1870.
Vrijdag, 21 January.
No. 5.
YAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Elfde Jaargang.
Gemeenteraad van Haarlemmermeer,
Prijs van het A.bonnement:
in het Jaarf 6■-
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
Zitting van Donderdag 30 December 1869.
li'mTritSSSeS"' nwram
Prijs der A.dvertentien
van 1—0 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/2 Cent.
Haarlemmermeer.
Polderwezen.
Landbonw.
Vruchtwisseling.
HAARLEMMERMEER
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
AILE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan W\ BOi\GA Co., te Amsterdam.
Wliterlijh Woenstlag.
STATISTIEKE OPGAVEN OVER
Mauneu.
Geboren298
Overleden162
Levenloos aangegeven
Gehuwd
Echtscheidingen
Personen, die zich in de gemeente
gevestigd bebben446
Personen, die de gemeente verlaten
hebben469
Waaronder 8 tweelinggeboorten.
Bevolking op 31 Dec. 1869. 11,
Volgens de telling op 1 December 1869
echter 11.245, en wel:
Mannen.
Ned. Hervormden3549
Roomscta-Katholijken1789
Christelijk Afgescheidenen343
Doopsgezinden
Evang. Lutberschen
Hersteld Lutherscken
Remonstranten
Biss. Klererij
Tot geen kerkgen. behoorden
1869.
Vronwen. Totaal.
235 533*
141
430
391
303
25
84
geene.
876
860
144 zielen.
beliep dat cijfer
83
39
2
6
4
3
Vrouwen.
3392
1628
325
59
18
3
2
Totaal.
6941
3417
668
142
57
2
9
6
3
Aanstaanden Zondag 23 Januarij e. k., zal in de Hervormde
kerk te Abbenes, des middags ten twee urede godsdienstoefe-
ning geleid worden door Ds. Kraijenbelt pred. te Heemstede.
van 12 tot 18 Januarij 1870.
GEBORENGerardus, zoon ran A. F. Blom en A. M. S Nol
Cornelia, dochter van P. B. F. Prins en E. Wallbrink. Helena, doch
ter van P de Jong en C. van Kooten. Willem Fredrik, zoon van
J. van der Pol en A. Eijk. Elisabeth, dochter van C. Steevens en A
T ,r dorter van J. Pater en T. Koom. Cornells, zoon
van J. Bisschop en E. Wagenaar. Cornells, zoon van J. van der Stelt
en K. van Stein.
OVERLEDEN: Petronella Sander, oud 18 maanden, dochter van J San
der en M Wijtkamp. Maarten Vreeken, oud 28 jaren, ongehuwd.
Johanna Thur, oud 14 jaren, dochter van J. Thur en J. M. van Wiik.
Elisabeth, oud 21 dagen, dochter van A. Haster en L. Kuilman. Jacob
Servaas, oud 28 jaren, ongehuwd. Johannes Anthonius, oud 2 jaar 8
mcanden, zoon van G. Beerens en D. Somers. Maria van Dam, oud
53 jaren, gehuwd met Pieter v. d. Berg. - Adriaua Klasina, oud 3 jaren,
dochter vani P. Boer en A. van Immerseel. Gerrit, ond 5 weken, zoon
van G. de Klepper en J. J. Schoonhoven. Tijs Bruin, oud 19 maanden,
zoon van A. Brum en H. de Zwart. Govert Willem, oud 16 dagen,
zoon van L. van Lier en L. Vervoorn. Adriaan, oud 11 maanden, zoon
van J van Gerven en M. Vreeburg. - Everdina, oud 3 maanden, dochter
van A. H. van Walstijn en H. Lamboo. Magdalena, oud 4 maanden,
doclitei van P. Bakker en J. M. van der Scheer
ONDERTRODWD: P. Kooij met A. Markus. J. van der Boon
(wednr.) met A. van den Berg.
GEHUWDgeene.
Ds. E. J. van Wisselingh J.Pz. deelde 11. Zondag zijne gemeente
mede, dat door hem wederom een beroeping ontvangen was
en hij die in overweging genomen had, en wel naar de ge
meente van Koudekerke.
Voorzitter: de Heer J. W. Lantzendorffer.
vaJvmmcTk® 9 Zijnde de heeren: VerPloegh. Schone, Dorbeck,
van Vuuren, Knaap, rimmcrmans, 't Hooft, Tensen en Lanser.
Absent de beeren Klapwijk, van Riessen, Buis en Kuiper.
1. De Notolen der vorige vergadering worden gelezen en goedgekeurd.
2. Aan de vergadering wordt medegedeeld het navolgende:
eenige Staats- en Provinciale bladen;
h' TWrnnK heeren G.e^Puteerde Staten gocdkeuring is verlcend aan de
oS VeT V ,h6t SnPPlet0ir KoMer dcn Hoofdelijken
Omslag, en een raadsbesluit tot het doen van betalingen nit de On-
voorziene Uitgaven voor 1869;
^etbZ;n^tC°TiSS^S des Konin?8' waarbiJ medegedeeld
de schorsmg als veldwachter van H. G. Danens
d. missive van Gedeputeerde Staten, betreffende de'onlangs vastgestelde
verordenmg op de mvordering der begrafenisregten
e. een schnjven van den procureur J. H. van Eijs, hondende mededee-
An j conclusie m de zaak van de Gemeente tegen J. W. de Heij.
deze mededeelmgen worden aangenomen voor kennisgeving.
men 0Hi' <mngezien er na het sluiten der geldleening met 1
anuanj veel meer gelden in kas zuUen zijn dan voor de dienst benoodigd
wordt vastgesteld.9 "Mrtoe eea concept raadsbesluit
Besluit men om hetbouwen der scholen en onderwijzers-woning
en 8, aan de laagste inechrijvers te gunnen.
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend
Gbis. De benoeming van een dagelijksch opzigter over gemelde scbolen
wordt overgelaten aan Burgemeester en Wethouders.
7. Wordt vastgesteld het maximum van onderstand voor 1870.
^00rz^er heelt mede, dat het aantal zielen in deze Gemeente.
op 1 December j. 1. bedroeg 11,245.
9. Wordt besloten aan den beer H. J. Bloemen, te Amsterdam, een
stukje gemeentegrond te verkoopen, gelegen in bet Hoofddorp, groot
0.14.05, tegen 40 Cents de meter.
10. erleent de raad vergunning om de kamer, in gebruik bij de tele-
grafie en dienende tot batterijkamermet eene andere kamer te verwisselen.
11. Wordt besloten, om de bespreking van bet maken der bestekken
voor de scholen 9 en 10 aan te houden.
12Wordt, op bet daartoe gedaan verzoek, besloten een adres van adbaesie
m te zenden aan Z. M. den Koning van ingezetenen te Nieuw-Vennep,
ten emde verbetering te krijgen in de bezorging van brieven te Nieuw-Vennep.
13. Besluit men tot den verkoop van eenige boomen. zicb bevindende op
gemeentegrond.
14. Wordt goedgekeurd een concept-besluit tot bet doen van af- en
overschrijvmg in de Begrooting dienst 1869.
StrooboS11 Jan. Donderdag 11 had in de friesche her-
berg alhier eene bijeenkomst plaats van een zestigtal eigeDaars
van de landerijenwelke zich ten zuidwesten van Stroobos
uitstrekken tot digt aan Augustinusga en Suihuizum. Die
vergadering, op uitnoodiging van enkele belanghebbenden ge-
houden, had het doel om de eigenaars er over te hooren
of zij zouden genegen zijn onderling een molenpolder op te
rigtenten einde die landerijen van het overtollige water te
ontlasten. liet twee-derde gedeelte van de opgekomenen tot
die vergadering was er voor, waarop eene commissie is be-
noemd die met }iet ontwerpen van een plan, het onderzoek
naar de kostenenz. werd belast. Het is te wenschendat
dat onderzoek tot gewenschte uitkomsten moge leiden, opdat
de belanghebbenden in staat worden gesteld hunne aldaar
liggende lage landerijen, die te zamen eene oppervlakte be-
slaan van p. m. 650 hectarenmeer produktief te maken.
Deveilter17 Jan. De Iandbouwers hebben zulk een
grooten last van bet binnenwater dat het reeds op de dee!
staat en zelfs tot in de stallen van het vee is doorgedrongen.
De zandwegen zijn bijna onbegaanbaar en staan onder water.
Men verlangt dan 00k zeer naar droogte.
Ambt-IIardenberg'16 Jan. De korenvelden geven niet
dat gunstige aanzien als andere jaren. De aanhoudende over-
vloedige regen doet de winter-rogge kwijnen vooral de laat
gezaaide 00k de winter-oliezaden staan niet zeer voortreffelijk.
Den Ham, 16 Jan. Op Donderdag 27 Januarij a. s. zal
alhier de finale toeslag der verkooping van de Eerste Neder-
landsche Veen-maatschappij geschieden. Dit is eene der be-
laugrijkste verkoopingen van roerende en onroerende goederen
welke in deze streken in jaren gehouden werd. Men hoopt
dat deze belangrijke zaak in goede handen moge overgaan
die, met kennis van zaken toegerusteene onderneming zullen
kunnen drijven, welke in het verschiet groote voordeelen
zullen oplevereu en deze streken in vooruitgang zeer zullen
bevorderen.
Dalfsen, 16 Jan. Onze omstreken gelijken eene zee en
velen moeten de aardappelen uil de gewone bergplaatsen
vervoeren.
In het afgeloopen jaar zijn op onze weekmarktbehalve
andere produeten, aangevoerd otnstreeks 5500 vaten en vaatjes
boter, waarvan het bedrag geraamd wordt op nagenoeg/ 30,000.
v 12 Jan- Er ziin nu reec|s lammeren verkocht
a 9.50 per stuk. De veefokker vertrouwt dien prijs niet
en beschouwt hem niet als koersmaar mser als een speku-
latie van belanghebbenden, die bij een bekenden lioogen prijs
hunne landerijen wiliiger kunnen verhuren.
Hooril, 18 Jan. In 1869 zijn op de onderscheidene
week- en jaarmarkten alhier aangevoerd: 1545 paarden
12,038 koeijen, 2051 kalveren 18,025 schapen8425 lam
meren, 16,855 varkens, biggen en zeugen620 bokken en
geiten, 6725 kippen 6520 eenden114,920 koppen boter
2,020,356 kilogramtnen kaas.
Wijhe, 13 Jan. Als eerie zeldzaamheid deelen wij mede
dat, tengevolge van het zachte weder, het gras zich begint
te ontwikkelen gelijk in het voorjaar.
Ilarlillgen, 16 Jan. Gedurende bet laatste kwartaal van
1869 bedroeg de uitvoer van bier per engelsclie stoombooten-
5090 runderen, 11,268 schapen, 118 varkens, 51,160/4
vaten boter, 65,400 edammer- en 39,959 kanterkazen, 810
balen en 260,000 kilogr. cichoreiwortelen4915 balen vlas
202 manden wild, 1906 kisten en manden schapenvleesch
2999 balen aardappelenmeelenz,
Leeuwartlen14 Jan. Blijkens bet verslag van den toe-
stand der Friesche Maatschappij van Landbouw en Veeteelt telde
zij op den 1 November 1869 1574 iedenzijnde 57 meer
dan in het vorige jaar. De 14 afdeelingenwaarin de Maat
schappij verdeeid is, verkeeren over het algemeen in vooruit
gang. Het batig saldo bedroeg 1046.995. Op grond
van dezen allezins bevredigenden toestand bestaat het "voor-
nemen, in dit jaar eene tentoonstelling op uitgebreide schaal
te houden, waartoe eene subsidie van/2000 van de provincie
benoodigd is. Moge de Maatschappij, gelijk zij nu ruim 17
jaren heeft gedaan nog lang voortgaan de belangen van land
bouw en veeteelt in dit gewest te bevorderen.
Oostwold (Westerkwartier), 17 Jan. De vlasbouw schijnt
in deze environs een keerpunt te hebben bereikt, en dit wel
bepaaldelijk ten gevolge van een min rijken oogst en vooral
ook van den geringen prijs, dien het vlas in dezen winter
opbrengt. Van het huren van viasland en het bestellen van
zaaizaadanders in dezen tijd des jaars reeds algemeen aan
de orde, verneemt men althans weinig of niet. Ook in het
algemeen neemt de bouw hier af, de veeteelt toe. Bij de
gunstige uitkomsten, die de veefokkerij tegenwoordig geeft,
zijn de meeste landlieden van oordeel, dat het zaak is hunne
landerijen groen te laten liggen en vervolgens naar vermonen
te verbeteren.
Coevorden, 15 Jan. Als een bewijs dat de boterbandel,
die hier nog voor eenige jaren bijna niets beteekende, eene
vrij sterke vlugt heeft genomen, dient, dat in het afgeloopen
jaar p. m. 200,000 halve kilogr. boter ter markt zijn geweest,
vertegenwoordigende een kapitaal van circa 100,000.
Een goed landbouwer zorgt zoo veel mogelijk voor eene
goede afwisseling van vruchten of, met andere woorden dat
dezelfde gewassen elkander niet te dikwijls opvolgen. Dit is
vooral op de kleigronden van groot belang, zoodat men, op
weinige uitzonderingen nahet lange jaren kan volhouden
goede gewassen te telen zonder mestdoor eene gere^elde af-
wisseling van weiland, haver, koolzaad, garstroode klaver,
tarwe, boonenhaver en hieronder wit klaverzaad met graszaad
voor weiland.
Hierm komen theorie en praktijk volkomen overeen dat
het gednrig terugkomen, op hetzeifde laud, van halve gewas-
j6?.., h°e. lan8er hoe schraler gewassen oplevert en men ein-
delyk zijne toevlugt moet nemen tot aanvoer van nieuwe
voedmgsstoffen, door mest, klei, braak enz.
De wisselbouw (afwisseling van bouw- in weiland en onme-
keerd) speelt een zeer voorname rol in den nieuweren land
bouw waardoor de arbeid verdeeid wordt, zich minder on-
kruideu voordoen en de grond in vruchtbaarheid toeneemt.
Op omgeploegde 2- a 3jarige weilanden groeit weder een zeer
goed gewas haver.
Op omgeploegde 3jarige weiden, die goed in kracht zijn,
verbouwt men na haver goed koolzaad; is het land niet al
te goed, dan is soms eene matige bemesting voor koolzaad
zeer heilzaam en nuttig.
Na goed koolzaad kan men zeker zijn goede garst (winter-
garst) te verbouwen, en zoo 't geluk dient, dat het hieronder
gezaaide rood klaverzaad goed aanslaat, dan bereidt een o-ewas
roode klaver den akker weder zoodanig voor, dat men er
gerust tarwe na kan zaaijen die een ruim beschot kan geven
Elk landbouwer weet, dat hij na tarwe geen halmgewas moet
zaaijen, maar boonen daarop wel voort willen, die den <mmd
weder verbeteren en geschikt maken voor een goed haverg^ewas.
BUjft hierna het land weder 2 a 3 jaren groen liggen, dan
erlangt de grond hierdoor weder de noodige geschiktheid voor
volgende gewassen.
Wij hebben boven gezegd, dat theorie en praktijk hierin
volkomen overeenstemmen, laat ons eens in het kort nagaan
wat de theorie of de wetenschap daarvan zegt.
Door verbranding der planteu kan men nil de overblijvende
asch-bestanddeelen of zoogenaamde analysen zien, in welke
verhouding de minerale stoffen door verschillende planten
worden opgenomen.
Tarwe b. v. bevat 48 pet. phosphorzuuren tarwestroo
70 pet. kiezeIzuur en slechts 3 ii 4 pet. kalk; terwijl in boo-
nenstroo 36 pet. kalk, 12 pet. phosphorzuur en 11 pet.
kiezelzuur voorkomt. Een gelijk verschil merkt men ook bij
andere gewassen op. Wilde men nu b. v. boonen na boonen
verbouwen en tarwe na tarwe, dan zouden de gronden spoe-
dig van de stoffen worden beroofddie in zoo groote boe-
veelbeid door boonen en tarwe ait den grond getrokken
worden, en genoemde planten zouden, bij gebrek "daaraan
zich niet voldoende kunnen ontwikkelen.
