WEEK]
m
1867.
Vrijdag, 2 Augustus.
N°. 31.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
De Doorgraving van Holland op zijn smalst.
Holland op zijn Smalst,
HP
\>\W<
Aclitste Saaigang.
(TJiterlijk Woensdag.)
HET KANAAL
Bockbcsclttfmwiug.
1. De Noordzee vo6r Amsterdam. Eene voor-
lezing, gehouden in de afdeeling Koophandel
der Maatschappij Felix Meritisdoor A. HueT,
ingenieur. (AmsterdamP. N. van Kampen, 1862.
2e druk.)
2. De Noordzee v6or Amsterdam. Ontwerp
eener vrije verbinding van Neerlands hoofdstad
met de Noordzee, door a. nueT, civiel-ingenieur.
(Amsterdam, 1863; uitgave van J. C. Loman Jr.)
3. De Noordzee voor Amsterdam. Eene be-
antwoording van vragen, gesteld in het Kon.
Ned. Instituut van Ingmieursdoor a. hcjct
leeraar aan de Polytechnische School te Delft.
(Amsterdam, Loman en Yerster, 1867.)
4. De Noordzee vodr Amsterdam. Een ver-
zoek aan de Nederlandsclie Maatschappij ter Be-
vordenng van Nijverheid, door A. huct lid van
het departement Delft dezer Maatschappij. (Am
sterdam, bij Loman en Verster.)
HAARLEMMERMEER
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaary 6.
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAYE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN B0N6A C°. te Amsterdam.
PRIJS DER ADVERTENTleN
van 1—6 regels 75 Cent, elke regel meer 12V2 Cent.
Zegelregt bij elke plaatsing 35 Cent.
1. Breesaap.
2. Velzen.
3. Zaodpoort.
4. Bloemendaal.
5. Overveen.
6. Beverwijk.
7. Zandvoort.
8. Spaarndain.
9. Buitenhuizen.
10. Assendelft.
11. Nauerna.
12. West-Zaan.
13. Ruigoord.
14. Halfweg.
15. Sloterdijk.
16. YVeslzijde.
17. Koog a/d. Zaan
18. Zaandijk.
20. Oostzijde.
21. Overtoom.
22. Oost-Zaan.'
23. Buiksloot.
24. Nieuwendam.
25. Scbellingwoude
26. Ransdorp.
27. Durgerdani.
28. Diemen.
A Sluizen.
B. Brug.
C. Brug.
1). Vuurloren.
E. Sluizen thans
verplaalst naar
Schellingwoude
n°. 25).
De havcnmond zal zijn nabij Wijk-aan-Zee (op onge-
veer 52 gr. 29 min. Noorder-breedte en 4 gr. 36 min.
Ooster-lengte van Greenwich)de rigting van de haven
van bet Oosten naar het Westen regtwijzend kompas.
De haven zal tusschen de beide uitspringende hoofden
eene wijdte hebben van 260 elmet eene diepte van
7 tot 8 elonder gewoon laag-water-peil. Op vol-
doenden afstand binnen de strandlijn van het gewoon
laag-water-peil wordt eene binnen-havenkom van 300 el
straal op het laag-water-peil gemaakt. (Deze haven-
kom is later vervallen.)
Van daar rigt zieh bet Kanaallangs het Wijker-
mcer, Zaandam en Amsterdam, door bet diepste deel
DOOR
EN DE DAARBIJ ONTWOBPEN
LAND-AANWINNING.
(Volgens de originele teekening.)
HAARLEM
HAARLEMMER. MEER
LDER
F. Noord.-Spaarne.
G. Zuider-Spaarne.
H. De Liede.
I. Nauernasche
Vaart.
J West-Zaansche
Overtoom.
L. De Horn (het
Kanaal &al thans
het eitand de
Born doorsnij-
den).
M. De Zaan.
N. De Voorzaan.
0. Oost-Zaansche
Overtoom.
P. Buiksloler Ham.
Q.Noord-HolIandsch
Kanaal.
R. Buiksloler Meer.
S. Amslel.
T. Watergraafs-
Meer.
IJ. Afsluitdijk,
thans verplaalst
naar Schelling
woude n°. 25).
V. Roll. Spoorweg.
W. Rijn-Spoorweg.
deren gron
den, le Serie.
van het Y, beoosten Amsterdam, tot aan den afsluit
dijk bij de Zuiderzee.
Het Kanaal beeft op enkele punten eene breedte
van 60 el, doch is gemiddeld 80 el breed, en op
sommige plaatseo 100 el en breeder ter tegemoet-
koming in bet bestaand binnenlandscb verkeer.
Het kanaal van Suezvoor den grootcn wereld-
handel bestemd beeft eene breedte van 80 el.
Het Noorder-havenhoofd zal eene lengte hebben
van 2000 el, tot het diep van 10 el.
Het Zuider-havenboofd zal eene lengte hebben van
1500 el, tot het diep van 9 el. (De vorm der ha-
venhoofden is later gewijzigd.)
De zijkanalen en ringvaarten zijn tot behoud van
de thans bestaande middelen van gemeenschap en
uitwateringen op het Y.
Het kanaal-peii zal zijn 0.50 el A. P., zoo noo-
dig, door stoomwerktnigen te regelen.
De in-le-poldercn gronden bedragen 6000 bunders.
De sluizen aan de Noordzee worden gebouwd ach-
ter de binnen-havenkom, in overeenstemming met de
afmetingen van het kanaal.
De voor-haven, voor de sluizen bij de Zuiderzee,
zal eene veilige ruimte aanbieden tot berging van
300 schepen van de grootte als tegenwoordig aldaar
varen.
Errj-jrfS: In te poi-
i deren gron
den, le Serie A.
De groote zeeschepen zullen, met ongebroken la
ding, biunen drie uur lijds den afstand van de Noord
zee tot Amsterdam kunnen afleggen hetgeen thans
door bet Groot Noord-Hollandscb Kanaal, in den regei
vele dagen vordert; terwijl in den winter voor de groote
scheepvaart vaak alle gemeenschap tusschen de zee en
de hoofdslad is gestremd.
Het Groot Noord-Hollandsch Kanaal is 79 kilometers,
bet nieuwe Kanaal door Holland op zijn smalst 23 kilo
meters iang; een verschil dus van 56 kilometers.
De kosten van uitvoering, waarvoor koncessie is ver-
leend worden op 18,000,000.— geschat, en de tijd
van uitvoering op zeven jaren arbeid.
i
Bovenstaande vier werkjes \fan denzelfden schrijver hebben
alien de strekkingom aan te toonendat de doorgraving
van Holland op zijn stnalst, zoo als die thans geschiedt,
ondoelmatig is; de schrijver gaeft te kennen, dat een kanaal,
aan beide kanten door sluizen geslotente naauw is, de
haven aan de Noordzee te klein is en niet voldoende zal
zijnPampus spoedig zal aanslibben en onbevaarbaar worden
ja dat de sluizen en kanaaldijken onvoldoende vervaardigd
zelfs gevaarlijk kunnen en zullen worden voor Amsterdam en
bet omliggende land.
Hij wenseht, in plaats van het naauwe kanaal, een open
zeegat, zonder sluizen, en meent, dat zijn plan (vermeld
onder n°. 2) zeer wel uitvoerbaar is.
Het is niet voor de eerste maal dat de lezers van het
Weelcblad door schrijver dezes op dezen arbeid worden oplet-
tend gemaakt.
In het Weelcblad van 18 Julij 1862 komt voor een adres
van mijne hand aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal;
in dat van 26 December 1862 een adres aan de Eerste
Kamer der Staten-Generaalbeide vestigende de aandacht op
dit ontwerp.
De Regering beeft destijds de ontwerpen van den heer
Huet besproken in de memorie van toelichting en in de me-
morie van beantwoording. (Zie Amst. Court. 1 Oct. 1862,
n°. 232 en 7 Nov. 1862 n°. 264.)
Zij zeide in de memorie van toelichting:
Eenige leden (der Tweede Kamer) hebben hunne beducht-
heid voor het mislukken der onderneming ook daarop gegrond
dat in het Koninklijk Instituut van Ingenieurs eenige vragen
zouden worden behandeldvvaarbij op den voorgrond stond
of de verbinding van Amsterdam met de zee door Holland
op zijn smalst wel raadzaam was, en de verbetering van bet
Noord-Hollandsch kanaal niet de voorkeur verdiende.
Dit instituut, in 1847 opgerigt, is niet eene rijks-instel-
ling en zijne handelingen hebben geen officieel karakter. Het
is eene vrije vereeniging van alien, die het vak van den in
genieur beoefenen waaraan koning Willem II den titel van
koninklijk verleend beeften waarvan de koniDg bescherm-
heer is.
In de vergaderingen van het instituut heeft ieder lid bet
regt onderwerpen, de wetenschap van den ingenieur betref-
fende, ter sprake te brengen en aan de overweging der leden
te onderwerpen.
Zoo werd ook de doorgraving van Holland op zijn smalst
daarin meermalen aangeroerd, en beeft de civiel-ingenieur
Huet eenige stellingen voorgedragendie vervolgens in de
vergadering van 9 September nader ter overweging gebragt
zijn, eene overweging die nog niet is geeindigd.
Te verlangen dat alle zaakkundigen het eens zullen zijn
over het groote werk, gaat niet wel; maar uit de omstandig-
heid dat in eene wetenschappelijke vergadering edn persoon
het wenscbelijke of de uitvoerbaarheid van een werk betwij-
felt, af te leiden dat het mislukken zal, gaat nog minder aan.
De ministers laten de bedenkingen tegen het plan zelf
van den beer Huet, het maken namelijk van een open zeegat,
door andere zaakkundigen geopperd, op bare plaats.
Het plan om een open zeearmin plaats van een door
sluizen afgesloten kanaalte maken is niet nieuwhet werd
vroeger meermalen geopperd; het maakte zelfs in 1855 bet
onderwerp uit van een, op uitnoodiging van het stedelijk
bestuur van Amsterdamdoor den gewezen majoor-ingenieur
Duijvend ingesteld onderzoek.
In een daarvan gedrukt rapport werd door dien ingenieur
aangetoond:
a. dat een zoodanig zeegat, noodwendig aan verzanding
en bij gevolg aan verlamming onderhevigten gebruike onge-
sehikt zou worden
b. dat de kosten veel booger zouden loopen dan die voor
een met sluizen aan de monding afgesloten kanaal;
c. dat de verdedigingsbelangen des lands geen zoo vrijen
toegang naar Amsterdam kunnen gedoogen.
Aan gelijke bezwaren staat bet plan van den heer Iluet
