1870.
Vrijdag, 7 Januarij
N°. 1.
VAN
AAN LANDBOUWGEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Elfde Jaargang.
Prijs van het Abonnement
in het Jaar6.-
Prijs der -A-dvertentien
van 16 regels 75 Centelke regel meer 12 /2 Cent.
AFZONDERLIJKE BEMALING
een halve maatregel.
Haarlemmermeer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
van 29 December 1 869 tot 4 Januarij 1870.
Polderwezen.
Holl. Maatschappij v. ILandbouw.
PROGRAM M A
HAARLEMMERMEER
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
AXLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
Utterly k Woenndag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Met belangstelling heb ik nagegaan wat er zoo al geschre-
ven wordt door den heer Mr. Amersfoordt en anderen over de
middelen ter bevordering van den waterstand in den Haarlem-
mermeerpolder; te weinig ben ik bekend met de verschillende
ligging der landerijen om te kunnen beoordeelen of het kwaad
dan weggenomen zou zijn, indien er honderden bunders
gezamenlijk afgepolderd werden; doch dit weet ik door eigene
ervaring, dat, wanneer de landbouwers hunne laag gelegene
landen afzonderlijk gaan inpolderendoor kleine molens be-
maaldde ondervinding hen zal leerendat zulk een maat-
regel ten halve is; ten eerste zal men de molentjes niet mogen
gebruiken wanneer de waterstand de hoogte van 4.70 el onder
A.P. heeft bereikt, voorwaar een groot bezwaar, want dik-
wijls zal het gebeuren dat men dan juist de grootste behoefte
er aan zal hebben; doch bovendien, wanneer men land in-
poldert, dus het water binnen lager houdt dan het polder-
water, dan begint het te krimpen, (die krimpiug is hoogst
nuttig en noodig)daardoor zal men echter verpligt zijn de
molentjes van tijd tot tijd dieper te zetten zoodat ze ten
laatste, daar de buitenboezem hetzelfde blijft, waardoor ze
al hooger moeten opmalenonvoldoende zullen bevonden wor
den om het land ook bij hoogen buitenboezem volkomen van
het water te ontlasten. De plaats of hoeve, welke ik hewoon,
is 40 bunders groot en slechts 2 bunders er van worden niet
afzonderlijk droog gehouden, het overige wordt door 6 molen
tjes boven gehouden; 8 jaren geleden heb ik ze alien dieper
geplaatstdaardoor is het land door inkrimping lager gewor-
den, zoodat ik op nieuw verpligt ben de molentjes dieper te
zetten en natuurlijk dezelve grooter te doen maken, omdat
de polderboezein, helaas, hetzelfde gebleven zijnde als 8 jaren
geleden, de moleus dieper staande, het voor zulke windmo-
lentjes haast ondoenlijk wordt het water zoo hoog op te voe-
renverlaagde men uu den gebeelen polderboezemdan ge-
schiedde de krimping te gelijk, zoodat de molens met meer
vrucht zouden kunnen werkenvoor zoover dit voor windmo-
lens mogelijk is, want dikwijls toch hebben we weinig of geen
wind, zoodat we met de beste windwerktuigen en diepe
slooten toch onder water raken. Evenzoo in den Haarlemmer-
meerpolderindien het werkelijk waar is, dat de machines
het lage land niet kunnen helpen; dan zou het naar mijne
meeuing beter zijn gezamenlijk te werken door stoomdan
afzonderlijk door wind, want het land moet niet maar nu en
dan eens droogliggen, maar altijd; dan eerst kan het profi-
teren van den kostelijken dampkring, dan eerst kan het den
vruchtbaar makenden regen aannemen en verwerkenhet is
mijne overtuiging, dat, wanneer ik het land 3 weken achter-
eenvolgens een el boven water heb kunnen houden, al het
voordeeldaardoor verkregenverloren gaat, indien het ver-
volgens door windstilte een dag dres ligt; daarom zijn stoom-
werktuigen verre te verkiezen boven windmolens. Indien men
nu afzonderlijk gaat inpolderen zal men toch zeker geen stoom
kunnen aauwenden; de verordening op de inpoldering en af-
zonderlijke bemaling werd in September aangenomen; mij
dunkt de landbouwers zullen er noode toe overgaanwant
indien de machines langer werktenen dit konden ze, deze
maand vooral hebben ze weinig gewerktdan zou het mij
zeer verwonderen, wanneer het lage land nog hinder van het
water had; natuurlijk moest dan het polderbestuur steekdam-
men doen plaatsen in sommige togten en slooten, om het
water bij het hooge land op eene bepaalde hoogte te houden
dan kon men het water lager weghalen, zonder naden of onge
rief voor de eigenaars der hooger gelegen landen; 3 en 4 jaren
geleden was de waterstand bepaald lager dan de laatste twee
jaren en toch met dezelfde middelen; wat zou daarvan de
oorzaak zijn? Ik beken, niet op de hoogte te zijn over het
een en ander een juist oordeel te vellen; het was ook geens-
zins mijne bedoeling te schrijven over de wijze, waarop de
toestand verbeterd kan wordenmaar enkel en alleen om aan
te toonen (de ervaring heeft mij op geuoemde feiten gewezen)
dat afzonderlijke bemaling nooit in de behoeften kan blijven
voorzien.
D. Kuijper Planteijdt.
Vitgeest, Hofstede „Veldhuis", 1 Januarij 1870.
Bij arrest van het provinciaal geregtshof in Noord-Holland van
den 6 Januarij 1870 is het vonnis der arrondissements-regtbank
te Haarlem gewezen tusschen den heer Mr. J. P. Amersfoordt,
destijds Burgemeester van Haarlemmermeer, en den heer De
Heij, aannemer aldaarwaarvan eerstgemelde in hooger be-
roep was gekomenbekrachtigd.
kerk te Abbenesdes avonds ten zes ure, de godsdienstoefe-
ning geleid worden door Ds. Kraijenbeltpred. te Heemstede.
Uitslag der aanbesteding van de Scholen te Haarlemmer
meer, op 30 December 1869:
Voor School n°. 7, werd ingeschreven door:
A. van der Wilk, te Warmond,voor 7384.
Jobs, van Beek, Lisse,7244.
M. van Dalen,. Haarlemmermeer,. 7280.
Lourens Kieviet, idem. 7825.
J. Groenewegen, Haarlem,7480.
Zoodat aannemer is geworden Johs. van Beek, te Lisse,
voor 7244.
Voor de School en Ondtrtoijzermoning n°. 8, werd inge
schreven door:
D. Audier te Noordwijk-Binnenvoor 11,988.
J. Groenewegen, Haarlem,12,100.
J. C. Guldemond,. Hillegom11,989.
M. van Dalen,. Haarlemmermeer,11,527.
A. van der Wilk,. Warmond,10,493.
J. Guldemond,. Hillegom,12,111.
J. van BeekLisse,12,770
J. Creemers, Haarlem,11,570.
Zoodat aannemer is geworden A. van der Wilkte War
mondvoor 10,493.
GEBOREN Gerritje, dochter van J. Legierse en A. van Gellekom.
Cornelis Nicolaas, zoon van J. van Weelden en M. van Dijk. Neeltje,
dochter van G. Vreedenburg en C. Robijn. Cornelis, zoon van T. van
der Sluijs en P. Edel. Govert Willem, zoon van L. van Lier en L.
Vervoom. Jan, zoon van H. Boellaard en P. Daane. Garment,
zoon van X. Rus en T. Bood. Susanna Adriana, dochter van G. van
Lier en M. Zoeteman. Maria Johanna, dochter van D. Bakker en G.
Dokkenhorst. Pieter, zoon van J. Terlouw en J. Kruis. Cornelis,
zoon van T. Somers en E. Havermans. Elisabeth, dochter van J. H.
Wallbrink en E. Guiteneau. Christina, dochter van J. Touw en H.
Bader. Maartje, dochter van W. van der Vijver en A. Blijker.
Willem, zoon van J. Kooij en M. A. VerploeghHelena Christiana,
dochter van C. W. Burger en W. Kersten.
OVERLEDENMagdalena Maria, oud 4J jaar, dochter van C. Wit-
kaiup en C. Vinke. Wijborge, oud 2 jaren 7 maanden, dochter van P.
de Koning en N. van der Stam. Klasina Swets, oud 17 jaren, onge-
huwd. Stevana Maria, oud 5 maanden, dochter van S. Weijers en
A. Knijf.
ONDERTROUWD: geene. GEHUWD geene.
Fostkantoor van Vertrek te Haarlemmermeer.
Eerste helft der maand December 1869.
LIJST VAN BRIEVEN DIE, UITHOOFDE VAN ONBEKENDHEID DER
GEADRESSEERDEN, NIET BESTELD ZIJN KUNNEN WORDEN.
N°. 1. Burck,te Amsterdam.
2. P. J. Korthoven,Nieuw-Vennep.
3. P. J. Korthovenidem.
4. J. ClayHoorn.
Aanstaande Zondag 9 Januarij e. k.zal in de Hervormde
Betreffende de dijkbreuk in den Bullewijkerpolder leest men
in de Nederlandsche Sloompost de navolgende bijzonderheden
Den 25 December, des morgens, is de kade der buitenbedij-
king langs de Bullewijk, tegenover den Voetangelbezweken en
daardoor het water van Amstelland geloopen over deze buiten-
gronden tot 's rijks straatweg van Abcoude naar Amsterdam,
welke straatweg daardoor ongeveer 0.4 meter onderliephet
water verspreidde zich in de Oost-Bijlmer-, Gein- en Gaasp-
polders.
Tegen 1 a 2 ure des namiddags bezweek de groote Bingdijk
van den Bullewijkerpolder, juist achter de doorgebroken buiten-
kade, nabij en ten zuiden van het aldaar geplaatste stoomgemaal.
De Amstelboezem stond hoog, slechts weinige centimeters onder
A.P.; de Bullewijkerpolder heeft eene diepte van 4 meter on
der A.P.zoodat het water met bijzondere kracht naar binnen
vloeide en groote stukken van den uit ligten grond bestaanden
dijk en voorland ver in den polder medesleepte. Door den val
van het buitenwater, ten gevolge der doorbraakhield het over-
loopen van den straatweg op, waardoor de ramp zich verder
alleen tot den Bullewijkerpolder bepaalde.
Den 25 liep bet water nog met zoo ontzettend geweld door
het gat, dat aan stuiting niet te denkeri viel en zulks te minder,
daar de slappe ondergrond tot 5 a 6 meter diepte was uit-
gespoeld.
Den 26 was de aandraug van het water minder sterkniet
alleen door het volloopen van den polder, maar ook door het
sterk verlagen van Amstels boezem, welke op den avond van
dien dag 0.75 meter onder A.P. teekende.
Daar het onheil zich niet alleen tot de 15 a 20 meter breede
doorbraak uitstrekte, maar de buitenkade ten zuiden van die
doorbraak over eene belangrijke lengte was gescheurd en ver-
zakt, zoo werd besloten de Bullewijk aan de brug te Abcoude
en te Ouderkerk aan de kleine brug af te sluiten en tevens
de sluis van de Rijkewayer aan den Voetangel af te dammen.
De afsluiling te Abcoude geschiedde den 26 des avonds door
het gemeentebestuurden 27 was gemelde sluis reeds des
middags afgedamd, terwijl men te Ouderkerk de hoop voedde,
de afsluitiug met den avond van dien dag te voltooijen.
Eenige vaartuigen zijn met voordacht in de afgesloten Bulle
wijk gelaten ten einde van Ouderkerk zand naar de doorbraak
te kunnen voeren. Deze aanvoer van grond was te meer
noodzakelijkdaar bij de doorbraak alles onder water stond
en men aldaar dus geen genoegzamen grond tot digting voor-
handen had en die grond dan nog van te slechte hoedanig-
heid zou zijn geweest.
De direktien van de polders Gein en Gaasp en Oost-Bijlmer
hebben eene noodkeering gemaakt van den Ringdijk des
Bullewijkerpolders tot de Abcoudermeerkade langs 's rijks
straatweg ter lengte van 200 a 300 meter, ten einde tegen
verdere innndatie vau Amstelwater verzekerd te zijn.
De ramp aan den polder overkomen is zeer te betreuren.
Eerst iu den loop van 1869 was de akte van verdeeling der
droogmaking van den polder gesloten en de eigenaars zullen
zich vermoedelijk groote opofferingen moeten getroosten om
den polder weder droog te krijgen.
Het is te hopen, dat de achterliggende polders, wier kaden
niet zijn aangelegd om het water vau den Amstel te keeren
bestand zullen zijn tegen het water, dat thans den gebeelen
Holendrechter- en Bullewijkerpolder bedekt. Zoo niet, men
zou nog grooter ramp te wachteu hebben.
Bij een daartoe strekkerid ontwerp van wet heeft de Re-
gering aan de Staten-Generaal voorgesteld een gedeelte der
grachteu van het als zoodauig opgeheven fort Bath kosteloos
at te slaan aan den Reigersbergschen polder, die ze voor
waterleiding en waterberging behoeft en die den last van on-
derhoud daarua op zich zou nemen.
Afdeeling Rotterdam, Schiedam en Omstreken.
VOOR DE
TENTOONSTELL1NG VAN VEE EN PI.UIMGEDIERTE
te houden te Rotterdam
op Dingsdag dea 5 April 1870.
De navolgende Prijzen worden uitgeloofd
A. Gemest Vee.
N°. 1, Voor den besteu, fijnsteu eu zwaarst gemesten OS, uitsluitend
met hard voeder gemest. lste Prijs f 75; 2de Prijs f 50; 3de Prijs
f 30; 4de Prijs f 20.
N°. 2. Voor den besten, fijnsteu en zwaarst gemesten OS, met spoeling
gemest. lste Prijs/"60; 2de Prijs 40; 3de Prijs f 25; 4de Prijs f 20.
N°. 3. Voor de beste, fijnste en zwaarst gemeste KOE, uitsluitend met
bard voeder gemest. lste Prijs f 50; 2de Prijs 30; 3de Prijs f 20.
N°. 4. Voor de beste, fijnste en zwaarst gemeste KOE, met spoeling
gemest. lste Prijs f 40; 2de Prijs f 25; 3de Prijs/7 15.
N°. 5. Voor de vier beste, fijnste en zwaarste. VETTE SCHAPEN, on-
verschillig van welk ras. lste Prijs /"10; 2de Prijs /5; 3de Prijs f 3.
N°. 6. Voor bet fijnste en zwaarst gemeste VARKEN. lste Prijs
15; 2de Prijs f 10; 3de Prijs 5.
B. Niet Gemest Vee.
N°. 7. Voor den fijnsten zwaarsten OS, oud 3 jaren. lste Prijs f 20;
2de Prijs f 10; 3de Prijs f 5.
N°. 8. Voor de fijnste, jongste en zwaarste VAREN KOE. lste Prijs
f 20; 2de Prijs f 10; 3de Prijs f 5.
N°. 9. Voor de fijnste en zwaarste SCHOT, oud 3 jaren. lste Prijs
f 20; 2de Prijs 10: 3de Prijs f 5.
NB. Het Vee onder deze Afdeeling vervat, uitsluitend voor de Vetweiderij
bestemd, mag niet met spoeling of op eenige andere wijze gemest zijn.
C. Melkvee.
N°. 10. Voor de beste KALFDRAGENDE KOE, minstens zeven maan
den dragtig. lste Prijs f 25; 2de Prijs f 15; 3de Prijs f 10.
N°. 11. Voor de beste MELKKOE. lste Prijs f 25; 2de Prijs/"15;
3de Prijs f 10.
N°. 12. Voor de beste KALFDRAGENDE SCHOT, oud 3 jaren, min
stens zeven maanden dragtig. lste Prijs25; 2de Prijsy 15; 3de Prijs10.
N°. 13. Voor de beste MEXKSCHOT, oud 3 jaren. lste Prijs 25;
2de Prijs f 15; 3de Prijs f 10.
N°. 14. Voor de beste KALFDRAGENDE VAARS, oud 2 jaren, min
stens zeven maanden dragtig. lste Prijs/7 15; 2de Prijs f 10; 3de
Prijs 5.
N°. 15. Voor de beste MELkVAARS, oud 2 jaren. lste Prijs f 15;
2de Prijs f 10; 3de Prijs f 5.
D. Aanfok Vee,
N°. 16. Vcor de twee beste, in alle vereischte boedanigbeden meest
uitmuntende OSSEN, oud 2 jaren. lste Prijs f 20; 2de Prijs f 10;
3de Prijs f 5.
N°. 17. V ,r de twee beste, in alle vereischte hoedanigheden meest
uitmuntende GUISTE VAARZEN, oud 2 jaren. lste Prijs f 30; 2de
Prijs f 20; 3de Prijs f 10.
