- 200 -
landbonw.
Verbetering- van het Paardenras in IVcderland
demcngdc IScrigteia.
AAINBESTEDINGEN.
REGTSZAAK.
Bocfcbcsdtoutviug.
moet overgenomen worden eene arbeiderswoning voor 500
derhalve is de koopprijs 1200.per bunder.
In de laatstgehdnden vergadering van het departement Am
sterdam der Nederlandsche Maalschappij ter bevordering van nij-
verheid werd door den lioogl. Gunning eene lioogst belangrijke
voordragt gehouden over het rivierivnter, wanrbij de redenen
werden aangetooud waarom in de bestanddeelenwaardoor
bet gcacbt moet worden voor de gezondheid scliadelijk te kun-
nen zijn, de verspreiding van bepaalde ziektcn kan gezocht
worden. Yoorts werd aangewezen hoe uit zoodam'g rivierwa-
ter nlle scbadelijke bestanddeelen verwijderd, en daaruit een
drinkwater kan verkregen worden, dat uit het oogpunt van
physisclie en chemische eigenscbappen voor geen enkel soort van
deugdelijk drinkwater behoeft onder te doen. Eene duidelijke
en uitvoerige tabel toonde de zamenstelling van eenige rivier-
watersoortenals ook die van het duinwater aanterwijl het
gevoelen van soraroigen duidclijk wederlegd werd, die meenen
dat de Leidschevaart eene voorname brou voor de Duiriwater-
Maatschappij zou ziju, aangezien opzettelijk daarvoor in het
werk gestelde proeven het tegendeel hebben bewezen. Verder
werden, met betrekking tot de verbeterde wijze van turfberei-
ding, en de verbeteringen in de ooflboomteelt, het eerste punt
gesteld in hauden van de hh. M. van Paddenburg en II. A.
Bultman llz. en het 2de in die van de hh. J. I. de Beu-
ker en J. Krook, om daarop het departement te dienen van
berigt.
Zotphen, 7 December, De slagllijd der vette varkens
is dit janr in onze streken vervroegdevenwel blijven de prij-
zen voor de lnndbouwcrs gunstig. Voor eerste ksvaliteit be-
steedt men in den regel 29 cent per vijf ons, terwijl de ge-
wone soort van 25 tot 27 cent grif wordt verkocht.
Beetsterzwaag 2 December. Gisteren heeft alhier de
finale verkoop plaats gehad van 8 perceelen hoogveen en 2
eplittingsperceelen gelegen onder Appelscha en Fochteloo in
de gemeente Oostellingwerf. De prijzen der eersten waren van
1 09 tot 3.20 per 16 vierk. roeden. De beide splittings-
perceelen bragten te zamen 1377 op. Nog nimmer is by
finale veiling het vcen hier zoo duur verkocht.
Appelscha, 7 December. De heer Prakkenlid der
provincial staten van Friesland, zal alhier eene ontginniDg van
heidegronden op groole schaal beginnen.
Op de graanmarklen aan de Ooslzee zijn de prijzen van
tarwe in de vorige week weder gedaald; ook rogge kon zich
op de Noord-Duitsche markten niet souteneren op de Beijer-
sche en Badensche markten zijn de prijzen van tarwe mede
achteruit gegnan, terwijl in garst en haver weinig omgiug we-
gens de flaauwe stemming der buitenlandsche markten.
door P. F. L. Waldeckte Loosduinen bij 'silage.
(Overgedrukt uit het Bijllad van de Landbouw-Courani
van 1868, N°. 19.)
De verbetering van het paardenras is zeker eene zaak, die
door velen wordt gewenscht en waaraan dan ook velen hunne
kraehten wijden.
Dat denkbeeld bezielde ook voorzeker de Ilollandsche Maat-
schappij van Landbouwtoen zij op de nlgemeene vergadering
in 1863 te Haarlem gehouden, op voorstel der afdeeling
'sGravenhage en Omstreken (lied, en Ber. 1863 bl. 241
en verv.) eene prysvraag uitschreef omtrent de middelendie
aangewend konden worden tot verbetering van het paardenras.
Daarop werden volgens het verslag, uilgebragt in de alge-
raeene vergadering dier Maalschappij in 1S65 te Amsterdam
(zie Med. en Ber. 1865 bl. 215 en verv.) twee autwoorden
ingezonden, die onbekroond blevenen werd op die vergade
ring de prijsvraag bij vernieuwing uitgeschreven.
Doordrongen van het belangrijke der zaak, besloot ik mijn
tijd tot zooveel mogelijke beantwoording dezer prijsvraag te
besteden en werd door mij een antwoord ingezonden ouder
de spreuk:
Equus animal nobile est.
Van mijne weinige kennis der paardenfokkerij overtuigd,
mogt ik geene verwachting tot bekrooning koesteren.
Mijn antwoord werd dan ook zoo min als de overigen door
de commissie van beoordeeling eene bekrooning waardig geacht.
Het verslag der comrnissie van beoordeeling sloot echter
ten aanzien van het door mij ingezonden antwoord, met de
woorden: (Zie Med. en Ber. 1867 bl. 192).
„Ook dit antwoord is onvoldoendeofschoon daaraan niet te
„ontzeggen zijn verdiensten van praklische kennis en juiste ver-
„melding van verkeerde handelingen der fokkers."
Eene dusdanige beoordeeling door eene commissie, die uit
erkende praktische paardenfokkers en paardenkeuners bestond
bragt mij op het denkbeeld, dat het door mij ingezonden
antwoord toch ook iets nuttigs voor anderen kon bevatten,
en besloot ik van, in plaats het ter zijde te leggeu, het ant
woord in zijn geheel ter algemecne kennis te brengenopdat
het weinige goede dat daarin voorkomt, aan de Nederlandsche
paardenfokkers zoude bekend worden.
1°. Wat is de oorzaak, dat de waarde van het inlandsche
paard kennelijk vermindert, zoodat goede en schoone
paarden niet dan moeijelijk zijn te vinden en vooral
de weeldepaarden, die van buitenlandsch ras worden
getrokken?
Schrijver dezes raoet beginnen met zieh te vereenigen met
het preadpiee dat door het Hoofdbestuur der Ilollandsche
Maalschappij van Landbouw is uifgebragt, toen de uitschrijving
dezer prijsvraag is voorgesteld geworden op de algemeene ver
gadering der Maatschappij.
Het is toch ongetwijleld waar, dat nog verscheidene goede
paarden, en dat niet in klein getal, door vreemde kooplie-
den op verschillende paardenmarkten, en ook bij delandbou-
wers aan kuis worden opgekocht.
Doch bij schrijver rijst de vraag
Zouden er niet veel meer goede en schoone paarden in
Nederland gefokt kunnen worden met helzelfde getal veulen-
merrien, als thans geschiedt?
Hij vermeent hierop een toestemmend antwoord te moeten
?even en vindt zich tot zijn leedwezen genoopt, om de reden
hiervan aan de Nederlandsche paardenfokkersvooral de land-
bouwers, te moeten toeschrijvendie, wanneerzij hadden wil-
len en nog wilden medewerken, meer schoone paarden
hadden kunnen doen aanwezig zijn.
De paardenfokkers, in het algemeen genomen, letten toch
hier te lande te weinig, niet alleen op den uiterlijken vorm
der hengsten en veulenmeriien, maar nog minder op de veu-
lens, die reeds door die fokdieren zijn voortgebragt geworden.
Het is toch nimmer tegengeschrevendat niet alleen op
uiterlijke vormen moet gelet worden, maar ook wel degelijk
op de afstammelingen.
De Engelsche natie is ons hierin tot een sprekend voor-
beeld, in dat land waar de veredeling van het paardenras tot
zulk een hoogen trap van volmaaktheid is gevorderd, wordt
hij de beoordeeling der hengsten en merrieu niet het meest
op het uiterlijke schoon gelet, maar wel op de door die fok
dieren reeds voortgebragte veulens.
Daar te lande wordt hierop zoo sterk gelet, dat vele voor-
beelden bestaan, dat voor dekgeld van een hengst van vijf-
jarigen leeftijd slechts twnnlf gulden wordt betaald, dat de
door dien hengst voortgebragte veulens zoodanig uitmunten
dat daardoor het dekgeld wordt verhoogd en het zelfs op aclit-
tien- a twintigjarigen leeftijd van den hengst vier ofvijfmaal
meer bedraogt, al naarmate het bewijs wordt geleverd, dat
die hengst uitmuntende veulens voortbrengt.
JBordt vervolgd.)
Het is bekend hoe op vele plaatsen ten plalte lande nog do gcwoontc
heersctit om bij bcgrufenissen gastparlijen aan te rigtenzoodat men sorns
zou meenen dat daar bruiloft gehouden wordt, waar zoo even een doode
is uitgedragcn. Intusschen is hierin ook at verandering en verbetering
gekomen en zal ook dit overhlijfsel van heidenscho gcbruiken met de toe-
netnende besebaving wel langzamerband golieel on al verdwijnen. Van
belgeen men loch dienaangaande In den door sommigen nog zooboogge-
roemden ouden tijd zag gebcuren-, zict men thans nog sleebls eene kleinc
scliaduw. Als een staallje boo bet voor 200 jaren bij begrafenissen hier
te lande loeging, willbn wij inzage geven van de navolgende:
K0RTE NOTIT1E- VAN B.6 OECUAVENIS VAN GERR1T DIRKSZ,
Uerbergier le Sloton, den 21 May 1680.
Ten dienste van d'Ovcrledcqe, zo in *tslcr/huisals in devoornaamsle
Herbergen daar omtrerit is gcconzumeert, 20 Oxhoofdcn zo Franco als
Rinse VVijn; 70 Halfvalcn Bier, zo bitter als zoet; 1100 Pont Vleesch
waarvan op *t Konings Plein gebraden is; 550 Pont tot Ilarston; 28 Kalf-
horsten; 12 Scbaapen boulen^18 Groole Vcnizoenen met wilto korsten
200 Pont Fricadello. Voorls Broot, Mostaert, Kaas, Boter, etc, naar
avenant. Varinis Toebak in vollen ovorvloot.
Ton dicnslo van do gene die geliefden ter hegrafenis to komen, lagen
alio de schuitjcs van den Ovcrloom aan de Slad, om baar tot Sloten.en
wederom tot Amsterdam te brengen; die alle met volte ladingderwaarts
on hcrwaarts gekccrd zijn. Bejialve dezo wierdon 'er zooveel wagens en
chezen met volk op do wog gevonden, datter wel de longte van 56 roeden
mede bezel was, en, door do menigte, onmogelijk konde gelelt worden
doordien vele zo wel nevens, als agter malkandcicn roden. En op de
wcg lussclien Stolen en Amsterdam wierden gevonden tusschen de 50 en
60 bedelaars, die alle overslaltig dronken en vol waren; waarvan de
meeste haar zcer leelijk bespogen en bevuildcn. Aldus is de Lijkstacie
van deze alom bokenden Uerbergier, Gcrrit Dirksz, voltrokkcn: en heeft
alzo een groote gedagtenis en veel gepraats nagelaten.
TcFrancker is dezer dagon een boer uit Sexbicrum, die, naar men zegt,
zcer ongerust was toen bij voor bet ecrst per spoortrcin zoude reizen,
plolseltng dood gevallentoen bet scin werd gegeven om in de waggons
te stappen. In de mccst bcvolkle buurton to London hchhcn tegen-
woordig op klaarlichlen dag aanrandingen plaats: do iaalsle uitvinding der
dieven in de straten aldaar is om iemarid plolseling een zakdoek met chlo
roform onder den neus te liouden en hem in zijn bedwelmdcn loesland van
alios to berooven. Verleden week is de bockhouder bij bet Arinbe-
stuur der Hervormdo gemeente te Zwolle op de vlugt gcgaanomdal bij
op heeler daad betrapt was zich van de daags te voren gekollekteerde
kcrkgiften eene som van 480 arglislig te hebben loegeeigend. Ilij was
steeds een oppassend en eerlijk man, bij zijnc stadgenooten gcaclit en
gezicn, waarom men zich dan ook in gissingen verliest, wat hem tot deze
lakenswaardige daad heeft kunnen brengen. Op een stoep in de Rozen-
boomsleeg te Amsterdam is eerie vrouw van een zoon bevallen, waarbij Imnr
man tegenwoordig was; zij is vcrvolgens door de polilie naar bet gastbuis
vervoerd Op de Ohio is, ten gevolge van cone aanvaringbet stoom-
schip Amerioa gezonken 100 pcrsonen hebben daarbij het leven vcrlo-
ren. Be beer George Pacbody te Londen hecll eene nicuwe gilt ton be-
heeve van bet bouwen van armenwoningen atdaar gcscbonkenten bedrage
van bondcrd duizend pond sterling, maknnde, met het vrocgere, 350,000
pond sterling, of, in hollandsck geld, een sommetje van twcc-en-veerlig
tonuen gouds.Twee Scbiedammers, Henricus Luuns en Maria Allegonda
Hamels, vierden onlangs bun 62i jarigc cchtvereeniging. Te zamen bc-
leven zij den ouderdom van 182 jaar, zijndc de man 84 en de vrouw
98 jareu oud. Ten bcwijze van de algemeene deelneming, welke bet
lot der bewoncrs van de overstroomde streken van Zwitserland ilaar le
lande opwekt, strckt de inschrijving, die, ten behoove der noodlijdenden
in do eerste liclft van October in bet strafgesticiit le Lausanne is gedaan.
Nadat gedurende de godsdienstoefening voorgelczen was de prokiamalie
der ecdgenootscbappelijke regering, waarin gil'tcn werden gcvraagd, bad
men eene lijst in de cellcn laten rondgaan, waarop voor cen bedrag van
500 fr. door dc gevangencn was ingesehrcven gewordenle voldoen uit
bun tegoed in de uilgaanskas. Een dor tuclitebngcn sebrecf voor 30 fr.
in, onder vcrmelding, dat bij aan de overstroomde kantons »vecl scbul-
dig was." Volgens eene upgaaf van een der Parijscbc bladen, is bet
aantal branden in de Franschc boofdslad gemiddeld 12 a 13 daags; bel
geen voor de vier winlermaanden een lotaal van 1200 5 1300 branden
geeft, tot welker blusscbing 14U0 roan en 300 spuiten bcsdiikhaar zijn.
Hot gebcurt dikwijls dat dozclfde brandwacbt in een nacbt op vijf of zes
verscbillendo punten dienst moet doen.Volgens eene op ofDdelc wijze te
Rio ianeiro bekend gemaaktc verklaring, afgelcgd door cen Paraguayscben
vaandrig, met name Buenaventura Hetcba, door do Brazilianen krijgsge-
vangen geinaakt, zijn de geruchten nopens de talrijke en wreede straf-
oefemngen, welke de dictator Lopez in zijn kamp aan de Tebicumy heeft
doen voltrekken, maar al le waar. Niet minder dan vijf bonderd norso-
nen waren op zijnen lastals vcrdacbt van zamenspanning tegen zijn hc-
wind, acblerccnvolgens gefusilleordmeerendeeis hoofd- cn mindcic orfi-
ctcrcn van zijn legcr en van de bczcltingen van Assompcion en andere
Paraguayscbe stcdenmaar ook verscheidene burgcrlijke personcnen
onder deze de Portugesclie consul Percira. Acht of tien dagen lang bad
dit gruweltjko bloodbad geduurd. De slagtoffers van de wraakzucht cn
van den argwaan des dictators werden met boeijen beladen on geblinddoekt
op rijen geplaatst en door even zoo vole soldaten als er gevonni«den wa
ren in den rug geschotcn en vervolgens met bajonetsteken of met'dc sabet
afgemaakt. Bcze gruweltoonclen hadden plaats gehad onder bet bestendig
geroep van: /,Lcvc bet vaderland! Leve Zijne Exc Dood aan de verra-
ders!" De bovengenoemde vaandrig verzekert echter, dat zijne krijgs-
makkers die kreten slechts aanhieven om niet in het lot der verdacliten
te deelen, en maakt gewag van een soldaat (Manuel Maria Rivarola, eon
zoon van gocden huize), die, zich zelven bij het gezigt van deze gruwe-
len vcrgctcndc, bad uitgeroepen/Leven de verraders! Dood aan zijne
Exc.!" en oogenblikkclijk was geiixecuteerd. Dat in Rusiand in do
laatsle zes jaren het gcbruik van sterken drank zeer is tocgenomcn kan
uit het volgende blijken: In 1862 waren er 460 drankhuizen in St.'-Pe
tersburg cn nu zijn er 2500. Voor zes jaren was op elke 1080 licwo-
ners eene kroeg cn nu - ongeveer naar den maatstaf van westclijk Eu-
ropa - een voor elke 200. Zeer vele dezer huizen zijn de helersplaatsen
van geslolen goederen. De Russisclic regering heeft dan ook beslotcn
le St.-Petcrshutg 2102 kroegen to doen sluiten, cn ze door het geheeie
rijk naar dozclfde verhouding te vcrminderen. In cen brief uit Lima
van 12 September, wordt do schade, welke de geduchte aardbeving van
den 13 Augustus alleen in Peru vcroorzaakt heeftop ongeveer 400
millioen gulden begroot. Meer dan tvvinlig voorname sleden van dien
Staat zijn geheel of godccltelijk door deze ramp verwoest geworden. In
de stad lea, die eene bcvolking van 12,000 zielen had, zijn 367 huizen
ingestort cn al dc overigc moclen omvergeliaald worden. De liefdadig-
bcid, waarvan de Pcruaanscbe bevolking in deze omstandigbeden blijk
geeft, is buitcngemcen groot. Onder de ingekomen giften worden ver-
meld eene van 200,000 francs van den ondernemcr van den spoorweg van
Arcquipa, en eene geldelijke gift van den pacbter der guano; terwijl uit
de kas der Guano-maalschappij een renteloos voorschot van 500,000 pi
asters was verstrckt. De wetgeving van Louisiana in do Verecnigde
Stolen heeft de doodslraf door het eelluluir stclsel vervangen maar loe-
gepast op cone wijzedie doet siilderen. De moordenaars worden opge-
sloten in afzondt rlijke cellen. Vddr elke eel is eene kleine plaatswaarop
zij arbeiden mogen, uitgezonderd twee maanden in het jaar. Dat lijdperk
begint op den verjaard.ig van de ntisdaad. Zoolang dit duurt mogen do
vcroordecldcn bunrie eel niet langcr verlaten dan noodig is om baar selioon
to maken. De verjaardag is een dag van vasten. Gedurende vicr-en-
twinlig urcn krijgt de veroordeclde vohtrckt geen voedsel. Hij wordt bc-
zoclit door den kapellaun, die hern aanmaant God vorgiffenis le vragen
v.or zijne rnisdaad. De moordenaars ontvangen geene andere bezoeken
dan van de inspcctcurs, de bewakers en den directenr der gevangenis of
den genccsliecr. Zij kiijgen geene l.oeken dan uiltrcksels uit den bijbet
en slichlclijko wcrkondie de kapcllaan gescbikt acbt om ben tot berouw
aan te sporen cn bunrie vrces eh lioop vour bet leven bier namaals op
te vvekken. Als zij niet lezen kunnen, wordt bun dit goleerd. De ver-
oordccble wordt bescbouwd als dood voor do geheeie wereld. Zijno eel
is met zwart beklccd. Op do deur leest men met groote letters: »ln
deze eel is opgesloten om zijn leven in eenzaamheid en berouw door to
brengen A. B.overtuigd van moord op C. D.".
In het gebouvv vnn Iiet Provinciaal Bestuur te Haarlem io
aanbesteedHet onderhouden der duinen op het eilaitd Vlie-
land, gedurende de jaren 1S69 1870 en 1871; minste in-
schrijver was de heer de Jong, teAmeide, voor/ 4645; 2°.
het dricjarig ondcrhoud van de rijks zeewcring benoorden Pet-
tenminste inschrijver de heer de Graaf, te Alkmaar, voor
3199; 3°. het driejarig onderhoud van het jaagpad c. a.,
langs het Zuider- en Noorderspaarne, minste inschrijver de heer
kuikte Haarlem, voor 865 4°. het driejarig onderhoud
van het huis van arrest te Iloorn, gedurende 1869, 1870 et>
1871; minste inschrijver de heer Bierenbroodspot, te Hoorn,
voor 1600.
Op 1 December 1868 stond voor het provinciaal geregtshof in
Noord-Holland teregt Jan van der Meer, oud 43 jaren, boeren-
knecht, geboren te Wilnis, wonende te. Haarlemmermeer, ter zakc,
dat hij in den nacht van 4 op 5 Mei J868, opzettelijk brand zou
hebben gesticht op deu hooizolder boven den koestal gelegen van
de woning van den landman W. Clay te Haarlemmermeer, bij wien
hij tegen loon als knecht in dienst was, tengevolge waarvan die
woning en koestal ziju verbrand, en eene schade buiten de verze-
kerde goederen heeft veroorzaakt van p. m. 5000, en dat hij
wijders, in den avond van 13 Mei daaraanvoigende weder opzette
lijk brand zou hebben gesticht in den pinkenstal, op geringen afstanet
gelegen van de door genoemden Clay, na het verbranden zijner vorige
woning, betrokken woning op hetzelfde erf staande als de afgebrande,
door in dien pinkenstal een klomp met een brandeude kooi te plaat
sen, waardoor zich het vuur aan de buitenplating, waartegen een
beschot gespijkerd is, had medegedeeld, welke brand evenwel tijdig
is ontdekt en gebluseht; door welke brandstichtingen het, zoo uit-
hoofde van de ligging der perceelen, waarin zij gepleegd werden, als
om het tijdstip, waarop zij zijn gepleegd, te voorzien was, dat men-
schenlevens konden worden in gevaar gebragt; en dat hij bij gele-
genheid van eerstgenoemden brand, eene met een hangslot gesloten
kist, van den landbouwersleerling W. de Man, mede bij Clay woon-
achtig, opengebroken en daaruit ten nadeele van genoemden de Man
arglistig zou hebben weggenomen een gouden horologie met gou-
den ketting, sleutel en medaillon, een kompositie-horologiekast, twee
portemonnaies nl. een met zilver en een met stalen sluiting, eenige
rijksdaalders en een zilveren luciferdoosje, en zulks alles gepleegd na
reeds, bij arrest van het provinciaal geregtshof in Utrecht, dd. 12
Augustus 1855, ter zake van diefstal van vee in de weide tot 5jarea
tuchthuisstraf veroordeeld te zijn geweest.
De beschuldigde ontkende echter alle sehull aan het hem tea
laste gelegde. Achttien getuigen werden gehoord. Het openbaar j
ministerie werd waargenomen door don advokaat-generaal jbr. mr.
C. H. Backer, de verdediging door den advokaat mr. H. J,
van Lier.
Nadat het getuigen verb oor was afgeloopen en ds verdediger van
den beschuldigde zijne ph itrede had voorgedragenheeft het Hof
den 8 dezer uitspraak in deze zaak gedaan en den beschuldigde
van al het hem ten laste gelegde vrijgesproken.
Eekiioff's Almanak voor Landboutcers en Veehouders is een
