WEEKBLAD
fllf *8.>
1867.
Vrijdag, 29 November.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEBNTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
itclitste laatgang.
r«
Duinbeplanting'.
Mijnlanci.
Haarlcmmermcer.
October
1867.
GEMIDDELDE Maandelijksche Waterstanden, Water-ontlastingen en working
der Stoomtuigen in het Hoogheemraadschap van Rijnland.
I
HAARLEMMERMEER,
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaar6.—
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN TJITGAVE BETKEFPENDE
te adresseren aan VAN BONGA C°. te Amsterdam.
(Uiterlijk Woensdag.)
PRIJS DER ARVERTENTieN
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer lS'/a Cent.
Zegelregt bij elke plaatsing 35 Cent.
WAARGENOMEN TE
WAARNEMINGEN.
Spaarndam.
Vloed op het IJ
id. den IJssel
id. de Noordzee
Ebbe bet IJ
id. den IJssel
id. de Noordzee
Boezemstanden
u M I Boezemstanden
-2.9 Nerval in de Sluizen.
t> o van loozlnS
P* Iloeveelheid geloosd
De meest heerschende wind.
t r Gewerkt gedurende
H g I Opbrengst
§.M< Uitgemalen
jg 3 I Gestopt voor hoog water.
1 id. voor SluisgaDg.
0,193 A.P.
0,125 A.P.
0,43 A.P.
0,435 A.P.
0,048.
32
5,872,695.
Zuid-Wcst.
229.
0.384.
27,701,789.
18*.
13*.
Halfweg.
0,171 A.P.
0,188 A.P.
0,444 A.P.
0,469 A.P.
0,03.
41-45.
3,775.211.
Zuid.
372-11.
0.494.
20,934,494.
86-15.
25-4.
Gouda.
1,18 -f- A.P.
0,093 A.P.
0,422 A.P.
0,354 A.P.
0,011.
5.
66,069.
Zuid.
206-37.
0.975.
7,538,636.
9-26.
Katwijk.
0,983 A.P.
0,564 A.P.
0,463 A.P.
0,563 A.P.
0,044.
162.
14,433,320.
West.
AANTEEKENINGEN.
Leidschendam.
Rijnland 0.351 A.P.
Dellland
0.024 A.P.
Rijnland
Woerden
Bodegraven.
0.043 A.P.
0.413 A.P.
Van Woerden op Rijnland gedu
rende 311 uur afgevloeid.
b 5.
a 3
w s-'
a
t-i
te
S"c"!
S CT>
De pTaktijk beslist, en hoog te waardeeren zijn alle deug-
delijke proeven, die, op vaste overtufging gegrond, evenwel
met onpartijdigheid genomen vvorden, zoodat evenzeer mis-
lukking als gewenschte uitkomsten rondborstig worden kenbaar
gemaakt. Door zulke proefnemingen wint de waarheid veld,
en worden op den duur zelfs onbevooroordeelde tegenstanders,
die het alleen om waarheid te doen is, gewonnen. Met
groote belangstelling lazen wij uit dien hoofde het verslag
van den heer W. C. H. Staring, aan den minister van bin-
nenlandsche zaken dezer dagen ingediend, over de door hem
verkregen uitkomsten der duinbeplantingeenige jaren ach-
tereen door hem met volharding beproefd. Dit verslag is zoo
bondig en zaakrijkdat wij geene poging zullen wagen om
bet te verkorten. Integendeel gelooven wijdat onze lezers
waaronder gewis een aantal belangstellenden niet alleenmaar
ook zeer vele belanghebbenden zijn, ons dank zullen weten,
dat wij hun het verslag in zijn geheel, zoo als het aan den
minister van binnenlandsche zaken is voorgelegd, onder het
oog brengen. TV ij laten het dus hier onveranderd volgen.
Het is nu vier jaren geleden", schrijft de heer Staring
aan den minister, dat ik mijne pogingen begonnen heb,
om te bewijzen dat de kale duinen onzer kusten in bossehen
veranderd kunnen worden, wanneer men dat op de regte wijze
zoekt te volbrengen. Ik heb met tegenspoed van allerhanden
aardonafscheidelijk aan soortgelijke ondernemingen verbon-
dente worstelen gebad: met ongunstige weersgesteldheid,
met onbedrevenheid van werkbazen en werkvolk, met vernie-
lingen door het wild veroorzaakt; maar ben dien tegenspoed
dan toch te boven gekomen, dank zij de krachtige medewer-
king uwer excellence en van den beer minister van financien.
In het duin van Scheveningenachter de waschinrigting, is
thans een viertal bunders dennen aan het opgroeijen, en
plantsoen voorhanden tot verdere aanplant. In het duin van
Schoorl boven Alkmaar is mede eene aanzienlijke hoeveelheid
plantsoen aanwezig; ruim tien bunders zijn met jonge dennen
beplantbet konijn, dat in het vorige jaar de nieuwe aan
plant geheel dreigde te vernielen, is genoegzaam uitgeroeid
of kan nu gemakkelijk beteugeld blijven; er zijn eene menigte
eikels gelegd die zeer goed aanslaanik vertrouw dat mij thans
ook het zaaijen van dennen in het duin zelve gelukt is, en
er is eene zeer aanmerkelijke uitbreiding van het overal ver-
spreid staande berkenhout te verwachtennu er besloten is
dat dit hout niet, bij den regelmatigen houthak, verkocht
zal worden. Op tienjarigen leeftijd begint toch de berk zaad
te dragen en verspreidt dit alsdan heinde en ver, zoodat er
zich, zonder eenige menschelijke tusschenkomst, berkenbos-
schen vormen.
„Mijne pogingen om onder Katwijk en op Schouwen dennen-
plantsoen aan te kweeken, zijn mislukt. Eerst dit jaar is
daar het in de kweekerij nitgezaaide behoorlijk aangeslagen.
„Tn het rapport, dat ik omtrent de duinbeplanting in 1865
heb uitgebragt, en dat in de Staats-courant van 25/26 Junij
1865 en in het Verslag van den landbouw openbaar is ge
maakt, heb ik pogen uit een te zetten wat die duinbeplanting
bier te lande wezen moet. Er is daar aangetoondwaarom
men in den aanvang uitsluitend dennenbosschen moet aanleg-
gen, en in het groot geen kans van slagen heeft, dan met
dennen of mastpijn, pinus sylveslriswaarom de zaak in het
groot aangevat moet worden, en alleen bossehen van vele
bunders oppervlakte gelukken zullenwaarom men het wild
in de te beplanten streken moet uitroeijen en hoe dit ge-
schieden kanen waarom vooreerst en hoofdzakelijk het aan-
planten dient plaats te hebben met in kweekerijen geteelde
jonge dennen, zonder evenwel te verzuimen ora lelkens wedler
het uitzaaijen in het duin zelve te beproeven.
Het bewij3 dat de beide eerste stellingen juist zijn, kan
eerst door den tijd bij een volhardend voortgaan op den
ingeslagen weg worden geleverdindien men zich niet over-
tuigd wil achten door hetgene tot stand gebragt is in de
duinen van Gascogne en elders op de kusten van Frankrijk,
en in Jutland, even als op alle heidevelden in Noord-Europa,
waar men aanvankelijk den wind, als den grootsten vijand
van alle ontginningendoor houtgewas te bestrijden heeft
gehad.
„Het bewijs dat er geen vrees behoeft te bestaan voor ver-
nieling van het jonge plantsoen door het konijn is onder
Schoorl volkomen geleverd. Door het aangrijpen der maatre-
gelen die voor de hand lagenis het aan het domeinbestuur,
krachtig ondersteund door den kommissaris des konings, ge
lukt om binnen twee maanden die plaag te doen eindigen.
Gedurende de zomermaanden van het vorige jaar werd er twee
derde afgeknaagd en opgeplukt van de tvveemaal honderd
duizend uitgeplante dennen. Dezen zomer heeft er geene
enkele plant letsel geleden van al het ingeboete.
„Dat men dennenbosschen kan aanleggen door het uitplanten
van zeer jonge dennen uit de kweekerij, de eenig mogelijke
wijze in het losse duinzand, is thans ook bewezen door het
goed aanslaan van eenige honderd duizenden dennen in de
duinen van Schoorl en Scheveningen. Merkwaardig is het,
dat men in de Baronnie van Breda en het daaraan grenzende
gedeelte van Belgie, sedert eenige weinige jarenbegonnen is
om dezelfde methode, bij het aanleggen van dennenbosschen
op de heideveldente volgen.
„Het komt er nu slechts op aan, dat de regering op den
ingeslagen weg met volharding blijve voortgaan in vast ver-
trouwen op de deugdelijkheid der zaak, zonder zich te laten
ontmoedigen door tegenspoed: door het mislukken van een
zaaiselhet niet aanslaan van hetgene men met de meesfce
zorg heeft uitgeplant, de moeijelijkheid om bedreven arbeiders
te verkrijgen en dergelijke zwarigheden meer, die min of
meer aan alle landbouw-ondernemingen verbonden zijn. Van
de regering alleen is te vergen dat er een aantal jaren acli-
tereenvolgens twee tot vier duizend gulden worden uitgege-
ven, zonder vooruitzigt op regtstrceksche en onmiddellijke
terugbetaling; en dat, in de overtuiging dat het in bosch
veranderen der kale duinen daarvan afhankelyk istijdelijke
winsten van houthak, van jagt en konijnenvangst, of van
verpachting tot aardappelland en beweiding, worden ter zijde
gezet. In Frankrijk en Duitschland, met name in den Eifel,
heeft men het alleen aan de krachtige tusschenkomst der
regering te danken, dat de geheel van houtgewas ontbloote
en kaal afgeweide bergvlakten en berghellingen weder met
bossehen worden bezet; terwijl ook de duinbeplantingen in de
Landes en Jutland oorspronkelijk ryks-ondernemingen geweest
zijn. Bijzondere personen, in wier handen zich het meeste
kale duin bevindt, zijn nog te bevooroordeeld, te ongeloovig
aan de zekerheid van welslagen, te zeer gehecht aan de alle
aanplant van hout verdelgende jagtlief hebberijte weinig ge-
neigd om uitgaven te doen zonder dadelijk uitzigt op vvinst,
dan dat men van hen eenig initiatief zoude kunnen verwachten.
Blijft daarentegen de Kegering standvastig het voorbeeld
geven, dan is er geen twijfel aan, of de grondeigenaren
zullen volgen. Maar daarenbovende oppervlakte kale dui
nendie tot het domein behooren, is niet van weinig be-
teekenis. Onder Schoorl, bezuiden Kijkduinen, liggen nog
1829 bunders duin, waarvan de jagt voor 160 gulden, en
de houthak voor gemiddeld 120 gulden jaarlijks verpackt
worden. De duinen zijn hier eehtcr zoo kaal en stuivende,
dat de gemeente Schoorl verpligt is, ten einde hare gronden
en het dorp zelf voor overstniving te vrijwaren, om jaarlijks
ruim 700 gulden voor helmbeplantingen op de domaniale
gronden, te bestcden. Helmbeplanting is het eenige middel
om stuivende duinen vast te leggen, maar het behoeft geene
nadere verklaring, dat het aanleggen van bossehen met den
tijd de helmbeplantingen, anders dan vlak langs het strand,
overbodig zal doen zijn. In Zuid-IIollandvan Noordwijk tot
aan den Hoek van Holland, bezit het domein 4600 bunders,
genoegzaam geheel en al voor dennenteelt geschikte, duinen;
op Schouwen ruim 1000 bunders en op TValcheren ruim
350 bunders. Door een goed beheer, en de uitgaaf gedu
rende eenige jaren eener betrekkelijk geringe somkunnen
deze 7700 bunders in winstgevende bossehen veranderd wor
den: althans de waarde zoo vermeerderd, en de uitgaven, die
zij thans, ter beteugeling der zandstuivingen, vorderen, zoo
verminderddat zijaan bijzondere personen verkochtligt
drie millioen guldens knnnen afwerpen."
Agenda voor de Vereenigde Yergadering van Bijn-
land, te houden op Vrijdag 29 November 1867,
des voormiddags ten 10 ure, in het Gemeen-
landshuis te Leiden.
1°. Vaststelling der begrooting voor 1868.
2°. Wederoverlegging van het adres van jhr. van Lennep.
3°. Voorstel tot aflossing van waarborgpenningen.
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland zijn door eenige
jagtliefhebbers in Haarlemmermeer aangezooht het jagtveld te
sluiten met 1 December, wegens de schaarschte van wild.
De burgemeester van Haarlemmermeer, op dit verzoek ge-
hoord, heeft geadviseerd de jagt te sluiten op den gewonen
tijddaar in Haarlemmermeer nog altijd veel wild is.
Jl. Vrijdag werden op de Badhoeve door drie soli utters ge-
zien 27 hazen en 6 hoenderswaarvan werden tehuis gebragt
9 hazen en 1 hoen; voorwaar wel het beste bewijs dat het
wild in Haarlemmermeer nog niet uitgestdrven is.
Ook op 23 November werden door 4 geweren in Haar
lemmermeer 6 hazen geschoten.
Ondanks dat adreshebben Gedeputeerde Staten besloten
dat de sluiting van de jagt op klein wild in Noord-Holland voor
dit jaar is bepaald op Zaturdag den 28 December, en het
verkoopente koop uitstallen en vervocren van klein wild
uiterlijk tot en met 11 Januarij zal mogen geschieden.
Op de veemarkt te Haarlemmermeer werden op den 21
dezer aaDgevoerd49 stuks hoornvee, waarvan 12 stuks klein
vee; 12 paarden. De handel wa3 vrij levendig.
