WEEKBLAD
1868.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDEB-BELANGEN GEWIJD.
\XWUp
Vr IJD AG 5 J UN IJ.
Negende Saargang.
Haarlemmcrmeer-Folder.
Bekendheid ran den Haarlemmermeerpolder
in Frankrijk.
Haarlemmermeer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
van 27 Mei tot en met 2 Junij 1868.
Landlboaw.
Uittreksel uit liet Verslag omtrent de Uitkomsten
van den Oogst in 1867 in Zuid- en Noord-Holland.
HAARLEMMERMEER,
PRIJS VAN HET ABONNEMENT
in het Jaar6.—
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDF.
te adresseren aan VAN BONGA C°. te Amsterdam.
(TJiterlijk Woensdag.)
PRIJS DER ADVERTENTieN
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/, Cent.
Zegeleegt bij elke plaatsing 85 Cent.
In den laatsten tijd is de aandacht van het publiek door
verschillende Fransche schrijvers op het Haarlemmermeer ge-
vestigd.
In het Journal d'Agriculture Pratique van Lecouteux, 1868
n°. 19, 7 Mei, biz. 5S8, komt een artikel voor van den
heer Koltz, waarbij hij de aandacht vestigt op het stoom-
ploegen, en daarvan de uitkomsten op de Badhoeve vermeldt.
In het Journal de VAgriculture van J. A. Barral, 20 Mei,
n°. 45, pag. 403, komt een zeer goed geschreven artikel
voor van den heer Mille, een ingenieur, die zelf tot twee-
malen toe de Haarlemmermeer bezocht, over de ontwatering
der stad Londen, en het benuttigen der rioohvateren in
Engeland.
Hij beschrijft die zeer naauwkeurig eu toont aan, dat dit
groote werk eigenlijk niets anders i3 dan het droogmaken
van 20,800 bunders, de oppervlakte waarop Londen staat,
waarbij het droogmaken van het Haarlemmermeer tot voor-
beeld heeft gediend. (biz. 507.)
Eindelijk is door den keizer van Frankrijk, op 28 Maart
1866, een onderzoek bevolen naar den toestand van den
landbouw, zoo in dat rijk als bij de volken, waarmede de
keizerlijke regering in diplomalieke verbinding stond.
De rapporten der fransche diplomatieke agenten en consuls
zijn thans gedrukt: daarin komen voor de overzigten van de
meeste streken van Europa, vele streken van de kustlanden
van Klein-Azie en Afrika, de Yereenigde Staten en eenige
punten van Zuid-Amerika.
Omtrent de Nederlanden komen daarin voor drie rapporten,
van den gezant te 'sHage, den consul-generaal te Amster
dam, den consul te Botterdam, in welke alien de Haarlem
mermeer dikwijls met eere wordt genoemd.
Aan den burgemeester van Haarlemmermeer is vanwege de
Fransche regering een exemplaar van dit onderzoek ten ge-
schenke gezonden.
n—i ii
Aan het Provinciaal Gouvernement van Noord-Holland is
aanbesteed, bij enkele inschrijvinghet aanleggen van eene
telegraaflijn met twee draden, tusschen den Hollandschen ijze-
ren spoorweg te Halfweg en de gemeente Haarlemmermeer
(Kruisdorp), met het onderhoud daarvan tot 31 December 1868.
De minste inschrijver was de heer H. Holz te 's Graven-
hage, voor 872.
GEBORENPetronella dochter van J. Sander en M. Wijtkamp.
Adrianus zoon van C. Timmers en M. Jansen. Neeltjedochter van
T, Groen en N. Mijles. Pietertje dochter van A. Krijgsman en A.
Rijlaarsdam. Anna dochter van A. de Rooij en J. A. Griekspoor.
Jansje dochter van J. Smit en J. de Boer. Cornelia dochter van
C. Boo3 en A. van Smeerdijk. Cornelis Marinus zoon van A. van
Son en P. Verheul. Bertus zoon van D. Boeve en T. van Raffen.
Alida Maria dochter van D. Kieft en E. Stokman. Antonius zoon
van H. Kluck en J. Stipdonk. Aaltjedochter van G. Honigh en M.
van Mouwerik. Margje dochter van G. Treur en L. de Pater.
Adrianuszoon van C. van Noorloos en M. Hoenson.
OVERLEDEN Lizete Thresia, oud 10 weken, dochter van J. H, Ber-
tels en M. T. van der Lans. Pieter, oud 22 jaren, zoon van P. Go-
veTs en M. Blaauwboer. (Overleden te Velsendoch. gedomicilieerd te
Haarlemmermeer). 1- Henrietta Christina, oud 2 maanden dochter van
C. G. Veefkind en N. van der NVilk. Bouwen oud ruim 2 jaren
zoon van K. Langendoen en E. Meuldijk. Petronella oud bijna 3 ja
ren dochter van G. Teunisse en G. Binkhorst. Hendrikus oud 2
weken zoon van L, van der Zon en N. Stapel.
LEVENLOOS AANGEGEVEN1 Kind van Q. van der Peijl en G. Ots.
ONDERTROUWD C. Koorn met J. Roorn.
GEHUWDP. P. Cuvelier met E. Visser. J. J. Jansen met
A. Persoon.
Een berigt uit Blokzijl van 27 Mei jl. houdt indat men
met den hooioogst aldaar, die andcre jaren eerst met de helft
van Junij begintnu reeds een begin had gemaakt en dat
die oogst eene gunstige uitkomst belooft.
Ook in de omstreken van Wijhe is de hooioogst reeds in
vollen gangde opbrengst zeer groot en de kwaliteit uit-
muntend.
Uit Londen wordt gemeld, dat de te veld staande
graanoogst gouden aren en goedkoop brood belooften dat
de nationale fondsen rijzen als gest, zoodat de stemming al-
gemeen vrij opgeruimd is. Een voordeelige of een ongunstige
oogst maakt voor Engeland een verschil, dat op 360 millioen
guldeu geschat wordten die bespaard worden wanneer er
geen aanvoer van graan vereischt wordt.
Uit Zuidhorn berigt men van 26 Mei, dat het er met
het vlas aldaar niet te gunstig uitzietdoch dat de gevallen
regen welligt nog goed zal doen. Van het koolzaad zal wei-
nig teregt komen.
Van den Helder meldt men dd. 28 Mei: Zeer belang-
rijk is weder het vervoer van lammeren van het eiland Texel
naar de markt te Leiden. In acht dagen zijn reeds 2800
stuks per stoomboot en vervolgens per spoor derwaarts ver-
voerd. Dat vervoer per stoomboot en per spoortrein is een
belangrijk voordeelomdat de lammeren in een dag te Lei
den zijn waarvoor vroeger per zeilschip dikwijls drie dagen
en langer noodig waren. De prijs is voor den veefokker
echter niet zoo voordeelig als in de laatste jaren daar zij
gemiddeld slechts 5 a 6 per stuk kunnen bedingen."
Bij den heer F. L. Levoir, te Maasbommel, heeft een
paard 2 veulens geworpen, die zeer vlug en sterk zijn, ge-
heel op elkander gelijken en goed groeijen.
Den 15 April jl. heeft in Frankrijk, in de keizerlijke
stallen van Corbon, eene veiling plaats gehad van Durham-
vee, en zijn aldaar verkocht: 8 stieren voor de som van
francs 21,057.75, of gemiddeld francs 2,632.22 per stuk;
voorts 12 koeijen en vaarzen voor francs 21,840, dat is ge
middeld francs 1,820 per stuk, en 1 afgekeurde vaars voor
francs 420 zoodat de gezamenlijke opbrengst van die
21 stuks vee heeft bedragen francs 43,317.75. Wei een be-
wijs, dat de goede voortteelers bij voortduring nog hoog
aangeschreven staan.
(Vervolgzie ons vorig nummer
Koolzaad. - Het koolzaad, ouder de Afdeeling Dordrecht
verbouwd stond goed te veld; de oogst viel niet tegendoch
het werd meestal nat gedorseht. Onder Enkhuizen werd
weinig koolzaad verbouwd; doch hetgeen te veld stond, gaf
eene rijke opbrengsten het zaad was bij uitstek zuiver van
hoedanigheid. Onder Nieuwveen leed het veel door de
aanhoudende natte weergesteldheid en de laat ingevallen vorst.
De hoedanigheid en kleur was zeer verschillend. Ook on
der Oegstgeest werden sommige akkers door de late voorjaars-
vorst geteisterd; doch het op krachtig land verbouwde her-
stelde zich nog gedeeltelijk, zoodat het beschot niet tegen-
viel. Op Overflakkee gaf het een gering beschot. On
der Botterdam wordt het koolzaad in sommige streken als
voor mislukt beschouwd. In de Afdeeling Soetermeer
gaf dit gewas, over het algemeen, geen ruime opbrengst. In
de gemeente Soetermeer en Zegwaard is veel door hagel zwaar
beschadigd. Onder Waard en Groet gaf het een matig
gewas, doch werd in den bloeitijd door nachtvorst zeer bena-
deeld. Het hooge water, en de daardoor veroorzaakte kou-
de van de grond onder de Afdeeling Waddinxveyideed in de
lente het koolzaad zeer langzaam groeijen, en het kwam daar
door spillig voor den dag; het bloeide evenwel iang, en de
peulen ontwikkelden zich uitmuntendzoodat bij het dorschen
bet beschot niet tegenviel. Op Wieringen en in den Wie-
ringerwaard stond het koolzaad goed te veld, doch het viel
bij bet dorschen tegendat aan den storm tijdens den bloei
wordt toegeschreven.
Vlas. De berigten bieromtrent, in de verslagen voorkomen-
de, zijn zeer uiteenloopend. Op vele plaatsen kon ook de
opbrengst niet worden vermeld daar het vlas door velen, zoo
als het te veld staat, aan viashandelaren werd verkocht.
Onder Alphen gaf het eene zeer goede opbrengst. In den
Anna Paulownapolder neemt de vlasteelt meer en meer toe,
alhoewel het dit jaar slechts zeer middelmatig slaagde. De
hevige regens in het voorjaar en dadelijk na den zaaitijd
deden veel kwaad. De prijzen van het land warenHuur in
vaste pacht 300 a 325 per bunder, huur in St. Jans be-
raad 325 a /390 per bunder. Enkele stukken in eigen
teelt bragten 600 per bunder op. Proeven, om bet vlas
daar ter plaatse te bereidenslaagden aanvankelijk goed.
Onder de Afdeeling Delft gaf het vlas een schraal gewas.
Ook onder Dordrecht was hetop eenige uitzonderingen na
zoo min mogelijk. Op Goedereede was het vlas beter dan
in vorige jarendoch bleef toch nog verre van. middelma
tig. Onder Katwijk beantwoordde het vlasgewas niet aan
de verwachting. Het meerendeel wordt ook daar te veld ver
kocht. Hetgeen daar bereid werd, is siecht uitgevallen.
Het natte weder deed onder Nieuwveen ook veel scbade aan
het vlas, alhoewel het toch niet tegenviel. De pacht op zoo-
genaamd St. Jans beraad bedroeg/180 a 240 per bunder.
Onder Oegstgeest was de opbrengst zeer ongelijk; doch over
het algemeen is de teelt daarvan naar wensch geslaagd.
Op Overflakkee is dit gewas ongunstig uitgevallen; ruim y'3
van het gezaaide is omgeploegd, door misgewas, veroorzaakt
door de aardvloo en de zoogenaamde kwade koppen. Het
geen behouden werd, bragt van/80 tot 400 per bunder
op. Onder de Afdeeling Botterdam werd veel vlas ver
bouwd waarvan de uitkomst niet tegenviel. Ook onder
Soetermeer slaagde het vlasgewas goed; bet werd te veld te
gen buitengewoon hooge prijzen verkocht, zoodat het voor
den teelder zeer voordeelige uitkomsten heeft gegeven.
In de Vijfheerenlanden was men over het vlas algemeen re-
delijk tevreden; enkele stukken gaven een buitengewoon ge
was. Vele velden onder de Afdeeling Waddinxveen lieten
in het voorjaar door den hoogen waterstand niet toedat
het vlas werd gezaaid. Daardoor werd er weinig geteeld
dat er was, beantwoordde goed aan de verwachting. In
het Westland leverde liet vlas ook dit jaar een scbraal ge
was op, en viel bij de bewerking nog tegen. Op Wierin
gen wordt van jaar tot jaar meer vlas geteeld, en wordt jaar-
lijks beter, zoowel wat kwantiteit als kwaliteit aangaat.
Lijnzaad. Hieromtrent valt niets bijzonders te vermel-
den. Op die plaatsen, waar het vlas gunstig uitvielviel het
zaad ook niet tegen, alhoewel van geen ruime opbrengst
wordt melding gemaakt.
Iiennep. De hennep, onder de Afdeeling Gouda geteeld
leed zeer veel door het hooge water de uitkomst was even
wel nog bevredigend. Onder Vianen was de opbrengst
door den hoogen waterstand gering. In de Vijfheerenlan
den gaf de hennep op weinige hooge landen een tamelijk,
op vele landen een siecht gewas, veroorzaakt door het hoo
ge polderwater en daardoor veroorzaakte latere uitzaaijing.
Vele stukken, voor hennep bestemd, zijn onbezaaid blijven
liggen.
Erwten. In den Anna Paulownapolder gaven de erwten
een siecht gewas. Onder Enkhuizen slaagden de vrocge
erwten middelmatig; de latere leden veel door de aanhou
dende regens. In het Gooiland beloofden de le veld staan-
den veeldoch bij het dorschen viel de vrucht tegen. Stroo
is veel en goed gewonnen. Onder de Afdeeling Botter
dam zijn weinig erwten verbouwdde opbrengst van de uit-
gezaaiden was gering. Ook in de Vijfheerenlanden wer
den weinig erwten verbouwd; alleen op hoog land op enkele
stukken, waarvan de uitkomst beneden het middelmatige
bleef. In het Westland slaagde deze teelt goed, zij ga
ven een groot beschot en de hoedanigheid was meestal best.
Op het Eiland Wieringen worden weinig erwten geteeld, om
dat de ritnaald altijd veel schade aanrigt. In den Wie-
ringerwaard is dit gewas, even als in het vorige jaar, mislukt.
Paarden- en Buivenboonen. Alhoewel deze teelt op en
kele plaatsen tamelijk slaagdeheeft zij toch geer.e betere
uitkomsten geleverd dan in vorige jaren. In den Anna Pau
lownapolder wordt zij weder als geheel mislukt beschouwd.
In den Beemster mislukten de boonen grootendeels door de
luis. Onder Dordrecht waren zij hij uitstek siecht.
Onder Enkhuizen stond het gewas gunstig, doch werd eerst
door roest aangetast en leed daarna veel door de bladluis,
zoodat de boonen klein van stuk bleven. Eijerland noemt
de uitkomst hiervan best. Op Goedereede waren de
paardenboonen min, doch do duivenboonen iets beter.