekte bezatende overige van besmetting ver-
dachte en gezonde dieren voor de voile waarde.
Onverminderd de straf, bij het wetboek van strafregt be-
paaldontvangen de veehoudersdie nalatig zijn in het aan-
geven van ziek vee, bij onteigening slechts de helft der zoo
even genoemde waardenen eveneens degenen onder wier vee
de ziekte, na geweken te zijn, bij herhaling uitbreekt.
Buiten het kordon van afsluiting wordt afgemaakt vee,
onmiddelijk, met ingekerfde huid en met overstrooijing van
ongebluschte kalk, zoo mogelijk twee el diepbegraven.
Binnen het kordon mag van de gezond gemaakte dieren
het vleesch, maar ook niets anders dan het vleeschingezou-
ten, en eerst veertien dagen na het afmaken vervoerd worden,
mits gedekt door een bewijs van herkomst.
Aan het hoofd der policie in elke gemeente of zijnen ge-
magtigden worde het ten uitvoer leggen dezer bepalingen,
binnen vier-en-twintig uur nadat de aangifte geschied zal zijn,
bevolen.
Er worde in elke gemeente een voldoend aantal sohatters
aangesteld ter vaststelling der onteigeningswaarde, en een
genoegzaam groot personeel beschikbaar gehoudenwaaraan
het spoedig en behoorlijk afmaken en begraven kan worden
toevertrouwd. Bij het afmaken is steeds een rijks-veearts tegen-
woordigter aanduiding der zieke en alsnog gezonde dieren.
Alle rundermavkten zijn tot vier maanden na de uitvaar-
diging der wet gesloten.
Tot dienzelfden tijd is het vervoer van vee buiten de
gemeentewaarin het te huis behoortverbodenmet uitzon-
dering van regtstreeks vervoer van den stal naar de weide
of omgekeerd, en van vervoer van slagtvee naar de slagt-
plaatsen of naar de plaatsen van inscheping naar het buiten-
landin alle geval evenwel niet anders dan gedekt door een
bewijs van herkomst uit eene gezonde plaats.
De thans vigerende bepalingen omtrent het vervoer van
zakendie de smetstof der runderpest kunnen overbrengen
blijven gehandhaafd tot vier maanden na de uitvaardiging
der wet.
Al dusdanig vervoer na zons-ondergang en voor zons-
opgang, is verboden."
TABEL van DEN PBIJS deb TARWE.
De heeren Gebrs. van Stolk hebben zieh de moeite gegevers
om eene zeer belangrijke statistieke tabel te vervaardigen van
den tanve-prijs der laatste 14 jaren aan de markt te Eotterdam.
Door op verschillende wijze gestipte lijneri kan men met
een oogopslag zien, wat uit eene reeks van cijfers slechts
door rekenen en langdurig vergelijken mogelijk wordt.
Het bestuderen van die tabel kan veel bijzonderheden lee
ren en vooral is het een goede raadgever, zoowel in tijden
van duurte als in tijden dat de landbouwer door den lagen
stand der prijzen gedrukt wordtom steeds de raiddencijfers
in het oog te houdenen alzoo in het eerste geval niet on-
voorzigtig op het duur blijven te rekenen en in een tijd als
thans moed te houden, door te zien hoe spoedig de kans
kan keeren.
De tabel is, zoover wij weten, niet in den handel, maar
de vervaardigers hebben de welwillendheid gehad die aan de
gemeente-besturen van Zuid-Holland toe te zendenmet de
navolgende circulairedie wij in zijn geheel plaatsen, omdat
daarin ook de belangrijke kwestie van den verkoop van het
graan bij het gewigt besproken wordteene zaak waarbij
alle verbouwers van graan belang hebben.
Aan de Gemeentebesturen van Zeeland, de eilanden
van Zuid-Holland enz.
Hierbij hebben wij de eer U aan te bieden een overzigt
door lijnen aangeduid, der prijzen van het beste 1/3 gedeel-
te der witte Tarw, die uit Zeeland en de eilanden van Zuid-
Holland van 1840 tot 1864 aan de Eotterdamsche Markt
werd aangevoerd; het is een der Graanstaten, die wij in oogen-
blikken van ontspanning zamenstelden en waarvan Z. K. H.
Prins Hendrik der Nederlanden wel de opdragt heeft willen
aannemen.
De eerste aanleiding waarom wij tot den druk er van zijn
overgegaanis dat wij aan onze Zeeuwsche en Zuid-Hollandsche
vrienden een bewijs wilden gevendat wij het vertrouwen
dat wij van hen ontvingen op hoogen prijs stellen.
Maar er is nog eene andere redenwaarom wij tot de
verspreiding er van besloten. Wij hebben voor onze behoef-
ten in den handelter betere vergelijking der inlandsche gra-
nen met gelijksoortige buitenlandscheen ter vergelijking der
verschillende inlandsche Graansoorten onderling, de prijzen
per wigt van 100 ned. ponden en niet per last, mud of
zak gestelden wenschen door de toezending dezer staathet
verkoopen van Granen per wigt, en het afwegen er van in
zakken van 100 ned. ponden of onderdeelen er van in Uwe
provincien ook bij U te doen bespreken.
Wij gelooven dat dit onderwerp Uwe overweging ruim waard
is, niet alleen omdat iedereenen derhalve ook de landbou
wer, beter de hoeveelheid zijnen granen kan nagaan door
die te wegenmaar ook, en hierop wenschen wij vooral de
aandacht te vestigenomdat de fabrikant, die hetgeen hij
vervaardigt per wigt moet verkoopen en de koopman die het
gemakkelijkst zijn granen per wigt verhandelt, bij het koo-
pen van Zeeuwsch en Zuid-Hollandsch graan per maat, op
mogelijk tegenvallen der wigt moet rekenen en derhalve tot
nadeel daarvan niet den hoogsten prijs daarvoor kan besteden
terwijl hij voor het daar paast staande buitenlandscheGel-
dersche en Limburgsche graan, dat in den handel per wigt
wordt verkocht, met gerustbeid den uitersten prijs die hij
