- 178 -
AANBESTEDINGEN.
ILaiHlbouw.
Blokzij I, 9 Nov. Inpolderingsplannen zijn hier aan de
orde van den dag. Thans bestaat het plan onze kostbare
uiterwaarden zoodanig van ringdijken en afwateringskanalen
te voorziendat het zeewater er althans niet zoo lang, tot
groote schade van het gras, op kan blijven staan als dit tot
dusverre het geval was.
Politick Overzigt.
410 November.
©emeng-de Herfgten.
Blokzijl3 Nov. Door het dijksbestuur in het le distrikt
werd aanbesteed het maken van een kistdam achter het paal-
werk, ter dijkswering tu3schen Blokzij! en Blankenham, het-
welk is aangenomen door L. Schimmel te Kuinre, voor 800.
Deveilter4 Nov. Ten behoeve der garnizoensbakkerij
werd heden aanbesteed de levering van tarwe en roggewaar-
van de laagste inschrijvers wareuvoor de Zeeuwsche tarwe
de heer A. G. van den Nulft, te Wijhe a 10.89, voor de
roode tarwe dezelfde a 10 91 en voor de rogge de hh.
Goossen en Rutgers te Zutphen a 7.40 alles per hektoliter.
De Leidsche Courant meldt het volgende:
Men schrijft ons betreffende het aardappelgewas de eerste
berigten ointrent het gewas der aardappelen deden alle boop
op eene gunstige rooijing ontstaan, daar de gave struiken
overal veel knollen droegen. Op somraige akkers begon zich
eehter de bekende ziekte te vertoonenwaaromtrent eerlang
de berigten, eerst met uitzonderingen daarna van de meeste
plaatsen, eindelijk algemeen ongunstig afkwamen. Toen volgde
er een tijd van bijna aanhoudeuden regendie, der ziekte
voedsel gevendein niet geringe mate tot het rotten der knol
len medewerkte. Een, zoo niet nog meer, dan toch even
ongunstige aardappelen-oogst als andere jaren werd nn te
gemoet gezien. Bij dien stand van zaken deed de invloed
der tijdsomstandigheden zich weldra gevoelen daarterwijl
Pruissen in andere jaren veel aardappelen aan Nederland ver-
schaftehet tegendeel nu, met belangrijke koopen voor Pruis
sen, geschiedteen invloed, die, zoolang het zwaard niet
met de spade wordt verwisseld, zal blijven bestaan. De
voorraad van gave aardappelen is tengevolge van het een en
ander dit jaar niet ruim, terwijl de prijzen zeer hoog zijn
zoodat, mogt er tegen het voorjaar nog eenige voorraad zijn
overgebleven de geldbeurs zal dienen te worden aangesproken.
Met dat vooruitzigt wordt nu reeds voor den aankoop van
poters veel mededinging getoond."
Rijnlands boezem is sedert eene weektoen hijtot
boveu mijlpaal gestegen polderkaden met overloop bedreigde
10 rijnl. duimen gedaald. Het bedaarde weer en de kalme
zee hebben den afvoer van water naar KatwijkSpaarndam
en Halfweg mogelijk gemaakt. Met groot verlaugen wachten
nu de polders op wind, ten einde het water, waannede zij
allerwege overvloedig zijn, belast, uit te malen. In aarimer-
king genomen de bijna algemeen overstroomde polders en de
hoogfe boezem onder Delfland, verkeert Rijnland, met zijne
doeltreffende middelen om het water naar de zee of het Y te
loozen in een gunstigen staat."
Dalfseil7 Nov. Tot ons leedwezen vernemen wij, dat
ook in deze gemeente gevallen van pokziekte onder de seha-
pen voorkomen. Oid de verspreiding zooveel mogelijk tegen
te gaanworden deze afgezonderd van gezonde sehapen.
Arnbt Hardeilberg-6 Nov. De rivier de Vecht is sedert
de laatste dagen buitengewoon sterk wassende. De groen- en
oeverlanden gelijken reeds alle eene bare zee.
Deventer8 Nov. Ten gevolge van den zeer hoogen wa-
terstand- op den IJssel zijn de veehouders gcnoodzaakt hunne
koeijen op stal te zetten. Alle landerijen en uiterwaarden staan
onder water. l)e prijzen van het vee dalen dientengevolge
zeer. Eene belgische stoomboot, ligt hier op den IJssel,
die de aardappelen tegen 2 of 2.20 per 75 kil. opkoopt.
De van ouds zoo vermaarde ganzenmarkt alhier werd
heden gehouden. De aanvoer was dit jaar bijzonder gering
De prijzen varieerden van 3.50, 5 tot 7.50 per stuk.
Zalt-Boilllliel9 Nov. Ten gevolge van den hoogen
waterstand, staan de nog in deze omstreken en in den Tieler-
waard te veld staande beetwortels op vele landen onder water.
Hierdoor vreest men dat dit product, wanneer die toestand
nog langer aanhoudt, voor het grootste gedeelte verloren zal
gaan of althans in kwaliteit veel zal verminderen.
De gevallen regens hebben eene aanmerkelijke vertraging in
het zaaijen van het winterkoren te weeg gebragt. Bij het
drooge weder is men daarmede druk bezig.
Volleilliove, 9 Nov. Ten gevolge van den aanhoudenden
regen en onvoldoende afwateringenis het zware bouwland
in deze gemeente nog te nat om bewerkt te kunnen worden,
en daardoor is hier nog zeer weinig winterkoren gezaaid.
De herhaling van dezen toestand in de laatste jarenheeft
velen op het denkbeeld gebragt om de bouwerij te verminde
ren en bouwland tot weiland te maken. Vooral in dit najaar
is de boterproductie hier belangrijk minder dan in vorige
jarenhetwelk wordt toegeschreven aan onvoldoende en
slechte naweide, en in het algemeen aan de miudere kracht
van het gras.
Amerougen8 Nov. Zoo als wel eenigzins te voorzien
was, zijn onze uiterwaarden heden nacht onder water geloopen.
Een ieder moest zich haasten zijn vee naar huis te halen
en daar er nog veel gras wasis de schade voor den vee-
houder zeer groot. De rivier de Rijn heeft, in aanmerking
genomen het saizoen, eene ongekende hoogte bereikt. Het
water is thans eehter meer vallende dan wassende.
Ilarliugeu8 Nov. Sedert jl. Vrijdag zijn uitgevoerd
5554 kwart vaten boter12,000 edammer- en 950 kanter
kazen, 7 5 kisten edammer kaa3, 198 balen vlas, 582 run-
deren, 260 kalveren, 166 varkens, 892 sehapen, enz.
De verbouw van aardappelen in Nederland vorderde in
1868 eene uitgestrektheid van niet minder dan 116,904 hec-
taren (bunders). Hiervan in de provincie Drenthe 6973,
Friesland 8821, Gelderland 24028 Groningen 10635, Lim-
burg 6570, Noordbrnbant 19570, Noordholland 3392Over-
ijssel 10331, Utrecht 3903 Zeeland 5596, en Zuidholland
12985. De geheele opbrengst van dat gewas in genoemd
jaar wordt geschat op 15,845,622 hectoliters (mud)vertegen-
woordigende eene waarde van 47,536,800.
Uleppel, 7 Nov. Het is van algemeene bekendheid, dat,
door de aauhoudende verveeningen in deze provincie en andere
oorzaken zulk eene massa water uit Drenthe afstroomt, dat
de Staphorster-schutsluis te Zwartsluis niet meer bij magte
is om het overtollige water naar zee af te voeren Een gevolg
daarvan is dat de lage landerijen van deze en andere naburige
gemeenten gedurig worden overstroomd waardoor niet alleen
veel hooi verloren gaat, maar over het geheel de oogst ook
van andere landbouwprodukten meer en meer onzeker wordt.
Dit jaar is zulks weder overtuigend gebleken en het schijnt
dat de bedoelde nadeelige toestand van jaar tot jaar verergert.
De waarde dier landerijen vermindert dan ook gaandeweg.
De kamer van koophandel en fabrieken alhier heeft reeds her-
haaldelijk op het maken van een tweede sluis te Zwartsluis
met groot doorstroomingsvermogen aangedrongendoch zonder
eenig gevolg. Wij vernemen nu dat een groot aantal grond-
eigenaren te Ruinerwold - overtuigd dat die toestand op den
duur onhoudbaar wordt - aan de Staten dezer provincie hebben
verzocht te willen bevorderen dat te Zwartsluis een stoom-
gemaal worde geplaatst, naar hun gevoelen het eenige middel
om de bezwaren weg te nernen. Wij hopen vurig dat dit
verzoek een gunstig onthaal moge vindendaar het zeer in
het belang is van de provincien Drenthe en Overijssel,
De ziekte onder de varkens in de naburige gemeente
Staphorst blijft nog steeds heerschen en evenzeer houden de
pogingen aan om het vleesch der gestorven dieren zoo hier
als elders in te voeren. Menigmaal gelukt dit, naar men al
gemeen gelooft, en wat er dan met het vleesch geschiedt, is
algemeen bekend „men maakt er worst van". Gelukkig ver-
dubbelt de politie hare pogingeu om de aanleiding tot de
worstfabrikage weg te nemen. Zoo is het haar nog in de
laatste vier dagen weder mogen gelukken twee varkens en
een groote zak met paardenvleesch aan te houden, wier
kwaliteit wij niet behoeven te omschrijven.
In al de gemeenten dezer provincie worden de veehou
ders van overheidswege gewaarschuwdom daar de veepest
in Pruissen nog steeds verwoestingen aanrigtgeen vreemde,
vooral geen pruissischekooplieden of slagters in hunne
weiden stallen of erven toe te laten vermits de ondervin-
ding heeft geleerddat niet zelden door hen de smetstof is
overgebragt.
Toen wij aan het slot van ons vorig overzigt in een na-
schrift melding maakten van het voorstel tot een wapenstil-
stand tusschen FrankrijJc en Pruissen, hoopten wij dat deze
gesloten zou worden; wij dachten het eehter niet, en ons
vermoeden is bevestigd geworden. Van den wapenstilstand is
niets gekomenen de oorlog wordt fel voortgezet. Maar
waarom is de wapenstilstand niet gesloten? Pruissen werpt
de schuld van het mislukken der onderhandelingen op Frank-
rijk; door Frankrijk wordt Pruissen er verantwoordelijk voor
gesteld. Zie hier de zaakBismarck had zich op verzoek
van Engeland bereid verklaard met de regering van 's lands
verdediging te onderhandelendeze regering moest dus met
voorstellen voor den dag komen en dfeed het ook. Zij ver
zocht een wapenstilstand voor 25 dagen, gedurende welken
tijd de Constituante (d. i. de grondwetgevende vergadering
die het feitelijk besiaande bewind wettelijk bekrachtigen moet)
zou bijeengeroepen worden. Voor de verkiezinsen daartoe
noodig zou de wapenstilstand gelegenheid geven, om over ge
heel het fransche grondgebied zelfs die gewesten welke door
de duitsche troepen veroverd of bezet zijn, volksvertegen-
woordigers te doen kiezen. Bismarck had niets hiertegen
maar wel had hij een onoverkomelijk bezwaar tegen een
andere voorwaarde, welke door de fransche regering was ge
steld: t. w. de proviandering van Parijs. Het spreekt van
zelf dat in die naauw ingesloten stadwaar niemand in
of uit kan, zoodat de enkelen, die, om welke reden dan ook,
zich verplaat.sen willen of moeten, tot de luchtvaart hunne
toevlugt moeten nemende vcedingsmiddelen beginnen
op te raken, en wanneer het beleg nog lang duurt, hongers-
nood zich zal openharen. De vrees daarvoor en voor de ver-
schrikkelijke gevolgen van zulk een ramp deed de fransche
regering het voorstel doen, dat gedurende den wapenstilstand
Parijs zich van leeftogt zou kunnen voorzien. Maar Pruissen
kon dit onmogelijk toegeven. Hoe 1" zeide Bismarck, zeide
von Moltke, en met hen de koning, „zouden wij zoo lang
voor Parijs gelegerd zijn geweest zonder eenig ander resultaat
dan den vijand in de gelegenheid gesteld te hebben zich beter
tegen ons te kunnen verdedigenzoodat wij, na afioop van
den wapenstilstand, weer van voren aan zouden moeten be
ginnen?" Op de weigering deze voorwaarde in te willigen
sprongen de onderhandelingen af. Nu zegt de fransche rege
ring op hare beurt„Pruissen is onmenschelijkde Parijze-
naars zoo te willen laten doodhongerenen toch kunnen wij
niet toegeven een wapenstilstand zonder proviandering van
Parijs. Deden wij het weldan zouden wij immers nu reeds
verklaren dat, zoodra de voorhanden leeftogt verbruikt is,
de stad kapituleren zal." Oorlog aldus, oorlog tot... wie.weet
wanneer. In afwachling van hetgeen met Parijs zal gebeuren
welks bombardement elk oogenblik een aanvang kan nemen,
zetten de Pruissen met hunne duitsche bondgenooten de krijgs-
verrigtingen in de andere gedeelten van Frankrijk steeds voort
met denzelfden gunstigen uitslagwaarmede hunne wapenen
tot dus verre zijn bekroond geworden. Verdun, na Metz
een der sterkste vestingen is ook in hunne lianden gevallen,
en in noord en zuid gelijktijdig rukken zij voorwaarts. Lyon,
de tweede stad van Frankrijk, wordt met een beleg bedreigd.
En bij dit alles blijft de fransche regering barduekkig, met
een aau waanzin grenzende halsstarrigheidspreken van ver
dediging, van verzet, van handhaving van eer -en roem
van verjagen der vijanden, enz. enz. Zij vergeetof wil
opzettelijk voorbijzien, dat Frankrijk in vier maanden tijds
alles verloren heeft wat voor een groote mogendheid noodig is om
dezen naam te kunnen dragendat het verval, de onder-
gang de stoffelijke en zedelijke vernietiging van dit land
in zoo korten tijd, zonder voorbeeld is in de geschiedenis.
Nog wordt de fransche natie door hare bestuurders elken
dag, elk uur door logens en bedrog om den tuin geleid;
nog verbeelden die mannen zich ten laatste over Duitschland
te zullen zegevieren. IJdele hoop Gruwzame hersenschiro
Gevaarlijke begoochelingJammer maar, dat, wanneer een-
maal de werkelijkheid zal moeten erkend en ondervonden
wordendan zooveel millioenen onschuldige menschen het
slagtoffer zullen zijn van de onzinnige staatkunde van een
hoopje republiekeinsche eerzuchtigenvan mannen, die, na
het zoogenaamd persoonlijk bewind des keizers te hebben
vernietigdzelven dit stelsel van persoonlijk bewind in toe-
passing brengenen als oubeperkte gezaghebbers het land
besturen en regeren. Het moet dus niemand verwonderen
dat die diktators scherp aangevallen worden dat Re verstan-
digen in het land den toestand beseflenen dat in den boezem
der regering zelve zich verdeeldheid openbaart. Deze heeft
zich vooral in de laatstverjoopen dagen doen kennen door
de handeling van Rochefort, den bekenden volksopruijerdie
als lid van het voorloopig bewind ontslag heeft genomen
blijkbaar om geen andere reden dan dat hijna eenigen tijd
gemaligd te zijn geweest, thans de kracht van het spreek-
woord „oude liefde roest niet" ondervindt, en overhelt tot
zijne vroegere vriendende zoogenaamde „rooden", nl. de-
zulkendie de ultra-republiekeinschede ultra-demokratische,
de ultra-socialistische beginselen willen in praktijk brengen.
Die oproerige heeren zijn erg aan het woelenvooral in het
zuideu van Frankrijk; te Lyon en Marseille hebben zij reeds
een schrikbarenden toestand te weeg gebragtte Parijs deden zij
een poging om zich in de plaats van het voorloopig bewind
te stellendoch daar is zij mislukt. Dq regeringsmannen
eehter, Favre en anderen, zelts de gouverneur der stad,
waren eenige uren op het raadhuis de gevangenen der tegen-
partijdie voor het oogenblik althans in de hpofdstad zelve
hare poging niet herhalen zal, devvijl de regering zich door
de bevolking van Parijs een soort van lastbrief heeft laten
geven. Aan de Parijzenaars nl. werd de vraag voorgelegd
„Milt ge dat wij, die in September aan het bewind kwamen
voortgaan met het land te besturen? Ilebt ge vertrouwen in
ons? Zullen wij de taak voortzetten welke wij op ons heb
ben genomen Deze vraag werd door een overgroote meer-
derheid met ja beantwoord, en ten gevolge daarvan kunnen
Gambetta, Cremieux, Jules Favre, Trochu en hunne ambt-
genooten thans op de Parijzenaars de schuld en de verant-
woordelijkheid werpen van alles wat zal en moet voortsprui-
ten uit het mislukken van de onderhandelingen over den
wapenstilstand; onderhandelingen, die overigens door deu
grijzen Ihiers met ijver en beleid zijn gevoerd geworden.
Uit ons landje hebben wij ditmaal ook wat aan het poli-
tieke overzigt toe te voegen. Meermalen, gedurende tnaanden
reeds, waren er telkens half-officieel tegengesproken geruchten
in omlooop van minister-wisselingen. Nu is het er feitelijk
toe gekomen. Eerst vroeg de heer Roest van Limburg, mi
nister van buitenlandsche zaken, zijn ontslag; toen volgde
de Waal, minister van kolonien wiens dokter zegt dat hij
wat rust moet nemen; daarna gaven van Lilaar, justitieen
van Mulken, oorlog, hun verlangen naar rust te kennen. Toen
vier van de zeven wegwildenkonden de drie overigen Fock,
binnenlandsche zaken, Brocx, marine en van Bosse, financien,
fatsoenshalve niet anders doen dan hunne portefeuilles aan Z. M.
ter beschikking stellen, wat in zulke gevallen een vovm is.
Nu eehter hebben ook deze bepaald ontslag gevraagd; zoodat
een spiksplinternieuw ministerie zal moeten komen, van
welke kleurof welke personendaarvan zal men welligt
in ons volgend nummer iets kunnen zeggen daar deswege nog
niets dan geruchten zijn. In elk geval zal de werkzaaraheid
der Tweede Kamer daardoor vertraagd worden, en zullen zeker,
in plaats van de ingediende begrooting 1871, kredietwetten
vastgesteld worden.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal heeft heden (10 Nov.)
hoofdstuk I der indische begrooting (uitgaven in Nederland)
aangenomen met 19 tegen 12 stemmenhoofdstuk II (uitga
ven in Indiewaarbij het gewijzigd Preanger-stelsel is opge-
nomen) verworpen met 17 tegen 16 stemmen; de middelen
in Nederland aangenomen met 23 tegen 10, en de middelen
in Indie mede verworpen met 17 tegen 16 stemmen. De
Kamer is tot nadere bijeenroeping gescheiden.
Het prov. geregtsliof in Npord-Brabant heeft Adriana Maria van den
Broek, oud 21 jaar, uit Tilburg, schuldig verklaard aan kindermoord, voor
de eerste maal door de ongehuwde moeder gepleegd, en haar veroordeeld
tot vijfjarige tuchthuisstraf. Haar verdediger zal een rekwest om gratie
indienen. Op grond harer overigens goede antecedenten zal dit welligt
leiden tot vermindering van straf.
Eene jonge welvarende boerin, die zich met haar kind te Zntphen
bevond, had het ongeluk haar vijfjarig meisje te zien overrijden, zonder
dat zij in staat was dit in tijds te beletten. Het kind bleef op de plaats
dood.
Zondag avond jl. omstreeks 7 ure is op de Heerengracht bij de
Utrechtschestraat, te Amsterdam, een onbekend man door een zenuw-toeval
getroffen, zoodat hij niet kon spreken; 's nachts 11 ure is ,in de Lan-
gestraat eene vrouw, vermoedelijk door dronkenschap, boven eene stoof
met vuur in brand geraakt, waardoor zij ernstige brandwonden heeft be-
komenen 's nachts 1 f ure is door de nachtvvachts in het plantsoen
bij de Willeinspoort aldaar een man uit het water gered, die zich door
dronkenschap daarin bad gestort, na zich alvorens eene wond met een
scheermes aan den hals te hebben toegebragt. Alle deze personen werden
door de politie naar de gasthuizen vervoerd. Den volgenden dag, des
namiddags omstreeks 4 ure, werd op de Prinsengracht bij de Leliesluis
aldaar een vierjarig knaapje door een handkar, geladen met aardappelen en
bestuurd door twee personen, omver gereden en onder een der wielen
verpletterd, zoodat het kind onmiddellijk overleed.
In de buurtschap Kotten is een haas geschoten met eenen bijna witten
kop en eene witte streep tusschen de voren, terwijl verder de kleur vau
de huid niet verschilt van die van andere hazen.
Een der laatste onweders (dat van den 26 October 11., des middags
5 ure) heeft eene verwoesting tevveeggebragt, die wel waard is met eenige
woorden te worden beschreveu. In de plaats van het gesticht Meerenberg
stond niet ver van de directeurswoning eeue groote, zeer gave zilverspar,
een der fraaiste boomen van de plaats. De stam had op manshoogte een
diameter van ongeveer 80 duim (R.) en de hoogte was ongeveer 38 meters.
Op eene hoogte van ongeveer 8 meters van den top (iets hooger deelde de
stam zich in twee toppen) was eene plaats waar de takken spaarzainer waren
dan aan het overig gedeelte van den stam; eene felle bliksemschicht heelf
