W E E k It L A II
N°vifs>
1867.
Vrijdag, 25 October.
VAN
AAN LANDBOTJW, GEMEBNTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
ilchtste Saatgang.
HOE KIPPEN GOUDEN EIJEREN LEGGEN.
Haarlemmermeer.
Holl. Maatschappij v. Enim! lioinv.
Mijnland.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
van 16 tot en met 22 October 1867.
PROGRAMMA
KBgHHHBInBNM
HMflBB
HAARLEMMERMEER,
*0 tfC%\£#3§L
PRIJS VAN HE! AISONNEMEWT
in het Jaar6.—
Prijs van een enkel Nommer IB Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN TJITGAVE BETEEFFENDE
te adresseren aan VAN BONGA C°. te Amsterdam.
(Uiterlijk Woensdag.)
De wereld is half vol plannenmakersen de andere helfl
is naauwelijks groot genoeg om hun mislukte ontwerpen te
bergen. Dat zeggen wij niet, maar zeker schrijver roept het
uit, na de opsomming eener lange reeks van gefaalde onder -
nemingen en hersenschimmig gebleken ontwerpen.
Hij overdraft, maar er is toch veel van aan. Jammer ge
noeg voorwaar, want den goed idee wordt dikwijls verworpen,
veroordeeld op grond van twintig mislukte, die er niets mee
te maken hebben. Maar zoo zijn de menscben. Niets stemt
hen zoo sleeht als teleurstelling, en dan hebben ze de gewoonte
alles over een kam te scheren. Hebben ze eens een kwade bril
op j dan zien ze alles op 't ongunstigst. Ik heb leergeld
betaald van al die nieuwigheden," heet het dan. „Kom mij
met geen plannen meer aan boord; 'k weet er alles van!"
zegt een ander, en de goede moet het dan maar met den
kwade misgelden. De ware vooruitgang, de wezenlijke ver-
dienste heeft geen doodelijker vijanden dan onbekookte-plan-
nenmakers geen zwaarder hinderpalen dan mislukte onderne-
mingen of faliekant uitkomende vindingen.
Een verstandig man echter moet weten te onderscheiden
en onderzoeken. Onbevooroordeeld onderzoek beloont de moeite
altijd; of men wordt er wijzer door, of men wordt er
werkelijk door gebaat. Onderzoek heeft menigmalen iets wat
oppervlakkig als belagchelijk of ongeloofelijk werd besohouwd
later als wezenlijk, deugdelijk goed en voordeelig doen waar-
deeren.
Menigeen zal welligt glimlageben en de schouders ophalen
bij het lezen van ons opschrifthoe kippen gouden eijeren leg-
gen. En toch het is ernstig gemeenden de vinding van den
heer Giot, op de tentoonstelling te Parijs in de fransche
landbouw-afdeeling te bezigtigen, verdient onderzoek. Zijne
kippen leggen gouden eijeren, figuurlijk gesprokenmet
andere woordenhij trekt zooveel partij er vandat zij een
buitengewone bron van rijke en ruime verdiensten worden en
hem zoowel direkt als indirekt enorme voordeelen opleveren.
Wat is de zaak? Ziehier. De heer Giot zag, dat het gewas
fraaijer en zuiverder was nabij zijn woningwaar de kippen
vrij rondliepen, dan verder veldwaarts, omdat de omtrek der
hoeve door de hoenders van wormen en insekten werd ge-
zuiverd. Deze waarneming, welke hij op zijn eigen land deed,
voerde hem tot de uitvinding van groote hoenderhokken op
wielen, of hoender-omnibussengelijk die welke op de ten
toonstelling aanwezig is. Zoodra de lente aankomt verlaten
de hoenderhokken het erf, waar zij winterkwartier hielden, en
worden geplaatst tnsschen de jonge tarwe of op de velden
welke beploegd moeten worden. De deuren worden geopend
en de hoenders komen er uitverspreiden zich en vernielen
naar alle rigtingen wormenslakken en larven. Wanneer het
saizoen meer vordert, voeren zij oorlog tegen kevers en spin-
nen, kortom het zijn ware insektenmoorders. Later, wanneer
het graan ingezameld is, worden zij uitmuntend vetgemest
met het graandat de meest scherpziende nalezers hebben
achtergelaten. Jonge kikvorschen, kevers, sprinkhanen, vlin-
ders, gekorven dieren, alles wordt door de vraatzuchtige hoen
ders verslonden, en wanneer de winter nadert en het insekten-
leven is verdoofddan worden de hoenderomnibussen weder
naar de hoeve gereden, waar zij vertoeven tot de lente we-
derkeert.
De hoenderwagen kan gevoerd worden naar de meent, langs
den weg worden gereden, in de bosschen worden geplaatst,
en overal zullen zijbehalve dat zij de vernielende insekten
die den plantengroei zoozeer schaden, uitroeijen, zonder eenige
kosten, eene groote hoeveelheid voedsel voor den mensch
helpen verschaffen. De hoenders, zegt de heer Giot, zullen
den ganschen dag den landman in het veld tot makkers en
tevens zeer te waardeeren helpers zijn. Hij berekent, op grond
zijner ondervinding, dat twee hoenders op edn bunder, land
voldoend voedsel vinden niet alleendat spreekt van zelf,
maar dat zij de waarde van dien bunder met 20 francs's jaars
verhoogen door hem te zuiveren van alle schadelijke wormen
en insekten.
De hennenzoo deelt hij verder medeverwijderen zich
nimmer verder dan twee- a driehonderd ellen van het hok.
Hij heeft bevondendat zij het spoor van den ploeger volgen
wanneer hij den grond omzet, en met graagte al het levend
gedierte verslinden, dat te voorsphijn wordt gebragt. Den
kleinen landbouwer, die slechts een kleine uitgestrektheid
lands heeft, beveelt hij aan om een kruiwagen in een kippen-
hok te herscheppen en elken ochtend zijne hoenders naar het
veld te rijden.
De hoenders van den heer Giot, aldus in de open lucht
opgekweekt, zijn sterk en krachtig en ontgaan de meeste
ziekten, die men aantreft bij hoenders in kleine hokken opge-
sloten of in beperkte en afgesloten ruimten geplaatst. Zij
geven overvloedig eijeren en eene aanzienlijke hoeveelheid
mest er bij.
In het Journal des Cultivateurs geeft de heer de Lavalette
verslag van een bezoek door hem op de hoeve van den heer
Giot gebragt, alwaar de goede praktische uitkomsten van de
beweegbare hoenderhokken zonneklaar blijken. „Wanneer de
ploeg werkt, zegt de heer de Lavalette o. a., Snellen de op
het veld gebragte hoenders naar de vore en de wormen en
insekten zijn spoedig verslonden. Alvorens de ploeg terug-
keert, hebben de hoenders alle slakken en wormen, die zij
kunnen vinden, uitgeroeid, waarna zij zich over den beploeg-
den grond verspreiden of onder de schaduw van het hoender-
hok gaan rusten. Maar zij zijn onmiddellijk weder bij de
hand, zoodra zij de paarden zien wederkomen; dan vliegen
zij naar de open vore en beginnen weder hun gretig zoeken
naar insekten. Men heeft berekend dat een hoen per dag 500
wormen eet, en het wordt van dit voedsel, waarin het veel
smaak heeft, niet ziek. Wij kunnen dat getal niet nacijferen
maar willen het gaarne aannemen. In ieder geval is het
zeker, dat het vernielen der wormen en insekten een onbe-
rekenbaar gunstigen invloed op het gewas hebben moet, en
het bouwland uitermate verbetert. Ook is opgemerkt, dat de
hoenders het zaad van schadelijke planten oppikken, en ook
dit is een groot voordeel.
In die hoenderwagens zijn kleine hokjes, waarin de hennen
haar eijeren leggen. Volgens den heer de Lavalette, die ze
proefde tegen de gewone, waren de eijeren der kippen, welke
op het veld waren geweestgelijk hierboven beschreven is
zeer goed van smaak niet alleen, maar hij geloofde, dat de
kieskeurigste proever geen onderscheid zou hebben ontdekt,
indien zij zacht gekookt of tot een eijerkoek gebakken zouden
zijn. De heer Giot zelf zegt, dat de dojer der eijerengelegd
door de hennen uit zijn hoenderwagen, de andere ver over-
treft voor het binden van sausen enz.en dat een van deze
dojers zooveel waarde voor het. gebruik heeft als drie van de
gewone hennendie op de pachthoeve op de gewone wijze
worden gehouden.
De kippen van den heer Giot leggen hem dus wel, figuur
lijk gesprokendoor dat hij ze op de voorschreven wijze met
zich naar het veld neemt, gouden eijeren. Zij blijven krachtig,
flink en leggen goedde eijeren hebben eene dubbele waarde
voor het gebruik; het veld wordt van vernielende, schadelijke
insekten enz. glad gezuiverden rendeert dus veel meer en
veel beter; nog eens, de toepassing van den hoenderwagen,
in plaats van het gewone kippenhok, levert gouden eijeren 1
Agenda voor de Vereenigde Vergadering van Bijn-
land, te houden op Vrijdag 25 October 1867
des voormiddags ten 10% ure, in het Gemeen-
landshuis te Leiden.
1°. Mededeelingen. 2°. Benoeming van de Financieele
Commissie. 8°. Eapport nopens het onderzoek omtrent de
juistheid van het peilmerk aan den Oosteinderpoel. 4°. Ver
slag omtrent het oud archief. 5°. Voorstel tot verkoop
van dijksgrond in den Kleinen Heiligen-Geest polder aan de
weduwe Kiebert. 6°. Voorstel tot overneming der kranen
in de Zeesluis te Katwijk en bepaling der recognition voor
het gebruik van dezelve. 7°. Voorstel tot het toekennen
van schadevergoeding aan Holster, als aannemer van het werk
aan de Korte Vliet. 8°. Voorstel tot het aanvragen van
verlenging der concessie tot hefting der doorvaartregten aan
de Spaarndamsche sluizen. 9°. Overlegging van het Verslag
der Waarborg- en Slikfondsen. 10°. Behandeling der be-
zwaren van de heeren van der Breggen en Spruijtover de
walerstanden op de Gouwe. 111°. Voorstel tot wijziging
van het genomen besluit omtrent de verificatie van het peil-
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12% Cent.
Zegelbegt bij elke plaatsing 85 Cent.
merk aan de Oude Wetering. 12°. Voorstel nopens het
bevaren van het Katwijksche kanaal door de stoomboot van.
van der Jagt. 13°. Aanvraag van de ingelanden van de
Droogmakerij Middelburg", om meerder Waarborgkapitaal
los te maken.
Aan het stoomwerktuig de Lynden werd dezer dagen eene
nieuwe pompbalans ingestoken, ter vervanging van de gebro-
kene in December 1866.
Die balans is van gestagen en getrokken ijzer vervaardigd
naar het ontwerp van den te vioeg ontslapen hoofdopzigter
A. van Egmond, en doet aan de nagedachtenis van den ont-
werper alle eer aan.
Ook der Maatschappij de Atlas te Amsterdam komt lof toe
voor de deugdelijke zamenstelling en plaatsingdatbij een
gewigt van ongeveer 10 tongeene gemakkelijke taak was.
GEB0REN: Elisabeth, dochter van A. Broek en E. de Ruig. Mat-
lliijs, zoon v3n L. van Balen en H. Mulders. Pieter, zoon van H. van
Keulen en J. Pool. Cornelis, zoon van A. Blijleven en A. E. Reitsma.
Marinus, zoon van M. de Jong en J. Meijer. Johannes, zoon van A.
Bakker en T. Hessing. Grietje, dochter van H. van den Bosch en W.
Zonnevetd. Maria Adriana, dochter van P. F. J. B. Fouraux en J.
Lusink. Jacobus, zoon van G. Buis en A. C Vermeor. Jacobus,
zoon van H. Vlaskamp en E. J. Thoolen. Paulas Klaas, zoon van
G. H. v. d. Brugh en A. Vlaming. Jannigje, dochter van YV. D. Meijer
en A. van Beijnum.
OVERLEDEN: Jacobus, oud circa 4 jaren, zoon van A. Wijsman en
W. van Dijk. Martinus, oud 2 jaar en 9 maanden, zoon van L. van
Kasteren en M. van Loenen. Leendert Hoogeveen, oud 49 jaren, laatst
gehuwd met E. van Egmond. Theodorus Derksen, oud 40 jaren, geh.
met D. Giesbers. Maaiko, oud 3 jaar 10 maanden, dochter van M.
van Kerkhof (overleden) en G. Klomp.
LEVENLOOS AANGEGEVEN: 1 kind, van het vrouwelijk geslacht, van
J. G. Schone en J. van Blaaderen.
ONDERTROUWD: K. Elsinga met P. Tjemkes, laatst wed. van K. Last-
drager. Job. Ph. Strem van Rande met Maria Kroon. Hendrik
Mulder met Jannetje Duijrn. Jan Troost met Jaanlje van Vliet.
GEHUWDgeene.
Afdeeling Amsterdam.
EENER
Tentoonstelling ran voortbrcngselen van
Tuinbouw
MET MEDEWERKING VAN GENOEMDE AFDEELING,
te Louden in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdamvan
den 4 tot en met den 9 April 1868.
De regeling van al hetgeen deze tentoonstelling betreft is
opgedragen aan de heeren Groenewegen C°. en J. C. Krook
bloemisten te Amsterdam. De inzending en mededinging staat
vrij aan alle liefhebbers van planten en bloemkweekers, zoo
hier te lande als elders woonachtig. Brieven en opgaven van
in te zenden voorwerpen moeten franko geadresseerd worden
aan de heeren Groenewegen C0., Plantaadje, Fransche Laan
V 39, te Amsterdam. Deze opgaven, waarbij tevens het
nommer van mededinging moet worden gemeld, moeten ge-
schieden voor of op den 25 Maart. De inzending moet ge-
schieden op den 1 April onder het adres Paleis voor Volksvlijt,
Tentoonstelling van voorlbrengselen van Tuinbouw." De vracht
voor zooverre zij niet kosteloos kan worden verkregenblijft
voor rekening van de inzenders. De beoordeeling geschiedt
op den 2 April door eene daartoe uit te noodigen kommissie.
De voorwerpen ingezonden onder n°. 44 en 52 (verzameling
van tuinsieraden en voorwerpen die tot tuinbouw in betrekking
staan) zullen door eene afzonderlijke kommissie worden be-
oordeeld, terwijl het toekennen van de prijzen, uitgeloofd
onder n°. 50 (aan de tuinbazen of bewerkers van de inzenders
op de eerste 10 nommers van het programma, die het meest
tot opluistering der tentoonstelling hebben bijgedragen) zal
geschieden door eene kommissie uit het bestuur van het Paleis
voor Volksvlijt en van de afdeeling bovengenoemd. De prijzen
worden toegekend, onverschillig of cr iea of meer inzenders
