- 02 -
demciig'de Herig'ten.
J ti 0 e s a ii b c ii.
runderen sehnpen en varkens worden met ecu schip getrans-
jporieerd. Dan wordt echter ook niet een enkel lioekje be-
scbikbare ruinate onbezet gelaten. Onder, op en boven liet
dek worden de toekomstige hammen en rollades zamengepakt.
Daar is b.v. een geweldig groote kudde scliapen het eerst
aan de beurt. Onder een aanlioudend geblaat in de meest
verschillende toonwijzen volgen zij gewoonlijk zonder aarzelen
vaak met onstuimige liaast, den voorafgaanden herder, over
de naauwelijks twee ellen breede houten brug naar het schip.
Soms echter, bij absentie van hun bekenden aanvoerder,
sehijnt in het schapengemoed een zeker wantrouwen te ont-
wakenen weigert het dier hardnekkig den onbekenden weg
te betreden. Dan behelpt men zich op eene andere wijze. De
belhamel der kudde, of een ander daarvoor geschikt dier,
wordt door twee matrozen bij zijn voorpooten onder den
arm genomen, en zoo op zijne achterpooten voorwaarts stap-
pend, geeft hij aan zijne makkers een voorbeeld van gefor-
ceerde dapperheid, die lhans echter zonder verwijl met luid-
ruchtig geblaat hunnen onverschrokken aanvoerder volgen. Op
de boot aangekomen, worden zij of naar beneden getrans-
porteerd, of bij gebrek aan ruimte naar galerijen boven het
dek gevoerdtot welke een houten schuins oploopeude brug
den toegang verleent. Zulke galerijen of gangen kunnenover
de geheele uitgestrektheid van het schip opgerigtomstreeks
1000 scliapen bevatteu. Ongelukkig echter, zoo ze niet van
genoegzaam hooge leuningen voorzien zijn. Immers mogt een
der dieren, hetzij uit ontevredenheid met zijn staathetzij
uit angst of een andere beweegredente rade worden, zich
over de leuning heen in zee te werpende gansche kudde
zou den roekelooze volgen en reddeloos verloren zijn, het-
geen ergens reeds moet hebben plaats gehad.
De varkens makengelijk ook uit bovenstaande statistiek
blijkt, verweg de minderheid van het naar Engeland uitgevoerde
slagtvee uit. Dit belet echter niet, dat hun oorverscheurend
gegier, al zijn ze ook in kleinen getale aanwezig, ver boven
het geloei en geblaat hunner reisgenooten uitklinkt. Daar
hunne bekende halstarrigheid hun nederlaten in de scheeps-
ruirate beneden in den weg staat, wordt hun meesal op het
dek een verblijfpaats aangewezen.
Inzonderheid trekt de inscheping van runderen de opmerk-
zaamheid van den toeschouwer. Zij worden of beneden in het
scheepshol, of zoo hier geen voldoende ruimte is, op het
dek geplaatst. De methode, in het eerste geval aangewend,
is zoo eeuvoudig als origineel. Op het dek ergens is een
sterke kraan opgerigt, die door stoom of menschenhanden
werkt. Een touw van de sterkste constructie hieraan beves-
tigdvat onderaan met een haak in den ring van een breeden
gordeldie midden om het lijf van het dier geslagen wordt.
Gemakkelijk wordt nu de geheele colossus in de hoogte ge-
heveneene zijwaartsche beweging der kraan brengt de vracht
boven de opening van het ruimen plotseling verdwijut,
even als Lucifer op het tooneel, het dier in de donkere
diepte.
Zulk eene inscheping maakt een eigenaardigen indruk. Wat
een magt ziet men den betrekkelijk zwakken mensch over het
sterke forsche dier uitoefenen 1 Hij handelt er mee naar be-
lieven en willekeur. Van den anderen kant kan men een
glimlach niet onderdrukkenover den starren geesteloozen
blik, waarmede de logge vleeschklomp de hem aangedane be-
handeling ondergaat. Indien het rund snel en vaardig opge-
ligt wordt, verroert het geen lid, geeft geen geluid, noch
eenig teeken van schrik of verrassing, de hals met den roas-
sieven kop hangt eenigzins zijwaarts, en gevoelloos zakt de
zware last naar benedenalsof het leven reeds uitgebluscht is-
Zijn echter de runderen bestemd om op het dek te loge-
ren, dan worden zij alien te zamen in een troep over de
brug op het schip gedreven. Dit levert vaak een hoogst
levendig schouwspel op. In weerwil van het stroowaarmede
de landingsbrug bedekt is, gebeurt het toch dikwijls dat
enkelen van de geweldige beesten nedervallen en niet terstond
weder kunnen opstaan. Dit veroorzaak geen geringe verwar-
ring. De geheele troep blijft staan, hier en daar keert er
een op zijn schreden terug, het regent knuppelslagenen
drijvers zoowel als matrozen hebben al hunne energie noodig
om den troep weer in beweging te krijgen. Eenmaal op het
schip aangeland, zijn de dieren volkomen rustig, met uitzon-
dering van de stieren, die wat meer omzigtig behandeld
moeten worden. In den afgeloopen zomer gebeurde het,
dat twee bullen plotseling in een onbewaakt oogenblik regts-
omkeert maakten, en, terwijl alles voor hen uit den weg
ging, van het dek over de brug naar het land terugliepen.
Hunne pogingen tot ontvlugting baatten hun echter niet.
Nog voor dat zij den oever bereikt hadden, werden zij door
kracbtige handen gestuit, bij de touwen gevaten, hoewel
zij hunne drijvers nog een eind ver met zich voortsleepten
door mildelijk toegedeelde stokslagen tot staan gebragt en naar
bun kerker teruggevoerd.
Daar is gewis hun lot niet benijdenswaardig. Digt zamen-
gedrongenhebben zij geen plaats genoeg om te gaan liggen.
Niettegenstaande den korten duur der reis wordt deze toe-
stand des te pijnlijkerdaar ook het voedsel hun zoo goed
als onthoudeu wordt. Slechts een geringe voorraad hooi wordt
meegenomenom in de dringendste behoeften te voorzien.
Wordt dan door storm de overtogt vertraagdzoo begrijpt
men ligt, hoe vreeselijk het arme vee door den honger gepij-
nigd wordt. Overigens kan men zich gemakkelijk voorstellen
in welk een jammerlijken toestand eene met slagtvee volge-
propte stoomboot gedurende een storm verkeert. Menigmaal
bevindt men zich alsdan in de noodzakelijkheideen gedeelte
der lading over boord te werpen; eene verrigting, die, gelijk
voor de hand ligtop zich zelve met grcole bezwaren ver-
tbonden is.
Werpen wij nog even, terwijl de boot met vollen stoom
haar reis voortzet, een blik op de haven, zoo pas doorhaar
verlateu. 't Is een tooneel vol leven en beweging. Schier
op elk uur van den dag aanschouwt het nog rusteloos bezige
lieden, die in het zweet huns aanschijns, maar toch vrolijk
en opgeruimd vaak onder luid gezang hun arbeid verrichten.
Wat gczonde krachtig ontwikkelde gestalten 1 Wat gespierde
en llinke werkers! Zoo ergens, dan ziet men hier den in-
vloed van frissche lucht en ligchaamsbeweging op de bevor-
dering aan gezondheid en spierkracht. Zien we nog een
oogenblik wat naauwkeuriger de haven rond. De diepste rust
gedurende den ganschen dag en nacht vindt gij er kort voor
zes uur in den morgen, 't Is er om dezen tijd nog rustiger
dan in den nachtwaarin het geluid der riemslagen eener
naar het schip terugkeerende boot hier of daar gehoord wordt,
Niet de minste beweging bespeurt men op de schepen. Slechts
de blaauwe rookwolken uit de kombuizen verraadt de eigen-
aardige bezigheden van een deel van het scheepsvolk. Stroom-
afwaarts op grooten afstand, of ook wel midden in den
stroomniet ver van de haven, drijven vele kleine vaartui-
genhonderden platboomde melk- en groenteschuitenmet
hoog opgestapelde roode emmers of platte korven beladen
onderscheiden roei- en vischbooteu die zich straks naar hare
bestemmingsplaatsen zullen begeven.
In de haven zelve begint de dagelijksche drukte eerst met
den slag van zes. Pas lreeft de klok op het toljacht door
vier luidklinkende slagen het teeken gegeven, of alle seheeps-
klokken vereenigen hare niet zeer harmonisch zamenstemmende
toonen met deze uitnoodiging tot den dagarbeidterwijl het
uurwerk van den Michaelistoren aan de algemeene roepstem
door zijne zes dreunende slagen kracht bijzet. Als met een
tooverslag verandert het geheele tooneel. De stilte van den
nacht is geweken voor luid geraas en gedruisch. Alles begeeft
zich tot den arbeid. 't Is een bont dooreenwoelend tafereel.
Hier verneemt men de korte en krachtige bevelen der kapi-
teins en stuurlieden, daar het gedruisch van zeilen en tou
wen, ginds zijn een paar schuitenvoerders, die van hetzelfde
schip hunne lading ontvangen moeten, wegens den voorrang
in twist geraakt, en op vele schepen klimmen matrozen en
scheepsjongens met verbazende behendigheid langs masten en
touwenbalanceeren op de uiterste einden der ra's en toonen
eene vlugheid en zekerbeid van bewegingen, waarin zij voor
den meest geoefenden akrobaat niet behoeven onder te doen.
Zoo vertoont ons de haven van Hamburg het menschelijk
leven dag op dag, in zijne meest rustelooze werkzaamheid en
bontste afwisseling. S. B.
Vollcsblad
Naar men verneemt, zal het spoorweg-halt Velsenop de lijn van
Haarlem naar den Helder, met 1 Mei geopend worden. Tegcnwoordig
worden weder adreskaarten in den vorm van een bankbiljet van f 100
verspreid. leder zorge dus dat bij, bij bet ontvangen van bankbiljotten
er niet de dupe van worde, want voorbeelden hebben vroeger aangetoond
dat er wel cens zulk een van bet adreskaart-allooi onder liep, tot groot
nadeel van hen die ze ontving. [n de zilvermijnen van Nevada (Ame-
rika) is een brand uitgebarsten, die aan 30 menschen het leven heeft
gekost. De stoomboot Bradford is, bij het stoomen door het Kanaal
van Voorne, in aanvaring geweest met een volgeladen baggeraak, waar-
door een oppassend jongeling, die zich daarop bevond, jammerlijk is om-
gekomen zijn lijk is later opgevischt. Weinige jaren geleden hebben
zijne onders een even oppassenden zoon door bet omslaan eener boot
verloren. Het Prov. Geregtshof in Gelderland heeft den 9 dezer Ever-
dina Wiilemsen, van Elst, tot vijfjarige tuchtbuisstraf veroordeeld, wegens
kindermoord, door de ongehuwde moeder voor de eerste maal gepleegd.
Nog werd door het Hof uitspraak gedaan in zake Antje Haverkamp, be-
schuldigd van brandsticbting waarbij gevaar voor menschenlevens was te
voorzien, in den avond van 26 Februarij jl.gepleegd ten huize van den
beer v. D. te Apeldoorn, bij wien zij als dienstmeid inwoonde. De be-
schuldigde had toen, om zich op bare moesteres, die een zeer Iastig
humeur bleek te hebben en met wie zij dikwijls woordenwisseling had
gehad, te wrcken, op de Iogeerkamer in daar aanwezige Iompen vuur
aangebragtdoeh korten tijd daarna zich daarboven bevindendeop het
hooren knetteren van het vuur, berouw gevoeld, waarop zij haren mees-
ter van het onlstaan van den brand die zeer spoedig werd gebluscht
was gaan verwittigen. Evenwel bad diens dochterdie deslijds reeds in
bed lag te slapen, in levensgevaar kunnen verkeeren. Het Hof veroor-
deelde do jeugdige beschuldigde (19 jaren oud) tot de straffe des doods.
Op de Zuiderzee is een treffend ongeluk voorgevallen. Bij het visschen
met haringfuiken op bet Zuiderboord der Zuiderzee bevondcn zich drie
visschers uit de gemeente Bunschoten in eene boot. Door den golfslag
schepte die boot water en sloeg om, met het noodlottig gevolg dat twee
van hen verdronken; de derdc had het geluk zich aan de boot vast to
klemmen en werd later door een anderen visscher gered. Te Wou-
dricbem is verleden week bij den landbouwer Ottenvanger een hevige
brand uitgebarstendie in weinige oogenblikken twee vvoningen en twee
scburen in de asch legde. Tien runderen en twee paarden zijn daarbij
verbrand, terwijl al het aanwezige hooi, stroo en stalgereedschap ver-
nieid werd. De schade is zeer groot en de oorzaak onbekend. Tot
waarschuwing wordt uit Leeuwarden gemelddat door het Kantongeregt
aldaar voor cenige dagen twee personen zijn veroordeeld tot eene geld-
boete van 10 gulden of gevaugenisstraf van drie dagen: de een wegens
het plaats nemen in een rijtuig van een trein der spoorwegdienst, zonder
van een behooriijk plaatsbewijs te zijn voorzien; do ander wegens het
verder reizen dan het station eener spoorwegdienst, waarvoor bet plaats
bewijs genomen waszonder daarvan kennis te geven aan den hoofdcon-
ducleur of de bijkomende vracht te betalen. Bij Wigan (in Engeland)
is eene ontplofflng in eene steenkolenmijn voorgevallen, terwijl 200 werk-
Iieden zich daarin bevonden. Reeds 20 lijken zijn naar boven gehaald.
Gedurende de Paascbdagen is te Parijs zeer veel sneeuw gevallen en
heeft de thermometer, ten gevolge van den ongemeen scherpen zuid-oos-
ten wind, eene belangrijke daling ondergaan. Ook in onderschcidene an
dere oorden van Frankrijk, vooral in de bergachtige streken, zijn insge-
lijks groote massa's sneeuw gevallen, waardoor op sommige plaatsen zelfs
de gemeenschap gestremd werd. Uit Pau schrijft men, dat de Pyreneen
zoo dik met sneeuw bedekt zijn, dat de beeren en andere roofdiercn in
de vlakten afdaien en de schapen, geiten enz. in de dorpen komen weg-
slelenzelfs zou een kind door de beeren weggeroofd zijn. Een troep
Piemontesche werklieden is in de vorigc week bij het overtrekken van
den Simplon door een sneeuwval bedolven, waarbij 11 hunner het leven
hebben verloren; de overigo 7 is bet gelukt aan bet doodsgevaar te ont-
snappcn.
NOG EEN WOORD
OVER
DE BEMALINGS-QUAESTIE.
W nterbezwaar waterberging afsluiting van hoog
afpoldering van laag land afzonderlijke of kilbemaling,
enz., enz., alien als woorden van gelijke beteekenis, en be-
trekking hebbende op tijdelijken waterlast in den Haarlemmer-
meerpolder, kwamen in den loop der jaren telkens weder op
nieuw en te veelvuldig ter sprake, dan dat niet elk, daarin
belang stellende, bij zoo vele en meestal uiteenloopende mee-
ningen daaromtrent, eene eigene opinie zich zoude hebben
gevormd.
Geheel daargelaten wat in deze reeds vroeger moge zijn
geschiedscbijnt de tijd tot rijpbeid gekomen, dat meer af-
doende maatregelen behooren genomen te worden ter voor-
ziening in overgebleven tijdelijken waterlast voor de laag- en
tijdelijk watergebrek voor de hooglanden.
Eene ten dien einde in hare vergaderiug van 15 Januarij
1868 door Iloofdingelanden benoemde comraissie heeft hare
taak ten einde gebragt, althans na zeer rijp beraad in eene
concept-verordening van baar gevoelen doen blijken, zich
aldns resumeerende„eigenaars van landen op 4.30 el of
lager gelegenkunnen verlof bekomen tot afzonderlijke in-
poldering en bemaling, mits de bekende 4800 vierk. el
waterberging, in elke 20 bunders aanwezig, buiten de in-
poldering aan den polderboezem terug te geven in 3200
kub. el, te verstrekken door de verbreeding der wederzijdsche
kavelslooten elk met 1.50 el en van den togt 1 el."
De beer Mr. Amersfoordt heeft zich intusschen de moeite
gegeven in eene zeer uitvoerige memorie ons eene schets van
kilbemaling voor te leggen en deze aan te bevelen, zonder
echter te ontkennen dat deze gelden veel geld zal kosteu
nogtahs daarbij wijzende op de zeer kostbare en drukkende
wijze, waarmede de commissie haar doel voor den laaglander
tracht te bereiken met het toestaan van afzonderlijke inpolde-
ring en spinnekop.
Eindelijk zien wij den heer Mr. Rutgers van Rozenburg
met zijne even heldere als bondige memorie voor alle belang-
hebbenden optreden, om, door de meest duidelijk uiteenge-
zette en afdoende redenen, in zijne bemalings-quaestie zoowel
het stelsel der commissie als meer bepaaldelijk de voorge-
stelde kilbemaling te bespreken en gelijktijdig te bestrijden
als onvoldoende en onuitvoerlijk", en eenvoudig in hoofd-
zaak als radikaalmiddel daar tegenover te slellen: ^afsluiting
zoo veel mogelijk van het hooge land."
Naar hetgeen steller dezes durft constateren, zijn Inge-
landen hier den heer Rutgers van Rozenburg grootelijks ver-
pligt voor deszelfs duidelijk betoog ter bestrijding, en het
nieuw gezigtspunt ter overweging aangegeven. Met dit laatste
althans sympathiseer ook ik volkomen.
Immers het is en was steeds mijne leidende gedachte, ook
toen ik weinig jaren geleden durfde beweren, dat 2 machines
zoo krachtig als Lijnden en Cruguius voldoende zijn zouden
den polder van waterlast te bevrijden, n.m. bij practische
afsluiting van bet hooge landen datzelve benuttigd tot tijdelijke
waterberging en waterophouding.
Diezelfde gedachte destijds uitgesprokenen thans door den
heer Rutgers van Rozenburg tot grondslag der opheffing van
waterbezwaar gelegdafsluiting zoo veel mogelijk van hoog
land," blijft steeds, ook naar mijne beseheiden meening, het
even eenvoudig als natuurlijk en minst kostbaar en radicaal
middel, ter bereiking van het doel in kwestie, en zij het
mij veroorloofd daartoe het navolgende te brengen als uitbrei-
ding en araendering van het plan Rutgers.
Boven en behalve de door den heer Rutgers aangewezene
landen worden nog afgesloten: de sectien NLL en 00 ge
heel; van de sectien EFkavel 1626, van QQ, kavel
1630, en zal zulks al te zamen genomen, met inbegrip
der dijks- en veldwegsgronden, bij benadering 4000 bunders
bedragen.
Met 150 vaste dammen in even zoo vele kavelslooten aan
den eersten togt aangebragt, zal deze 4000 bunders en daarmede
al het hoogste land zijn afgesloten. Zal zulks volgens den
heer Rutgers vermoedelijk contractueel moeten geschieden
het al of niet inlaten van water uit de ringvaart, hiervan
afhankelijk gesteld, zal de taak vergemakkelijken en elke
tegenkanting van de zijde der eigenaren vermoedelijk uitsluiten.
De door mij bedoelde vaste dammen zijn dezulken waar-
van de kruin of bovenkant 20 duim onder het plaatselijk
maaiveld wordt aangelegden alzoo overlaal-dammenter
wijl in elk derzelve <ien duiker (met schuif), welks bodem
30 duim lager, en alzoo 50 duim onder het maaiveld reikt
die duiker in zomertijd geopend ter doorvloeijing van uit de
ringvaart ingelaten water, voedt alzoo den algemeenen boe-
zem tot 4.90 of 5 el; steeds tot 50 duim onder het maai
veld bet hooge land achter den duiker blijvende aanvullen,
terwijl diezelfde duikers onder buitengewone omstandigheden
d. i. bij overtollig water in den polder, zoowel gedurende
den zomer, als meer bepaald in het ongunstig jaargetijde,
naar welgevallen van het Dagelijksch Bestuur worden gesloten,
omdaarmede tijdelijk des noodig tot 30 duim water in het
hoog te kunnen bergen en ophoudenen alzoo de stoom-
werkluigen tijd te geven tot uitmaling van het overtollige
in het laag, alvorens het hooger afkomend water te doen
toevloeijenterwijl inmiddels de 20 duim overlaat steeds
belet, dat bet hooge land door deszelfs vaste afdamming en
gesloten duikers direct nadeel door waterbezwaar zoude kun
nen beloopen.
