WEEKBLAD
SE 4
1868.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BEL ANGEN GEWIJD.
Vrijdag, 2 October.
Xegcnde laatgang.
Haarlemmermecr-Folder.
Haarlem iii er meer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
Ijandbouw.
Pokziekte der Schapen.
De Boouieu op opeubare Weg'en.
HAARLEMMERMEER,
PRIJS YAW HET ABOWNEMENT
in het Jaar. 6.—
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, EEDAKTIE EN DITGAVE BETEEFFENDE
te adresseren aan VAN BONGA C°. te Amsterdam.
(Uiterlijk Woensdag.)
Het verdiepen, door middel van uitbaggeringvan gedeelten
der Ringvaart bij den Cruquius en bij het Nieuwemeerden 21
September jl. aanbesteed, is gegund aan J. van den Heu-
vel Az.te Haarlemmermeer, voor de som van f 1939.
Met 1°. October is weder de gelegenheid geopend tot
inscbrijving der leerlingen, die op de Teekenschool wenschen
te worden toegelaten. Het leergeld is tot op de helft
verminderd en bedraagt thans 1.25 in de drie maanden
voor elken leerling. Men vertrouwt dat door deze gunslige
beschikking velen zich genoopt zullen gevoelenom de lessen
aan die school bij te wonen. Het onderwijs wordt gege-
ven des Zaturdags, van des morgens ten negen ure, in het
Kaadhuis.
van 22 tot en met 29 September 1868.
GEBOKENLeonardus, zoon van A. F. W. Manheim. Maria Sara,
dochter van B. C. Sliggers en A. de Waard. Leintjedochter van C.
Dolieslager en A. Lankhaar. Maartje Elisabeth Wilhelminadochter
van J. Stans en P. Klapwijk. Jannetje Jansjedochter, en Coerd, zoon
(tweel.) van P. Scholte en A. Boutes. Wilhelmina Jacoba Geertruida
dochter van J. Buijn en G. Buijn. Maria, dochter van W. Loos en
A. de Jong. Adriaan, zoon van W. van't Sant en A. A. van Arkel.
Margaretha Cuneradochter van C. Stoop en J. Bleeker. Adrianus
zoon van L. Blom en A. Meulekes.
OVERLEDENPieteroud 14 dagenzoon van G. Appelman en P.
Maus. Johs. Franciscus Jacobus, oud 5 maanden, zoon van L. Speel-
mans en C. Jansen. Mariaoud 2£ jaardochter van J. Faas en D.
Schouten. Wilhelmina van der Wal, oud 80 jaren, weduwe van J. Nieu-
wenhuizen. Trijntje Bredijk, oud 38 jaren, gehuwd met H. Koekkoek.
Aaltje Dekker, oud 61 jaren, weduwe van Dirk Slooten. Maaike, oud
1 jaar, dochter van Eegina de Koster. Elisabeth, oud 10 maanden,
dochter van A. Kats en G. P. Quist. Johanna Berdina oud 2 jaren
dochter van Maria van Leent. Een Persoonvermoedelijk genaamd
Johann Eduardt Barwich, ongehuwdoud naar gissing 30 jaren, herkom-
stig uit Pruissen, van Coin am Rhein.
ONDERTROUWD N. Hildebrand met H. van der Velden. A. Co-
lijn met A. Verkuijl.
GEHUWD J. Wientjes met W. Leenslag (wed. van J. Schouten).
G. Lamboo met J. de Jong.
Op den 22 September jl. is in deze gemeente afgebrand
een huisje, bewoond door Marinus Mans, in sectie 00, ka-
vel 1de inboedel is gedeeltelijk mede verbraud. Het huisje
was tegen brandschade verzekerd voor 300.en de inboe
del voor p. m. 400.De oorzaak van den brand is tot
nog toe onbekend.
Seoteedijk, 30 Sept. De dag van gisteren was hier een
ware feestdag. De afdeeling Sloterdijk der Rollandsche Maat-
schappij van Landbouw had dezen dag bestemd tot het houden
van eenige volksspelen, alsringrijdenmastklimmenzak-
loopen enz. Door een groot aantal belangstellenden, ook uit
het naburige Amsterdam, bijgewoond, leverden deze spelen
een allergenoegelijkst schouwspel op, en kwam een al te
milde regenbui al voor een wijl de feestvreugde storen, te
grooter was de blijdschap toen de regenwolken waren overge-
trokken, waarbij het verrukkend was te zienhoe, met het
opklaren der lucht, ook de gczigtjes der aanvankelijk teleur-
gestelde kinderen ophelderden door het blijde vooruitzigt op
het genoegen dat hun was bereid. Want niet alleen voor de
grootere knapen en meisjes, maar ook voor al de school-
kinderenvan het oudste tot het jongstewaren wedstrijden
en spelen uitgedacht. En toen na de uitreiking der behaalde
prijzen (ruim 50 in getal) oud en jong in vrolijken optogt
zich naar het ruime schoollokaal had begeven, waar de school-
jeugd op onbekrompen wijze werd onthaald, toen ging er als
het ware maar dene stem op over de uitmuntende inrigting
en leiding van het feest. Kortom alles liep in de beste orde
en tot aller genoegen af, zoodat deze dag bij de ingezetenen
van ons dorp en bij de feestgenooten nog lang in aangename
herinnering zal blijven.
Daefsen, 28 Sept. Men berigt ons van de naburige
veenstreken, dat de veenboekweit een grooter beschot zal
opleveren dan men Verwachtte, Sommige akkers leverden
circa een half mud per vim, zoodat de opbrengst nagenoeg
de helft van goede jaren zal bedragen.
Leeuwaeden, 28 Sept. De weilanden rondom deze
stad en in de omstreken- leveren tbans een prachtig gezigt
op; het gunstige weder, in den nazomer, heeft zeer voor-
deelig gewerkt en veel hersteld wat in den zomer door de
groote hitte was bedorven. De pachters van het nagras maken
dan ook goede rekening; het gewas is nu overvloedig en uit-
muntend.
In 'de Provinciate Groninger Courant van 3 September jl.
lezen wij het volgende:
De pokziekte heersoht onder de schapen in deze provincie
(Groningen)de handel en uitvoer naar Engeland is thans be-
moeijelijkt, omdat de schapen bij de aankomst te Londen moe-
ten worden geslagt of 14 dagen lang in quarantaine gehou-
den. Ligtelijk kan de engelsche regeriDg den invoer van scha
pen uit Nederland en diensvolgens ook uit ons gevvest ver-
bieden. Er dienen daarom maatregelen genomen te worden
om te zorgen dat er geene pokzieke schapea worden uitgevoerd.
Dit is voor alles een groot belang. Immers bij de reeds la-
ge prijzen der scbapen is een geheel gestremde uitvoer nog
nadeeliger en zal de prijs van het wolvee daardoor nog meer
moeten dalen. Verder moet de uitbreiding der pokziekte
worden tegengegaanhiertoe kynnen de houders van schapen
veei medewerken.
De pokziekte is een besmettelijke ziekte. Schapen door de
pokziekte besmet, zijn in den beginne koortsig en treurig, met
verminderenden eetlust. De afscheiding der tranen is iets ver-
meerderd, uit den neus wordt in den beginne eene dunne wa-
terige, later eene meer taaije, smerige uitvloeijing waargeno-
men. Bij een regelmatig verloop vertoonen zich aan den kop
om de oogen, aan de ooren, neus en mond aan de inwen-
dige vlakte der schenkels, aan de borst, den buik, soms aan
de ondervlakte van den staart, aan de pooten en dikwerf
aan de ondereindenroode vlekjes of vurige puntjesdie zich
al zeer spoedig tot kleine knobbels verheffen en nadat zij 3
a 4 dagen bestaan hebben tot de grootte eener platgedrukte
lins of ervvt overgaan met eeue dunne vloeistof gevuld wor
den en zoo een blaasje vormen. Ongeveer op den 13den of
14den dag na het eerste ontstaan der ziekte begint het tijd-
perk der ettering, waarbij het vocht in het blaasje geelachtig
dik en etterachtig wordt. Later als dit 4 a 5 dagen geleden
is, begint de puist geheel op te droogen, verandert de blaas
in een zwarte korst, die zich loslaat en eene kale roode
vlek als lidteeken achterlaat. De geheele duur der ziekte
is ongeveer van 1821 dagen. Yan dit regelmatig verloop
hebben dikwijls afwijkingen plaats, zoodat zich in stede van
de pokpuist eene wratvormige uitgroeijing op verschillende lig-
chaamsdeelen als de zoo straks beschrevene pok voordoet. Het
zijn dan meest harde, vaste knobbels, bekend onder den naam
van steenpokken. Men ziet hierbij even als bij de vorming
der pokpuist dikwerf, dat liun de bek dik wordt en neemt
daarbij niet zelden het kreupel gaan der dieren waar. Bij
deze soort van pokken is het beloop veelal goedaardiger,
zacht. In andere gevallen weder zijn de pokken kwaadaar-
digerdoordien zij diepe en onaangename verzweringen ach-
terlatendie soms de ondergelegen deelen erg aandoen en
den dood kunnen te weeg brengen.
Over het geheel genomen is de pokziekte eene gevaarlijke
ziekte, die bijzonder bij aanhoudende koude, nevelachtige of
vochtige zoele weersgesteldheid, een kwaadaardig karakter aan-
neemt, doch bij matig warm weder en eene goede verzorging
der patienten een gunstiger beloop heeft. In vele gevallen
rekent men een verlies van 10 a 12 percent, dat soms nog
grooter kan wordengevvoonlijk gaan de zwakste schapen en
de zuiglammeren het eersl te gronde.
De sehaapspokken koraenbehalve nti en dan in Hunsingo
en Fivelingoin deze provincie niet veelvuldig voor. De oor
zaak van het ontstaan dezer ziekte is de overbrenging der
smetstof door aansteking. De besmetting kan door de hui-
den der gestorvenendoor het vocht aan de pokpuisten
door de uitgeademde lucht der zieke voorwerpen door hunne
huiduitvvaseming, door het slijmspeeksel, bloed, traan-
vochturine en de drekstoffen worden voortgeplant. De smet
stof laat zieh niet gemakkelijk verstoren of kraChteloos ma-
PRIJS DER ADVERTENTiea':
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12Cent.
Zegelbegt bij e"ie plaatsing 35 Cent.
ken; evenwel zijn het chloorgas, carbolzuur enz., onder be-
paalde voorwaardendaartoe wel geschikt. Schapendie de
pokken eens hebben doorgestaan, zijn daarvoor niet meer vat-
baar. Of de pokziekte zich in deze provincie ook uit andere
oorzaken dan de besmetting kan ontwikkelen, zoo als som-
migen willen bewerenis nog steeds onzeker.
De voorname reden, waardoor men de pokziekte bij de
schapen kan voorkomenis het afweren der smetstof. Daar
dit echter niet altoos vermeden kan worden en de ziekte tocli
onder een koppel uitbreektis de inenting zeer aan te beve-
len. Die inenting moet dan plaats hebben, zoodra er een
enkel schaap onder een koppel door de pokken is aangedaan
de dan nog vrij zijnde voorwerpen worden met bepaalde ora-
zigtigheid en onder de noodige voorzorgen ingeent met stof,
die daartoe geschikt is. De voordeelen der inenting zijn in
de eerste plaats een gemakkelijker afloop der ziekte en ten
tweede een veel spoediger eindedan de natuurlijke besmet
ting. Bij het ontstaan der pokziekte of het vermoedelijk be
staan daarvan bij de schapen, is de houder of eigenaar vol-
gens de bepalingen der wet verpligt die verdachte of besmette
schapen onverwijld van de anderen nf te zonderen en daarvan
aan den Burgemeester van zijne woonplaats aangifte te doen.
Deze ambtenaar laat die schapen door een rijksveearts onder-
zoeken. Door het onderzoek van den veearts kunnen alle
aangetaste schapen van de gezonden worden gescheiden. Bei-
denzoowel gezonde als zieke schapen, moeten van elkander
verwijderd worden gehouden. De verzorging der zieken en
gezonden mag niet door denzelfden persoon gescliieden. De
bijeenvoeging van de zieke of herstelde schapen mag niet
eerder plaats hebben dan vier vveken na de geheele herstel-
ling, anders kunnen de herstelde schaperi de gezonden nog
wel besmetten. De door pokziekte aangetaste en daarmede
in aanraking geweest zijnde schapen mogen niet eerder dan
na drie a vier weken na het geheel ophouden der ziekte ver-
kocht wordenwaarbij eene volkomene afwassching van de her
stelde dieren door een ontsmettend vocht hoogst nuttig is.
Het vleesch van schapen, die aan de pokziekte sterven, mag
niet worden gegeten; de huid kan echter in vele gevallen
worden gedroogd en onder bepaalde voorzorgen naar eene
blooterij gebragt worden. Zwakke schapen doet men best
vooraf te slagten, anders komen zij de ziekte toch niet door.
Het vleesch van in tijds geslagte pokzieke schapen kan na
goedkeuring worden gebruikt. Den toegang van personen
die niet uoodzakelijk bij de schapen moeten wezen dient
men te weren. Het doel van deze regelen is, om aan de
uitnoodiging van sommigen te voldoen, die eenige inlichting
hebben verlangden waaraan ik hoop te hebben voldaan.
Noordhorn, 23 Aug. 1868. J. C. Billeoth.
In ons nommer van 31 Julij 11. hebben wij een allerhe-
langrijkst artikel geplaatst over de boomkweekerijen het was
ons aangenaam van verschillende zijden te vernemendat het
met groot genoegen door velen onzer lezers ontvangen was.
Sedert wijdden wij dan ook onze aandacht aan hetgeen te
dezer zake elders werd openbaar gemaakten nu troffen wij
in het voorfreffeiijk Tijdschrift over Land- en Tuinbouwkunde
door het „Antwerpsch Kruidkundig Genootscbap" uitgegeven,
een opstel aan, dat ons bijzonder boeide en lijk is aan prak-
tische wenken. Wij gelooven derhalve onzen lezers een dienst
met de overname daarvan te bewijzenook ter aanprijzing
van gemeld Tijdschrift, dat in zoo veel opzigten een veel meer
algemeene verspreiding verdientdan het vooralsnog te beurt
valt. Het is een ware schatkamer.
Wat meer bepaald op Belgie betrekking heeft hebben wij
ons veroorloofd achterwege te latenhetgeen te meer gevoe-
gelijk kon geschiedenomdat de zakelijke inhoud van alge-
meen belang daaronder in geenen deele lijdt.
Dat de wetenschap sinls eenige jaren groote vorderingen
heeft gemaakt beken ik, maar dat er nog vele misbruiken en
vooroordeelen weg te nemen zijnzal mij ook niemand be-
twisten.
Al te dikwijls herhaalt men, om eene misgreep of eene
feil te verbloemen, dat falen menschelijk is, errare humanum
est, maar in plaats van ons aan die spreuk te verslaven en
te vernederen, moeten wij trachten en immer trachten onze
gebreken te verbeteren.
