WEEK.BLAD
1869.
V rijdag, 21 Mei.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Tiende Jaargaivg.
Maarlemm ermeer.
5>and1bonw.
xXXAitZ^
Veideeliiig' van liet Hoofdkiesdistrict Haarleiiitiierjueer
Watergraafsmeer,
Quder-Amstel
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
Welwater uit g-egraveu Putten.
LEMMERMEER.
HA A
PRIJS VAN HEX ABOIYNEMEIVT
in het Jaar
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
Haarlemmermeer, nu een hoofdkiesdistrict geworden zijnde
behoeft thans niet meer uit te zien naar Haarlem en de Zaan-
streek, of te vragen wat men daar denkt en doet, en wien
men er vvenscht af te vaardigen als vertegenicoordiger naar de
Tweede Kamer der Staten-Generaal. Haarlemmermeer staat
nu op zieh zelf en de kiezers hebben niet meer door den bril
van naburige plaatsen naar de stembus te zien. Zij kunnen
uit hnn midden den man kiezen die het meest hun belan^en
kent en de vereischte bekwaamheden bezit om ze krachtig voor
te staan en te bevorderen in's lands vergaderzaal. Yan onder-
scheidene zijden meldt men ons, dat dan ook in dien geest
de keuze gedaan zal worden, en men den heer Mr. J. P.
Amersfoordt als den besten kandidaat beschouwt. Wij jnichen
le keus allezins toewant niemand kent het district beter
en is zoo op de hoogte der zakenterwijl hij aan zijne alge-
meene en uitgebreide kennis, de gave van goed te spreken
moe( lg te handelen paart. Hij zal een vertegenwoordiger zijn
waar Let district eer mee inlegt en waaraan het veilig zijne
belangen kan toevertrouwen.
IN ONDERKIESDISTRICTEN.
Onderkiesdistricten en
hoofdplaatsen.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAYE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
(Uiterlijk Woensdag.)
gevoerd door onzen predikant, den evangelist 't Earl, en de
lieeren Esstr en van loon, welke alle met onverstoorde aan-
dacht werden aangehoord. Het gezang in Maran-Atha werd
begeleid door een krachtige Seraphine, een geschenk van den
heer Knipscheer (Warmoesstraat te Amsterdam) en die voortref-
e ijk bespeeld werd door den heer Roosdorpwelke mede de
voor die gelegenheid ter leen ontvangen Seraphine in Geloof
en Liefdeop den tweeden Pinksterdag heeft bespeeld. Door
de bemoeijmgen van onzen predikant en de bereidvaardigheid
van den heer van Wassenaar werden op den tweeden Pink
sterdag de inwoners vau het Hoofddorp door middel van de
trekschuE in de gelegenheid gesteld de inwijding van Geloof en
Liefde bij te wonen. Een buitengewone gift van f 300 ten
behoeve der Evangelisatie verhoogde de aangename gewaarwor-
mgen van velen. Alles is in de beste orde afgeloopen en
alien die daartoe hebben bijgedragen komt lof en dank toe.
ij vertrouwen dat het gevierde Pinksterfeest bij velen een
heilzamen indrnk heeft achtergelaten.
PRIJS DER ADVERTENTien:
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12Cent.
Zegelreot bij elke plaatsing 35 Cent.
Haarleramerliede en
Spaarnwoude,
Sloten
Nieuwer-Amstel,
Aalsmeer,
IJithoorn,
Leimuiden
Eijnsatervvoude,
Alkemade
Lisse,
Hillegom
Gemeenten
in elk onderkiesdistrict begrepen.
gemeente Haarlemmermeer,
•i
Haarlemmerliede en
Spaarnwoude.
Sloten.
M
Watergraafsmeer.
5J
Diemen.
Ouder-Amstel.
Nieuwer-Amstsl.
)J
Aalsmeer.
II
Uithoorn.
11
Leimuiden.
11
Eijnsatervvoude.
11
Alkemade.
11
Lisse.
11
Hillegom.
Zondag, 23 Mei 1869, des avonds ten zes ure, zal de
godsdienstoefening in de Hervormde kerk te Abbenes worden
gehouden door Ds. Molenaar, predikant te Leiden.
van 12 tot 18 Mei 1869.
GEBOREN: Grietje, dochter van H. Stolker en B. Graafland. Jo.
anna, oc ter van J. Schoorl en C. Zweers. Bartholomeuszoon van
C Griekspoor en A. Komngs Peter Jacob, zoon van H. van Kerkwijk
OVERT FTVPm' dJ0C^r Tan J' Groenland enG. M. Tielkens.
Tnn«P RL®DLN: YllRm' oud 17 maanden, zoon van S. Krauwer en C.
AlWf, Bar3ara de,H,aan.' oud 31 JareI>, gebuwd met D. Oldenburg.
Elisabeth WUb fl™' gehUWd met C" van Putten' Maartie
Elisabeth Wilhehmna, oud byna 8 maanden, doebter van J. Stans en P
jo Hermanns Arends, oud 34 jaren, ongebuwd Klaartie
Jacob oZ^' ™n A" V Kaa^ en S Huizhiga
A tnl ™on van M. Jclierse en M. Snock. - lecndert
omit, oud 32 jaren, gehuwd met G. Beunder.
Y.0™!TROnfI): F' K°k met M' de Groot" D" Y- Aiders met
GEHTJWD: C. Smorenburg met M. L. van der Peet. L. Buis met
M. Thomas. A. Scbalk met G. Tamboer. - J. Hulscber met E. C. Holscber.
Postkantoor van Vertrek te Haarlemmermeer.
Eerste helft der maand April 1869.
UJST VAN BRIEVENDIE, DITHOOFDE VAN ONBEKENDHEID DER
GEADRESSEERDENNIET BESTELD ZIJN KUNNEN WORDEN.
1. Jacobus Yisser.
2. Willem van Eooij.
3. E. Wittebol
4. N. Zoen.
5. H. J. Huetink."
C. van Lubek.
H. Kleira
Wed. J. L. van Gogh
P. van Beimdelust
te Aalsmeer.
Amsterdam.
Idem.
Idem.
Idem.
Idem.
Idem.
Idem.
Nieuwer-Amstel.
Idem.
Met veel belangstelling zijn op het verloopen Pinksterfeest
tie beide Evangelisatie-gebouwen Maran-Atha en Geloof en Lief
de ingewijd geworden. Bij die gelegenheden werd het woord
6.
7.
8.
9-
10. J. C. M. Egers
De gemeenteraad van Middelburg heeft besloten aan het
hoofdbestuur der Zeeuwsche Maatschappij van Landbouw en
Veeteelt eene bijdrage van 250 te verleenen, ten behoeve
der door genoemde Maatschappij aldaar van 14 tot 18 Jnnij
a. s. te houden tentoonstelling, waarmede eenige feestelijk-
heden zullen gepaard gaan.
De LeidscJie Courant meldt het volgende:
„Naar men oils meldt, hebben onder de ooftboomen de
perzikken goed gebloeidmaar is de vrochtzetting overal zeer
gering. Het bout zou, ten gevolge van den zacbten winter
waardoor de groei niet werd belemmerdte krachteioos zijn
geworden om vruchten te voeden.
I
Texel> IS Mei. De nitvoer van lammeren van dit eiland
is reeds aangevangen. Reeds zijn zestien vaartuigen bevracht
voor de Leidsche markt, en ieder dezer schepen laadt er
tusschen de 2 en 400. Hoezeer de teelt niet zeer voordee-
hg was, begonnen de prijzen zeer te rijzen en worden de
lammeren gemiddeld voor 8 per stuk van de hand gezet
Zutphen 14 Mei. In een hoekje van het schoolvertrek te
Dinxperlo heeft eene koolmees haar nestje gemaakt en daarna
jongen uitgebroeddie zij voedert, onverschillig of de school
aan of uit is. De dorpsjengd heeft respect voor de zorgende
moeder, en hoe plaagziek kinderen anders ook mogen zijn
komt het bij geen onzer jeugdige graafschappers op, het
trouwe dier in de vervulling zijner moederpligten te storen.
Vervolg zie ons nummer van 7 Mei.)
Hebben wij onzen lezers medegedeeld wat de Commissie
tot onderzoek van drinkwater in haar rapport nan den Konino-
over het regenwater en de beste middelen, door de onder°-
vinding bekrachtigd, om het te verzamelen en te bewaren
heeft opgegevenwij willen thans uit dat gewigtig rapport
mededeelen wat zij over het welwater uit boorpuiten zegt.
Het onderwerp is voor de meeste gemeenten in ons vader-
land, maar ook inzonderheid voor die van Haarlemmermeer
belangrijk.
Hoe toch is er de toestand?
Het water werd in Haarlemmermeer door de droogmakino-
van vlietend zoet water veranderd in stilstaandmeest zeer
bezwangerd met organische bestanddeelen en ijzerzouten. Dik-
wijls is het verontreinigd door mensehelijke uitwerpselen
daartegen wordt door eene verordening zooveel mogelijk gewaakt!
Met alle respect voor de kracht van verordeningen en den lust
om ze op te volgenbeduidt dat „zooveel mogelijk" met
andere woorden dat „het gaat zoo ver het voeten heeft."
Door twee middelen tracht men het water in Haarlemmer
meer te ververschendoor inlatlng van water uit de Ein-r-
vaart; 2°. door uitpomping van water.
Deze middelen zijn eehter niet geheel voldoende, en regen
water ontbreekt op vele plaatsen. Bij de meeste scholen en
kerken verzuimde men aanvankelijk regenbakken aan te leggen;
later werden er evenwel gemaakt aan de scholen te Kruisdorp
en Yenneperdorp. De scholen te Abbenes en to Vijfhuizen
ebben goede bakken en bij het ontwerpen van het nieuwe
raadhuis werd dit belangrijk onderdeel van den bouw ook
niet vergeten. Bij vele boerenwoningen zijn regenbakken. Uit
eene naauwgezette vergelijking tusschen al dit bestaande, en
hetgeen wij in ons vorig nummer uit het rapport der com
missie over het maken en verbeteren van regenbakken hebben
medegedeeldkan alsnu den belangstellende blijken" wat er
ten deze nog te doen of wel te verbeteren valt om goed regen
water te hebben en te behouden.
Maar, zooals wij reeds zeiden, regenwater ontbreekt nog op
vele plaatsen en bij de daggelder3 overal; derhalve zullen
pogingen om door putboring goed water te bekomenzeer
zeker een gezet onderzoek verdienenen is en blijft spoed in
deze een ernstige pligt, door de zorg voor den openbaren ge-
zoudheidstoestand gebiedend voorgeschreven. Daarom willen
wij bierter bevordering van dat doelmededeelen wat het
lapport der commissie aangaande tcelioaier uitgegravenputten zegt.
Welwater en zakwater zijn van elkander te onderscbeiden
hoewel beiden oorspronkelijk regenwater zijn. Het zakwater
vervult den bovengrond en is vermengd met plantaardige en
dierlijke stoffen, die uit dezen bovengrond of van de opper-
vlakte genomen worden; terwijl het welwater, uit de diepte
voortkomendeals min of meer gefiltreerd zakwater is te be-
schouwendat vaak een soms langen weg onder den grond
heeft moeten afleggen, om tot de plants te geraken waar men
bet aantreft. Zakwater is dan ook bijna altijd als drinkwater
af te keurenwelwater is daartoe veelal geschikt. In de uit
zeewater bezonken gedeelten van Nederland, vindt men in en
nabij de duinen veelal goed welwater, mils bet niet gezocht
wordt onder de veenlaag, die zeer dikvvijls, zoo niet meestal,
onder het duinzand ligt, Ook verder van de duinen verwij-
derdworden in deze streken welvvaterputten gevondendie
drinkwater opleveren; zooals te Middelburg, te Goes en elders
in Zeelandte Delft, Leiden en Amsterdam; ook bier en daar
in Eriesland en in Groningen.
Bestaat de bodem uit rivierbezinkingen of diluvium, en
zijn deze niet bedekt met veen of de zoogenoemde steiger-
aarde der bewoonde plaatsen, dan heeft men gewoonlijk goed
drinkwater uit de wellen te wachten. Yeen en steigeraarde
eehter oefenen meestal een hoogst nadeeligen invloed uit,
zelfs op het water dat tot tien en meer el diepte in de wel-
putten gevonden wordt, en geven bieraan de nadeelige eio'en-
schappen van het zakwater. Van daar dat in de veenstreken
en in de^ steden als Utrecht en Arnhemhoewel de onder-
grond uit diluviaal zand bestaat, het welwater zoo vaak als
drank of ter bereiding van voedsel onbruikbaar is. Te Hooge-
veen bij voorbeeld, heeft men goede, zuiver digt gemetsefde
putten, die door een zwaren 7 el dikken leemlaag gezonken
zijn tot 10 ellen diepte, maar evenwel bet geel gekleurde
water opleveren.
Ondiepeeen paar ellen in den grond dringende putten,
die gestapeld, met hout bekleed of met turf opgestapeld zijn
kunnen niet dan zakwater opleveren. Onder gestapelde ver-
staat men, zooals bekend is, putten van los op elkander ge-
legde steenen opgetrokken. Putten van turf zijn in de veen
streken zeer algemeen en waren reeds bij de ouden in gebruik
blijkens overblijfselswelke men daarvan onder anderen in
den Waard- en Groet-polderheeft aangetroften. Het water
uit zulke putten moge dienstig zijn om te scbrobben, des noods
om te wasschen, tot drinkwater moest bet nimmer dienen.
Niettemin wordt bet op vele plaatsen door behoeftigen ge-
bruikt, vooral wanneer het-opgevangen regenwater niet toe-
reikend is. Van zakwaterputten zijn vele nieuwe gebouwen
in sGravenhage voorzien. De bovengrond is bier veen, hoe
wel veelal door eene dunne laag duinzand overdekt. Dit veen
wordt met een houten koker, op geringe diepte tot in bet
daaronder liggende zeezand, doorboord en dnarop dan de
pomp geplaatst. Geen wonder dat deze putten meestal niet
dan geel, stinkend, zakwater opleveren.
Niet genoeg kan worden aanbevolen om de putten te met-
selen, zoo mogelijk den toegang tot het zakwater af te slui-
ten en te trachten om alleen welwater op te nemen. Meestal
is het tevens zaak om die welputten zoo diep te maken, als
bet opdringen van de wel maar eenigzins toelaat. Wnnneer
het welzand met zooveel kracht in de put omhoog gedrongen
wordt dat die gedeeltelijk weder wordt gevuld, is dit volstrekt